Bezpieczeństwo i higiena w szkołach i placówkach – programy rządowe oraz projektowane zmiany w prawie oświatowym Sylwia Wolny Ekspert w Departamencie Kształcenia Ogólnego i Wychowania Ministerstwa Edukacji Narodowej

1.Zalecane warunki i sposób realizacji Podstawy programowej - Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna. 2.Rządowy Program Bezpieczna i przyjazna szkoła. 3.Rządowy Program Radosna szkoła. 4.Subwencja oświatowa. 5.Ciepła woda w szkołach i placówkach. Plan wystąpienia

Podstawa programowa Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17). Edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego

ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI W trosce o prawidłowy rozwój psychoruchowy oraz przebieg wychowania i kształcenia dzieci w wieku przedszkolnym zaleca się następujące proporcje zagospodarowania czasu przebywania w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym: 1)co najmniej jedną piątą czasu należy przeznaczyć na zabawę (w tym czasie dzieci bawią się swobodnie, przy niewielkim udziale nauczyciela); 2) co najmniej jedną piątą czasu (w przypadku młodszych dzieci – jedną czwartą czasu), dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itp. (organizowane są tam gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, obserwacje przyrodnicze, prace gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze itd.); 3) najwyżej jedną piątą czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane według wybranego programu wychowania przed szkolnego; 4) pozostały czas – dwie piąte czasu nauczyciel może dowolnie zagospodarować (w tej puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne i inne).

W trosce o jednolite oddziaływanie wychowawcze, nauczyciele: 1) systematycznie informują rodziców o zadaniach wychowawczych i kształcących realizowanych w przedszkolu; zapoznają rodziców z podstawą programową wychowania przedszkolnego i włączają ich do kształtowania u dziecka określonych tam wiadomości i umiejętności; 2) informują rodziców o sukcesach i kłopotach ich dzieci, a także włączają ich do wspierania osiągnięć rozwojowych dzieci i łagodzenia trudności, na jakie natrafiają; 3) zachęcają rodziców do współdecydowania w sprawach przedszkola, np. wspólnie organizują wydarzenia, w których biorą udział dzieci. W celu właściwego przygotowania dzieci do podjęcia nauki w szkole podstawowej, nauczyciele powinni znać podstawę programową kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych w zakresie I etapu edukacyjnego, a zwłaszcza klasy I szkoły podstawowej.

Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej I etap edukacyjny: klasy I–III

ZALECANE WARUNKI I SPOSÓB REALIZACJI 1.Dla zapewnienia ciągłości wychowania i kształcenia, nauczyciele uczący w klasie I szkoły podstawowej powinni znać podstawę programową wychowania przedszkolnego. 2. Należy zadbać o adaptację dzieci do warunków szkolnych, w tym o ich poczucie bezpieczeństwa. Czas trwania okresu adaptacyjnego określa nauczyciel, biorąc pod uwagę potrzeby dzieci. 3. Sale lekcyjne powinny składać się z dwóch części: edukacyjnej (wyposażonej w tablicę, stoliki itp.) i rekreacyjnej (odpowiednio do tego przystosowanej). Zalecane jest wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne i przedmioty potrzebne do zajęć (np. liczmany), sprzęt audiowizualny, komputery z dostępem do Internetu, gry i zabawki dydaktyczne, kąciki tematyczne (np. przyrody), biblioteczkę itp. Uczeń powinien mieć możliwość pozostawienia w szkole części swoich podręczników i przyborów szkolnych.

4. Wskazane jest, aby edukacja w klasach I–III szkoły podstawowej odbywała się w zespołach rówieśniczych liczących nie więcej niż 26 osób. 5. Edukacja w klasach I–III szkoły podstawowej realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego. Ze względu na prawidłowości rozwoju umysłowego dzieci, treści nauczania powinny narastać i rozszerzać się w układzie spiralnym, tzn., że w każdym następnym roku edukacji wiadomości i umiejętności nabyte przez ucznia mają być powtarzane i pogłębiane, a potem rozszerzane. 6. W klasach I–III szkoły podstawowej edukację dzieci powierza się jednemu nauczycielowi. Prowadzenie zajęć z zakresu edukacji muzycznej, plastycznej, wychowania fizycznego, zajęć komputerowych i języka obcego nowożytnego można powierzyć nauczycielom posiadającym odpowiednie kwalifikacje. Zajęcia z zakresu edukacji zdrowotnej mogą być realizowane z udziałem specjalisty z zakresu zdrowia publicznego lub dietetyki, pielęgniarki lub higienistki szkolnej.

