OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

OPIEKUNKA ŚRODOWISKOWA Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: opiekunka środowiskowa Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 346[03] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 341204

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że opiekunka środowiskowa: 1. Organizuje pomoc w zakresie zaspokojenia podstawowych potrzeb społecznych ludzi i rodzin potrzebujących pomocy w wyniku bezrobocia, zdarzeń losowych, osób dotkniętych uzależnieniami, osób bezdomnych. 2. Składa częste wizyty w domu chorego, w placówkach służby zdrowia i opieki społecznej, a także w placówkach handlowych (robienie zakupów żywnościowych).‏ 3. Rozpoznaje potrzeby przez przeprowadzanie wywiadów środowiskowych. 4. Współpracuje z ośrodkiem opieki społecznej. 5. Wnioskuje o umieszczenie wytypowanych osób w domach pomocy społecznej.

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy 6. Pracuje głównie w domach osób niepełnosprawnych, osób w podeszłym wieku, niepełnosprawnych, często w środowiskach społecznie zaniedbanych, mieszkaniach pozbawionych bieżącej wody, centralnego ogrzewania. 7. Musi być przygotowana na duży wysiłek fizyczny, a przede wszystkim dbać o dobry kontakt z osobami potrzebującymi pomocy. 8. Podejmuje działania w obrębie rodziny, organizacji społecznych i charytatywnych. 9. Wykonuje zabiegi związane z utrzymaniem higieny podopiecznych (mycie, zmiana pościeli itp.)‏. 10. Dba o stan higienicznych pomieszczeń mieszkalnych i urządzeń.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem, z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Pomaganie podopiecznemu w codziennych czynnościach domowych. Mobilizowanie podopiecznego do aktywnego spędzania czasu wolnego i rozwijania jego zainteresowań. Aktywizowanie podopiecznego do zwiększania jego samodzielności życiowej. Doradzanie w zakresie planowania i organizacji gospodarstwa domowego. Kontaktowanie się z różnego rodzaju instytucjami w celu rozwiązywania problemów zdrowotnych, materialnych, mieszkaniowych, rodzinnych i prawnych podopiecznego. Inicjowanie pozytywnych relacji międzyludzkich w najbliższym otoczeniu podopiecznego, a zwłaszcza z członkami jego rodziny.

Rozpoznawanie i diagnozowanie problemów podopiecznego. Nawiązywanie i utrzymywanie efektywnych kontaktów międzyludzkich. Negocjowanie w sprawach istotnych dla podopiecznego. Znajomość podstawowych przepisów prawnych i stosowanie ich w praktyce. Udzielanie pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Organizowanie podopiecznym czasu wolnego. Pielęgnowanie podopiecznego i dbanie o jego bezpieczeństwo. Gotowanie i pomaganie samotnym podopiecznym w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Uwaga: W podanych treściach mogą pojawiać się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy doradcy zawodowego Internetu, literatury.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie opiekunki środowiskowej niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis środki czystości służą do utrzymania pomieszczeń w czystości środki opatrunkowe służą do opatrywania ran podopiecznym materace przeciwodleżynowe służą do zapobiegania odleżynom środki higieny osobistej służą do utrzymywania higieny osobistej podopiecznego naczynia kuchenne służą do przygotowywania posiłków

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekunki środowiskowej, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przeczytaj uważnie poniższy test dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy jesteś spostrzegawczy? 1 2. Czy potrafisz nawiązać kontakt z ludźmi? 3. Czy jesteś zrównoważony emocjonalnie? 4. Czy jesteś odporny na trudne sytuacje i stres? 5. Czy masz podzielną uwagę? 6. Czy masz zdolności organizacyjne? 7. Czy masz wysoką wydolność fizyczną? 8. Czy umiesz się skoncentrować? 9. Czy jesteś zdrowy? 10. Czy jesteś wolny od nałogów? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości I predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekunki środowiskowej, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

Przeciwwskazania zdrowotne Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy masz słabą budowę ciałą? 1 2. Czy masz niską wydolność fizyczną? 3. Czy masz duże wady wzroku (np. nadwzroczność?) 4. Czy masz zaburzenia świadomości? 5. Czy masz zaburzenia psychiczne? 6. Czy jesteś od czegoś uzależniony? 7. Czy masz wady wymowy? 8. Czy jesteś nosicielem chorób zakaźnych? 9. Czy masz zawroty głowy. omdlenia? 10. Czy masz choroby uszu, niedosłuch?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie opiekunki środowiskowej. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie Kształcenie w zawodzie można podjąć w szkole policealnej dla absolwentów: trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego. 2. Po uzyskaniu dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie opiekunki środowiskowej można je podwyższać, kontynuując naukę w szkołach wyższych na kierunkach: pedagogika, pedagogika specjalna, fizjoterapia, pielęgniarstwo, psychologia, socjologia.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie opiekunki środowiskowej. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie opiekunki środowiskowej? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z opiekunkami środowiskowymi pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 2. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: 1) Dbam o zdrowie: http://issuu.com/kreacje/docs/apteki. 2) Zdrowie Seniora: http://www.wydawnictwoapteka.pl/index.php?m=53. 3) Medycyna Środowiskowa: http://www.imp.sosnowiec.pl/contentid-26.html. 4) Zdrowie publiczne: http://www.zdrowiepubliczne.pl/.

III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Opiekunka środowiskowa, https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody. Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Opiekunka środowiskowa, Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży 2005, http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_TECH/Opiek_srodow.pdf. Kordys A., Niedźwiecka-Stopyra A., Niwicka D., Tarłowska K.: Modułowy program nauczania. Opiekunka środowiskowa 346[03], MENiS, Warszawa 2004, http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy/opiekunka.srodowiskowa_346%5B03%5D.pdf. Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.): Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005, ss. 207-208. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie opiekunki środowiskowej, MEN, Warszawa, http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_346_03.pdf. Opis zawodów. Opiekunka środowiskowa, Kuratorium Oświaty w Katowicach, http://app.kuratorium.katowice.pl. Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  19

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.