Zapoznanie z kierunkiem zmian w kształceniu zawodowym 1

Dlaczego taki temat? duża część naszych uczniów kształci się w szkołach zawodowych więc zainteresowani powinni być wszyscy nauczyciele co zaproponujemy w zamian? już teraz powinniśmy rozglądać się na rynku pracy, aby zobaczyć z kim z pracodawców uda nam się nawiązać współpracę ( z jaką branżą przemysłu, usług, produkcji rolnej) planuje się likwidację liceów profilowanych reforma obejmuje nie tylko kształcenie zawodowe ale i ogólne reforma zakłada ścisłą współpracę z pracodawcami czy mamy szansę na takie rozwiązanie? preferowane będzie łączenie LO i gimnazjów na każdym poziomie mamy po 3-4 klasy technikum i ZSZ 2

Proponowane typy szkół ponadgimnazjalnych i podstawa kształcenia ogólnego 3

OBECNIE LO – 3 l LP – 3 l T - 4 l ZSZ – 2 lub 3 l TU – 2 l LU – 2 l W PRZYSZŁOŚCI LO – 3 l T - 4 l ZSZ – 3 l LU – 2 l 4

Dziś w szkołach kończących się maturą mamy dużą grupę młodzieży, która dawniej kończyła swoją edukację na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Z powodów czysto statystycznych, obniżył się średni poziom uzdolnień populacji młodych ludzi, aspirujących do zdobycia wyższego wykształcenia. DLACZEGO ZMIANA PROGRAMOWA JEST POTRZEBNA? A programy nauczania mamy te same! Próbujemy nauczyć ponad 80% rocznika tego wszystkiego, co było zaplanowane dla zdolniejszych 50%. To się nie może udać! 5

Przed rokiem 2000:Szkoły z maturą ZSZ Studia 50% 50% ~400 tys. Obecnie: Szkoły z maturą ZSZ 80% 20% Studia ~2 mln 6

Dziś szkoła dwukrotnie usiłuje zrealizować pełny cykl kształcenia ogólnego: raz w gimnazjum drugi raz w liceum lub technikum. DLACZEGO ZMIANA PROGRAMOWA JEST POTRZEBNA? Nauczyciele – zarówno gimnazjalni, jak i licealni – starają się zrealizować obowiązujący zakres treści w trzyletnim cyklu edukacyjnym. To może się udać tylko w najzdolniejszych klasach; w pozostałych kończy się na pospiesznym i powierzchownym omawianiu kolejnych tematów. 7

Podstawa programowa kształcenia ogólnego będzie realizowana spójnie-w gimnazjum, liceum i technikum: W okresie tym: - najpierw wyposażymy uczniów we wspólny, solidny fundament wiedzy ogólnej, - następnie znacznie pogłębimy tę wiedzę w zakresie odpowiadającym indywidualnym zainteresowaniom i predyspozycjom każdego ucznia. Należy potraktować czas nauki w gimnazjum oraz w szkole ponadgimnazjalnej, jako spójny programowo, 6-letni (w technikum: 7-letni) okres kształcenia. 8

9

Zmiany w nauczaniu przedmiotów ogólnych możemy prześledzić na przykładzie historii: Przyjęto rozwiązanie, że w gimnazjum uczeń zapozna się z historią Polski i świata do 1918 r. Materiał obejmujący dzieje po I wojnie światowej aż po czasy współczesne zostanie przeniesiony do pierwszej klasy szkoły ponadgimnazjalnej. 10

Realizacja wspólnego fundamentu wiedzy ogólnej będzie odbywać się w gimnazjum i w szkole ponadgimnazjalnej. PRZYJĘTE ROZWIĄZANIA – GIMNAZJUM, LICEUM LUB TECHNIKUM W liceum lub technikum każdy uczeń: -do matury będzie uczył się obowiązkowych przedmiotów maturalnych: języka polskiego, języków obcych i matematyki; - wybierze kilka przedmiotów, których będzie się uczył w zakresie rozszerzonym w znacznie większej niż obecnie liczbie godzin, (jako rozszerzenie może wybrać także język polski, język obcy lub matematykę). 11

Struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego 12

Proponowane zmiany w kształceniu zawodowym 13

14 Kształcenie zawodowe będzie się odbywało: - szkołach ponadgimnazjalnych dla młodzieży – technikach i ZSZ - formach kursowych - branżowych centrach kształcenia zawodowego i ustawicznego - na rynku pracy, u pracodawców

