„Bariery i problemy w integracji osób niepełnosprawnych” Autor: dr inż.Grzegorz Baczewski

„W cierpieniu musi człowiek wypróbować swe siły, musi wytrzymać wszystko, nie zważając na swą nicość i dążyć do dalszej doskonałości.” Ludwig van Beethoven

CEL GŁÓWNY Podkreślenie roli procesu integracji osób niepełnosprawnych w społeczeństwie oraz przedstawienie najczęstszych barier i problemów z jakimi stykają się osoby niepełnosprawne.

CELE SZCZEGÓŁOWE Wyjaśnienie historii pojęcia i założeń integracji. Przedstawienie najczęstszych barier z jakimi stykają się osoby niepełnosprawne w codziennym życiu Zaprezentowanie postaci słynnych osób niepełnosprawnych, które udowodniły, że mimo ograniczeń można odnieść sukces.

Integracja na przestrzeni czasu Stosunek ludzi do osób niepełnosprawnych zmieniał się stopniowo na przestrzeni wieków. Od pełnej wrogości wyrażonej izolacją i eliminacją osób słabych i chorych (czasy antyczne) poprzez stopniową akceptację aż do pełnego przyjęcia osób niepełnosprawnych jako członków społeczeństwa (czasy obecne).

Integracja na przestrzeni czasu Przez stulecia osoby niepełnosprawne były akceptowane w społeczeństwie tylko ze względu na: powiązania rodzinne, pozycję społeczną, majątek bądź jako źródło informacji z najwyższych kręgów władzy. Akceptowano je tylko przez pryzmat tego jak mogą się przysłużyć osobom pełnosprawnym.

Integracja na przestrzeni czasu Nawet teraz wiele osób przeżywa szok w momencie kontaktu z osobami niepełnosprawnymi. Nie wie jak się zachować, odczuwa lęk, zażenowanie, strach, bądź przesadną litość lub troskliwość. Bardzo często tego typu zachowania są dla osób niepełnosprawnych o wiele większym problemem niż ich choroba.

Integracja na przestrzeni czasu Początek idei integracji z osobami niepełnosprawnymi przypada na lata 60-te XX wieku. Pierwszymi krajami, które wprowadziły elementy integracji do swoich praw i życia społecznego były Stany Zjednoczone i Szwecja. W Polsce pierwsze próby integracji podejmowano w latach 70-tych XX w. niestety bezskutecznie.

Integracja na przestrzeni czasu Dopiero w latach 90-tych XX w. zaczęto dostrzegać na świecie pozytywne zmiany związane z rolą i miejscem osób niepełnosprawnych jako obywateli społeczeństwa na równi z osobami zdrowymi.

Integracja (Słownik Wyrazów Obcych PWN, 1980) „Zespolenie się, scalenie, tworzenie całości z części. Integracja może być ekonomiczna, polityczna, społeczna ..."

Społeczna integracja osób niepełnosprawnych- założenia 1. Przeciwstawianie się izolacji i dyskryminacji osób niepełnosprawnych w społeczeństwie. 2. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym takich samych możliwości jak osobom zdrowym i gwarantowanie im tych samych praw.

Społeczna integracja osób niepełnosprawnych- założenia 3. Stworzenie osobom niepełnosprawnym warunków do maksymalnego i wszechstronnego rozwoju we wszystkich dziedzinach życia (rodzina, edukacja, kariera zawodowa, działalność społeczna, polityczna, ekonomiczna itp. ) oraz dostępu do wszystkich instytucji i usług, z których korzystają pełnosprawni.

Cel główny integracji Umożliwienie osobom niepełnosprawnym prowadzenia normalnego życia zgodnie z prawami i zasadami obowiązującymi w społeczeństwie. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym warunków do życia, rozwoju, edukacji, pracy, dostępu do dóbr kultury, wypoczynku, spędzania wolnego czasu.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Celem obchodów jest przybliżenie społeczeństwu problemów osób niepełnosprawnych, czyli tych u których występują ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu spowodowane obniżeniem sprawności fizycznej lub psychicznej, albo nieprawidłowości w budowie i funkcjonowaniu organizmu, oraz pomoc we włączeniu tej grupy społecznej w społeczne życie.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Obchody Dnia są również okazją do zwiększenia świadomości publicznej o korzyściach płynących z integracji osób niepełnosprawnych w każdym aspekcie życia politycznego, społecznego, gospodarczego i kulturalnego. Ważną tematyką obchodów są bariery architektoniczne.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) 13 grudnia 2006 roku na 61 sesji Zgromadzenia Ogólnego została przyjęta Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych (rezolucja A/RES/61/106). W myśl jej zapisów osoby niepełnosprawne mają prawo do: wolności i bezpieczeństwa, swobody poruszania się (w tym równego z osobami pełnosprawnymi dostępu do przestrzeni i budynków użyteczności publicznej, transportu, informacji i komunikacji), ochrony zdrowia, edukacji, życia prywatnego i rodzinnego oraz udziału w życiu politycznym i kulturalnym.

Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (3 grudnia) Każdego roku obchodom towarzyszy inna tematyka. Hasłem 2012 roku jest: „Dotrzymać obietnicy: niepełnosprawność a Milenijne Cele Rozwoju”. „Mimo wszystko- Potrafimy”.

Paraolimpiada w Londynie 2012 Zakładano, że Polacy przywiozą z Londynu 22 (wariant pesymistyczny) lub 30 (wariant optymistyczny) medali. Wrócili z 36 medalami: 14 złotych 13 srebrnych 9 brązowych uzyskany wynik daje nam dziewiąte miejsce w klasyfikacji medalowej turnieju. W pierwszej trójce byli: Chińczycy (231 medali), Anglicy (120 medali) i Rosjanie (102 medale)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Rafał Wilk- 2 złote medale (rywalizacja sportowców jeżdżących na rowerze z ręcznym napędem na czas na dystansie 16 km oraz start wspólny w wyścigu na dystansie 64 km.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Anna Harkowska- 3 srebrne medale w kolarstwie (wyścigi na dystansie 3000 m oraz 2 wyścigi szosowe- jazda na czas i start wspólny)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Chojnowski Patryk (Tenis stołowy)- złoty medal w singlu oraz srebrny w turnieju drużynowym razem z Sebastianem Powrożniakiem

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Natalia Partyka- złoty medal w singlu oraz brązowy w turnieju drużynowym razem z Alicją Eigner i Małgorzatą Jankowską

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Mateusz Michalski (lekkoatletyka)- złoty medal i nowy rekord świata w biegu na 200 m. (21,56 s) oraz srebrny medal w biegu na 100 m.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Alicja Fiodorow (lekkoatletyka)- srebrny medal w biegu na 200 m i brązowy w biegu na 400 m.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Katarzyna Piekart- złoty medal w rzucie oszczepem i nowy rekord świata (41,15 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Karolina Kucharczyk- złoty medal w skoku w dal i nowy rekord świata (6,00 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Maciej Lepiato- złoty medal w skoku wzwyż i nowy rekord świata (2,12 m)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Barbara Niewiedział- złoty medal na 1500 m kobiet ( w środku)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Ewa Durska- złoty medal w pchnięciu kulą

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Joanna Mendak- złoty medal w pływaniu na 100 m stylem motylkowym.

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Dariusz Plender- złoty medal w szermierce na wózkach (po prawej)

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Grzegorz Pluta- złoty medal w szermierce na wózkach

Paraolimpiada w Londynie 2012 medaliści Piotr Grudzień- złoty medal w tenisie stołowym zdobyty razem z Mateuszem Skrzyneckim w turnieju drużynowym

Najczęstsze bariery jakie napotykają osoby niepełnosprawne Architektoniczne Ekonomiczne Psychiczne Kulturowe Społeczne Edukacyjne

Bariery architektoniczne Wynikają z dominacji w społeczeństwie osób pełnosprawnych oraz utrwalonego przez stulecia wizerunku osób niepełnosprawnych jako gorszych, niepotrzebnych a nawet niebezpiecznych dla społeczeństwa.

Bariery architektoniczne- przykłady Brak podjazdów i szerokich przejść dla niepełnosprawnych w budynkach. Wąskie drzwi, korytarze, schody, wysokie progi. Brak poręczy, drzwi, wind, toalet dla osób niepełnosprawnych. Urządzenia nieprzystosowane dla osób niepełnosprawnych.

Bariery ekonomiczne Wynikają z panującego w społeczeństwie przekonania, że najważniejszym celem w życiu jest bycie bogatym i zarabianie jak największych pieniędzy dla zaspokojenia potrzeb własnych i rodziny. Związane są również z wydawaniem przez rodzinę większych sum na podstawowe potrzeby dziecka niepełnosprawnego.

Bariery ekonomiczne- przykłady Konieczność zapewnienia stałej opieki lekarskiej dla osoby niepełnosprawnej. Koszty zakupu niezbędnych lekarstw Drogie zabiegi rehabilitacyjne i pobyty w sanatorium Koszty związane z przystosowaniem domu lub mieszkania dla osoby niepełnosprawnej (drzwi, podjazdy, toalety, szerokie przejścia itp.).

