manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Praktyczne algorytmy ocen ryzyka dla człowieka i środowiska od szlaków transportu niebezpiecznych substancji manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Algorytm wyznaczania wielkości ryzyka generowanego przez przewóz substancji niebezpiecznych drogami manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

Metoda przyjęta do oceny zagrożenia Zastosowana metoda sprowadza się do wyznaczenia prawdopodobieństwa wystąpienia poważnej katastrofy transportowej, która może wywołać jeden z następujących skutków: manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl utratę życia co najmniej 10 osób zanieczyszczenie wód powierzchniowych (ładunek > 15g/cm2 w przypadku ropopochodnych i > 5g/cm2 w przypadku substancji mogących zmienić istotnie jakość wód) na odległości co najmniej 10 km, w przypadku wód bieżących lub na obszarze co najmniej 1km2 w przypadku jezior i zbiorników wodnych zagrożenie wód podziemnych (przekroczenie norm zanieczyszczenia ujęcia/ gromadzenia się wód w obszarach chronionych w Szwajcarii - wyznaczone poprzez współczynniki przepuszczalności gleby i głębokość warstwy piezometrycznej). manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku transportowego o poważnych skutkach jest sumą prawdopodobieństw scenariuszy o poważnych skutkach, związanych z pożarem, wybuchem i uwolnieniem substancji toksycznych lub związków chemicznych mogących znacznie zmienić jakość tych wód manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Ogólny algorytm obliczeń prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku transportowego o poważnych skutkach : wyznaczanie stref bliskiej i odległej w odniesieniu do rozważanych odcinków dróg, podział drogi na odcinki, podział gęstości zaludnienia na grupy, opis otoczenia szlaków drogowych, wyznaczania intensywności i struktury ruchu drogowego, podział na grupy możliwych scenariuszy awaryjnych, wyznaczenie częstość wypadków z udziałem niebezpiecznych materiałów w poszczególnych grupach, obliczenie prawdopodobieństwa każdego scenariusza awaryjnego, obliczenie prawdopodobieństwa całkowitego przez sumowanie przyczynków od poszczególnych scenariuszy. manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Niezbędne dane: Intensywność ruchu drogowego Struktura ruchu drogowego Częstość wypadków manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Wyznaczenie prawdopodobieństwa wypadku transportowego o poważnych skutkach dla społeczeństwa i środowiska Oddzielnie oblicza się prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych awarii ze skutkami: dla ludności, dla środowiska – wody powierzchniowe i wody poziemne. manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

HS = TJM 365  ASV  UR AGS ASK ARS  RFZ ASS, Prawdopodobieństwo wystąpienia takich scenariuszy awaryjnych oblicza się stosując następującą zależność HS = TJM 365  ASV  UR AGS ASK ARS  RFZ ASS, manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl gdzie: HS - prawdopodobieństwo wystąpienia scenariusza o poważnych skutkach, [(km·rok)-1]; TJM - wartość TJM(24) ekstrapolowane jest na okres 1 roku, [pojazd/rok]; ASV - udział przewozów ciężkich w TJM(24) wielkość bezwymiarowa; manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl UR - częstość wypadków w transporcie ciężkim, [(pojazd·km)-1] AGS - udział transportu materiałów niebezpiecznych w transporcie materiałów ciężkich; ASK - udział określonej klasy ADR determinującej scenariusz reprezentatywny; AR - udział substancji wyznaczającej scenariusz reprezentatywny w klasie ADR, do której ta substancja należy; manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl RFZ - prawdopodobieństwo uwolnienia decydującego substancji a przypadku pożarów i wybuchów prawdopodobieństwo zapłonu; ASS - prawdopodobieństwo tego, że po zajściu rozważanego scenariusza reprezentatywnego wystąpią poważne skutki. manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Lista scenariuszy reprezentatywnych dla zagrożeń w odniesieniu do ludności Scenariusz reprezentatywny “pożar” Scenariusz reprezentatywny “wybuch Scenariusz reprezentatywny “uwolnienie gazów toksycznych” manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

Liata scenariuszy reprezentatywnych dla wód podziemnych Scenariusz reprezentacyjny “uwolnienie węglowodorów” Scenariusz reprezentatywny ”uwolnienia cieczy mogących znacznie zmienić jakość wód” manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Liata scenariuszy reprezentatywnych zagrażających wodom powierzchniowym Scenariusz reprezentacyjny “uwolnienie węglowodorów” Scenariusz reprezentatywny ”uwolnienia cieczy mogących znacznie zmienić jakość wód” manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Praktyczne wykorzystanie prezentowanej metody do oszacowania ryzyka na planowanym odcinku autostrady A-1 w okolicach Warszawy manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Algorytm wyznaczania wielkości ryzyka generowanego przez przewóz substancji niebezpiecznych szlakami kolejowymi manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Ogólne podejście jest analogiczne do rozważań dotyczących szlaków drogowych. W szczególności dotyczy to: definicji poważnych skutków katastrofy kolejowej z udziałem niebezpiecznych substancji, wyznaczania stref bliskiej i odległej w odniesieniu do rozważanych odcinków dróg, podziału drogi na odcinki, podziału gęstości zaludnienia na grupy, opisu otoczenia szlaków kolejowych, zasad wyboru scenariuszy awaryjnych, oraz obliczenia ich prawdopodobieństw. manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Niezbędne dane Natężenia ruchu Struktura ruchu Prawdopodobieństwa wypadków Środki bezpieczeństwa manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Wyznaczenie prawdopodobieństwa wypadku transportowego o poważnych skutkach dla społeczeństwa i środowiska. Prawdopodobieństwo Hs wystąpienia scenariusza awaryjnego o poważnych skutkach w odniesieniu do 1 km w skali roku można wyrazić następująco: Hs = DAGns  UR  W  RFZ  ASS manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl gdzie: DAGns - średnia roczna liczba pociągów transportujących substancje określonego rodzaju, [pociągi/rok]; UR - częstość wypadków, [pociągi/km]; W - prawdopodobieństwo tego, że wagon przewożący określoną substancję wykolei się lub zostanie uszkodzony, manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl RFZ - prawdopodobieństwo uwolnienia substancji, pożaru lub wybuchu w wyniku wykolejenia się lub uszkodzenia wagonu przewożącego substancje niebezpieczne, ASS - prawdopodobieństwo tego, że po zajściu rozważanego scenariusza reprezentatywnego poważnych awarii transportowych wystąpią poważne skutki, manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

Lista scenariuszy reprezentatywnych dla ludności Scenariusz reprezentatywny "pożar" Scenariusz reprezentatywny “wybuch” Scenariusz reprezentatywny „uwolnienie gazu toksycznego” Scenariusz reprezentatywny „uwolnienie cieczy mogących silnie zmienić jakość wód” manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

Założenia scenariuszy reprezentatywnych dla wód powierzchniowych Scenariusz reprezentatywny „uwolnienie węglowodorów” Scenariusz reprezentatywny „uwolnienie cieczy, które mogą silnie zmienić jakość wód” manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl

manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl Dziękuję za uwagę manhaz@cyf.gov.pl http://manhaz.cyf.gov.pl