Wprowadzenie do funduszu sołeckiego w ramach projektu „Partycypacja obywatelska w zarządzaniu budżetem gminy na przykładzie zarządzania funduszami sołeckimi (FS).” PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Fundacja „Wrzosowa Kraina”

CEL PREZENTACJI Zapoznanie z tematyką funduszy sołeckich; Zaprezentowanie idei partycypacji społecznej na przykładzie FS; Przedstawienie dobrych praktyk w zakresie FS; Zachęcenie do udziału w szkoleniach i warsztatach realizowanych w ramach projektu;

FUNDUSZ SOŁECKI FUNDUSZ SOŁECKI – są to wyodrębnione w budżecie gminy środki na zadania własne gminy. Rada gminy rozstrzyga o wyodrębnieniu w budżecie gminy środków stanowiących fundusz sołecki, zwany dalej „funduszem”, do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, podejmując uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym.

PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW Środki funduszu przeznacza się na realizację przedsięwzięć, które zgłoszone we wniosku: są zadaniami własnymi gminy – art. 7 ustawy o sam.gminnym. służą poprawie warunków życia mieszkańców i są zgodne ze strategią rozwoju gminy. Mogą być przeznaczone na pokrycie wydatków na: działania zmierzające do usunięcia skutków klęski żywiołowej

Zadania własne gminy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, gminnego budownictwa mieszkaniowego, edukacji publicznej, kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, targowisk i hal targowych,

Zadania własne gminy zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej; promocji gminy, współpracy z organizacjami pozarządowymi, współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.

PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW - WNIOSEK Warunkiem przyznania w danym roku budżetowym środków z funduszu jest złożenie do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) przez sołectwo wniosku. Wniosek danego sołectwa uchwala: zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa.

PRZEZNACZENIE ŚRODKÓW - WNIOSEK Wniosek powinien zawierać wskazanie przedsięwzięć przewidzianych do realizacji na obszarze sołectwa w ramach środków określonych dla danego sołectwa na podstawie: informacji (o wysokości środków przekazanych przez wójta), oszacowaniem ich kosztów uzasadnieniem.

PROCEDURA ROZPATRZENIA WNIOSKU Wójt (burmistrz, prezydent miasta) w terminie 7 dni od dnia otrzymania odrzuca wniosek niespełniający warunków określonych w ust. 2–4, informując jednocześnie o tym sołtysa. Sołtys może w terminie 7 dni od dnia otrzymania tej informacji podtrzymać wniosek, kierując go do rady gminy za pośrednictwem wójta (burmistrza, prezydenta miasta)

PROCEDURA ROZPATRZENIA WNIOSKU W przypadku podtrzymania wniosku przez sołtysa, rada gminy rozpatruje ten wniosek w terminie 30 dni od dnia jego otrzymania. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) związany jest rozstrzygnięciem rady gminy w tym zakresie. Uchwalając budżet, rada gminy odrzuca wniosek sołectwa, w przypadku gdy zamierzone zadania nie spełniają wymogów dotyczących: zadań własnych gminy, nie służą poprawie warunków życia mieszkańców lub nie są zgodne ze strategią rozwoju gminy.

Ważne terminy dla FS do dnia 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, rada gminy podejmuje uchwałę, w której wyraża zgodę albo nie wyraża zgody na wyodrębnienie funduszu w roku budżetowym; do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy wójt przekazuje sołtysom informację o wysokości środków na FS; do dnia 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy wniosek, sołtys przekazuje wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) wniosek celem uwzględnienia go w projekcie budżetu gminy.

Korzyści z wdrażania FS Sołectwa będą mogły pozyskiwać za pośrednictwem funduszu środki na lokalne przedsięwzięcia oraz wspierać inicjatywy swoich mieszkańców. Finansowanie istotnych działań na rzecz społeczności. Wspólnoty wiejskie bardziej efektywnie będą dysponować publicznymi środkami. Wyposażenie ludzi w instrumenty, pozwalające im lepiej wykorzystywać: własną inicjatywę, mądrość i poczucie potrzeby działania na rzecz innych. Zwiększenie budżetu gminy nawet do 30 % poprzez zwrot środków z budżetu państwa.