Bariery psychiczne Wynikają z długotrwale panujących w społeczeństwie postaw, uprzedzeń oraz stereotypów związanych z niepełnosprawnością, zarówno ogólnie jak i w najbliższym otoczeniu.

Bariery psychiczne- przykłady Strach przed chorobą ukazywany przez osoby zdrowe w kontaktach z niepełnosprawnymi (poczucie obrzydzenia, niepewności, przesadna troska i pomoc) Lęki odczuwane przez przyszłych rodziców na wieść o tym, że ich dziecko będzie niepełnosprawne (konieczność zmiany priorytetów, postawy i celu życia). Trudność w zdobyciu akceptacji społecznej przez osoby niepełnosprawne (zamknięcie w sobie, izolacja od świata, brak wiary w siebie, niskie poczucie własnej wartości).

Bariery kulturowe Tkwią w oddziaływaniach kulturowych, którym człowiek poddawany jest od dzieciństwa. Rodzice starają się wpoić dziecku zasady kulturalnego i grzecznego zachowania się oraz kontroli agresji, negatywnego zachowania, nieokazywania niechęci czy wrogości wobec innych.

Bariery kulturowe Jednocześnie rodzice wmawiają dzieciom, że choroba bądź niepełnosprawność to największa tragedia, z którą życie nie ma sensu. Taki światopogląd umacniają media przedstawiając piękne i zdrowe osoby jako ideały, wzory do naśladowania, ludzi sukcesu.

Bariery kulturowe Takie podejście sprawia, że dla dziecka liczy się przede wszystkim wygląd zewnętrzny. Uroda i piękne ciało są niezbędne do odniesienia sukcesu, zdobycia bogactwa, powodzenia u płci przeciwnej, szacunku, przyjaźni, pozycji społecznej. Końcowym efektem takiego wychowania jest odczuwanie negatywnych emocji w kontaktach z osobami niepełnosprawnymi.

Bariery społeczne Są to negatywne postawy oraz przesądy w stosunku do osób niepełnosprawnych, które powodują ograniczenie ich uczestnictwa w życiu społecznym, aktywności, wykonywania różnych zawodów Występują na wszystkich poziomach społecznych i w każdym wieku życia (od dzieci po osoby starsze).

Rola rodziny w rozwoju dziecka Podstawa rozwoju osobowości człowieka Główny czynnik kształtujący uczucia poglądy, postawę wobec siebie, innych i świata. Kształtuje podstawowe pojęcia (dobro, zło, miłość, przyjaźń, szacunek itp.) i wzory zachowań. Wpływa na system wartości poprzez tworzenie i zaspokajanie potrzeb dziecka.

Bariery społeczne Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę Wątpliwości. Nieświadomości. Niemożności przyjęcia. Niepewności. Pewności. Agresji. Depresji i załamania. Godzenia się. Aktywizacji. Solidarności.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza wątpliwości Przed przyjściem na świat rodzice często tworzą obraz idealnego dziecka. Im jest on wyraźniejszy tym rodzice przeżywają większy szok na wieść o niepełnosprawności dziecka. W tej fazie występuje poczucie rozpaczy, żałoby, lęku ze strony rodziców wywołanego zarówno przez wyzwania jakim będą musieli stawić czoło oraz reakcję najbliższego otoczenia (rodzina, znajomi i przyjaciele, współpracownicy i przełożeni) na wieść o niepełnosprawności dziecka.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza nieświadomości. Występuje po fazie „wątpliwości” i cechuje się bagatelizowaniem problemu przez rodziców, odrzucaniem faktów, zaprzeczaniem wobec decyzji i orzeczeń specjalistów, myślami typu „lekarze na pewno się mylą”, „to niemożliwe by moje dziecko było niepełnosprawne”.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza niemożności przyjęcia W tej fazie rodzice nie dostrzegają w rozwoju dziecka żadnych nieprawidłowości. Wszelkie zaburzenia tłumaczą sobie przejściową chorobą dziecka, a decyzje i opinie lekarzy uznają za błędną.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza niepewności Rodzice uświadamiają sobie, że z ich dzieckiem dzieje się coś niedobrego, lecz mają nadzieję, że lekarze się pomylili. Faza ta cechuje się zwiększonym poczuciem lęku, strachu, niepewności ze strony rodziców.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza pewności Rodzice uświadamiają sobie, że z ich dzieckiem jest coś nie tak. Rozpoczynają poszukiwania informacji na temat choroby. Bardzo często występuje załamanie i brak wiary z powodu niewielkiej ilości lub braku fachowej literatury. Jednocześnie rodzice za wszelką cenę starają się chronić dziecko przed codziennymi trudnościami i kontaktem z rówieśnikami, tłumacząc to sobie brakiem akceptacji ze strony otoczenia, jednak chcą również uniknąć wstydu jako rodzice.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza agresji Rodzice uświadamiają sobie, że ich dziecko jest niepełnosprawne i zaczynają szukać nieistniejących przyczyn choroby. Bardzo często w tej fazie występuje uczucie buntu, żalu, wzajemne oskarżenia rodziców, rękoczyny, szukanie zapomnienia i wsparcia w alkoholu, środkach uspokajających itp.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza układania się Rodzice zaczynają desperackie poszukiwania lekarstwa na chorobę dziecka jeżdżąc z nim do specjalistów, uzdrowicieli mieszkających w całym kraju. Odwiedzają nawet miejsca kultu modląc się o wyzdrowienie dziecka