18. Odpowiednio do istniejących potrzeb szkoła organizuje: 1)zajęcia opiekuńcze zapewniające dzieciom interesujące spędza nie czasu, przyjazną atmosferę i bezpieczeństwo; 2) zajęcia zwiększające szanse edukacyjne uczniów zdolnych oraz uczniów mających trudności w nauce.

Rządowy Program Bezpieczna i przyjazna szkoła

Podstawa prawna Uchwała Nr 172/2008 Rady Ministrów z dnia 19 sierpnia 2008 roku w sprawie przyjęcia Rządowego Programu na lata Bezpieczna i przyjazna szkoła

Program Bezpieczna i przyjazna szkoła ukierunkowany został na budowanie szkoły wspierającej uczniów i jednocześnie wymagającej. Pozostawione w nim zostały te działania z programuZero tolerancji dla przemocy w szkole, które przyniosły pozytywny efekt, zostały dobrze ocenione przez szkoły i nauczycieli. Będą one kontynuowane. Istotą programu Bezpieczna i przyjazna szkoła jest kreowanie klimatu współpracy, wzajemnego szacunku i dialogu.

Głównymi celami Rządowego programu Bezpieczna i przyjazna szkoła są: osiągnięcie poprawy stanu bezpieczeństwa uczniów w polskich szkołach, ograniczenie występujących zjawisk patologicznych, w tym agresji i przemocy rówieśniczej, poprzez poprawę klimatu psychospołecznego szkoły i wprowadzenie programu wychowawczego w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości, szacunku i wolności. Program Bezpieczna i przyjazna szkoła koncentruje działania na doskonaleniu kompetencji wychowawczych nauczycieli i rodziców, a także na budowaniu klimatu współpracy oraz szacunku i zaufania do szkoły.

Założenia Programu: 1)działania wychowawcze powinny mieć pierwszeństwo przed restrykcjami, co nie oznacza rezygnacji z mądrych oddziaływań prewencyjnych i korygujących – polegających na stawianiu granic, ustanawianiu zasad, norm i reguł współżycia społecznego w szkole i konsekwentnego ich przestrzegania / egzekwowania; 2) program wychowawczy musi być współtworzony przez wszystkie podmioty zaangażowane w życie szkoły. Jedynie skoordynowane, wielopłaszczyznowe komplementarne działania różnych podmiotów mogą doprowadzić do osiągnięcia celu w postaci klimatu społecznego szkoły sprzyjającego uczeniu się i bezpieczeństwu; 3) podejmowane działania wychowawcze w szkole powinny obejmować promocję zdrowia, w tym zdrowia psychicznego, profilaktykę, interwencje kryzysowe, terapię, korektę zachowań oraz przeciwdziałanie, a także redukcję agresji i przemocy;

Założenia Programu: 4) program wychowawczy szkoły powinien uwzględniać aktualny stan wiedzy, diagnozę problemów i trudności występujących w szkole, a także specyfikę lokalnych warunków i właściwości danego środowiska szkolnego; 5) tworzenie bezpiecznej i przyjaznej szkoły wymaga współuczestnictwa wszystkich reprezentantów społeczności szkolnej: uczniów, nauczycieli, rodziców i innych pracowników szkoły; 6) zapewnienie bezpieczeństwa, przyjaznego klimatu i przeciwdziałanie przemocy w szkole możliwe jest tylko we współpracy z rodzicami uczniów, organizacjami młodzieżowymi i pozarządowymi oraz przedstawicielami środowiska lokalnego.

Podstawowe cele Programu to: 1.poprawa stanu bezpieczeństwa w szkołach i placówkach systemu oświaty poprzez poprawę relacji interpersonalnych i klimatu społecznego w szkole; 2.zwiększenie wpływu rodziców na życie szkoły; 3.zwiększenie umiejętności wychowawczych dyrektorów szkół i placówek wychowawczych, nauczycieli i rodziców oraz pracowników administracji; 4.zwiększenie kompetencji społecznych i emocjonalnych uczniów; 5.indywidualizacja kształcenia uczniów, rozwój ich zainteresowań, zwiększenie autonomii uczniów w szkole; 6.wzmocnienie i rozszerzenie specjalistycznej pomocy psychologiczno – pedagogicznej; 7.ograniczenie skali występowania zjawisk patologicznych (m.in. przemoc, narkomania, alkoholizm). 8.przeciwdziałanie agresji i patologii wśród dzieci i młodzieży poprzez sport.

