Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie ZMIANY PROGRAMOWE Zenon Decyk Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie 02.02.2009
Kalendarz wdrażania zmian programowych Rok szkolny Zreformowane nauczanie w klasach 2009/2010 I SP I G 2010/2011 II SP II G 2011/2012 III SP III G 2012/2013 IV SP I L I T I ZSZ 2013/2014 V SP II L II T II ZSZ 2014/2015 VI SP III L III T III ZSZ 2015/2016 IV T I LU 2016/2017 II LU
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Podstawa programowa to zapis tego, czego państwo polskie zobowiązuje się nauczyć przeciętnie uzdolnionego ucznia. Nowa podstawa określa to, co uczeń powinien umieć. Podstawa nie opisuje tego, co ma być przerabiane na lekcjach, lecz to, czego uczeń ma być nauczony, a ściślej: czego będzie się od niego wymagać. Teraz więc standardy będą identyczne z nową podstawą.
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA W przypadku gimnazjum – nowa podstawa określa to, czego będzie się wymagać na egzaminie na koniec tego etapu. Natomiast wiedzę, jakiej od ucznia będzie mógł oczekiwać nauczyciel na początku gimnazjum, określa podstawa dla klas IV-VI. Podstawa dla edukacji początkowej określa minimalną wiedzę i minimalne umiejętności, jakie powinien posiadać uczeń przechodzący z klasy III do IV.
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA W podstawie wyróżnia się: cele kształcenia (sformułowane jako wymagania ogólne) i treści nauczania (sformułowane jako wymagania szczegółowe)
Wymagania ogólne na przykładzie matematyki W wymaganiach ogólnych dla gimnazjum, dla liceum zakres podstawowy i dla liceum zakres rozszerzony jest 5 działów, tak samo zatytułowanych dla każdego z tych trzech poziomów: Wykorzystanie i tworzenie informacji. Wykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji. Modelowanie matematyczne. Użycie i tworzenie strategii. Rozumowanie i argumentacja.
Wymagania ogólne W każdym z tych 5 działów wymagania są opisane zwięźle, dostosowane do danego poziomu kształcenia. W praktyce szkolnej największą uwagę przypisuje się wymaganiom szczegółowym. Wymagania ogólne są jednak też ważne, m.in. recenzenci MEN, oceniając podręcznik, będą mogli nie rekomendować go do akceptacji MEN, jeżeli uznają, że podręcznik, choć zawiera wymagane treści, nie zapewnia realizacji celów ogólnych.
Wymagania szczegółowe Czytając cele szczegółowe, należy pamiętać o dwóch zasadach, które zostały przyjęte przy ich redagowaniu: I. Jeżeli jakieś wymaganie znajduje się w podstawie dla szczebla n, to automatycznie jest też wymagane na szczeblu n + 1 (n = 1, 2, 3). II. Jeżeli jakieś wymaganie znajduje się w podstawie dla szczebla n + 1, to automatycznie wynika stąd, że nie jest wymagane na szczeblu n. Powtórki są niezbędne, ale nie ma to być przerabianie znów wszystkiego od początku na wyższym szczeblu.
Wymagania szczegółowe Ogólnym założeniem jest to, że nauczyciel ma prawo uczyć więcej, niż jest zapisane w podstawie, ale nie kosztem tego, czego się będzie wymagać. Jeśli nauczyciel uważa, że jakiś temat jest ważny i jego uczniowie są w stanie to opanować oprócz tego, co jest wymagane, to może włączyć ten temat do swego programu pomimo, że nie ma go w podstawie.
Wymagania szczegółowe Ogólnikowe hasło często prowadzi do zawyżania wymagań. Dlatego wymagania w nowej podstawie są sformułowane tak dokładnie, jak to się dało zrobić. Precyzyjne określenie treści ma chronić ucznia przez interpretacją zawyżającą wymagania, m.in. próbować ograniczać tendencję do zbyt trudnych podręczników.
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Podstawa określa zakres materiału dla danego etapu edukacyjnego – nie dzieli go na poszczególne klasy. Wyjątkiem jednak będzie nowa klasa I, do której mają pójść 6-latki. Specjalnie opracowane zostały osobne wymagania po I klasie, aby chronić dzieci przed zawyżonymi wymaganiami. Nowe wymagania po I klasie są zbliżone do tych, które dotąd były w ostatnim roku przedszkola lub klasy zerowej, ale są znacznie lepiej opracowane. Wymagania te są dostosowane do naturalnego rozwoju dziecka.
NOWA PODSTAWA PROGRAMOWA Materiału na każdym etapie jest bardzo dużo. Zwłaszcza dużo jest go w klasach IV-VI, bowiem pewne czasochłonne tematy zostały przeniesione z klasy III do IV. Bardzo silna jest obawa, czy 6-latki dadzą sobie radę w I klasie. Matematyczne wymagania dotyczące 6-latków są opracowane na miarę dzieci w tym wieku, wątpliwości budzi natomiast to, czy dotychczasowi nauczyciele klas I-III przestawią się na metodykę odpowiednią dla dzieci o jeden rok młodszych.
Język obcy W podstawie programowej określony jest sześciostopniowy poziom biegłości w zakresie poszczególnych umiejętności językowych: A1, A2 – poziom podstawowy B1, B2 – poziom samodzielności C1, C2 – poziom biegłości Uczeń kończący liceum powinien osiągnąć poziom samodzielności w posługiwaniu się językiem obcym nowożytnym B1 dla matury podstawowej B2 dla matury rozszerzonej
Dziękuję za uwagę