I KONGRES NAUK ROLNICZYCH „Nauka – praktyce” Puławy 14 – 16 maja 2009 I KONGRES NAUK ROLNICZYCH „Nauka – praktyce” Puławy 14 – 16 maja 2009. Sesja 5. Rola nauk rolniczych w budowie innowacyjnego sektora rolno – spożywczego

Bariery wprowadzenia do praktyki w sektorze rolno-spożywczym nowoczesnych technik i technologii Tadeusz Trziszka Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu Wydział Nauk o Żywności Czesław Nowak Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie Katedra Rolnictwa Światowego i Doradztwa Eugeniusz K. Chyłek Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Przedstawiciel Polski w Stałym Komitecie ds. Badań w Rolnictwie przy DG RTD Komisji Europejskiej

Przemysł żywnościowy w Polsce Wartość sprzedaży ponad 20% ( w stos. do całego przemysłu ) Liczba zakładów przem. rolno-spożywczego - ok. 28 tys. Poziomu zatrudnienia 411 tys. osób, tj. 8,4% ogółem zatrudnionych w gospodarce, ok. 16% zatrudnionych ogółem w przemyśle. Polskie rolnictwo; trzecie wśród krajów UE - areał ziemi uprawnej 18,5 mln. ha (13,4% użytków rolnych UE ) Udział gospodarstw rolnych ponad 40% Wytworzona przez polski przemysł żywnościowy wartość stanowi ok. 6% produktu krajowego brutto. (Materiały MRiRW 2006).

Aktualne najważniejsze problemy: - niedobory kapitału rodzimego; funkcjonowanie wielu zakładów w warunkach nieustabilizowanej bazy surowcowej - brak silnych ugrupowań producentów i mnogie, słabe związki branżowe, brak poczucia konieczności zrzeszania się, integrowania, a przez to słaba konkurencyjność. trudny dostęp do źródeł finansowania i uciążliwe procedury ich pozyskiwania ( w tym np. środków unijnych itp.),

c.d. - brak współpracy firm sektora rolno-spożywczego oraz zainteresowania banków w zakresie wdrażania postępu technologicznego, - priorytety regionalne w zakresie innowacyjności pozostają często w sferze zapisów w strategiach i programach, - brak (niedobór) jednostek konsultingowych pracujących na rzecz postępu technicznego, - brak odpowiedniego systemu informacyjnego. Globalizacja przy nowych kryteriach prawnych w łańcuchu produkcji żywności - wymagania formalnoprawne traceability, systemy RASFF i REACH

Jesteśmy w stanie produkować żywność zgodną z oczekiwaniami konsumentów, w tym także nowej generacji i biosuplementy diety z wszelkimi walorami prozdrowotnymi i proekologicznymi, z czym nie będą w stanie konkurować najwięksi producenci żywności świata globalnego Należy podkreślić, że produkcja nowoczesnej żywności generuje postęp technologiczny w wielu dziedzinach gospodarki, w tym: przemyśle chemicznym, maszynowym, elektronicznym, informatycznym, opakowaniowym, farmaceutycznym, transportowym itp.

Miejsce Polski w poszukiwaniu marki Instytut Marki Polskiej i Krajowa Izba Gospodarcza wraz z grupą ekspertów poszukują adekwatnej formulacji ‘’MARKA DLA POLSKI’’ Cel to położenie fundamentu narodowej strategii promocyjnej na 25 lat, tj. cyklu trwania wizerunku narodowego

CREATIVE TENSION Twórcze napięcie Twórczy niepokój Twórcze pobudzenie Twórcze ciśnienie Twórczy dynamizm Twórcza przekora

CREATIVE TENSION Wyraża fundamentalną prawdę, że Polska czerpie swoją osobowość, siłę i niepowtarzalną witalność z bogactwa pozornie przeciwstawnych cech, które są własne i „oswojone”. jest częścią zachodu i rozumie wschód idealizm i finezja wobec praktyczności i zaradności romantyzm i pozytywizm cnotliwość i grzeszność wielkoduszność i małostkowość osiąganie rzeczy prawie niemożliwych

Główne bariery rozwoju agrobiznesu: - decyzje polityczne; brak wiedzy merytorycznej w społeczeństwie o wartości żywności, zwłaszcza naszej rodzimej; niezbędne środki na powszechną edukację Wykształcone i zdrowe społeczeństwo skupia się na profilaktyce zdrowotnej uwzględniającej wysokiej jakości żywność, w tym prozdrowotną i funkcjonalną.