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza depresji i załamania Rodzice nie widzą już wyjścia, są przemęczeni i zniechęceni, lękają się o przyszłość dziecka i swoją. Wobec wielorakich obowiązków i kłopotów odczuwają zmęczenie, przygnębienie, są rozgoryczeni, brak jest widocznej poprawy. Często odczuwają wrogość i odrzucenie dziecka, zaś konfrontacja z własnymi uczuciami budzi poczucie winy.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza godzenia się Rodzice podejmują racjonalne działania na rzecz normalizacji życia. Poświęcają dziecku więcej czasu, starają się likwidować dotychczasowy dystans, przystosowują się do sytuacji, często poszukują dla dziecka ośrodków rehabilitacyjnych.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza aktywizacji Rodzice w pełni akceptują niepełnosprawność dziecka, starają się zapewnić dziecku wszelkie specjalistyczne i dostosowane do jego szczególnych potrzeb, warunki rozwojowe. Kończy się okres izolacji od otoczenia, a zaczyna czas poszukiwania kontaktu z rodzinami borykającymi się z podobnymi problemami.

Fazy akceptacji dziecka niepełnosprawnego przez rodzinę- faza solidarności Rodzice są wrażliwi na potrzeby swego niepełnosprawnego dziecka, interesują się jego rozwojem, potrafią docenić jego osiągnięcia i realnie ocenić możliwości, jednocześnie dbają o zaspokojenie własnych potrzeb i realizację planów. Zachęcają i całkowicie wspierają dziecko w realizacji jego celów i marzeń. Ściśle współpracują z nauczycielami dziecka oraz specjalistami.

Bariery społeczne ze strony rówieśników Dziecko niepełnosprawne bardzo często narażone jest na złośliwości, dokuczanie, lekceważenie ze strony rówieśników. Uznawane jest za gorsze, opóźnione w rozwoju, nie przystające i psujące obraz pełnosprawnej grupy rówieśniczej.

Bariery społeczne wobec niepełnosprawnych ze strony osób dorosłych: Niechęć kontaktów towarzyskich i zawodowych okazywana przez osoby zdrowe. Sprzeciw osób zdrowych w związku ze współpracą z osobą niepełnosprawną. Lęk, strach bądź przesadna troskliwość, litość okazywana osobom niepełnosprawnym przez osoby zdrowe. Preferowanie przez pracodawcę zatrudniania osób pełnosprawnych.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności Czas pracy niepełnosprawnego nie może przekraczać 7 godzin dziennie i 35 godzin tygodniowo. Pracownik ma prawo do dłuższego urlopu (o 10 dni w ciągu roku). Zakaz pracy w niedziele i święta, w nocy i w systemie zmianowym oraz w godzinach nadliczbowych.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności Pracownik ma prawo do dłuższej przerwy wliczonej w czas pracy (o 15 minut), przeznaczonej na rehabilitację. Pracodawca nie może zwolnić pracownika ani odmówić mu wynagrodzenia w przypadku wyjazdu na turnus rehabilitacyjny na podstawie skierowania przez odpowiedni organ.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności Pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy jest obowiązany dokonywać comiesięcznych wpłat na PFRON, w wysokości kwoty stanowiącej iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%, a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych.

Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności Poinformowanie wojewódzkiego lub powiatowego urzędu pracy o zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej oraz dostarczenie szczegółowej charakterystyki stanowiska pracy. Konieczność przystosowania stanowiska pracy dla potrzeb osoby niepełnosprawnej. W przypadku stwierdzenia trudności w wykonywaniu obowiązków przez niepełnosprawnego pracodawca może bądź musi zatrudnić asystenta do pomocy osobie niepełnosprawnej.

Bariery edukacyjne Wynikają z przewagi uczniów i studentów pełnosprawnych w szkołach i na uczelniach oraz z ograniczeń związanych z zatrudnianiem w określonych zawodach a także z brakiem przepisów i rozporządzeń prawnych zalecających dostosowanie programów nauczania na uczelniach wyższych dla studentów niepełnosprawnych.

Bariery edukacyjne o charakterze zewnętrznym Niemożność podjęcia niektórych kierunków studiów przez osoby niepełnosprawne (np.: geodezja, medycyna, nauki techniczne, wychowanie fizyczne) Niedostosowanie programów i regulaminów studiów dla potrzeb osób niepełnosprawnych. Brak udogodnień dla niepełnosprawnych w salach lekcyjnych i wykładowych oraz w budynkach w których prowadzone są zajęcia.

Bariery edukacyjne o charakterze wewnętrznym Presja klasy lub grupy studenckiej wywierana na osobę niepełnosprawną. Rywalizacja w grupie o oceny bądź zwolnienia z egzaminów powoduje wzrost negatywnych emocji związanych z osobą niepełnosprawną. Uprzedzenia bądź brak wyrozumiałości okazywane osobom niepełnosprawnym przez nauczycieli bądź prowadzących zajęcia.

Zadania nauczyciela w pracy z uczniem niepełnosprawnym

Korzyści z nauki w szkole integracyjnej- dziecko pełnosprawne Wypracowanie pozytywnych nawyków i zasad postępowania z osobami niepełnosprawnymi poprzez codzienny kontakt. Likwidacja lęków związanych ze stykaniem się z osobami niepełnosprawnymi w codziennym życiu. Rozwój pozytywnych uczuć (wrażliwości, odpowiedzialności, tolerancji, likwidacja samouwielbienia, egoizmu). Zmiana systemu wartości (dostrzeżenie że inni mają większe problemy niż ja).

Korzyści z nauki w szkole integracyjnej- dziecko pełnosprawne Zmniejszenie skoncentrowania się na sobie z jednoczesnym odczuwaniem chęci pomocy innym. Pozytywny wzrost poczucia własnej wartości poprzez kontakty z osobami niepełnosprawnymi. Uświadomienie sobie, że to rozum i osobowość a nie eksponowane przez media walory zewnętrzne (piękne ciało) są najważniejsze w życiu.

Korzyści z nauki w szkole integracyjnej- dziecko niepełnosprawne Możliwość zdobycia wiedzy będącej kluczem do wykształcenia i odniesienia sukcesu w przyszłości. Dzięki kontaktom z rówieśnikami w szkole dziecko może się bardziej otworzyć. Mniejsza izolacja ze strony rodziców niż w przypadku dzieci nie chodzących do szkoły.

Korzyści z nauki w szkole integracyjnej- dziecko niepełnosprawne Udowodnienie sobie i innym, że dziecko niepełnosprawne wcale nie musi być gorsze od innych co zwiększa poczucie własnej wartości. Likwidacja często spotykanych w mediach i głoszonych przez społeczeństwo uprzedzeń i stereotypów odnośnie osób niepełnosprawnych. Zdobycie przyjaciół zmniejsza koncentrację na sobie samym i pozwala na rozwiązanie wielu problemów z którymi osoba niepełnosprawna samodzielnie nie dałaby sobie rady.

Oni nie poddali się chorobie i odnieśli sukces- słynni niepełnosprawni

Ludwig van Beethoven (1770-1827) Uznawany za jednego z największych twórców muzycznych wszech czasów. Prekursor muzyki romantyzmu. Mimo że około 25 roku życia począł tracić słuch, okazał wielką siłę ducha i nie zaprzestał tworzenia (do czasu również wykonywania) swoich dzieł, nawet w okresie całkowitej głuchoty. Najbardziej znany jako autor dziewięciu symfonii, sonat, wariacji i muzyki kameralnej. Skomponowana przez niego Oda do Radości jest oficjalnym hymnem Unii Europejskiej.

Franklin Delano Roosvelt (1882-1945) W 1921 roku na skutek ataku polio został sparaliżowany od pasa w dół. Nie przeszkodziło mu to jednak w karierze politycznej. Był najdłużej panującym prezydentem w historii USA (4 kadencje- od 1929 do śmierci w 1945).

