Edukacja dla bezpieczeństwa Szanowni Państwo Dyrektorzy! W materiałach pokonferencyjnych na stronie internetowej Kuratorium w postaci prezentacji znajdziecie Państwo obszerna informację na temat Edukacji dla Bezpieczeństwa. W dniu dzisiejszym zaprezentuję Państwu w formie skrótowej tylko te elementy, które są niezbędne do przekazania. Edukacja dla bezpieczeństwa (EdB) stała się obowiązkowym przedmiotem nauczania w szkole gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej, natomiast w szkole podstawowej obowiązkowym obszarem nauczania w ramach innych przedmiotów, a pewne jej elementy będą realizowane nawet w przedszkolu. We wspomnianym przeze mnie materiale zostały dokładnie wskazane przedmioty i zagadnienia, w których elementy edukacji dla bezpieczeństwa będą nauczane. Już perspektywie czasu wraz z „Przysposobieniem obronnym” w przeszłość odejdzie również tradycyjne pojmowanie bezpieczeństwa, często utożsamiane ze zdolnością do przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym, kojarzonym zazwyczaj z działaniami wojennymi. Współcześnie o wiele większego znaczenia nabiera kształcenie umiejętności radzenia sobie z wieloma zagrożeniami życia i zdrowia. I to jest przyszłość nowych wyzwań w dziedzinie edukacji – od przedszkola aż do studiów wyższych.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego, kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. Nr 4,poz. 17) Przedmiot „Edukacja dla bezpieczeństwa”(EdB) – zał. Nr 4 Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 23 grudnia 2008r w sprawie programowej w załączniku Nr 4 na stronach 181-191 są zawarte wymagania i zagadnienia dotyczące przedmiotu „Edukacja dla Bezpieczeństwa” . We wspomnianym przeze mnie materiale możecie Państwo zapoznać się. Nowa koncepcja przedmiotu wyraża się w kompleksowym ujęciu zagadnień bezpieczeństwa – z przeniesieniem punktu ciężkości działań edukacyjnych na problematykę zagrożeń pokojowych i sposobów zachowań w sytuacjach zdarzeń o charakterze kryzysowym, możliwych w każdym miejscu i czasie.

Wprowadzenie nowego przedmiotu „Edukacja dla Bezpieczeństwa” Często wiąże się z zakłopotaniem a także z pytaniami i wątpliwościami środowiska nauczycielskiego – bo: 1) kto i jak miałby uczyć w Gimnazjum?; 2) czy dotychczasowi nauczyciele PO mogą uczyć EdB w Gimnazjum? 3) w którym roku nauczania zaplanować EdB? Szanowni Państwo! Wprowadzenie nowego przedmiotu EdB, spotyka się z zainteresowaniem, czasem ze zdziwieniem, a niekiedy zakłopotaniem środowiska nauczycielskiego – bo: 1) kto i jak miałby uczyć w Gimnazjum?; 2) czy dotychczasowi nauczyciele PO mogą uczyć EdB w Gimnazjum? 3) w którym roku nauczania zaplanować EdB? Na te pytania odpowiem Państwu w dalszej części.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 marca 2009 r Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz szkół i wypadków w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli. (Dz.U.Nr50,poz.400) §10 Kwalifikacje do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy* w szkołach i placówkach... posiada osoba, która legitymuje się zaświadczeniem potwierdzającym posiadane przygotowanie....* * - obowiązuje od 01.09.2010r * - odesłanie do Ustawy o Ratownictwie Medycznym. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji z dnia 27 marca 2009r w spawie szczegółowych kwalifikacji...., zgodnie z paragrafem 10 kwalifikacje do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy* w szkołach i placówkach... posiada osoba, która legitymuje się zaświadczeniem potwierdzającym posiadane przygotowanie....*. Te kwalifikacje nauczyciel musi posiadać na dzień 01.09.2010r. Jeżeli chodzi o przygotowanie to pamiętacie Państwo, że Rozporządzenie odsyła do Ustawy o Ratownictwie.