Cele te będą realizowane przez: 1.diagnozowanie klimatu społecznego szkoły, identyfikowanie czynników ryzyka i czynników chroniących przed agresją i przemocą; 2.stałą analizę działań wychowawczych podejmowanych przez szkoły i placówki, zmierzających do poprawy wzajemnych relacji pomiędzy uczniami a nauczycielami; 3.upowszechnianie wiedzy i doskonalenie umiejętności wychowawczych dyrektorów, nauczycieli innych pracowników szkoły i rodziców; 4.realizację programów wychowawczych i profilaktycznych rekomendowanych przez CMPPP; 5.otwarcie szkoły na potrzeby uczniów, rodziców i przedstawicieli środowisk lokalnych; 6.uruchomienie punktów konsultacyjnych poradnictwa psychologiczno-pedagogicznego; 7.rozwój działalności pozalekcyjnej i pozaszkolnej; 8.stworzenie sprawnego i efektywnego sposobu resocjalizacji.

Realizacja celów programu powinna spowodować: 1.budowanie powszechnej świadomości jaki jest wpływ klimatu społecznego szkoły na postawy i zachowania uczniów (szkoła bezpieczna i przyjaźnie wymagająca – to szkoła, w której uczeń czuje się dobrze, chce do niej chodzić); 2.promowanie szkoły bez takich zjawisk, jak: przemoc, używki, wagary i nietolerancja; 3.integrowanie środowiska szkolnego i otoczenia społecznego szkoły wokół wspólnie tworzonego i realizowanego programu wychowawczego szkoły – wspólnota uczących się; 4.poprawę komunikacji nauczycieli z rodzicami oraz ich systematyczną współpracę; 5.rozwój umiejętności społecznych, emocjonalnych i życiowych uczniów, budowanie realistycznej samooceny, poczucia własnej wartości i szacunku dla innych; 6.zapewnienie efektywnej i dostępnej pomocy psychologiczno- pedagogicznej świadczonej w szkołach i placówkach; 7.poprawę jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii, poprawę wykonalności orzeczeń sądów rodzinnych – poprzez racjonalizację sieci tych ośrodków i lepsze wykorzystanie miejsc.

Adresaci programu 1)uczniowie szkół i wychowankowie placówek wymienionych w art. 2 pkt 2, 3-3b, 5 i 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, w tym ofiary przemocy rówieśniczej, sprawcy i świadkowie przemocy rówieśniczej; 2)dyrektorzy, nauczyciele, wychowawcy i pracownicy administracyjni szkół i placówek; 3) rodzice i opiekunowie uczniów i wychowanków; 4) przedstawiciele administracji oświatowej, środowisk lokalnych, organizacji pozarządowych i organizacji młodzieżowych.

Najważniejsze działania 1.Przyjaźnie wspierający program wychowawczy szkoły 1.Upowszechnianie wiedzy, doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców, a także innych pracowników szkoły 1.Uspołecznienie szkoły oraz wzmocnienie pomocy psychologiczno- pedagogicznej 1.Rozwój działalności pozalekcyjnej i pozaszkolnej oraz zwiększenie znaczenia organizacji i stowarzyszeń młodzieżowych w życiu szkoły 1.Poprawa jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii 1.Monitoring wizyjny wejść do szkół i placówek

ORGANIZACJE I INSTYTUCJE WSPÓŁPRACUJĄCE Z MEN NA RZECZ PROGRAMU w 2008 roku: ministerstwa (zwłaszcza Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwo Zdrowia), jednostkami samorządu terytorialnego i wojewodami, jednostkami naukowymi i badawczymi, instytucjami szkoleniowymi, placówkami oświatowo – wychowawczymi, kuratoria oświaty, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej (CMPP-P), Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli (CODN) (CODN+CMPP-P=ORE); ogólnopolska sieć koordynatorów działających na rzecz wspierania talentów i zdolności uczniów, ogólnopolska sieć szkół promujących zdrowie, doradcy metodyczni i placówki wychowania przedszkolnego, trenerzy i realizatorzy programów zapobiegania agresji i przemocy, młodzieżowe ośrodki wychowawcze i młodzieżowe ośrodki socjoterapii, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Pracownia Testów Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, organizacje młodzieżowe, stowarzyszenia i fundacje, które prowadzą działalność na rzecz dzieci i młodzieży, w tym na rzecz dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.