Bariery wprowadzania innowacyjnych rozwiązań do praktyki rolniczej -Transfer wiedzy z zaplecza naukowo-badawczego do systemów gospodarczych; - Rola uniwersytetów w doradztwie; - Problem słabych powiązań producentów, problem grup producenckich (około 380); - Ciągłe zmiany zasad w ARiMR / bariera w pracy ośrodków doradztwa rolniczego i przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego, w tym dla rolników /. W Polsce z dopłat bezpośrednich korzysta prawie 1,5 mln gospodarstw. Na Słowacji 16,5 tys., a więc tyle ile np. w powiecie tarnowskim.

Programy edukacyjne uczelni - BARIERY Programy nauczania studentów na uczelniach polskich są podporządkowane pensom dydaktycznym i związane z lansowanymi modami i formami nacisku na rzecz aspiracji często słabych uczonych. „Taylor made” „Taylor made”, (szyte na miarę) stosowane w USA dopasowuje program edukacyjny do potrzeb gospodarki i potencjalnych pracodawców, w tym przedstawicieli agrobiznesu, instytucji otoczenia rolnictwa itp. bowiem oni będą oczekiwać określonej wiedzy od absolwenta danej uczelni, którego będą chcieli zatrudnić.

PRZYKŁAD W USA doradztwo rolnicze wchodzi w zakres obowiązków pracy pracowników naukowych uniwersytetów, podobnie jak badania naukowe i dydaktyka. Struktura zasad finansowania tamtejszych uczelni: ok. 20% funduszy pochodzi z funduszy federalnych, 40% stanowych, 25 z powiatowych (countries) i 15% z innych. Konsekwencją takiego schematu finansowania jest regionalizacja zadań przy federalnie ustalanych priorytetach. Czy podobnie nie może być w Polsce !!! ?

UWZGLĘDNIAJĄCE DOŚWIADCZENIA KONIECZNOŚĆ ZMIAN NOWE PODEJŚCIE UWZGLĘDNIAJĄCE DOŚWIADCZENIA AMERYKAŃSKIE, EUROPEJSKIE I NASZE POLSKIE

NOWE INICJATYWY EUROPEJSKIE INICJATYWY KOMISJI EU EUROPEAN CLUSTER OBSERVATORY - 2006 EUROPEAN CLUSTER ALLIANCE - 2007 EUROPEAN CLUSTER POLICY GROUP - 2008 XI. CLUSTER – IP INNOVA (Europejska Informacyjna Platforma Klastrowa ) NOWE INICJATYWY EUROPEJSKIE EXCELLENCE OF CLUSTER ORGANISATION – dot. ciągłego doskonalenia klastrów EUROPEAN CLUB OF CLUSTER MANAGEMENT - dążenie do utworzenia europejskiego stowarzyszenia i podnoszenia jakości

CEL = PODNOSZENIE KONKURENCYJNOŚCI ZGODNIE PRIORYTET UE I PL = GOSPODARKA OPARTA NA WIEDZY CEL = PODNOSZENIE KONKURENCYJNOŚCI ZGODNIE ZE STRATEGIĄ LISBOŃSKĄ NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE = KLASTRY WSPARCIE FINANSOWE I POLITYCZNE TRANSFER WIEDZY ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA OŚRODK NAUKI GOSPODARKA

Innowacje Rozwój nowych technologii i metod analitycznych Transfer wiedzy Centra naukowe/gospodarka/MŚP * Tworzenie firm technologicznych, spin off, start up Tworzenie nowych produktów i lokowanie ich na rynkach globalnych

UNIWERSYTETY, INSTYTUTY NAUKOWO-BADAWCZE, CENTRA BADAWCZO-ROZWOJOWE, TO GENERATORY WIEDZY ALE ICH WYKORZYSTANIE TO ZALEDWIE KILKA PROCENT!!!?

Procedura wdrożenia jest kosztowna Wartościowe wyniki żmudnych badań pozostają często nieznane, nawet po ich opublikowaniu bowiem Procedura wdrożenia jest kosztowna NAUKI STOSOWANE MUSZĄ BYĆ PRZEORIENTOWANE NA GOSPODARKĘ W tym KLASTRY

NUTRIBIOMED [NBM] INTERREGIONALNY KLASTER ŻYWNOŚĆ, NOWE TECHNOLOGIE, BIOTECHNOLOGIA, BIOMEDYCYNA, PROFILAKTYKA BUDOWANIE MARKI DLA PRODUKTÓW

KLASTER NUTRIBIOMED INWESTORZY RYNEK ŻYWNOŚCI SPECLALNEJ, Procesy wsparcia Procesy wsparcia RYNEK ŻYWNOŚCI SPECLALNEJ, SUPLEMENTÓW DIETY I NUTRACEUTYKÓW SEGMENT WYSOKICH TECHNOLOGII BAZA SUROWCOWA PARK TECHNOLOGICZNY INWESTORZY Spółki SPIN OFF CENTRA BIOMEDYCZNE I REWITALIZACJI Pompa Ssąco - tłocząca

