Praca z uczniem dyslektycznym na lekcjach matematyki Dobrzeń Wielki 2013r.

Dzieci dyslektyczne Dzieci dyslektyczne mają zwykle trudności z liczeniem pamięciowym, z trwałym zapamiętaniem tabliczki mnożenia, z opanowaniem i posługiwaniem się słownictwem matematycznym, z podaniem natychmiastowej odpowiedzi, z organizacją przestrzenną. Problemem jest min. korzystanie z zegara ze wskazówkami, czy ustalanie kolejności zdarzeń. Dla tych dzieci matematyka jest trudna i niezrozumiała, co prowadzi do licznych porażek.

Dzieci dyslektyczne Niskie kompetencje językowe (brak płynności w czytaniu, trudności w pisaniu, ubogi zasób słownictwa, problemy ze swobodnym władaniem językiem polskim) powodują trudności w przyswajaniu wiadomości i umiejętności oraz samodzielnym uczeniu się.

systematyzacja objawów trudności Angielski naukowiec Butterworth opracował informator , który zawiera systematyzację objawów trudności w uczeniu się matematyki u dzieci z dysleksją, podzieloną na obszary działalności matematycznej: 1. Liczby i system liczbowy Trudności w przeliczaniu obiektów w uporządkowany sposób, w poprawnym zapisywaniu i odczytywaniu liczb, działań, wzorów (przestawianie cyfr w liczbach, mylenie cyfr podobnie wyglądających, znaków nierówności, symboli działań, gubienie cyfr, fragmentów obliczeń), w słownym zapisywaniu liczb wielocyfrowych, w przenoszeniu wyuczonej umiejętności liczenia na zmodyfikowaną, w liczeniu z przekraczaniem progu dziesiątkowego, w rozumieniu zależności pomiędzy liczbami od 1 do 100, w rozumieniu systemu pozycyjnego, w zrozumieniu ułamków.

systematyzacja objawów trudności 2. Liczenie Trudności w rachunku pamięciowym, w zapamiętaniu tabliczki mnożenia, zasad kolejności dokonywania obliczeń, w zapisywaniu działań metodą pisemną, w odszukaniu właściwych klawiszy na kalkulatorze, w poprawnym przenoszeniu liczb z podręcznika na kalkulator. 3. Rozwiązywanie zadań tekstowych Trudności w dekodowaniu i rozumieniu tekstu, w rozumieniu i zapamiętaniu pojęć występujących w zadaniu, w rozsądnym szacowaniu, w podawaniu przybliżonej wartości wyniku bez liczenia.

systematyzacja objawów trudności 4. Miary, figury i przestrzeń Trudności w opanowaniu i zrozumieniu jednostek czasu, pomiaru, w określaniu kierunków, stron prawa – lewa i położenia w przestrzeni, w odczytywaniu danych na wykresach, w układzie współrzędnych, w rysowaniu (upraszczanie rysunków, częste poprawianie, ścieranie), w posługiwaniu się przyrządami mierniczymi i kreślarskimi.

Systematyzacja objawów trudności 5. Porządkowanie danych Trudności w odczytaniu skal, legend na mapie, rozkładów jazdy, planów, w porządkowaniu danych graficznie, w różnicowaniu dat, zwłaszcza przed naszą erą.

Pomoc dzieciom dyslektycznym na lekcjach matematyki Pracę z uczniem z dysleksją należy rozpocząć od analizy opinii z poradni psychologiczno- pedagogicznej. Następnie należy dostosowywać program nauczania matematyki do specjalnych potrzeb i możliwości uczniów, prowadząc edukację trójtorowo, to znaczy łącząc treści dydaktyczne z postępowaniem korekcyjnym i psychoterapeutycznym.

Przykłady rozwijania myślenia matematycznego, liczenia i rozwiązywania zadań.

Zabawy i gry matematyczne 1.Usprawnianie rachunku pamięciowego 2. Dziel i zwyciężaj (rzucanie kostką, przeliczanie, dzielenie na pół); 3. Szybkie koło: „Dziś będziemy dodawać 5 tak długo, aż osiągniemy liczbę 40. Zaczynamy od liczby 3” 4. Rozwiązywanie zadań tekstowych. 5. Zadania celowo źle sformułowane, czyli takie, w których brakuje lub jest nadmiar danych.