ROK 2008 Na realizację programu w roku 2008 przeznaczono się tys. zł z budżetu państwa, ze środków zaplanowanych w rezerwie celowej Nr 54 Bezpieczna i Przyjazna Szkoła. Jednocześnie w Programie i Harmonogramie wdrażania programu w roku 2008 uwzględniono działania, które zostały przyjęte uchwałą Nr 156/2007 Rady Ministrów z dnia 5 września 2007 w sprawie Rządowego programu wspierania w latach organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w publicznych szkołach i placówkach Monitoring wizyjny w szkołach i placówkach. Na ten cel przeznaczono tys. zł. Ponadto w Programie i Harmonogramie wdrażania programu w roku 2008 uwzględniono sfinansowanie działań, zaplanowanych w Programie rozwoju edukacji na obszarach wiejskich na lata , który został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 29 lipca 2008 r.

DZIAŁANIA I ZADANIA ZREALIZOWANE Działanie III.1. Przyjaźnie wspierający program wychowawczy szkoły. Budowanie pozytywnego klimatu społecznego w szkole. Działanie III.2. Upowszechnianie wiedzy oraz doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców: Zwiększanie umiejętności wychowawczych nauczycieli i innych pracowników szkoły. Działanie III.3. Uspołecznienie szkoły oraz wzmocnienie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Włączanie szkoły w system oddziaływań środowiskowych – rozwiązywanie problemów związanych z potrzebami uczniów niepełnosprawnych.

Działanie III.4. Rozwój działalności pozalekcyjnej i pozaszkolnej oraz zwiększenie znaczenia organizacji i stowarzyszeń młodzieżowych w życiu szkoły. Zajęcia pozalekcyjne w szkołach i w pozaszkolnych placówkach oświatowych rozwijające zainteresowania stanowiące uzupełnienie oferty edukacyjnej szkoły. Działanie III.5. Poprawa jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Dostosowanie zarządzania placówkami do potrzeb zwiększania skuteczności wykonywania orzeczeń. Doskonalenie systemu nadzoru nad skutecznością wykonywania orzeczeń. DZIAŁANIA I ZADANIA ZREALIZOWANE

Działanie III.6. Monitoring wizyjny wejść do szkół i placówek. Ministerstwo Edukacji Narodowej w 2008 r. kontynuowało Rządowy Program wspierania w latach organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w publicznych szkołach i placówkach pn. Monitoring wizyjny wejść do szkół i placówek. W roku 2008 r. zadania z zakresu monitoringu były finansowane w ramach rezerwy celowej budżetu państwa pn. Bezpieczna i przyjazna szkoła

ROK 2009 Ze względu na ograniczenia finansowe wynikające z nowelizacji ustawy budżetowej z dnia 9 stycznia 2009 r. (Dz.U. Nr 10, poz. 58 i Nr 128, poz. 1057), dokonanej ustawą z dnia 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy budżetowej na rok 2009, na realizację Rządowego programu Bezpieczna i przyjazna szkoła w 2009 r. zostały przeznaczone środki finansowe z rezerwy celowej budżetu państwa Nr 45 pn. Bezpieczna i przyjazna szkoła, w wysokości tys. zł

W roku 2009 Harmonogram zakładał realizację tylko dwóch działań kluczowych: upowszechnianie wiedzy, doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców, a także innych pracowników szkoły - na kwotę 300 tys. zł; poprawę jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii - na kwotę tys. zł.

Działanie III.2. Upowszechnianie wiedzy, doskonalenie umiejętności wychowawczych nauczycieli i rodziców, a także innych pracowników szkoły W ramach programu Bezpieczna i przyjazna szkoła Ministerstwo Edukacji Narodowej realizowało działania związane z zapobieganiem i przeciwdziałaniem skutkom braku lub niedostatecznej opieki nad dzieckiem ze strony rodziców, w związku z ich emigracją zarobkową - zapobieganie i przeciwdziałanie skutkom tzw. eurosieroctwa

SPOSÓB REALIZACJI ZADANIA: materiały informacyjne oraz organizacji konferencji dla przedstawicieli jst. zespół roboczy, w skład którego weszli m. in. koordynatorzy lokalni w kuratoriach oświaty, opracowano treść ulotki przeznaczonej dla rodziców, plakat oraz informator dla dyrektorów szkół i rad pedagogicznych pn. Dziecko z rodziny migracyjnej w systemie oświaty. poradnik dla dyrektorów i nauczycieli szkół pn. Dziecko z rodziny migracyjnej w systemie oświaty - materiał informacyjny dla dyrektorów szkół i rad pedagogicznych. projekt badawczy pn. Sytuacja edukacyjna i wychowawcza dzieci i młodzieży, których rodzice wyjechali w celach zarobkowych za granicę oraz kwestionariusz ankiety do przeprowadzenia badania. Dzięki zgromadzonym informacjom będzie można poznać skalę zjawiska oraz dokładnie opisać jego skutki.