Franklin Delano Roosvelt (1882-1945) Podczas rządów m.in.: wyprowadził kraj z największego kryzysu ekonomicznego w historii (Wielki kryzys- lata 1929-1933), znacznie ograniczył wpływy mafii poprzez zniesienie prohibicji (1933) i dowodził amerykańskimi siłami zbrojnymi podczas drugiej wojny światowej (po jego śmierci w IV 1945 roku zastąpił go Harry Truman). Mimo choroby nie poddał się, często żartował ze swojego stanu i jednocześnie był twardy i zdecydowany w postępowaniu. Uznawał, że nie ma rzeczy niemożliwych.

Christopher Reeve (1952-2004) Amerykański aktor, odtwórca roli Supermana. W 1995 roku na skutek upadku z konia został sparaliżowany od szyi w dół. Nie poddał się i aż do śmierci walczył z chorobą (zgłaszał się na ochotnika do eksperymentów, współpracował ze specjalistami, spotykał się z niepełnosprawnymi zachęcając ich do walki i udowadniając że nie ma rzeczy niemożliwych). Jednocześnie nadal występował przed kamerą jako aktor a nawet wyreżyserował film. Przez wielu niepełnosprawnych uznawany jest obecnie za bohatera, wzór do naśladowania. Udowodnił, że człowiek może być Supermanem nie tylko na ekranie, ale i w życiu. Razem z żoną Daną (zdj.) prowadził fundację pomagającą osobom niepełnosprawnym.

Jan Mela (ur. 1988) W wieku 14 lat stracił lewe przedramię i prawe podudzie na skutek porażenia prądem w stacji transformatorowej podczas burzy. W roku 2004 razem z Markiem Kamińskim zdobył oba bieguny jako pierwszy i jedyny jak dotąd niepełnosprawny. Jest również najmłodszym zdobywcą obu biegunów w historii. Założył fundację „Poza Horyzonty”. Jest również współautorem programu „Między Biegunami” nadawanego w Radiu Kraków.

Jan Mela na zamku w Olsztynie

Krzysztof Cegielski (ur. 1979) Polski żużlowiec, brązowy medalista indywidualnych mistrzostw Europy Seniorów (2001), srebrny medalista drużynowego pucharu świata (2001), wicemistrz Polski juniorów (1999) i seniorów (2002). W latach 2001-03 regularnie startował w cyklu IMŚ Grand Prix, a także w prestiżowej lidze brytyjskiej. W czerwcu 2003 roku na skutek wypadku na torze został sparaliżowany i w efekcie uszkodzenia rdzenia kręgowego utracił władzę w nogach. Obecnie pracuje w TVP i Canal+ na stanowisku współkomentatora zawodów żużlowych.

Marcin Szewczak Marcin pochodzi z Rumi koło Gdyni. Od dzieciństwa porusza się na wózku. Niepełnosprawność nie była dla niego przeszkodą na studiach dziennikarskich w Gdyni i praktyce w lokalnym radiu. Potem rozpoczął pracę w Warszawie. Najpierw pracował dla Tv Puls, a obecnie dla "Panoramy„ , w której przygotowuje serwisy zagraniczne.

Stephen William Hawking (ur. 1942) Astrofizyk i kosmolog, jeden z najwybitniejszych fizyków teoretyków na świecie. Profesor matematyki na uniwersytecie w Cambridge i w Kalifornijskim Instytucie Technologii w Pasadenie, członek Royal Society, laureat wielu nagród i doktoratów honoris causa. Powszechnie uważany za jeden z największych autorytetów fizyki teoretycznej.

Stephen William Hawking (ur. 1942) Od 22 roku życia Stephen Hawking cierpi na stwardnienie zanikowe boczne. Choroba ta sprawiła, że jest on prawie całkowicie sparaliżowany, porusza się na wózku inwalidzkim, a ze światem zewnętrznym porozumiewa się przy pomocy syntezatora mowy - swoje wypowiedzi wprowadza przez wirtualną klawiaturę. Pomimo choroby jest bardzo aktywny, pisze książki, wykłada, występuje w programach telewizyjnych. Nazywany jest Einsteinem XXI wieku.

