Realny kształt systemu ZSEE oraz planowane zmiany na poziomie UE Wojciech Konecki CECED Polska Związek pracodawców AGD

Copyrights by CECED Polska Podstawa prawna UE: Dyrektywa 2002/96/WE ws. w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (Dyrektywa WEEE) Nowelizacja dyrektywy trwa od 2008 roku (przewidywane zakończenie prac w połowie 2012 ???) PL: Ustawa o ZSEE z lipca 2005r. Nowelizacja ustawy ZSEE z listopada 2008 19 rozporządzeń wykonawczych do ustawy Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska definicje Sprzęt ZSEE urządzenie, którego prawidłowe działanie jest uzależnione od dopływu prądu elektrycznego lub od obecności pól elektromagnetycznych, oraz mogące służyć do wytwarzania, przesyłu lub pomiaru prądu elektrycznego lub pól elektromagnetycznych i zaprojektowane do użytku przy napięciu elektrycznym nie przekraczającym 1.000 V dla prądu przemiennego oraz 1.500 V dla prądu stałego, zaliczone do grup sprzętu określonych w załączniku nr 1 do ustawy Z gospodarstw domowych i inny Uczestnicy rynku (np. zbierajacy, rejestr, „wprowadzający” vs logo) Procesy („np. „Wprowadzenie”- data wydania z magazynu) Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Grupy i rodzaje ZSEE 1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego, m.in Chłodziarki Pralki 2. Małogabarytowe AGD 3. Sprzęt teleinformatyczny i telekomunikacyjny, m.in. Komputery duże 4. Sprzęt audiowizualny m.in.. Odbiorniki telewizyjne 5. Sprzęt oświetleniowy m.in.. Oprawy oświetleniowe Kompaktowe lampy fluorescencyjne 6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne 7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy 8. Wyroby medyczne 9. Przyrządy do nadzoru i kontroli 10. Automaty do wydawania Copyrights by CECED Polska

AGD reprezentuje największy strumień wprowadzenia ZSEE & AGD AGD reprezentuje największy strumień wprowadzenia i odpadów ZSEE (> 50%)

Przykładowy schemat procesów i celów celów – duże AGD Selektywna Zbiórka – 35% wprowadzenia ODZYSK min 80% USUWANIE Unieszkodliwianie max 20% RECYKLING 75% INNE SPOSOBY ODZYSKU np. ODZYSK ENERGII PONOWNE UŻYCIE RECYKLING WŁAŚCIWY SPALANIE SKŁADOWANIE Copyrights by CECED Polska

System ZSEE – etapy procesu konsument transport Lokalny Logist 1 faza Logist 2 faza transport punkt zbiórki (wstępna segregacja) ZBIÓRKA czyszczenie, segregacja odseparowanie gazów i olejów rozbiórka, demontaż cięcie, strzępienie rozdział na frakcje PRZETWARZANIE Transport Logistyka - 3 faza R E C Y K L I N G PONOWNE UŻYCIE R E C Y K L I N G WŁAŚCIWY ODZYSK ENERGII ODZYSK Recykling)- forma odzysku, który polega na powtórnym przetwarzaniu materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu Copyrights by CECED Polska

Obowiązkowe poziomy zbiórki i przetwarzania 4 kg per capita = ok. 150.000 ton obliczane jako: 35% wprowadzonego sprzętu Copyrights by CECED Polska

Główne dane o rynku ZSEE Copyrights by CECED Polska

Główne dane o rynku ZSEE Copyrights by CECED Polska

Główne dane o rynku ZSEE Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Wprowadzenie 2010 Copyrights by CECED Polska

ZBIÓRKA ZSEE

Copyrights by CECED Polska Zbiórka ZSEE Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Zbiórka ZSEE Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Zbiórka ZSEE Copyrights by CECED Polska

Główne dane o rynku ZSEE Uwaga: Zbiórka = z gospodarstw domowych + + z instytucji Copyrights by CECED Polska

Charakterystyka polskiego rynku ZSEE -informacje ogólne -zbieranie -przetwarzanie -organizowanie