Na przełomie września i października 2009 r. przeprowadzono badania pilotażowe w 4 województwach (mazowieckim, lubelskim, warmińsko-mazurskim i zachodniopomorskim). Badaniem objęto 5% szkół i przedszkoli w tych województwach. Przeprowadzone badanie pilotażowe posłużyło do przygotowania aplikacji elektronicznej, która wykorzystana będzie do przeprowadzenia badań w całym kraju. Objęte nimi zostaną wszystkie szkoły i przedszkola. Badania te zostaną przeprowadzone w kwietniu 2010 r. cykl konferencji dla wojewódzkich koordynatorów, podczas których podsumowano wyniki badań pilotażowych dotyczących zagadnienia tzw. eurosieroctwa.

konferencje szkoleniowe dla przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego stopnia powiatowego i gminnego (pracowników Centrów Pomocy Rodzinie, Urzędów Pracy, ośrodków pomocy społecznej), a także kuratorów sądowych. Celem tych konferencji było zapoznanie słuchaczy z prawnymi, pedagogicznymi i psychologicznymi aspektami skutków migracji zarobkowej rodziców oraz ukazanie sytuacji emocjonalnej i społecznej dziecka w rodzinie migracyjnej. Konferencje zostały przeprowadzone we wszystkich województwach, we współpracy ze specjalistami z ośrodków metodycznych oraz wyższych uczelni. Ogółem w ww. konferencjach uczestniczyło osób.

Całkowite koszty poniesione przez Ministerstwo Edukacji Narodowej związane z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom migracji zarobkowej rodziców wyniosły w roku 2009 ponad 267 tys. zł.

Działanie III.5. Poprawa jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii. Ministerstwo Edukacji Narodowej w roku 2009 zaplanowało realizację zadania III.5.1 pn. Stworzenie warunków umożliwiających terminową realizację postanowień sądów o tymczasowym umieszczaniu nieletnich w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, na realizację którego wyasygnowano środki finansowe w wysokości tys. zł.

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło otwarty konkurs ofert na realizację zadania publicznego pn.: Bezpieczna i przyjazna szkoła. Wsparcie działalności młodzieżowych ośrodków wychowawczych (MOW). Zwiększenie liczby miejsc w młodzieżowym ośrodku wychowawczym dla uczniów, wobec których sąd orzekł środek wychowawczy w postaci umieszczenia w MOW-ie i działania zmierzające do poprawy warunków funkcjonowania tych placówek.

Do Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach konkursu wnioskodawcy przesłali łącznie 30 ofert. Dofinansowanie otrzymało 28 podmiotów na łączną kwotę zł. Na realizację zadania ostatecznie wnioskodawcy wydatkowali środki finansowe w wysokości ,97 zł.

ROK 2010 W 2010 r. na realizację Rządowego programu Bezpieczna i przyjazna szkoła została przeznaczona kwota zł, ujęta w rezerwie celowej budżetu państwa Nr 38 - Bezpieczna i przyjazna szkoła.

Departament Zwiększania Szans Edukacyjnych MEN proponuje następujący podział powyższych środków:

zł - z przeznaczeniem na realizację działania: III.1 - Przyjaźnie wspierający program wychowawczy szkoły III.4 - Rozwój działalności pozalekcyjnej i pozaszkolnej oraz zwiększenie znaczenia organizacji i stowarzyszeń młodzieżowych w życiu szkoły,

Powyższe zadanie zostanie zrealizowane w formie otwartego konkursu ofert, ogłoszonego pod nazwą: Wspieranie realizacji programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki poprzez kształtowanie u uczniów postaw sprzyjających rozwojowi indywidualnemu i społecznemu.

zł – z przeznaczeniem na realizację działania: III.3 Uspołecznienie szkoły oraz wzmocnienie pomocy psychologiczno–pedagogicznej.

Zadanie zostanie zrealizowane poprzez wydanie kolejnych publikacji z serii One są wśród nas, dotyczących pomocy uczniom przewlekle chorym w szkołach i placówkach.

zł - z przeznaczeniem na realizację działania III.5. Poprawa jakości pracy młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii.

Powyższe zadanie zostanie zrealizowane w formie otwartego konkursu ofert, ogłoszonego pod nazwą: Wsparcie młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii oraz poprawa skuteczności wykonywania orzeczeń sądowych i efektywności pomocy terapeutycznej i resocjalizacyjnej dla nieletnich.