W FUNDUSZACH SOŁECKICH PARTYCYPACJA PARTYCYPACJA W FUNDUSZACH SOŁECKICH

PARTYCYPACJA Informowanie Konsultowanie Współdecydowanie,

Zasady efektywnych konsultacji społecznych: PARTYCYPACJA Zasady efektywnych konsultacji społecznych: Dobra wiara; Zasada poszanowania dobra ogólnospołecznego i interesu ogólnego; Legalność; Reprezentatywność i różność; Rzetelność; Przejrzystość i otwartość; Kompleksowość; Dokumentowanie; Ciągłość i sprzężęnie zwrotne; Koordynacja;

PARTYCYPACJA KONSULTACJE SPOŁECZNE – ETAPY Poszczególne etapy konsultacji społecznych: przygotowanie problemu konsultacji, zaproszenie do konsultacji grup potencjalnie zainteresowanych tematem, przedstawienie celu konsultacji, zebranie opinii od grup/mieszkańców, przeprowadzenie analizy zebranych opinii, przedstawienie decyzji w sprawie przyjęcia ostatecznej wersji rozwiązania, wewnętrzne podsumowanie procesu konsultacji.

Rola mieszkańców sołectwa PARTYCYPACJA Rola mieszkańców sołectwa Wyjście z inicjatywą co do wskazania przedsięwzięcia. Podjęcie uchwały przez zebranie wiejskie (zgodnie ze statutem sołectwa) o rodzaju przedsięwzięcia, jego kosztach wraz z uzasadnieniem dla jego realizacji. Sprawowanie kontroli nad realizacją przedsięwzięcia. Źródlo: Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów „Fundusze sołeckie – szansą dla wsi”.

PARTYCYPACJA Wśród najczęściej podawanych powodów niechęci do konsultacji wymienia się m.in.: poczucie, że tylko specjaliści mogą zaproponować najlepsze rozwiązania; brak czasu, często wynikający ze zbyt długiego „odkładania problemu na półkę”; obawa, że tylko kilka osób będzie zainteresowanych problemem, co nie przekłada się na szerokie konsultacje społeczne, a w związku z tym jest niemiarodajne; powyższe przekłada się na poczucie zmarnowanego czasu;

PARTYCYPACJA p róby manipulacji; p oczucie zagrożenia ze strony przeciwników politycznych, np.: że mogą mieć lepszy pomysł, który zaproponują mieszkańcom; z byt mała wiara we własne umiejętności i możliwości; o bawa przed krytyką; o bawa o zarzuty dotyczące niekompetencji w zakresie omawianego problemu.

PARTYCYPACJA Korzyści, jakie czerpie samorząd lokalny z wprowadzenia elementów partycypacji społecznych: właściwe rozeznanie potrzeb mieszkańców gminy; trafniejsza reakcje na potrzeby mieszkańców; budowanie poczucia wśród mieszkańców, że są współodpowiedzialni oraz współdecydują w zakresie rozwiązań problemów (co wzmacnia poczucie wspólnoty); krzewienie edukacji, wśród uczestników konsultacji, w zakresie działalności władz;

PARTYCYPACJA w zmacnianie zaufania na linii samorząd-obywatel; b udowanie kanału przepływu informacji pomiędzy samorządem a obywatelami; u możliwianie zawiązywania partnerstw społecznych na rzecz realizacji wspólnych celów; u świadomione społeczeństwo, co może przekładać się na mniejszą niechęć względem władz; p rzedstawienie profesjonalizacji działań administracji publicznej poprzez ukazanie różnych form rozwiązań tego samego problemu.

DOBRE PRAKTYKI DOBRE PRAKTYKI FUNDUSZY SOŁECKICH

DOBRE PRAKTYKI Przykładem długofalowego myślenia o rozwoju jest wieś Łojewo, w której już w 2001 roku powstała społeczna strategia rozwoju wsi stawiająca na rozwój turystyki. Zakupy takie jak: kosa spalinowa i materiały eksploatacyjne dla niej - pozwalają na systematyczną poprawę estetyki wsi. Namioty i stoły - służą organizacji imprez integracyjnych. Z tego funduszu finansowane były też: nagrody dla właścicieli najpiękniejszych ogródków, upominki dla dzieci, zakup stylizowanych tablic ogłoszeniowych.* *Publikacja: Fundusz sołecki jak dobrze wydać nasze pieniądze:

Wyposażenie świetlicy w Miechowicach* DOBRE PRAKTYKI W innych wsiach finansowano: wyposażenie kuchni i świetlic, elementy wyposażenia świetlic środowiskowych, wyjazdy szkoleniowe i wiele innych lokalnych potrzeb.* Wyposażenie świetlicy w Miechowicach* *Publikacja: Fundusz sołecki jak dobrze wydać nasze pieniądze:

Kształtowanie wizerunku i estetyki wsi DOBRE PRAKTYKI Kształtowanie wizerunku i estetyki wsi nasadzenia drzew i krzewów oraz pielęgnacja zieleni i terenów użyteczności publicznej w sołectwie, zakup i montaż koszy na śmieci, pojemników na zużyte baterie itp., zakładanie trawników, oczek wodnych, skalników, malowanie niewielkich obiektów należących do gminy. ustawianie tablic informacyjnych, promocyjnych, specjalnych drogowskazów i innych elementów małej architektury, *Publikacja: Fundusz sołecki - Tak! Polskiej wsi.

Tablica informacyjna w Łojewie DOBRE PRAKTYKI Tablica informacyjna w Łojewie *Publikacja: Fundusz sołecki jak dobrze wydać nasze pieniądze:

Infrastruktura komunalna sołectwa DOBRE PRAKTYKI Infrastruktura komunalna sołectwa budowa i remont niewielkich odcinków dróg gminnych i chodników np. brakujące, małe odcinki chodników prowadzące do świetlicy, utrzymanie dróg i chodników oraz wykonywanie drobnych remontów, budowa punktów oświetleniowych dróg i placów publicznych np. oświetlenie placu zabaw, altany czy spacernika, renowacja obiektów o charakterze zabytkowym, kapliczek, krzyży itp. *Publikacja: Fundusz sołecki - Tak! Polskiej wsi.

Infrastruktura rekreacyjna i kulturalna sołectwa DOBRE PRAKTYKI Infrastruktura rekreacyjna i kulturalna sołectwa montaż ławek, urządzanie placów spotkań, gier i zabaw, zakup namiotów i krzeseł ogrodowych, urządzanie miejsc do wspólnego organizowania ognisk i grillowania, budowa, remont i urządzenie boisk np. małych boisk przy świetlicach, budowa scen, mini-amfiteatrów i zadaszeń dla organizacji występów artystycznych, zakup urządzeń poprawiających infrastrukturę sportową np. urządzeń do gry w koszykówkę, siatkówkę i inne sporty, zakup wyposażenia i urządzanie placów zabaw dla dzieci, budowa kąpielisk np. fragmenty plaż, boiska do piłki „plażowej”, zakupy wyposażenia świetlic wiejskich, klubów i sołeckich obiektów sportowych, zakupy sprzętu komputerowego i audio-video dla świetlicy wiejskiej.* *Publikacja: Fundusz sołecki - Tak! Polskiej wsi.

Sołectwo: Kępnica DOBRE PRAKTYKI Cel: Podniesienie standardu świetlicy oraz stworzenie lepszych warunków do organizowania spotkań i uroczystości oraz uzyskanie dodatkowych środków finansowych dla sołectwa z wynajmowania sali. Opis projektu: Projekt polegał na zakupie krzeseł, stołów, dekoracji sali oraz efektów świetlnych do świetlicy. Wartość projektu: 15 508 zł: 9 808 zł – środki gminnego systemu wsparcia 3 000 zł – Starostwo Powiatowe w Nysie 2 700 zł – niefinansowy wkład mieszkańców sołectwa *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

Gmina Kluczbork (województwo opolskie) DOBRE PRAKTYKI Gmina Kluczbork (województwo opolskie) Cel: Promocja miejscowości, która chce być wsią tematyczną, specjalizującą się w apiterapii – metodzie profilaktyki i leczenia przy pomocy produktów pochodzenia pszczelego. Opis projektu: Projekt polegał na wykonaniu przez mieszkańców dwóch apiinhalatorów. Ponadto mieszkańcy zagospodarowali teren wokół apiinhalatorów – usypano ścieżkę prowadzącą do tych pomieszczeń. *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

12 300 zł – środki gminnego systemu wsparcia (Gminny Konkurs DOBRE PRAKTYKI Wartość projektu: 19 800 zł: 12 300 zł – środki gminnego systemu wsparcia (Gminny Konkurs Odnowy Wsi) 6 700 zł – wkład własny mieszkańców 800 zł – sponsorzy *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