Charakterystyka polskiego rynku ZSEE informacje ogólne Pięć lat kształtowania się rynku Organiczny rozwój początkowy Duże przyspieszenie po wprowadzeniu obowiązkowych celów Rynek nadal w fazie kształtowania Brak integracji lokalnych przedsiębiorców (jak dotąd) Dominacja szarej strefy skutkująca zniechęceniem, brakiem perspektyw, niechęcią do inwestowania Słaby nadzór i monitoring rynku Gigantyczna rola punktów zbierania złomu Fałszowane KPO - wielkości Małe zaangażowanie gmin i detalistów (jak dotąd) Najtańszy rynek (najniższe ceny) w Europie Osiągnięcie bariery podaży w kilku grupach asortymentowych (np. AGD) Zmywarki, ekspresy, DVD, klimatyzatory jeszcze nie pojawiają się jako ZSEE, a już trzeba je zbierać Copyrights by CECED Polska

Charakterystyka polskiego rynku ZSEE zbieranie Zmieniający się światopogląd konsumentów oddawanie ZSEE do punktów zbierania Gotowość do ponoszenia opłat Małe zaangażowanie gmin (jak dotąd) Stosunkowo niewielkie zaangażowanie detalistów (praktycznie tylko Euro RTV/AGD) Bardzo dobry system zbierania złomu (zagrożenie i szansa) Różna sytuacja grup produktowych – nadwyżka popytu na złom AGD i nadwyżka podaży RTV/IT Copyrights by CECED Polska

Charakterystyka polskiego rynku ZSEE przetwarzanie Brak dominacji koncernów międzynarodowych (jak dotąd) Brak integracji lokalnych przedsiębiorców (jak dotąd) Stosunkowo duże istniejące moce przetwórcze Niewykorzystane moce najwyższych technologii (lodówki) z powodu braku wsadu Kłopoty gigantów Copyrights by CECED Polska

Charakterystyka polskiego rynku ZSEE organizowanie i finansowanie Dominująca rola organizacji odzysku – brak indywidualnej działalności wprowadzających Niewielka ilość organizacji odzysku Duża przewaga jednej z nich Gigantyczne zyski kilku z nich (brak zaangażowania w budowę systemu) Wątpliwa działalność edukacyjna Brak własnych systemów zbierania i przetwarzania Copyrights by CECED Polska

Atuty i szanse polskiego rynku ZSEE początkowa faza rozwoju rynku (dopiero 5 lat) dość dobra komunikacja branżowa duża sieć zbierania w postaci punktów złomiarskich (paradoks) nowe prawo odpadowe (Ustawa o odpadach, Ustawa o zachowaniu czystości i porządku w gminach, Ustawa Prawo ochrony Środowiska, Ustawa o opłacie produktowej…) znajomość rozwoju innych rynków zagranicznych Fazy rozwoju Główni gracze Udział kosztów Morfologia odpadów itp Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Problemy rynku ZSEE brak danych rynkowych szara strefa blokująca rozwój uczciwego rynku Ustawowy podział na grupy, a nie rodzaje sprzętu (łączenie lodówek z pralkami czy kineskopów z innym RTV) Duży udział branży złomiarskiej (niejasna definicja ZSEE – czy rozmontowany sprzet jest ZSEE?, kody odpadów…) Tradycja zbierania odpadów metalowych Słaba kontrola, monitoring i egzekucja prawa Brak równoczesnych kontroli WIOŚ, US, Prokuratury, NIK… Brak pozytywnych i nagłośnionych precedensów Nieprecyzyjne i łatwe do obejścia prawo (np. widoczne KGO) Art. 38. Zbierający zużyty sprzęt jest obowiązany przekazać zebrany zużyty sprzęt (tylko) prowadzącemu zakład przetwarzania wpisanemu do rejestru, o którym mowa w art. 6. Art. 47.1. Prowadzący zakład przetwarzania jest obowiązany przekazać odpady powstałe w wyniku przetworzenia zużytego sprzętu (tylko) prowadzącemu działalność w zakresie recyklingu Art. 42 1. Sprzedawca detaliczny i sprzedawca hurtowy są obowiązani przy sprzedaży sprzętu przeznaczonego dla gospodarstw domowych do nieodpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu w ilości nie większej niż sprzedawany nowy sprzęt, jeżeli zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju. 2. Sprzedawca detaliczny jest obowiązany do nieodpłatnego przekazania przyjętego zużytego sprzętu, o którym mowa w ust. 1, prowadzącemu zakład przetwarzania lub sprzedawcy hurtowemu. Copyrights by CECED Polska