Ustawa z dnia 8 września 2006 r Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U.06.191.1410) Art. 3.7. Pierwsza pomoc – zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych. Art.8 2. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem: 1) lekarzy systemu; 2) pielęgniarek systemu; 3) ratowników medycznych 4. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie 5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi w drodze rozporządzenia, zakres wiedzy i umiejętności..... Tak więc przypomnę Co mówi o tym Ustawa o Ratownictwie jej Artykuł. 8 pkt.2. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy są realizowane z udziałem: 1) lekarzy systemu; 2) pielęgniarek systemu; 3) ratowników medycznych pkt.4. Zajęcia edukacyjne w zakresie udzielania pierwszej pomocy mogą być realizowane przez nauczycieli posiadających odpowiednie przygotowanie pkt.5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw oświaty i wychowania, określi w drodze rozporządzenia, zakres wiedzy i umiejętności..... W sierpniu bieżącego roku Minister Zdrowia wydał takie Rozporządzenie.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy (Dz. U Nr 139 poz. 1132) § 2 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy jest określony w załączniku Nr 1 do rozporządzenia. § 3 Wiedzę i umiejętności niezbędne do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy nabywa się w ramach szkolenia uwzględniającego specyfikę zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, zwanego dalej „szkoleniem”, organizowanego przez podmiot wymieniony w przepisach wydanych na podstawie art. 78 ust.1ustawy z dnia 7.09.1991r. o systemie oświaty* (Dz.U z 2004r, Nr 256), późn.zm., zwany dalej „podmiotem organizującym szkolenie”. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r.w sprawie przygotowania nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy, paragraf 2 odsyła nas do załącznika Nr 1 Załącznik liczy dwie strony, i obejmuje 16 zagadnień w których ujęty jest zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej. Powiem tak - jest to wiedza na poziomie ratownika medycznego. Jeżeli chodzi o szczegóły to zainteresowanych odsyłam do Rozporządzenia. Kto będzie miał uprawnienia do szkolenia nauczycieli w zakresie udzielania pierwszej pomocy, to proszę zauważyć, że jest odesłanie do art.78 ust.1 Ustawy o oświacie...

* Art. 78. 1. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego oraz z ministrem właściwym do spraw rolnictwa, określi, w drodze rozporządzenia: 1) warunki i tryb tworzenia, przekształcania i likwidowania oraz organizację i sposób działania placówek doskonalenia, w tym zakres ich działalności obowiązkowej, 2. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględni ponadto zadania, które mogą być realizowane wyłącznie przez placówki doskonalenia posiadające akredytację oraz publiczne placówki doskonalenia, o których mowa w art. 5 ust. 3b pkt 1 lit. b, ust. 3c i ust. 3d pkt 2. Jeżeli chodzi o art. 78.ust.1 to macie Państwo to przedstawione na tym slajdzie. Zgodnie z punktem 2 będzie wydane Rozporządzenie. Stąd dotychczasowy zakres przygotowania nauczycieli przysposobienia obronnego, w rozumieniu obowiązujących przepisów, jest odpowiedni do realizowania również zajęć z nowego przedmiotu z zastrzeżeniem, że posiadają stosowne uprawnienia w zakresie nauczania zagadnień z udzielania pierwszej pomocy. W związku z tym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia, istnieje pilna potrzeba certyfikacji przygotowania większości nauczycieli do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy i okresowego ( co pięć lat ) ich potwierdzania.

CELE EDUKACYJNE: EdB w III etapie edukacyjnym EdB w IV etapie edukacyjnym Ponadto dyrektor szkoły i nauczyciele EdB muszą mieć świadomość tego, że o kształcie współczesnej Edukacji dla bezpieczeństwa decydują przede wszystkim jej cele edukacyjne określone w podstawie programowej. I tak w III etapie edukacyjnym –Gimnazjum: 1) - zapoznanie uczniów z problematyką powszechnej samoobrony i obrony cywilnej; 2) - przygotowanie uczniów do działania ratowniczego; 3) - ukształtowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. EdB w IV etapie edukacyjnym- w szkołach ponadgimnazjalnych ma na celu: - zapoznanie uczniów ze strukturami obronności państwa; - przygotowanie uczniów do postępowania w sytuacji różnorakich zagrożeń; - opanowanie przez uczniów zasad udzielania pierwszej pomocy ( zachowanie ratownika).

