Podstawowe elementy reformy administracji publicznej Przedsięwzięcia już realizowane i planowane w przyszłości Wrzesień 2008r.

Trzy obszary działań objęte obecną reformą Podstawa prawna - Uchwała i stanowisko Rady Ministrów nr 13 z 22 stycznia 2008 r. w sprawie dokończenia reformy administracji publicznej oraz zasad prowadzenia prac w tym zakresie; Dokończenie reformy administracji rządowej, w tym poprawa koordynacji działań naczelnych i centralnych organów administracji oraz zreformowanie działania administracji rządowej na szczeblu województwa; Decentralizacja zadań – przekazywanie zadań realizowanych do tej pory przez administrację rządową w kompetencję samorządów terytorialnych; Przywrócenie właściwej roli służby cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi - – podniesienie poziomu kwalifikacji i kompetencji, zmiany zasad zarządzania;

Przykładowe elementy reformy administracji rządowej Nowa ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie Likwidacja delegatur urzędów wojewódzkich Likwidacja licznych instytucji i podmiotów działających „na orbicie” urzędów centralnych (gospodarstwa pomocnicze, instytuty, ośrodki wypoczynkowe itp.) Włączenie Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej do Ministerstwa Spraw Zagranicznych Działania na rzecz wdrożenia zarządzania i budżetu zadaniowego

Wzmocnienie instytucjonalne administracji publicznej Przywrócenie właściwej roli Służby Cywilnej i wprowadzenie skutecznych mechanizmów zarządzania kadrami urzędniczymi; Nowelizacja ustaw o Służbie Cywilnej oraz o pracownikach samorządowych; Zniesienie albo ograniczenie do ściśle określonych stanowisk ustawy o Państwowym Zasobie Kadrowym;

Decentralizacja – założenia Nadrzędną rolę pełni konstytucyjna zasada subsydiarności państwa (uprawnienia winny być przypisane do najniższego szczebla administracji będącego w stanie efektywnie zrealizować postawione zadania); Samorząd województwa, a nie wojewoda posiada kompetencje w zakresie administracji reglamentacyjno - porządkowej. Przy wojewodzie pozostają natomiast uprawnienia nadzorcze i kontrolne Przekazywane zadania i kompetencje, co do zasady, powinny być przejmowane przez samorząd jako zadania własne;

Z historii reform samorządowych Rok 1990 – reaktywowanie samorządów gminnych; Rok 1998 – powiaty i województwa Obie te reformy wiązane są przede wszystkim z nowym podziałem administracyjnym; Rok 2008 – zmiany funkcjonalne i jakościowe, akcent położony jest na lepsze funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego i podniesienie jakości usług świadczonych przez administrację:

Nowe zadania samorządu terytorialnego Wzmocnienie roli samorządu, zwłaszcza regionalnego, w kształtowaniu polityki rozwoju (finalizacja prac nad nowelizacją ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju Nowe zadanie gmin i powiatów – działania na rzecz rozwoju lokalnego (ustawy ustrojowe);

Nowe zadania samorządu terytorialnego Wspieranie rozwoju terenów wiejskich (ustawa o funduszu sołeckim; pakiet regulacji prawnych ukierunkowanych na wsparcie rozwoju terenów wiejskich, przekazanie do samorządu województwa ośrodków doradztwa rolniczego);

Nowe zadania samorządu terytorialnego Działania na rzecz rynku pracy (zlikwidowanie OHP jako państwowej jednostki budżetowej i przekazanie prowadzenia hufców pracy w gestię samorządów wojewódzkich, zmiany w zasadach korzystania z środków Funduszu Pracy na realizację projektów dotyczących regionalnego i lokalnego rynku pracy) Przekazanie samorządom zadań PFRON jako zadania własnego – 2010r. PEEFRON – zadanie własne

Nowe zadania samorządu terytorialnego Zadania z zakresu pomocy społecznej realizowane do tej pory jako zadania z zakresu administracji rządowej - stają się zadaniami własnymi gminy (m.in. przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych i celowych, organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania); Szkolnictwo wyższe (wariant przekazania samorządom wojewódzkim zadań związanych z prowadzeniem 37 państwowych wyższych szkół zawodowych);

Nowe zadania samorządu terytorialnego Przekazanie do samorządów wojewódzkich prowadzenia parków krajobrazowych; Zmiany w systemie oświaty (odrębna prezentacja); Wprowadzenie standardów wykonywania zadań publicznych w wielu dziedzinach administracji (m.in. z zakresu edukacji i pomocy społecznej) i powiązania z nimi rozwiązań finansowych

Administracja zespolona Inspekcja sanitarna – projekt ustawy przywracającej zespolenie na szczeblu województwa i powiatu trafił już do Sejmu; Konsolidacja inspekcji ochrony środowiska oraz straży rybackiej i straży łowieckiej; Laboratoria – konsolidacja zasobów;