Bethany Meilani Hamilton (ur. 1990) Amerykańska surferka. W 2003 roku została zaatakowana przez rekina i straciła rękę. Po 3 miesiącach wróciła do uprawiania sportu. W 2004 r. wygrała ESPY Award dla Najlepszego Powracającego Sportowca. W 2005 roku wygrała NSSA National Championships. Obecnie znajduje się w czołówce amerykańskiego i światowego surfingu. W 2011 roku odbyła się premiera filmu „Surferka z charakterem” opartego na jej autobiografii wydanej w 2004 roku.

Dorota Rabczewska (Doda) (ur.1984) Mało kto wie, że słynna piosenkarka jest osobą niepełnosprawną. Od lat walczy z chorobą kręgosłupa. „Ból towarzyszy mi ciągle. Jeden ruch może spowodować kompletny paraliż, tygodnie leżenia w domu.„

Monika Kuszyńska (ur. 1980) W latach 2001-2006 była wokalistką zespołu Varius Manx. W roku 2002 zdobyła nagrodę za piosenkę „Moje Eldorado”. W latach 2001-2006 wydawała albumy. W maju 2006 roku na skutek wypadku samochodowego została sparaliżowana od pasa w dół. W 2009 roku zaśpiewała piosenkę „Nowa rodzę się” na płycie Beaty Bednarz. Nie przerywa kariery- stale pisze teksty piosenek, nagrywa solową płytę. W 2011 roku poślubiła swojego wieloletniego partnera Jakuba Raczyńskiego- byłego saksofonistę zespołu Varius Manx.

Stevie Wonder (ur. 1950) Amerykański wokalista popowy, kompozytor, producent muzyczny. Mimo iż jest niewidomy od urodzenia uznawany jest za za jedną z najważniejszych postaci amerykańskiej sceny muzycznej. Współpracował m.in. z: Michaelem Jacksonem, Bobem Dylanem, Snoop Dogiem, Beyonce, Johnnem Lennonem, Paulem Maccartneyem, Rayem Charlsem. W 1989 roku przyjęty do Rock and Roll Hall of Fame. Ma na swoim koncie 26 nagród Grammy.

Stevie Wonder odbiera z rąk prezydenta USA Baracka Obamy nagrodę im Stevie Wonder odbiera z rąk prezydenta USA Baracka Obamy nagrodę im. George’a Gershwina (25 luty 2009 r.)

Ray Charles Robinson znany jako Ray Charles (1930-2004) Amerykański wokalista, muzyk i pianista, uważany za artystę, który ukształtował rhythm and bluesa. W wieku 5 lat zaczął tracić wzrok, a mając 7 lat był już całkowicie niewidomy Uznawany za jednego z najwybitniejszych twórców w historii muzyki XX wieku.

Ray Charles (1930-2004) Zadebiutował w 1953 roku i od razu został uznany za geniusza. Aż do śmierci w 2004 roku odnosił sukcesy. Jego ostatni album wydany 2 miesiące po śmierci zdobył 8 nagród Grammy. W swojej karierze stworzył wiele utworów mających status „kultowych”. Od lat 70-tych aż do śmierci zdobywał liczne nagrody muzyczne (w tym kilkadziesiąt nagród Grammy). Napisana przez niego piosenka „Georgia on My Mind” jest od 1979 roku hymnem stanu Georgia.

Ray Charles (1930-2004) W 2004 roku magazyn muzyczny Rolling Stone umieścił muzyka na 10 miejscu listy 100 największych artystów wszechczasów. W 2008 roku w tym samym plebiscycie Ray Charles zajął II miejsce. W 2004 roku powstał obsypany nagrodami film „Ray” będący biografią artysty.

Ray Charles z prezydentem USA Ronaldem Reaganem i pierwszą damą Nancy Reagan w 1984 roku. Ray Charles na żywo podczas Międzynarodowego Festiwalu Jazzowego w Montrealu w 2003 roku.

Pomnik Raya Charlesa w ogrodzie hotelu Montreux Palace.

Ray Charles (1930-2004) „To jest to, ten dzieciak sobie poradzi, co ?” „Jedyny prawdziwy geniusz w tym biznesie” Frank Sinatra o Rayu Charlsie „Patrząc na dziedzictwo Raya Charlesa widzę jak bardzo był potrzebny światu, on i jego twórczość. Potrzebny był ze względu na lekcję historii, którą nam dał. Pozostawił po sobie niezatarty ślad. Jestem wdzięczny za możliwość poznania go tak dogłębnie. Aktor Jamie Foxx (odtwórca roli muzyka w filmie „Ray”) o Rayu Charlsie „To jest to, ten dzieciak sobie poradzi, co ?” Ray Charles po sesji muzycznej z aktorem Jamiem Foxxem

Andrzej Szczęsny (ur. 1982) Najmłodszy i chyba najzdolniejszy polski zjazdowiec, z powodu braku kończyny dolnej jeździ na jednej narcie. W mistrzostwach świata w 2004 r. zajął 5 miejsce w slalomie gigancie. Jest to jak dotąd najlepszy polski wynik w narciarstwie zjazdowym niepełnosprawnych. Należy do ścisłej światowej i europejskiej czołówki narciarskiej. W ubiegłorocznej edycji Pucharu Europy był m.in. 10 w slalomie specjalnym i 11 w supergigancie.

