Przestrzenna koncentracja działalności naukowo-badawczej w Warszawie a regionalna strategia innowacji Mazowsza Prof. dr hab. Marzenna A. Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa Tezy do dyskusji przygotowane na warsztaty nt. Dobre praktyki w tworzeniu i wdrażaniu Regionalnych Strategii Innowacji Warszawa, 24 listopada 2005 r.

Zróżnicowanie zasobów i działalności B+R na terenie Mazowsza - wymiary analizy: 1.wymiar przestrzenny (geograficzny) – Warszawa jako centrum naukowo-badawcze i innowacyjne Mazowsza; 2.skutki koncentracji zdolności innowacyjnej dla rozwoju gospodarczego regionu, a w szczególności dla produktywności czynników wytwórczych;

Zróżnicowanie zasobów i działalności B+R na terenie Mazowsza - wymiary analizy: 3.wymiar czasowy - ocena czy i kiedy nastąpi zmniejszenie wewnątrzregionalnej luki technologicznej 4.sposoby aktywizacji innowacyjności regionu; możliwości wpływu na niwelowanie różnic technologicznych; 5.implikacje wewnątrzregionalnej luki technologicznej dla kształtowania RIS Mazovia

Warszawa- centrum naukowo- badawcze Mazowsza 1.Miejsce lokalizacji większości ośrodków, w których wykonywane są prace badawczo-rozwojowe: Liczba jednostek badawczo-rozwojowych sektora publicznego działających na terenie Warszawy wynosiła 2003 roku 131 (Mazowsze-275), tj. 49,4% liczby ośrodków w woj. mazowieckiego) Liczba warszawskich państwowych szkół wyższych stanowi 78% uczelni całego woj. mazowieckiego (14 uczelni wobec 18 na Mazowszu) Liczba podmiotów gospodarczych na terenie stolicy – prawie 300 tys. firm, co stanowi 47,7% ogólnej liczby podmiotów gospodarczych w woj. mazowieckim.

Warszawa- centrum naukowo- badawcze Mazowsza 2.W Warszawie koncentruje się większość nakładów Mazowsza na B+R Udział nakładów na B+R poniesionych na terenie stolicy to 89,1% wszystkich środków przeznaczonych na badania i rozwój w województwie mazowieckim Nakłady warszawskich przedsiębiorstw na B+R wyniosły w 2003 r. 192,3 mln zł, czyli 40,6% nakładów sektora przedsiębiorstw w woj. mazowieckim

Podstawowe wskaźniki 3.Relacja nakładów na B+R do dochodu narodowego jest w Warszawie stosunkowo wysoka: Warszawa - 1,8%. Mazowsze - 1,25% Polska – 0,56% 4.Znaczne nakłady na B+R na 1 mieszkańca: w Warszawie 1053 zł, Mazowsze zł Polska zł.

Źródła pochodzenia nakładów na B+R 5.Relatywnie większe rola budżetu państwa w finansowaniu B+R Warszawa - środki budżetowe pokrywają 65,8% całości nakładów Mazowsze - 64,7% Polska - 62,7%,

Środki zagraniczne w finansowaniu B+R 6.Relatywnie większa niż przeciętna w Polsce i woj. mazowieckim, aktywność ośrodków naukowych Warszawy w pozyskiwaniu funduszy zagranicznych: Warszawa – udział środków zagr. 6,1% Mazowsze - 5,9% Polska - 4,6%

Zasoby ludzkie: pozycja Warszawy na Mazowszu 7.Silne zaplecze kadrowe - liczba zatrudnionych w stolicy sferze B+R wynosiła w 2003 roku 30 tys. osób, co stanowi: 88,6% zasobów kadry badawczej województwa mazowieckiego (34 tys.); 24% zasobów całej Polski 12 tys. osób z tytułem naukowym = 1/4 z całej Polski i 90% kadr Mazowsza (w tym około 2,3 tys. profesorów) pracuje w Warszawie;

Zatrudnieni w B+R: pozycja Warszawy na Mazowszu

Zasoby ludzkie: pozycja Warszawy na Mazowszu 8.Rozwój zasobów ludzkich - w stolicy studiuje 310 tys. studentów, tj.: 89% ogółu studentów w woj. mazowieckim 17 proc. ogółu studentów w Polsce.

Studenci: pozycja Warszawy w woj. Mazowieckim

Aparatura naukowo-badawcza: pozycja Warszawy na Mazowszu 9.Koncentracja aparatury naukowo- badawczej na terenie Warszawy Wartość aparatury naukowo-badawczej na terenie Warszawy wynosiła w 2003 roku 1218,4 mln zł tj. 86,8% zasobu aparatury B+R Mazowsza, 34,6% aparatury badawczej całego kraju

Szanse technologicznego zróżnicowania woj. mazowieckiego - implikacje dla budowania RSI korzyści skali działania – obniżenie kosztów jednostkowych duża mobilność personelu – dyfuzja technologii możliwości rozwijania powiązań sieciowych- współpraca w działalności innowacyjnej (Davelaar/Nijkamp 1989; Cooke and Morgan in 1993) efekty synergii

Szanse technologicznego zróżnicowania woj. mazowieckiego - implikacje dla budowania RSI łatwość dostępu do zasobów oraz infrastruktury instytucjonalnej wspierającej komercjalizację wiedzy (fundusze VC, banki)- przynosi dodatkowe efekty zewnętrzne (Fischer /Revilla Diez/Snickars/Varga 2001) Wyższa produktywność zasobów, transmisja wzrostu gospodarczego do innych części regionu (Shefer/Frenkel 1998).

Zagrożenia technologicznego zróżnicowania woj. mazowieckiego - implikacje dla budowania RSI dalsze pogłębianie luki technologicznej i rozwojowej między centrum i peryferiami przesunięcia w profilu specjalizacji poszczególnych części województwa - umocnienie pozycji Warszawy w przemysłach i usługach o wysokiej wartości dodanej

Jak wykorzystać szanse? - Implikacje dla RSI Budowanie otwartego systemu innowacyjnego miasta Warszawy: na zewnętrz – ułatwienie transferu technologii z innych systemów regionalnych i narodowych (łączenie lokalnej i zewnętrznej wiedzy) do wewnątrz – wspieranie kooperacji pionowej i poziomej w obrębie regionu