Administracja zespolona Konsolidacja (wg zasady - „od pola do stołu”) - Inspekcja bezpieczeństwa żywności (Inspekcja Weterynaryjna , Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych , część zadań Inspekcji Sanitarnej) Konsolidacja Inspekcja Handlowa i administracja ochrony konkurencji i konsumentów;

Administracja zespolona Wzmocnienie roli wojewody i starosty w sytuacjach nadzwyczajnych (kryzysowych); Kierownicy inspekcji - powoływanie i odwoływanie przez wojewodę (starostę) - w uzgodnieniu z odpowiednimi organami (wyjątek Policja i PSP – opinia wojewody lub starosty); Usytuowanie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska – projekt w Sejmie, przygotowania w urzędach wojeódzkich;

Drogi samorządowe Przekazanie części dróg krajowych do samorządu wojewódzkiego; Rządowy program wsparcia modernizacji sieci dróg lokalnych i regionalnych (ważny elementy reformy, wczorajsza zapowiedź Premiera o uruchomieniu Programu, początek już od roku 2009, zarządzanie drogami w miastach na prawach powiatu; wariant – powiat jako wnioskodawca w imieniu gmin, regulacje prawne);

Statystyka drogowa Na ogólną długość dróg powiatowych wynoszącą 128.304 km, nawierzchnię bitumiczną ma 108.028 km; Zaledwie 10% dróg powiatowych spełnia wymagania techniczne i użytkowe drogi tej kategorii; Zaledwie 13 456 km dróg powiatowych nie wymaga remontu. Z pozostałych: - 27 289 km wymaga remontu cząstkowego, - 36 009 km wymaga remontu okresowego, - 51 450 km wymaga przebudowy.

Statystyka drogowa Na ogólną ilość mostów, tuneli i promów na sieci dróg powiatowych wynoszącą 11 804 sztuk, aż 9 547 wymaga natychmiastowego remontu cząstkowego lub okresowego, albo przebudowy. Na ogólną wartość odtworzeniową sieci dróg powiatowych wynoszącą 243 837,3 mln zł, wartość zużycia oszacowano na 88 340,5 mln zł;

Propozycja algorytmu Do podziału środków pomiędzy gminy, a powiaty stosuje się algorytm uwzględniający długość dróg poszczególnych kategorii oraz długość dróg z nawierzchnią bitumiczną: długość dróg gminnych długość dróg gminnych bitumicznych ------------------------------- x ----------------------------------------------------- długość dróg powiatowych długość dróg powiatowych bitumicznych

Wzmocnienie podstaw majątkowych jst Kontynuacja komunalizacji majątku Skarbu Państwa; Wyposażenie jednostek samorządu terytorialnego w majątek Skarbu Państwa będący obecnie w dyspozycji Agencji Mienia Wojskowego (około 1100 nieruchomości); Przejścia graniczne na zachodniej i południowej granicy – zarządzanie w gestię starosty;

Wzmocnienie podstaw majątkowych jst Przygotowywane są także rozwiązania zmierzające do przekazania samorządom: udziałów skarbu państwa w lotniskach regionalnych; lotnisk wojskowych, które nie służą do realizacji zadań sił zbrojnych – finalizacja prac; udziałów skarbu państwa w agencjach rozwoju regionalnego w innych spółkach i przedsiębiorstwach ogólnego znaczenia gospodarczego i użyteczności publicznej regionalnych oddziałów telewizji publicznej (TVP 3) i regionalnych rozgłośni Polskiego Radia ;

AMW – sprzedaje w 2008r. W skali kraju 47 przetargów (województwo dolnośląskie – 1); Ogłoszenie nr 18/2008/S -  Oddział Terenowy Biura Agencji Mienia Wojskowego we Wrocławiu podaje do publicznej wiadomości, że ogłasza II przetarg ustny nieograniczony na sprzedaż nieruchomości będącej w zasobie Agencji Mienia Wojskowego; Nieruchomość położona jest we wschodniej części dawnego kompleksu koszarowego Centrum Szkolenia Radioelektronicznego w Jeleniej Górze, przy głównym wejściu do kompleksu; Termin rozstrzygnięcia – 10 września br.