KIEDY EDUKACJĘ DLA BEZPIECZEŃSTWA ZAPLANOWAĆ Na realizację programu przeznacza się 30 godzin w ciągu jednego roku w każdym etapie (III-IV) kształcenia. Jak zapewne Państwo zauważyliście, ażeby osiągnąć cele szkoleniowe to większość zajęć musi być realizowana w grupach, praktycznie z użyciem pomocy naukowych oraz sprzętu specjalistycznego (fantomów). Na realizację programu przeznacza się 30 godzin w ciągu jednego roku w każdym etapie (III-IV) kształcenia. Praktycznie zależy od Dyrektora , kiedy zdecyduje. A tak na poważnie -Kiedy EdB zaplanować i realizować, im wcześniej tym lepiej! Jak zapewne Państwo zauważyliście, ażeby osiągnąć cele szkoleniowe to większość zajęć musi być realizowana w grupach, praktycznie z użyciem pomocy naukowych oraz sprzętu specjalistycznego (fantomów). Jeżeli dyrektor szkoły, planując organizację pracy na nadchodzący rok szkolny, wie, że z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego uczeń powinien zapoznać się jak najwcześniej, a nie w ostatniej klasie, to wie również, że ważne treści przewidziane do realizacji na EdB powinny być przekazane w Ikl a nie w IIIkl. ...Ileż się może w życiu dziecka wydarzyć przez dwa lata! Natomiast w szkołach ponadgimnazjalnych zdecydowanie w klasie pierwszej (II i III kl. to intensywne przygotowania do matury).

KONKURSY I ZAWODY SPORTOWO OBRONNE: Ciekawą formą oddziaływania wychowawczego i utrwalania już nabytych umiejętności, mogą być specjalistyczne obozy szkoleniowo-wypoczynkowe z zakresu EdB (są na to środki, które można pozyskać z MEN i MON) oaz aktywne włączenie się nauczycieli EdB oraz WF w przedsięwzięcia realizowane przez Kuratorium Oświaty. - www.kuratorium.bialystok.pl dalej : Konkursy, Olimpiady, Turnieje dalej: konkursy i zawody obronne: - VII Edycja konkursu „Polska w NATO” ( w tym roku akces zgłosiło tylko sześć szkół) – finał woj.24.10.09r; - XV edycja Ogólnopolskiego konkursu ( przedmiotowy) oraz III edycji Olimpiady - „Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego...” – I-IV.10r; - IV Podlaska Gimnazjada Strzelecka –16-18.11.10r oraz finał woj.04.12.09r ; - zawody strzeleckie „O Srebrne Muszkiety” – IV. 10r; - zawody sportowo- obronne „ Sprawni jak żołnierze”. – IV.10r; Zachęcam Państwo do korzystania z innych form doskonalenia i pogłębiania wiedzy. Zwłaszcza, że te formy które proponuję Państwu do rozważenia są akceptowane wśród młodzieży. A są to: - obozy szkoleniowo - wypoczynkowe organizowane w czasie wakacji z zakresu EdB- są na to środki finansowe, które można pozyskać w MEN i MON) konkursy i zawody sportowo- obronne Na slajdzie macie Państwo je zaprezentowane oraz wstępne terminy Proszę o zachęcenie swoich nauczycieli PO, EdB , wychowania fizycznego, historii do skorzystania z tej oferty. W skali centralnej , ogólnopolskiej w powyższych przedsięwzięciach mamy znaczące osiągnięcia, ale uczestniczą w nich tylko wybrane szkoły. Dziękuję za uwagę.