INFRASTRUKTURA ROLNICZA I WIEJSKA – SZANSE I ZAGROŻENIA Dawidowski Jan Bronisław Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Plan prezentacji Infrastruktura jako czynnik determinujący wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa Aktualny stan infrastruktury wsi polskiej i polskiego rolnictwa na tle państw starej Unii Europejskiej (UE-15) Szanse rozwojowe Czynniki determinujące skuteczność i efektywność rozwiązywania problemów modernizacji polskiej wsi Bariery rozwoju Najpilniejsze zadania Wniosek końcowy

Infrastruktura jako czynnik determinujący wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa „zespół urządzeń i instytucji, wspomagających działalność wytwórczą zespołów ludzkich, lub ułatwiających rodzinom i społecznościom lokalnym ich bytowanie oraz rozwój intelektualny, oświatowy i kulturowy”

Infrastruktura wspiera wielofunkcyjny i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich i rolnictwa poprzez: uzyskiwanie lepszych od dotychczasowych efektów w rolnictwie i ochronie środowiska, rozwijanie różnorodnych pozarolniczych form działalności gospodarczej wzrost jakości i poziomu życia mieszkańców obszarów wiejskich wzrost osadnictwa na terenach wiejskich

Aktualny stan infrastruktury wsi polskiej i polskiego rolnictwa na tle państw starej Unii Europejskiej (UE-15) Znaczące zaniedbania i opóźnienia

Obszary zacofania infrastrukturalnego systemy zaopatrzenia wsi w wodę i oczyszczania ścieków; „mała energetyka”; systemy infrastrukturalne spełniające warunki współzależności (cross-compliance); wyposażenie techniczno-infrastrukturalne gospodarstw rolnych usługi na rzecz rolnictwa w zakresie mechanizacji prac polowych;

Obszary zacofania infrastrukturalnego c.d. rynek zaopatrzenia, zbytu i przetwórstwa płodów rolnych; systemy doradztwa; system dróg wewnętrznych i zewnętrznych; rozdrobnienie gruntów; gospodarka rolniczymi zasobami wodnymi infrastruktura telekomunikacyjna

Szanse rozwojowe wsparcie wielofunkcyjnego i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich z funduszy UE podniesienie poziomu intelektualnego oświatowego i kulturowego mieszkańców obszarów wiejskich wzrost aktywności i zaangażowania lokalnych społeczności

Czynniki determinujące skuteczność i efektywność rozwiązywania problemów modernizacji polskiej wsi polityka państwa; zmiany w programie WPR; tempo wzrostu gospodarczego; oddziaływanie globalizacji gospodarki światowej na dochodowość rolnictwa; bieżąca identyfikacja priorytetów i celów w rozwoju obszarów wiejskich i odpowiednie dopasowanie do nich środków pomocowych pochodzących z różnych źródeł;

Czynniki determinujące skuteczność i efektywność rozwiązywania problemów modernizacji polskiej wsi c.d. uzyskanie konsensusu politycznego przy rozdziale środków przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich; zaangażowanie władz państwowych, samorządowych oraz współpraca wszystkich innych zainteresowanych stron, przede wszystkim społeczności lokalnej, w celu jak najlepszego wykorzystania dostępnych środków pomocowych; działalność edukacyjna; zagospodarowanie nadwyżek siły roboczej.

Bariery rozwoju: inercja polskiej wsi (marazm, brak pomysłu na rozwój), zacofanie kulturowe (podtrzymywanie i kultywowanie tradycjonalizmu mentalno-cywilizacyjnego), zacofana struktura agrarna i społeczna mała produktywność rolnictwa (poniżej 5 % PKB) bariery legislacyjne, utrudniające inwestowanie, zwłaszcza w obszarach energetyki odnawialnej i gospodarki wodnej;

Bariery rozwoju: c.d. bariery finansowe - brak środków na udział własny; brak planów zagospodarowania przestrzennego; brak planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe; konflikty interesów stron zainteresowanych - społecznych, politycznych i biznesowych (w skali krajowej, regionalnej i lokalnej), skomplikowane procedury aplikacyjne, przetargowe i odwoławcze.

Najpilniejsze zadania eliminacja istniejących barier rozwojowych opracowanie lokalnych i regionalnych strategii modernizacji i rozwoju obszarów wiejskich szkolenia liderów aktywizujących lokalne społeczności

Wniosek końcowy Aby wyrwać się z aktualnego zacofania w rozwoju infrastruktury wiejskiej niezbędne jest zwiększenie zaangażowania i wysiłku państwa, zwłaszcza w zakresie: ustalania i bieżącej aktualizacji priorytetów działań i alokacji środków, tworzenie narzędzi wspierających inwestowanie środków publicznych i niepublicznych, usprawnianie procedur aplikowania beneficjentów o środki finansowe, eliminowanie barier legislacyjnych i społecznych.