Międzynarodowa Konferencja Naukowa Świnoujście - Ystad, maja 2015 TECHNOLOGIE EDUKACYJNE EDUCATIONAL TECHNOLOGIES Wspieranie twórczości studentów jako element multimedialnego systemu kształcenia na odległość Supporting creativity of students as part of a multimedia remote education system dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych X Zielonogórskie Dni Pedagogiki Mediów Zielona Góra, 03 czerwca 2015 SYMPOZJUM STUDENTÓW I MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKI „TECHNICZNIE I PRAKTYCZNIE”

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Kursy multimedialne

Model funkcjonalny multimedialnego modułu edukacyjnego BLOK KOMUNIKACJI ONLINE BLOK KONTROLNY BLOK MERYTO- RYCZNY BLOK POMOCY BLOK DIAGNOSTY- CZNY MENU KONTROLA DOSTĘPU HASŁO INTERNET BLOK DIAGNOSTY- CZNY dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Moduł edukacyjny to nowoczesna forma medium edukacyjnego integrująca szereg dokumentów oraz nagrań audio i wideo. Wszystkie te elementy są komponentami systemu bloków funkcjonalnych ujętych w różnorodne struktury informacyjne. Rozwiązania te zostały wdrożone i zweryfikowane empirycznie.

Moduł edukacyjny – zakres prac badawczych dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Przydatność elektronicznych formy diagnozy i ewaluacji – „blok diagnostyczny” oraz „blok kontrolny”. M. Furmanek, J. Jędryczkowski, 2002, s Możliwości stymulacji procesów uwagi poprzez odpowiednie zestawy bodźców werbalnych i pozawerbalnych. J. Jędryczkowski, 2005; 2010a s Ocena przydatności interaktywnych filmów ekranowych – „blok merytoryczny”. J. Jędryczkowski, 2010b, s Porównanie efektów kształcenia realizowanego z zastosowaniem modułu edukacyjnego z kształceniem konwencjonalnym w latach od 2008 do 2011r. J. Jędryczkowski, 2012a, Indywidualizacja procesu nauczania-uczenia się realizowana poprzez korzystanie mechanizmów interaktywnych oraz różnych form mediatyzowanej komunikacji interpersonalnej w ramach konsultacji online. J. Jędryczkowski, 2012b, Ocena interaktywnego systemu pomocy oraz stosowanych w nim rozwiązań. J. Jędryczkowski, 2012c, Skuteczność rozwiązań sprzyjających motywowaniu osób uczących się w systemie blended learning. J. Jędryczkowski, General and Professional Education" 1/2013. Możliwość dostosowania przekazu edukacyjnego do preferencji i oczekiwań odbiorcy wychowanego w epoce dominacji krótkich przekazów o strukturze hipertekstowej. J. Jędryczkowski, General and Professional Education" 2/2014. Lista wszystkich publikacji jest dostępna na stronie:

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Twórczość i kreatywność podmiotu wymogiem nowoczesnego systemu kształcenia Wspieranie twórczości studentów Wyniki analizy systemu kształcenia na odległość oraz rozwiązań stosowanych w module edukacyjnym

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Twórczość jest to działalność przynosząca wytwory (dzieła sztuki, wynalazki, sposoby spostrzegania świata, metody działania itd.) cechujące się nowością i mające pewną wartość (estetyczną, użytkową, etyczną, poznawczą i inną), przynajmniej dla samego podmiotu twórczego. W ujęciu humanistycznym twórczość służy dobru ogólnemu. Twórczość psychologicznahistoryczna Jednostka tworzy coś, czego do tej pory nie wymyśliła Jednostka tworzy coś, czego do tej pory nikt nie wymyślił K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, GWP, Sopot 2013.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Kreatywność to zdolność człowieka do w miarę częstego generowania nowych wartościowych wytworów (rzeczy, idei, metod, działania itp.). Nie należy mylić złodziejskiej księgowości z kreatywnością (z listu Krzysztofa J. Szmidta do mass mediów). K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, GWP, Sopot 2013.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Projekt medialny Projekt informatyczny Projekt edukacyjny (licencjat) Zajęcia prowadzone w trybie blended learning Zajęcia na specjalnościach: ▪ EDUKACJA MEDIALNA I INFORMATYCZNA ▪ NOWE MEDIA W KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ Z JĘZYKIEM ANGIELSKIM Studenci o specyficznych zainteresowaniach

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Multimedia, a konstruktywistyczna koncepcja procesu kształcenia Reprezentacja rzeczywistości Organizacja wizualna Organizacja symboliczna Organizacja czynnościowa Koncepcja Alberta Bandury Forma obrazowa /statyczna/ Forma dźwiękowa Forma czynnościowa /film i animacja/ Koncepcja trzech kanałów transmisji sygnałów pozawerbalnych – Alfred J. Bierach (1996) Media i multimedia – stymulacja reprezentacji poprzez zróżnicowane formy przekazu Wizualny Audytywny Kinestetyczny Koncepcja systemów reprezentacji Jerome. S. Brunera (1974)

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych GWNEROWANIE NOWEJ WIEDZY Multimedia, a konstruktywistyczna koncepcja procesu kształcenia TWÓRZOŚĆ JAKO GENEROWANIE NOWEJ WIEDZY Organizacja wizualna Organizacja symboliczna Organizacja czynnościowa Wiedza uprzednia Dedukcja Próby, doświadczenia Eksperymenty … Strategie rozwiązywania problemów Multimedialne formy kształcenia sprzyjają twórczości i kreatywności Organizacja wizualna Organizacja symboliczna Organizacja czynnościowa Wiedza uprzednia Dedukcja Próby, doświadczenia Eksperymenty … Strategie rozwiązywania problemów Sytuacja problemowa

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Konstruktywizm - nauczanie problemowe wg Seymoura Paperta (twórca LOGO) PROBLEM Samodzielna korekta błędów Uczeń analizuje swój tok myślenia, może go usprawniać „myśląc o swoim myśleniu” Najlepiej uczymy się, ucząc innych Zdobyta wiedza lokuje się w strukturach pamięci długotrwałej Samodzielne rozwiązywanie problemu (generowanie wiedzy) Problemy stawiane przed studentami powinny stymulować kreatywność. TI nie mogą być źródłem gotowych rozwiązań, a jedynie narzędziami do prezentowania rozwiązań...

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Inhibitory twórczości wg Krzysztofa J. Szmidta Czynników ograniczające lub hamujące podejmowanie procesów twórczych K. J. Szmidt, Pedagogika twórczości, GWP, Sopot 2013.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych 1. Faza koncepcyjna związana z motywowaniem studentów oraz formułowaniem celów zadań projektowych Inhibitory mogące występować w kształceniu na odległość: - cele oraz treści nauczania ukierunkowane na reprodukowanie wiedzy i umiejętności, - prezentowanie wiedzy jako wytworu z pominięciem procesu jego powstawania. Wprowadzone rozwiązania oraz działania sprzyjające twórczości studentów: x - cele praktyczne, ukierunkowane zadaniowo, - stosowanie narzędzi diagnostycznych sprzyja dostosowaniu problematyki projektów do potrzeb oraz zainteresowań studentów, - unika się narzucania jednego typu rozwiązania problemu; określany jest ogólny cel oraz funkcje projektu, - nauczyciel dba o zachowanie równowagi pomiędzy: poziomem kompetencji, a poziomem wymagań lub trudnością zadania (warunek wystąpienia pozytywnej motywacji oraz warunek konieczny procesu twórczego), - stosowanie multimediów – głównie interaktywnych filmów w formacie Flash pozwala na zilustrowanie całego procesu powstawania danego wytworu.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych 2. Proces uczenia się z zastosowaniem multimedialnego modułu edukacyjnego Inhibitory mogące występować w kształceniu na odległość: x - nieadekwatna do potrzeb i oczekiwań forma i struktura przekazu edukacyjnego, - prezentowanie oraz kształtowanie zachowawczego systemu wartości i standardów, - przewaga autorytatywnych ujęć treści kształcenia, - dominacja podających metod nauczania, - przeciążenie percepcyjne studentów. Wprowadzone rozwiązania oraz działania sprzyjające twórczości studentów: x - struktura hipertekstowa materiału uwzględnia różnicowanie poziomu trudności; stosowanie krótkich komunikatów w uproszczonej i syntetycznej postaci filmów, grafik oraz interakcji ujętych w struktury hipertekstowe dostosowuje przekaz do potrzeb, oczekiwań oraz możliwości percepcyjnych młodego odbiorcy, - samodzielne konstruowanie wiedzy (zgodnie z koncepcją konstruktywistyczną) nie sprzyja kształtowaniu zachowawczego systemu wartości i standardów, - stosowanie pozawerbalnych rozwiązań koncentrujących i utrzymujących uwagę na najistotniejszych treściach przekazu (forma manipulacji) pozwala realizować zakładane treści bez nielubianych przez młodzież ujęć autorytatywnych. - dominacja zadań problemowych o charakterze projektowym – ukierunkowanych zadaniowo, - zajęcia w systemie blended learning umożliwiające indywidualizację czasu i tempa pracy; oceniany jest produkt finalny, a nie tempo pracy.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych 2. Realizacja projektów w systemie blended learning Inhibitory mogące występować w kształceniu na odległość: x - konformizm oraz przesadna rywalizacja studentów, - subiektywne sposoby oceny wytworów. Wprowadzone rozwiązania oraz działania sprzyjające twórczości studentów: x - zajęcia w grupie mają wyłącznie charakter organizacyjny; są przeznaczone na prezentowane niezbędnych treści kształcenia; działania twórcze są realizowane samodzielnie w domu (unikanie konformizmu oraz nacisku grupy), - studenci samodzielnie formułują hipotetyczne rozwiązania problemów, tak aby realizowały zakładane funkcje; nauczyciel nie wybiera wariantu rozwiązania, to student musi udowodnić, iż jego koncepcja realizuje przyjęte założenia, - na kilka dni przed oceną końcową wszyscy studenci mają dostęp do elektronicznych wersji ukończonych projektów swoich kolegów; mogą wówczas samodzielnie oceniać błędy lub zalety projektów; wspólna ocena projektów eliminuje wpływ subiektywnych odczuć lub preferencji nauczyciela.

dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych Podsumowanie Przyjęcie założeń o potrzebie wspierania twórczości studentów kształcących się w systemie blended learning przyczyniło się do wyodrębnienia czynników mogących ją hamować. W przypadku analizowanego multimedialnego modułu edukacyjnego nie stwierdzono rozwiązań, które można jednoznacznie uznać za inhibitory twórczości. Jedynym słabym ogniwem wydaje sie nauczyciel akademicki, którego indywidualny styl prowadzenia zajęć może stanowić czynnik niesprzyjający kreatywności studentów. Rozwiązaniem w tej sytuacji wydaje się ścisła współpraca wszystkich nauczycieli oraz skrupulatne respektowanie warunków zaliczenia przedmiotu.

Uniwersytet Zielonogórski: Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych: Jacek Jędryczkowski: dr Jacek Jędryczkowski Uniwersytet Zielonogórski Katedra Mediów i Technologii Informacyjnych