Ministerstwo Edukacji Narodowej

Podstawy prawne Uchwała Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie Rządowego programu wspierania w latach organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia - Radosna szkoła Uchwała Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2009 r. zmieniająca uchwałę w sprawie Rządowego programu wspierania w latach organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia - Radosna szkoła Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lipca 2009 r. w sprawie form i zakresu finansowego wspierania organów prowadzących w zapewnieniu bezpiecznych warunków nauki, wychowania i opieki w klasach I-III szkół podstawowych i ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia (Dz. U. Nr 110, poz. 915)

Cele programu stworzenie sześcioletnim i siedmioletnim uczniom rozpoczynającym spełnianie obowiązku szkolnego bezpiecznych warunków w zakresie nauki, wychowania i opieki w szkole, porównywalnych z warunkami edukacji przedszkolnej uwzględniającej aktywną naukę i zabawę; wzmocnienie opiekuńczej funkcji szkoły; stworzenie warunków organizacyjnych umożliwiających realizowanie nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego, zwłaszcza w zakresie wychowania fizycznego; stworzenie bezpiecznych i przyjaznych warunków organizowania zajęć szkolnych i zajęć opieki świetlicowej, co pozytywnie wpłynie na niwelowanie reakcji stresowych u małych dzieci spowodowanych nowymi dla nich sytuacjami związanymi z rozpoczęciem nauki w szkole

Beneficjenci programu Organy prowadzące publiczne i niepubliczne szkoły podstawowe i ogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia jednostki samorządu terytorialnego osoby prawne niebędące j.s.t. osoby fizyczne Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Podział szkół Szkoły małe (liczba uczniów w klasach I-III wynosi od 1 do 69) Szkoły duże (liczba uczniów w klasach I-III wynosi 70 i więcej)

Założenia programu Wyposażenie szkół w pomoce dydaktyczne do miejsc zabaw w szkole albo zwrot kosztów poniesionych od 1 stycznia 2009 r. Utworzenie lub modernizacja szkolnych placów zabaw albo zwrot kosztów poniesionych od 1 stycznia 2009 r.

Pomoce dydaktyczne do miejsc zabaw: Duże, miękkie klocki Zestawy figur geometrycznych Miękkie piłki Materace do zabaw ruchowych Tory przeszkód Drabinki, linki, siatki Inne materiały do integracji zmysłowej i stymulacji wielozmysłowej

Place zabaw Koszty zakupu i instalacji sprzętu rekreacyjnego Koszty prac przygotowawczych – dokumentacja, projekt Koszty zagospodarowania terenu, w szczególności: –bezpieczna nawierzchnia koloru pomarańczowego* –nawierzchnia typu tartan (ścieżki) koloru niebieskiego* –zieleń –wykonanie i zainstalowanie tablicy zawierającej regulamin Nie mogą być finansowane: piaskownice, karuzele * Na placach zabaw realizowanych między 1 stycznia 2009 a 31 sierpnia 2009 nawierzchnia nie musi spełniać warunku dotyczącego koloru

Szkolny duży plac zabaw Powierzchnia całkowita placu zabaw ~ 500 m² Nawierzchnia bezpieczna (piankowa, gumowa) ~ 240 m² Strefa komunikacyjna (ścieżka), nawierzchnia typu tartan (lub inna syntetyczna) ~ 50 m² Strefa zielona pod trawniki i obsadzenia roślinnością średnią (krzewy) i wysoką (drzewa) ~ 210 m²

Szkolny mały plac zabaw Powierzchnia całkowita placu zabaw ~ 240 m² Nawierzchnia bezpieczna (piankowa, gumowa) ~ 150 m² Strefa komunikacyjna (ścieżka), nawierzchnia typu tartan (lub inna syntetyczna) ~ 20 m² Strefa zielona pod trawniki i obsadzenia roślinnością średnią (krzewy) i wysoką (drzewa) ~ 70 m²

Koszty realizacji programu RokKwota z budżetu państwa (tys. zł) Źródła finansowania 2009 r Rezerwa celowa nr r Rezerwa celowa 2011 r Rezerwa celowa 2012 r Rezerwa celowa 2013 r Rezerwa celowa 2014 r Rezerwa celowa Razem Organy prowadzące są zobowiązane zapewnić wkład własny przeznaczony na realizację programu Wkład własny to: wkład finansowy lub wkład rzeczowy miejsce zabawwkład finansowy lub wkład rzeczowy obejmujący przygotowanie sali w szkole z przeznaczeniem na miejsce zabaw wkład finansowy placów zabawwkład finansowy w wysokości co najmniej 50% kosztów utworzenia lub modernizacji szkolnych placów zabaw Koszt programu: tys. zł, w tym tys. zł z budżetu państwa

Koszty realizacji programu – c.d. Maksymalna Maksymalna wysokość wsparcia finansowego wynosi: dla małych szkół: –6 000 zł - zakup albo zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkole – zł - utworzenie lub modernizacja albo zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji małego placu zabaw dla dużych szkół: – zł - zakup albo zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkole – zł - utworzenie lub modernizacja albo zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji dużego placu zabaw dla dużych szkół, które nie mają terenu na duży plac zabaw: – zł - zakup albo zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do kilku miejsc zabaw – zł - utworzenie lub modernizacja albo zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji małego placu zabaw Wsparcie przyznawane = kwoty wnioskowane, nie wyższe niż ww.

ORGAN PROWADZĄCY DYREKTOR SZKOŁY DYREKTOR SZKOŁY DYREKTOR SZKOŁY WOJEWODA ORGAN PROWADZĄCY DYREKTOR SZKOŁY DYREKTOR SZKOŁY DYREKTOR SZKOŁY

Kryteria oceny wniosków Zespół powołany przez wojewodę dokonuje oceny punktowej wniosków uwzględniając w szczególności: 1.liczbę dzieci sześcioletnich w klasach pierwszych (w roku 2009 – według oszacowania dyrektora szkoły, w latach odpowiednio według danych na dzień 30 września roku poprzedzającego rok przyznania wsparcia finansowego) 2.wyrównywanie dostępu do edukacji uczniów uczęszczających do szkół położonych na obszarach wiejskich (przez obszary wiejskie należy rozumieć tereny położone poza granicami administracyjnymi miast oraz miasta liczące poniżej 5 tys. mieszkańców) 3.aktualny stan wyposażenia szkół 4.potrzeby szkół Z przeprowadzonej oceny wniosków o udzielenie wsparcia finansowego zespół sporządza protokół i przedkłada go wojewodzie.

Kolejność przyznawania wsparcia 1.Zakup pomocy dydaktycznych 2.Ponowne wnioski na zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych (od 2010) 3.Ponowne wnioski na utworzenie lub modernizację albo zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji placów zabaw (od 2010) 4.Zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych 5.Utworzenie lub modernizacja placów zabaw 6.Zwrot kosztów utworzenia lub modernizacji placów zabaw

Wniosek dyrektora szkoły dotyczy: MIEJSC ZABAW W SZKOLE zakup pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw zwrot kosztów zakupu pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw albo SZKOLNYCH PLACÓW ZABAW utworzenie szkolnego placu zabaw zwrot kosztów utworzenia szkolnego placu zabaw modernizacja szkolnego placu zabaw zwrot kosztów modernizacji szkolnego placu zabaw

Rządowy program Radosna szkoła – rok 2009 W ramach I edycji programu złożono prawie 9 tysięcy wniosków na kwotę ponad 120 milionów zł. Środki w budżecie państwa przeznaczone na rok 2009 wynosiły 40 milionów zł i zostały w całości przekazane organom prowadzącym na zakup pomocy dydaktycznych do miejsc zabaw w szkole.

Rządowy program Radosna szkoła – rok 2010 Trwa II edycja programu – do organów prowadzący zostały przekazane środki finansowe, które zostaną podzielone na poszczególne szkoły. Na rok 2010 w budżecie państwa zarezerwowano 150 milionów zł na Rządowy program Radosna szkoła, co Pozwoliło na pokrycie wszystkich kosztów związanych z zakupem pomocy dydaktycznych, a także części kosztów utworzenia szkolnych placów zabaw.

Subwencja oświatowa

Kryteria podziału 0,6%rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2010: Korekty kwot części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2010 z tytułu błędów statystycznych. Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań w I półroczu roku budżetowego 2010 polegającego na zwiększeniu łącznej liczby uczniów (wychowanków) w szkołach i placówkach prowadzonych (dotowanych) przez jednostki samorządu terytorialnego (JST) w stosunku do danych przyjętych do naliczenia algorytmem części oświatowej subwencji ogólnej na 2010 r. Dofinansowanie z tytułu wzrostu zadań szkolnych i pozaszkolnych od 1 września 2010 r. polegającego na zwiększeniu łącznej liczby uczniów (wychowanków) w szkołach i placówkach prowadzonych (dotowanych) przez JST w stosunku do danych przyjętych do naliczenia algorytmem części oświatowej subwencji ogólnej na 2010 r.