Zabawy i gry matematyczne 6. Plansze ilustrujące wzory, pojęcia, własności liczb itp. 7. Głuchy telefon, np.. Liczby, które dodajemy to składniki. 8. Dzielenie z resztą – wprowadzenie zagadnienia metodą czynnościową. Każdy z uczniów otrzymuje garść fasolek i próbuje podzielić je najpierw na dwie równe części, potem na 3, itd

Zabawy i gry matematyczne 9.Tworzenie pytań do gotowej krzyżówki w celu uczenia jasnego i dokładnego definiowania pojęć. 1. M I N U S 2. I L O C Z Y N 3. O D J E M N A 4. R Ó Ż N I C A 5. S U M A 6. C Z Y N N I K

wskazówki dla nauczycieli Ogólne wskazówki dla nauczycieli dotyczące pracy z uczniami z dysleksją na lekcjach matematyki: Stosuj podejście polisensoryczne, angażujące jednocześnie wiele zmysłów. Używaj różnorodnych pomocy dydaktycznych. 2. Mów jasno i wyraźnie, wyjaśniaj w małych krokach. 3. Dawaj wskazówki, naprowadzaj pytaniami, zamiast wprost odpowiadać za ucznia. Pozwól uczniowi samodzielnie dojść do rozwiązania!

wskazówki dla nauczycieli 4. Wprowadź liczenie pamięciowe na stałe do każdej lekcji. 5. Stosuj „głośne myślenie”, rysunek, kolor, konkretne przykłady, nieformalny język obok słownictwa specjalistycznego dla lepszego zapamiętania. 6. Pozwól korzystać na lekcji z tabliczki mnożenia przy długich obliczeniach. 7. Posadź ucznia w ławce blisko tablicy, by móc obserwować, czy prawidło przepisuje z tablicy, a w razie potrzeby zwrócić uwagę na błędy i pomóc w ich poprawie.

wskazówki dla nauczycieli 8. Pozwól dziecku ustnie wyjaśnić wykonywane działania podczas operacji wymagających wielokrotnych przekształceń. 9. W pracach pisemnych zwróć uwagę na graficzne rozplanowanie zadań – pod treścią zadania zostaw wolne miejsce na rozwiązanie (aby uniknąć niepotrzebnych pomyłek przy przepisywaniu zadań na inną stronę, na przykład gubienia, mylenia cyfr, symboli). 10. Nie obniżaj oceny za mylenie znaków działań, przestawianie cyfr w liczbie, lecz każdy błąd przeanalizuj z uczniem.

wskazówki dla nauczycieli 11. Unikaj, gdzie tylko możliwe, zwartego tekstu. Używaj czcionek łatwiejszych do przeczytania: Arial, Tahoma. Pisz wyraźnie na tablicy. 12. Ustal z uczniami, że każdy nowy temat lekcji ma się zaczynać na kolejnej stronie. Dla dzieci z głęboką dysgrafią przygotuj gotowe notatki do wklejenia. Pozwól pisać dziecku ołówkiem. 13. Stosuj technikę wzmocnień pozytywnych na każdych zajęciach (pochwały słowne, pieczątki, naklejki, dyplomy na przykład dla zawsze przygotowanego do lekcji ucznia).

Pochwała Pochwała ma wielką wartość dla ucznia, zwłaszcza dla tego z niską samooceną. Zastanów się, za co można pochwalić ucznia na lekcji, by nie była to pochwała zbyt ogólna ( Jesteś super) lub dostępna tylko dla uczniów zdolnych. Opracuj kilka minicertyfikatów z konkretną pochwałą słowną

Literatura U. Oszwa, Zaburzenia rozwoju umiejętności arytmetycznych, Kraków 2005. Eckert: Zabawy rozwijające zmysły, Kielce 2002; E. Gruszczyk – Kolczyńska „Wspomaganie rozwoju umysłowego oraz edukacja matematyczna dzieci w ostatnim roku wychowania przedszkolnego” W-wa, 2009 M.Bogdanowicz, A.Bućko, R. Czabaj: Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno – pedagogicznej uczniom z dysleksją”, Gdynia 2009; M.Bogdanowicz; Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. Gdańsk 2003; I.Czajkowska, K.Herda: Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole, Warszawa 1998; I. Mańkowska: Kreowanie rozwoju dziecka, Gdynia 2005; M.Szczerbiński: Specyficzne trudności w uczeniu się, a dostosowanie wymagań edukacyjnych: szanse, wyzwania i niezamierzone skutki”, Biuletyn PTD „Dysleksja:” 1/2013. S.Domorodzki „Uwagi o rozpoznawaniu i wspomaganiu uczniów ze spe w uczeniu się matematyki:. Ortograffiti 2012; Specjalne potrzeby edukacyjne dzieci i młodzieży. Prawne ABC dyrektora przedszkola, szkoły i placówki. Materiały MEN.