PROGRAMY NAUCZANIA W ZAWODACH Reforma programowa wprowadza korelację kształcenia ogólnego z kształceniem zawodowym. Dlatego też nowa podstawa programowa kształcenia ogólnego i podstawy programowe kształcenia w zawodach mają się wzajemnie uzupełniać w dążeniu do celu, jakim jest zapewnienie absolwentom możliwości dalszego kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy. 15

umiejętności kluczowe Podstawa programowa kształcenia ogólnego możliwość dalszego kształcenia i funkcjonowania na rynku pracy. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie 16

Podstawa programowa kształcenia w zawodzie Wyodrębniono w niej dwa rodzaje wymagań: ogólne i szczegółowe. Wymagania ogólne opisują najważniejsze zadania zawodowe, które powinien umieć zrealizować absolwent szkoły oraz wskazują na postawy, których kształtowanie jest szczególnie istotne dla danego zawodu. 17

Wymagania szczegółowe są podzielone na dwie części: A i B. W części A opisane są wymagania ogólnozawodowe. Są to wiadomości oraz umiejętności, które są wspólne dla opisywanego zawodu oraz dla grupy zawodów pokrewnych. Część B opisuje kwalifikacje właściwe dla zawodu. Dla każdej ze wskazanych kwalifikacji, określone są wymagania odnoszące się do wiadomości oraz umiejętności, które powinien opanować przeciętny uczeń na koniec etapu kształcenia. 18

Nowa podstawa programowa kształcenia w zawodzie ma tak opisywać wyodrębnione kwalifikacje, aby stanowić jednocześnie standard wymagań egzaminacyjnych dla poszczególnych, wyodrębnionych kwalifikacji. 19

Programy nauczania Nauczyciel będzie mógł sam napisać program dla klas, w których uczy albo korzystać z programów dostosowanych przez innych autorów do nowej podstawy programowej w wersji oryginalnej bądź zmodyfikowanej na potrzeby swojej klasy. 20

Programy nauczania Programy nauczania dla zawodów mogą przybierać strukturę: przedmiotową, w której są wyodrębnione teoretyczne przedmioty zawodowe odpowiadające określonym dziedzinom wiedzy (np. konstrukcje budowlane, technologia budownictwa) oraz przedmioty, w ramach których realizowana jest praktyczna nauka zawodu; w programach tych występuje wyraźny podział na kształcenie teoretyczne i praktyczne, modułową, w których wyodrębnione zostały moduły i jednostki modułowe integrujące teorię z praktyką z różnych dziedzin wiedzy i działów techniki. 21

TECHNIKUM 22

Kształcenie zawodowe w technikum Proponuje się w nowej strukturze szkolnictwa zawodowego na kształcenie zawodowe przeznaczyć 46 godz./tygodniowo. Na kształcenie praktyczne (zajęcia praktyczne, zajęcia laboratoryjne, specjalizacja) należy przeznaczyć minimum 50% czasu przewidzianego na kształcenie zawodowe W klasie pierwszej na kształcenie zawodowe należy przeznaczyć 4 godz/tyg. Powinny to być przedmioty ogólnozawodowe, podobnie jak w klasie pierwszej zasadniczej szkoły zawodowej. 23

W kształceniu ogólnym uczeń będzie obowiązkowo realizował dwa przedmioty na poziomie rozszerzonym, co umożliwi mu dobre przygotowanie do egzaminu maturalnego Proponuje się, aby decyzja o wyborze oferowanych na poziomie rozszerzonym zajęć edukacyjnych, zapadała w szkole, podobnie jak decyzja o możliwym sposobie zintegrowania tych zajęć z teoretycznym przygotowaniem zawodowym 24

Podział godzin na przedmioty ogólne i zawodowe w technikum. Klasa IKlasa IIKlasa IIIKlasa IV 25

ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA 26

Kształcenie zawodowe w ZSZ Proponuje się zmniejszenie ilość godzin przeznaczonych na kształcenie zawodowe teoretyczne z 21 do 12 godz./tyg. w okresie nauczania na rzecz praktycznego. Na kształcenie zawodowe praktyczne należy przeznaczyć minimum 30 godz./tyg. Realizacja kształcenia praktycznego powinna wyglądać w następujący sposób: - w klasie drugiej – dwa dni zajęć praktycznych po 7 godzin dziennie, - w klasie trzeciej – dwa dni zajęć praktycznych po 8 godzin dziennie (jeśli część zajęć praktycznych w klasie trzeciej będzie realizowana w zakładzie pracy, to czas pracy ucznia musi być taki sam, jak pracownika w zakładzie). W klasie pierwszej nie powinno się realizować kształcenia praktycznego, lecz kształcenie ogólnozawodowe w wymiarze 4 godz/tyg. 27

Łącznie, więc na kształcenie zawodowe należy przeznaczyć minimum 42 godz./tyg. w trzyletnim okresie nauczania. 28

KURSY 29

Organizacja form pozaszkolnych przez szkoły zawodowe Dla rozwoju różnorodnych form kształcenia ustawicznego istotne jest włączenie szkół prowadzących kształcenie zawodowe w system kursów kwalifikacyjnych wykorzystując posiadaną kadrę pedagogiczną oraz wyposażenie dydaktyczne Ważne jest, aby szkoła realizując kurs przygotowywała uczestników do potwierdzania kwalifikacji zawodowych. Edukacja w formach pozaszkolnych, wsparta systemem zewnętrznych egzaminów, pozwoli na pełną integrację form szkolnych i pozaszkolnych oraz zapewni równoważność obu systemów. 30

EGZAMINY POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE ZAWODOWE 31

Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego ulegnie zmianie Modyfikacja klasyfikacji zawodów szkolnych będzie polegała na grupowaniu i integrowaniu zawodów (redukcji liczby zawodów) W zawodach tych zostaną następnie wyodrębnione i nazwane kwalifikacje, które będą potwierdzane w ramach egzaminów zewnętrznych 32

Zawód – technik ekonomista Kwalifikacje: - Prowadzenie księgi przychodów- rozchodów - Prowadzenie dokumentów magazynowych 33

Zawód – technik budownictwa Kwalifikacje: - Organizacja i technologia robót budowlanych - Kosztorysowanie 34

Zawód – mechanik pojazdów samochodowych Kwalifikacje: - Remont silnika - Naprawy instalacji elektrycznej 35

Zawód – posadzkarz zostanie połączony z innymi zawodami związanymi z robotami wykończeniowymi w budownictwie a sam stanie się jedną z kwalifikacji. 36

Zmiany będą polegać głównie na możliwości oddzielnego potwierdzania przez ucznia w procesie kształcenia każdej wyodrębnionej z zawodu kwalifikacji (egzaminy cząstkowe)i uzyskania przez niego dokumentu w postaci certyfikatu potwierdzającego określoną kwalifikację. Po potwierdzeniu wszystkich wyodrębnionych kwalifikacji w zawodzie absolwent szkoły uzyska dyplom oraz suplement do dyplomu. Egzamin zawodowy 37

Do egzaminu będzie można przystąpić: w trakcie nauki w zasadniczej szkole zawodowej lub w technikum (konkretny zawód może być nabywany w jednym, określonym typie szkoły lub w innych formach – ( kursy, rynek pracy) po ukończeniu odpowiednich form kursowych kształcenia ustawicznego po nabyciu kwalifikacji na otwartym rynku pracy lub za granicą. 38

Egzaminy zawodowe W ramach proponowanych zmian nastąpi wzmocnienie praktycznego aspektu egzaminu w zawodach na poziomie technikum : utworzenie zinformatyzowanego systemu banku zadań egzaminacyjnych odejście od sesyjności egzaminu (aktualnie tylko sesja zimowa i letnia) przeprowadzani e egzaminów zawodowych w ośrodkach egzaminacyjnych funkcjonujących w trybie całorocznym 39

Ośrodkiem egzaminacyjnym może być również nasza szkoła. Może np. przeprowadzać egzaminy dla absolwentów kursów organizowanych w naszej szkole 40

Współpraca z pracodawcami Priorytetowym działaniem w zakresie dobrego przygotowania młodzieży do wejścia na rynek pracy jest prowadzenie kształcenia zawodowego, a w szczególności kształcenia praktycznego, w powiązaniu z pracodawcami. Szkoła i zakład pracy są uzupełniającymi się nawzajem miejscami zdobywania wiedzy. Dzięki praktyce młodzi ludzie mogą zdobywać umiejętności i doświadczenie potrzebne do funkcjonowania w przedsiębiorstwie. 41

Propozycje zmian w zakresie współpracy z pracodawcami udział pracodawców w organizowaniu dodatkowych zajęć w formach pozaszkolnych dla uczniów ostatnich klas w szkołach ponadgimnazjalnych prowadzących kształcenie zawodowe, zwiększających szansę ich zatrudnienia po ukończeniu szkoły prowadzenie przez pracodawców doskonalenia zawodowego kadry pedagogicznej szkół 42

Wszystkie informacje znajdziecie Państwo na stronie internetowej: Na tej stronie można również zadawać pytania 43

OPRACOWANIE: Anna Lipczyńska Anna Pomorska w oparciu o materiały MEN 44