Pomoc jednostkom samorządu terytorialnego w przypadkach losowych (szkody spowodowane przez ogień, grad, uderzenie pioruna, huragan oraz będące następstwem powodzi, itp.). Dofinansowanie kosztów związanych z wypłatą odpraw dla nauczycieli zwalnianych w trybie art. 20 Karty Nauczyciela, a także nauczycieli przechodzących na emeryturę na podstawie art. 88 Karty Nauczyciela. Dofinansowanie JST w zakresie wyposażenia w sprzęt szkolny i pomoce dydaktyczne oddanych do użytku w okresie od 1 września do 31 grudnia 2009 r. lub w pierwszych trzech kwartałach 2010 r. Kryteria podziału 0,6%rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2010:

Dofinansowanie remontów bieżących. Dofinansowanie nie obejmuje refundacji wydatków poniesionych przez JST na remonty już wykonane. O dofinansowanie mogą ubiegać się wyłącznie jednostki samorządu terytorialnego, które: - zaplanowały przeprowadzenie remontów bieżących w 2010 r. i udokumentują konieczność wykonania remontów w obiektach oświatowych aktualnymi (tj. z terminem wykonania remontu nie wcześniejszym niż data złożenia wniosku) decyzjami lub nakazami organów nadzoru – państwowych inspekcji lub straży, - zaplanowały w § 4270 środki własne w wysokości co najmniej 50 % wartości kosztorysowej remontu. Nieprzekraczalny termin składania wniosków upłynął dnia 6 kwietnia 2010 r. Kryteria podziału 0,6%rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2010:

Dofinansowanie remontów bieżących obiektów szkół ogólnodostępnych mających na celu likwidację barier architektonicznych w odniesieniu do uczniów niepełnosprawnych. W ramach kryterium JST mogą ubiegać się o dofinansowanie prac remontowych (remonty bieżące) likwidujących utrudnienia występujące w budynkach szkół w ich najbliższym otoczeniu, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym. Kryteria podziału 0,6%rezerwy części oświatowej subwencji ogólnej w roku 2010:

Inne zadania o jednorazowym charakterze, nie uwzględnione w części oświatowej subwencji ogólnej na rok 2010, pozytywnie zaopiniowane przez Zespół ds. Edukacji, Kultury i Sportu

Zasady przyznawania subwencji oświatowej w roku 2011 będą podobne! Termin składania wniosków w przyszłym roku również upłynie na początku kwietnia 2011 roku!

HIGIENA I BEZPIECZEŃSTWO Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.).

Projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.).

§ 1. W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 i z 2009 r. Nr 139, poz.1130) § 8 otrzymuje brzmienie: § 8.1. W pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych zapewnia się ciepłą i zimną bieżącą wodę oraz środki higieny osobistej. 2. Urządzenia higieniczno-sanitarne są utrzymywane w czystości i w stanie pełnej sprawności technicznej. § 2. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2011 roku.

Konsultacje społeczne i uzgodnienia międzyresortowe

1 września 2010 roku – termin wejścia w życie rozporządzenia spowoduje w bardzo wielu samorządach konieczność poniesienia wydatków nieujętych w budżetach jst na rok bieżący. Propozycja przesunięcia terminu wejścia w życie rozporządzenia na kolejny rok. Propozycja uzupełnienia tegorocznych kryteriów podziału rezerwy 0,6 o dodatkowy zapis, umożliwiający samorządom uzyskanie na ten cel wsparcia finansowego. Dodatkowy zapis w kryteriach wydaje się konieczny, by można było zidentyfikować wnioski dotyczące prac remontowych związanych z wykonaniem obowiązków, wynikających z rozporządzenia. Uwaga została uwzględniona. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2011 roku. Uwaga zgłoszona przez Marka Olszewskiego Współprzewodniczącego Zespołu Edukacji, Kultury i Sportu KWRiST

Prośba o rozważeniem możliwości wprowadzenia do rozporządzenia zapisu, mające na celu zapewnienie pomieszczeń higieniczno-sanitarnych wewnątrz budynków we wszystkich szkołach i placówkach. Takie rozwiązanie było rozpatrywane po uwadze GIS. Taka regulacja niesie za sobą zbyt duże konsekwencje (zamykanie szkół) oraz jest zbyt kosztowna dla organów prowadzący. Uwaga zgłoszona przez: Marka Michalaka – Rzecznika Praw Dziecka

Dziękuję za uwagę!