ZSEE: podmioty uczestniczące oraz strumień odpadów z gospodarstw domowych gospodarstwa domowe (konsumenci) kosz punkty skupu złomu, zbierający punkty zbiórki: gminy, detaliści wytwórca ZSEE system recyklingu ok. 140 systemów zbiórki w 27 krajach UE wysypiska spalarnie PRZETWARZANIE NIEZNANE przetwarzanie zgodnie z wymogami dyrektywy WEEE wysypiska spalanie nielegalny eksport niewłaściwe przetwarzanie legalny eksport legalne przetworzenie WEEE w zakresie dyrektywy Źródło: Komisja Europejska, Impact Assessment do projektu nowelizacji dyrektywy WEEE, 2008 WEEE poza zakresem dyrektywy Copyrights by CECED Polska

Dodatkowe przyszłe zagrożenia rynkowe kilkuletni chaos po wprowadzeniu nowych ustaw monopol zbierania lokalnie – w gminach handlowo – tylko w dużych sieciach monopol przetwarzania – tylko w dużych zakładach przetwórczych monopol recyklingu – kilka hut Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Prawdopodobne zmiany w dyrektywie WEEE (w 2012) skutkujące zmianą polskiej Ustawy ZSEE (ok. 2014) Zbiórka 40% - 45% - 65% wprowadzenia w 2016 i 2020 r (obecnie 35%). Lub 85% pojawiającego się ZSEE (jak chce parlament UE) ZSEE podzielony na 5, a nie 10 grup (?) - oddzielna grupa dla Chłodnictwa (lodówek i klimatyzatorów) Dużego sprzętu AGD i RTV Małego sprzętu AGD i RTV/ IT…. Poziomy odzysku i recyklingu +5% Szerszy zakres: włącznie np. paneli fotowoltaicznych i urządzeń medycznych Europejska harmonizacja rejestrów Copyrights by CECED Polska

Główne zmiany w dyrektywie WEEE Kwestie sporne Parlamentu (PE) i Rady UE (RUE) Poszerzenie odpowiedzialności na wszystkie podmioty uczestniczące w rynku ZSEE (PE) Oddzielny target (5%) dla ponownego użycia (PE) Obowiązek finansowania zbiórki z gospodarstw domowych (RUE) Zbiórka: PE 85% pojawiających się na rynku odpadów ZSEE RUE: 45% wprowadzonego na rynek sprzętu elektrycznego w 2016, 65% w 2016 lub 2018 lub 2020 roku Likwidacja KGO (PE) – koszty gospodarowania odpadami Copyrights by CECED Polska

Copyrights by CECED Polska Źródła wiedzy o ZSEE Ustawa o ZSEE i stosowne rozporządzenia, inne (!!!) ustawy zmieniające zapisy ustawy o ZSEE, inne ustawy odpadowe, opinie MŚ, wyroki sądu Doroczny raport o rynku ZSEE (GIOŚ, pod koniec czerwca) - http://www.gios.gov.pl//zalaczniki/artykuly/raport_zseie_2009.pdf Spotkania i konferencje - PolEko-Forum Recyklingu (Poznań, IX/X), Konferencja ZSEE (Warszawa,IV) Publikacje branżowe - Miesięcznik Recykling (Abrys), Przewodnik po ustawie ZSEE oraz dyrektywie WEEE (A. Dzierżanowski) Instytucje naukowe - wydziały inżynierii środowiska Politechniki Warszawskiej, Łódzkiej oraz Wrocławskiej Linki GIOŚ: www.gios.gov.pl – rejestr ZSEE, opis procedur i obowiązków Ministerstwo Środowiska: www.mos.gov.pl Rozporządzenia do ustawy ZSEE http://isap.sejm.gov.pl/RelatedServlet?id=WDU20051801495&type=9&isNew=true CECED Polska: www.cecedpolska.pl Copyrights by CECED Polska

Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (ZSEE) Dziękuję za uwagę, Wojciech Konecki, tel 22 668 84 95, 602-150-602