Zadaniem Klastra (konsorcjum) jest stworzenie mocnej pozycji Polski w Europie w oparciu o transfer wiedzy z ośrodków naukowych do gospodarki w celu rozwijania innowacyjności, przedsiębiorczości i konkurencyjności TRANSFER WIEDZY NUTRIBIOMED

Konsorcjum NUTRIBIOMED w swojej głównej działalności ukierunkowane jest na produkcję żywności nowej generacji, w tym suplementów diety wytworzonych na bazie naturalnych surowców oraz produkcję biokonserwantów. Podstawa to przestrzeganie zasad dobrych praktyk, etyki i prawa europejskiego.

Klaster NUTRIBIOMED w swojej strukturze jest innowacyjnym konsorcjum 34 firm, w tym 6 uczelni wyższych, składającym się z obszaru: produkcji surowców pochodzenia rolniczego, przedsiębiorstw przetwórczych, firm wysokich technologii, systemów dystrybucji, innych jednostek wspierających

UCZELNIE, BIZNES, ADMINISTRACJA KONCEPCJA SUKCESU PROJEKTY NOWE PRODUKTY WPT SA NUTRIBIOMED JEDNOSTKI FINANSUJĄCE FUNDUSZE UE, PL UCZELNIE, BIZNES, ADMINISTRACJA

Aktualne działania na rzecz klastra PROJEKTY DZIAŁANIE 1.3.1 Tytuł „Innowacyjne technologie produkcji biopreparatów na bazie nowej generacji jaj” Działania 5.1. Dyfuzja Innowacji, TYTUŁ „Rozwój powiązań kooperacyjnych Klastra NUTRIBIOMED zmierzających do komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań”. W projekcie będzie uczestniczyć ok. 16 podmiotów klastra.

ABY STWORZYĆ WIELKIE PRZEDSIĘWZIĘCIE DLA BIOBIZNESU PO CO NAM KLASTER ? ABY URUCHOMIĆ MOŻLIWOŚCI RZECZYWISTREGO TRANSFERU WIEDZY NA RZECZ POLSKIEJ GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ ABY STWORZYĆ WIELKIE PRZEDSIĘWZIĘCIE DLA BIOBIZNESU *

MARKA, KTÓRA PODBIJE ŚWIAT KLASTER

Klastry, w tym NUTRIBIOMED/ NBM Kooperacja Grupy akademickie Park Technologiczny Przedsiębiorstwa Klastry, w tym NUTRIBIOMED/ NBM Rozwój gospodarki Sukces TRANSFER WIEDZY

DO OSIĄGNIĘCIA SUKCESU !!! PATRZMY W PRZYSZŁOŚĆ Z PEŁNYM OPTYMIZMEM DO OSIĄGNIĘCIA SUKCESU !!!

WNIOSKI

Należałoby uznać, że powiązania kooperacyjne i platformy technologiczne w tym klastry stają się najważniejszym kierunkiem innowacyjnego rozwoju w agrobiznesie Europejska Platforma Technologiczna Food for Life (Żywność dla życia). Koncepcja przedmiotowej platformy obejmuje wdrażanie prozdrowotnych produktów żywnościowych, promowanie prozdrowotnych zmian w diecie i stylu życia z przesłaniem poprawy zdrowia publicznego oraz jakości życia obywateli

Zidentyfikowane bariery wskazują, że: -konieczna jest pełna synchronizacja polityki naukowej i naukowo-technicznej z polityką rolną; -konieczne jest ustalenie priorytetowych obszarów badań w sektorze rolno-spożywczym i bezwzględne dostosowanie finansów państwa do ich realizacji; -konieczne jest przygotowanie i uchwalenie przez Parlament RP ustaw umożliwiających wsparcie prawne i ekonomiczne procedur wdrażania innowacji, w tym również w rozproszonym sektorze rolno-spożywczym;

c.d. -konieczne jest udrożnienie systemu integracji poziomej i pionowej wśród przedsiębiorców sektora rolno-spożywczego; -konieczne jest systemowe zespolenie struktur zaplecza naukowo-badawczego oraz ich trwałe powiązanie ze strukturami instytucji doradztwa rolniczego;

-konieczne jest wprowadzenie systemowych rozwiązań stymulujących działalność platform technologicznych i klastrów wdrażających innowacje; -konieczna jest modernizacja infrastruktury i aparatury naukowej zaplecza naukowo-badawczego; -konieczne jest dostosowanie systemu nauki i edukacji do przyszłych rozwiązań aplikacyjnych wspierających realizację polityki rolnej;

INNOWCYJNOŚĆ Ferma niosek S. Gajewski Dziękuję za uwagę