Agata Roczniak (Jabłońska) Od drugiego roku życia cierpi na zanik mięśni i porusza się na wózku inwalidzkim. Magister filozofii Uniwersytetu Wrocławskiego, licencjat w dziedzinie bankowości i finansów. Ukończyła też studia podyplomowe: zarządzanie zasobami ludzkimi i psychologię w życiu społecznym i w firmie. Obecnie jest modelką i specjalistką ds. personalnych ogólnopolskiej firmy Impel. Szczęśliwa mężatka, matka 1,5-rocznego synka, pasjonatka… życia.

Terry Fox (1958-1981) Kanadyjski lekkoatleta. W wieku 22 lat w wyniku choroby nowotworowej stracił nogę powyżej kolana. Po tym fakcie Fox zdecydował się przebiec w poprzek Kanady, od jej Wschodniego do Zachodniego wybrzeża. Słynny bieg (zwany Maratonem Nadziei) rozpoczął 12 kwietnia 1980 roku od zanurzenia protezy nogi w Oceanie Atlantyckim.

Terry Fox (1958-1981) W wyniku postępu choroby nowotworowej (przerzuty do płuc) Fox zmuszony był 1 września 1980 do przerwania biegu, po przebiegnięciu ogółem 5300 km. Przez cały bieg zbierał pieniądze na fundusz walki z nowotworem. Do dzisiaj co roku organizuje się w Kanadzie i na świecie „Terry Fox Run”- imprezy sportowe o charakterze maratonów charytatywnych poświęconych zbiórce pieniędzy na walkę z rakiem.

Terry Fox (1958-1981) Ostatni, 83 kilometrowy odcinek drogi, który Fox pokonał już z największym wysiłkiem i przy wielkim cierpieniu, został nazwany na jego cześć Terry Fox Courage Highway. Tam też mieści się pomnik sportowca. Inny pomnik wystawiono mu w Ottawie (zdj.). Terry Fox do dzisiaj uznawany jest w Kanadzie za bohatera narodowego.

„Ciało nie określa kim jesteś. Umysł i dusza przewyższają ciało.” „Bohater to ktoś kto mimo słabości, wątpliwości, niewiedzy nadal idzie naprzód.” „Nie zgadzam się by choroba określała jak mam żyć. Wyznaczenie sobie celu i dążenie do niego jest pomocne w terapii” Christopher Reeve

Bibliografia Encyklopedia internetowa „Wikipedia” (http://pl.wikipedia.org/) Hulek A., Integracyjny system kształcenia i wychowania, [w:] Pedagogika Rewalidacyjna, PWN, Warszawa 1997. Kolanek Bożena „Społeczna integracja osób niepełnosprawnych zaczyna się od rodziny”. (http://apk_wychowawstwo2.republika.pl/integracja.doc) Kotewicz Daniela „Bariery integracji społecznej osób niepełnosprawnych. Pedagogika rewalidacyjno – terapeutyczna. Rok szkolny: 2003/2004 (http://www.dkotewicz.republika.pl/pliki_w/czytaj/czyta_4.doc) Macierz A,: Z teorii i badań społecznej integracji dzieci niepełnosprawnych. Warszawa, 1999r. Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1980 - cyt. za: A. Król, Pomoce dydaktyczne dla nauczycieli pracujących w klasach integracyjnych, WSiP, Warszawa 2000. Wyczesany Janina „Problemy osób niepełnosprawnych w perspektywie integracji europejskiej” (http://www.up.krakow.pl/konspekt/konspekt9/wyczesany.html)

Zdjęcia uzyskano za pomocą wyszukiwarki google i encyklopedii internetowej Wikipedia Część materiałów biograficznych pochodzi z forum OFON (Ogólnopolskie Forum Osób Niepełnosprawnych)- dział Warto wiedzieć, warto znać, Niepełnosprawni, sprawni inaczej

Bibliografia- akty prawne Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. nr 123, poz. 776 ze zm.) (art. 14-19 i 22).