Sołectwo: Bażany DOBRE PRAKTYKI Cel: Stworzenie miejsca spotkań i wypoczynku dla mieszkańców w plenerze; integracja społeczności wiejskiej. Opis projektu: 1. Wykonano plac zabaw przy świetlicy wiejskiej. Zamontowano zakupione urządzenia zabawowe (zestaw ze zjeżdżalnią i karuzelę tarczową), wykonano i zamontowano ławki z drewnianych bali, przygotowano trawniki i klomby – 2007 rok. 2. Wykonanie drewnianej altany rekreacyjnej, służącej mieszkańcom do spotkań plenerowych. Mieszkańcy przygotowali teren i zagospodarowali (wysianie trawy, nasadzenia). Została położona kostka i zamontowano drewnianą altanę. W altanie urządzono grilla, postawiono drewniane stoły i ławki. Oprócz tego mieszkańcy wykonali plakaty i ulotki promujące przedsięwzięcie – 2008 rok. *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

Sołectwo: Bażany DOBRE PRAKTYKI Wartość projektu w 2007 roku: 20 358zł 14 926 zł – środki gminnego systemu wsparcia (Gminny Konkurs Odnowy Wsi) 5 432 zł – wkład własny (praca mieszkańców, materiały promocyjne, sponsorzy) Wartość projektu w 2008 roku: 27 604 zł 14 999 zł – środki gminnego systemu wsparcia (Gminny Konkurs Odnowy Wsi) 12 605 zł – wkład własny: 4 246 zł – wypracowane przez sołectwo 3 732 zł – praca mieszkańców 700 zł – praca sprzętu 3 927 – materiały *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

DOBRE PRAKTYKI *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

Sołectwo: Kuniów DOBRE PRAKTYKI Cel: Stworzenie ośrodka animacji kulturalnej dla mieszkańców sołectwa, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. Opis projektu: W ramach projektu odremontowano i wyposażono poszczególne pomieszczenia, z przeznaczeniem na: bibliotekę i czytelnię (zakupiono półki na księgozbiór, krzesła i stoliki); pracownię komputerową z dostępem do Internetu (zakupiono 6 komputerów); pokój gier wyposażony w stół bilardowy i grę, tzw. „piłkarzyki”; toalety. Wartość projektu: 102 973 zł: 47 470 zł – środki gminnego systemu wsparcia 55 503 zł – wkład własny *Publikacja: Piękniejsza Wieś – Fundusz sołecki poradnik.

TEMATYKA SZKOLEŃ Jak dotrzeć do mieszkańców z informacją o funduszach sołeckich? Jak badać potrzeby mieszkańców? Zachęcanie mieszkańców do współdecydowania o wydatkowaniu funduszy sołeckich (partycypacja społeczna). Wypracowanie pomysłów na zagospodarowanie FS; Jak racjonalnie gospodarować funduszami sołeckimi? Jak przejrzyście wydatkować fundusze sołeckie i je rozliczać? Dobra współpraca sołtysów, rad sołeckich i gminnych urzędników w zakresie wydatkowania społecznych pieniędzy.

Dziękujemy za uwagę. Zapraszamy ponownie. PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIĘ W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Biuro projektu: Fundacja „Wrzosowa Kraina” Ul. Żeromskiego 1, 59-140 Chocianó

PARTYCYPACJA PROJEKT PARTNERSTWO LOKALNE Najczęściej aktywność jednego podmiotu; jeśli aktywność wspólna, to pod kierownictwem jednego podmiotu. Aktywność wspólna wielu podmiotów (najczęściej – z różnych sektorów), na zasadach partnerskich (równorzędnych) Współpraca wynikająca z dobrowolnego poddania się jednolitemu zarządzaniu. Współpraca oparta o podpisaną uroczystą deklarację wspólnych zasad. Współpraca w ściśle określonych ramach czasowych. Współpraca stała, ustanowiona od momentu zawarcia partnerstwa bezterminowo. Nastawienie na osiągnięcie jednego konkretnego celu. Współpraca ogólna, nie ograniczona do realizacji jednego konkretnego celu praktycznego Opracowanie Wojciech Kłosowski w ramach projektu: „Sołtyski i liderki wiejskie – kobiety zarządzają polską wsią” realizowanego przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej.