Innowacyjność przedsiębiorstw – pomiar i diagnoza Janusz Kornecki Uniwersytet Łódzki, Wydział Zarządzania Urząd Statystyczny w Łodzi, Ośrodek Badań Regionalnych Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Przesłanki dla pomiaru innowacji i jego aktualizacji innowacje mają kluczowe znaczenie dla wzrostu produkcji i wydajności zmiany w procesie innowacyjnym jako efektu globalizacji – lepszy dostęp firm do informacji i nowych rynków, nasilenie międzynarodowej konkurencji, powstanie nowych form organizacyjnych pozwalających na zarządzanie globalnym łańcuchem dostaw potrzeby informacyjne podmiotów kształtujących politykę publiczną wymagające lepszego zrozumienia zasadniczych aspektów procesu innowacyjnego Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Co daje się zmierzyć? charakterystyka procesu innowacyjnego – wszystkie działania o charakterze naukowym, technicznym, organizacyjnym, finansowym i komercyjnym, które prowadzą (lub mają w zamierzeniu prowadzić) do wdrażania innowacji wdrożenia znaczących zmian – innowacje produktowe, procesowe, organizacyjne, marketingowe czynniki wpływające na działalność innowacyjną – motywacja, bariery efekty innowacji – wpływ innowacji na sprzedaż, udział w rynku, zmianę wydajności, pozycję konkurencyjną, transfer wiedzy powiązania w procesie innowacyjnym – źródła informacji, wiedzy, technologii, powiązania z innymi aktorami systemu innowacji, źródła finansowania Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Pomiar innowacji w ujęciu historycznym (lata 80.) prace nad modelami i koncepcjami analitycznymi służącymi badaniu innowacji (1992) 1. wydanie Oslo Manual (Podręcznika Oslo) zawierającego spójny zbiór pojęć i narzędzi do pomiaru innowacji – koncentracja na innowacjach technologicznych w zakresie produktów i procesów w sektorach produkcyjnych (1997) 2. wydanie Oslo Manual – poszerzenie tematyki pomiaru innowacji o sektor usług (2005) 3. wydanie Oslo Manual – innowacje nietechnologiczne (marketingowe, organizacyjne) + powiązania w procesie innowacyjnym Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Inne standardy i źródła pomiaru i interpretacji danych z zakresu nauki, techniki i innowacji – Frascati Family Manuals Podręcznik Frascati - Proposed Standard Practice for Surveys of Research and Experimental Development (OECD, 1963, 2002) – dane dot. działalności B+R Podręcznik Canberra - The Measurement of Human Resources Devoted to S&T (OECD/EU/Eurostat, 1995) – dane dot. zasobów ludzkich w sferze nauki i techniki Patent Manual - The Measurement of Scientific and Technological Activities: Using Patent Data as Science and Technology Indicators (OECD, 1994) – podręcznik dot. statystyki patentów TBP Manual - Proposed Standard Method of Compiling and Interpreting Technology Balance of Payments Data (OECD, 1990) – podręcznik dot. badań statystycznych bilansu płatniczego krajów w dziedzinie techniki obejmującego obroty w zakresie własności przemysłowej i know-how Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Inne standardy i źródła pomiaru i interpretacji danych z zakresu nauki, techniki i innowacji Regional Manual - The Regional Dimension of R&D and Innovation Statistics (Eurostat, 1996) – uzupełnienie podręczników z serii Frascati Family Manuals o wymiar regionalny A Framework for Biotechnology Statistics (OECD, 2005) – statystyka biotechnologii A Guide for Information Society Measurements and Analysis (OECD, 2005) – statystyka społeczeństwa informacyjnego Measuring Productivity Manual (OECD, 2005) – podręcznik dotyczący pomiaru produktywności Handbook on Economic Globalisation Indicators (OECD 2005) – podręcznik poświęcony problematyce badań statystycznych procesów globalizacji gospodarki Measuring Knowledge Management in the Business Sector – first steps (OECD/Statistics Canada, 2003) – podręcznik dotyczący pomiaru zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwach Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Regionalny wymiar innowacji – konstatacje z badań firmy są innowacyjne dzięki własnym zdolnościom organizacyjnym, ale także poprzez kontakty z otoczeniem, w tym zwłaszcza regionalnym różnice regionalne w poziomie działalności innowacyjnej mogą być znaczne szczególną rolę w stymulowaniu innowacyjności firm w regionach pełnią regionalne systemy innowacji stanowiące publiczno-prywatne forum współpracy świata biznesu, administracji samorządowej i państwowej, instytucji naukowo-badawczych i edukacyjnych oraz pozarządowych umożliwiające aktywizację lokalnych czynników wzrostu i lepsze wykorzystanie zasobów identyfikacja głównych cech i czynników sprzyjających działalności innowacyjnej oraz rozwojowi sektorów w regionach może przyczynić się do lepszego zrozumienia procesów innowacyjnych i stanowić wkład w kształtowanie polityki publicznej Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Community Innovation Survey, CIS (Wspólnotowe Badanie Innowacji) oparte na metodologii zawartej w Podręczniku Oslo mierzy innowacyjność przedsiębiorstw (zatrudniających powyżej 9 pracowników) prowadzone od 1993 r., początkowo w cyklu 4-letnim, obecnie w cyklu dwuletnim kraje objęte badaniem: UE-28 + Szwajcaria, Rosja, Turcja, Australia, Nowa Zelandia, Korea Płd., RPA, większość krajów Ameryki Łacińskiej stanowi podstawę do pomiaru innowacyjności poszczególnych regionów UE (Regional Innovation Scoreboard) Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Regional Innovation Scoreboard, RIS (tablica wyników innowacyjności regionów) (1) stanowi ocenę porównawczą osiągnięć w zakresie innowacji w 190 regionach UE, Norwegii i Szwajcarii publikowana od 2002 r., najnowsza (6. edycja) pochodzi z 2014 r. dzieli UE na 4 grupy regionów: regionalnych liderów innowacyjności (regional innovation leaders, 34 regiony) regiony doganiające liderów (regional innovation followers, 57 regionów) regionalnych innowatorów umiarkowanych (regional moderate innovators, 68 regionów) regionalnych innowatorów o skromnych wynikach (regional modest innovators, 31 regionów) Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Regional Innovation Scoreboard, RIS (tablica wyników innowacyjności regionów) (2) poziom innowacyjności regionów jest najczęściej odzwierciedleniem poziomu innowacyjności krajów w 14 krajach znajdują się regiony należące do dwóch różnych grup innowacyjności w 4 krajach (Francji, Portugalii, Słowacji i Hiszpanii) regiony zostały zaklasyfikowane do trzech różnych grup innowacyjności, co wskazuje na silne różnice w poziomie innowacji w ramach poszczególnych państw wszyscy regionalni liderzy innowacyjności w UE znajdują się w zaledwie 8 krajach UE: Danii, Finlandii, Francji, Holandii, Irlandii, Niemczech, Szwecji i W. Brytanii Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Regional Innovation Scoreboard, RIS (tablica wyników innowacyjności regionów) (3) w 155 (spośród 190) regionach poziom innowacyjności wzrósł w latach 2004- 2010 czynniki pobudzające innowacje w regionach: pozytywny stosunek mieszkańców regionów do nowych rzeczy i pomysłów tworzy korzystne warunki dla przedsiębiorczości i innowacji (Europejski Sondaż Społeczny) dobrze rozwinięty system dofinansowania ze środków publicznych, o wysokim udziale innowacyjnych spółek otrzymujących w jakiejś formie publiczne wsparcie finansowe Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Konstrukcja Interregionalnego Wskaźnika Innowacyjności, IWI Źródło: Instytut Wiedzy i Innowacji, Pozycja innowacyjna Mazowsza na tle innych regionów kraju i Europy, raport okresowy za 2013 r., Warszawa 2014, s. 7. Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Zmiany wartości wskaźnika IWI dla Mazowsza i UE, 2003-2011 Źródło: Instytut Wiedzy i Innowacji, Pozycja innowacyjna Mazowsza na tle innych regionów kraju i Europy, raport okresowy za 2013 r., Warszawa 2014, s. 139. Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Ranking polskich regionów według wskaźnika IWI, 2003-2011 Źródło: Instytut Wiedzy i Innowacji, Pozycja innowacyjna Mazowsza na tle innych regionów kraju i Europy, raport okresowy za 2013 r., Warszawa 2014, s. 136. Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Wartości wybranych wskaźników innowacyjności Mazowsza na tle innych czołowych regionów Polski, 2008-2012 Źródło: Ecorys, Analiza zmian w działalności podmiotów gospodarki narodowej na Mazowszu w kontekście realizacji RIS Mazovia 2007-2015, Warszawa 2014, s. 63. Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Najważniejsze wnioski z analizy procesów innowacyjnych na Mazowszu (+) lider w kraju pod względem innowacyjności regionalnej (+) tempo wzrostu nakładów na działalność innowacyjną wyższe niż średnia PL (+) skok w zakresie wskaźników kapitału ludzkiego (z 114. na 57. m., 2000-2013) (-) b. niska i pogarszająca się pozycja pod względem efektów działalności innowacyjnej na tle innych regionów Europy (154. pozycja w 2011 r.) (-) zmniejszająca się przewaga pod względem innowacyjności (IWI) w stosunku do innych regionów Polski (-) spadek przychodów ze sprzedaży produktów innowacyjnych znacząco głębszy niż średnia ogólnokrajowa (-) malejący odsetek przedsiębiorstw współpracujących z innymi przedsiębiorstwami lub instytucjami w zakresie działalności innowacyjnej Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013 Dziękuję za uwagę! Konferencja „Innowacje dla Mazowsza – perspektywa finansowa 2014-2020” organizowana w ramach projektu systemowego pn. „Budowa systemu monitoringu i podstaw ewaluacji wdrażania Regionalnej Strategii Innowacji dla Mazowsza”. Konferencja jest współfinansowana przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013