Majątek Skarbu Państwa na rzecz jst W dniu 24 stycznia 2008 roku przekazano 42.000 udziały Spółki Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Zawierciu na rzecz Miasta Zawiercia o łącznej wartości nominalnej 21.000.000,00zł; W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 348.500 akcji Spółki PKS S.A. w Wadowicach o łącznej wartości nominalnej 871.250,00zł ; W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 252.450 akcji Spółki PKS S.A. w Krakowie o łącznej wartości nominalnej 2.524.500,00zł ; W dniu 16 czerwca 2008 roku przekazano na rzecz Województwa Małopolskiego 242.250 akcji Spółki PKS S.A. w Nowym Sączu o łącznej wartości nominalnej 2.422.500,00zł ;

Powiat przejmuje PKS W dniu 16 lipca 2008 roku podpisano umowę nieodpłatnego przeniesienia własności akcji Skarbu Państwa w Spółce Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Starogardzie Gdańskim Spółka Akcyjna na rzecz Powiatu Starogardzkiego; Umowa dotyczy przekazania 850.000 akcji o wartości nominalnej 10,00 zł każda i łącznej wartości nominalnej 8.500.000,00 zł, co stanowi 85% ogółu akcji; Minister Skarbu Państwa uwzględnił wniosek Starosty Powiatu Starogardzkiego w związku z faktem spełnienia przesłanek wymaganych treścią art. 4a ust. 3 ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji oraz mając na uwadze zasadność umożliwienia jednostkom samorządu terytorialnego samodzielnego prowadzenia spraw mających na celu świadczenie usług w przewozów pasażerskich;

Ustrój samorządu terytorialnego Wprowadzenie jednoosobowego organu wykonawczego na poziomie powiatu; Wprowadzenie jednomandatowych okręgów wyborczych (gmina, powiat) Marszałek województwa – organ w odniesieniu do wydawania decyzji administracyjnych i niektórych uprawnień kontrolnych;

Ustrój samorządu terytorialnego Nadzór nad działalnością samorządu terytorialnego – nowa ustawa plus część nowych w KPA; Rola samorządowych kolegiów odwoławczych;

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst Ustawa określa: cele i sposób prowadzenia polityki miejskiej państwa; zasady i formy współpracy jednostek samorządu terytorialnego w zakresie, w tym: sposób tworzenia i zakres działania zespołu miejskiego, sposób tworzenia obszaru metropolitalnego, organizację i zakres działania zespołu metropolitalnego.

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst Zespół miejski - gminna miejska oraz gminna miejsko – wiejska może wraz z inną sąsiadującą gminą lub gminami utworzyć zespół miejski. Do zakresu działania zespołu miejskiego należy opracowanie i uzgodnienie projektu studium ramowego uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego obszaru zespołu miejskiego oraz uchwalenie studium ramowego dla tego obszaru. Zakres działania zespołu miejskiego może obejmować także: inicjowanie współpracy członków zespołu na rzecz realizacji zadań publicznych mających znaczenie dla zespołu; opracowywanie i uchwalanie programów lub planów w sprawach określonych uchwałami zgromadzenia zespołu; koordynowanie działań członków zespołu w zakresie i na zasadach określonych w uchwałach zgromadzenia zespołu; wspólne wykonywanie zadań publicznych określonych statutem zespołu lub uchwałą zgromadzenia zespołu, w tym prowadzenie przedsiębiorstw i innych jednostek organizacyjnych oraz podejmowanie wspólnych przedsięwzięć, zwłaszcza o charakterze infrastrukturalnym, mających znaczenie dla zespołu; pozyskiwanie i łączenie środków publicznych i prywatnych niezbędnych do realizacji zadań zespołu; promocja zespołu.

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst Obszar metropolitalny stanowi ciągły przestrzennie układ osadniczy obejmujący co najmniej jedno miasto na prawach powiatu wraz z otaczającymi je gminami, który charakteryzuje się silnymi związkami funkcjonalno-przestrzennymi, w tym dużym przepływem osób, towarów i usług oraz intensywnym zagospodarowaniem i dużą gęstością zaludnienia, w skali całego terenu. Obszar metropolitalny może obejmować gminy położone wewnątrz wyznaczonego obszaru, nawet jeżeli nie wykazują one silnych powiązań z miastem na prawach powiatu. Granice obszaru metropolitalnego mogą przecinać teren powiatu i wykraczać poza granice województwa.

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, tworzyć obszary metropolitalne z łączną liczbą mieszkańców nie mniejszą niż 500 tys., przy gęstości zaludnienia na tym obszarze nie mniejszej niż 200 mieszkańców na 1 km2 W oparciu o przeprowadzone analizy, minister właściwy do spraw administracji publicznej opracowuje i przedkłada do akceptacji Radzie Ministrów propozycję wyznaczenia granic obszaru metropolitalnego. Propozycję tę po zaakceptowaniu przez Radę Ministrów przekazuje się do zaopiniowania, w wyznaczonym terminie, nie krótszym niż 60 dni, organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego, które w przypadku utworzenia obszaru metropolitalnego uzyskały by z mocy prawa przynależność do zespołu metropolitalnego. Po upływie tego terminu, minister właściwy do spraw administracji publicznej wydaje postanowienie o planowanych granicach obszaru metropolitalnego (może ono być zaskarżane przez organy stanowiące jst, do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia. Sąd administracyjny rozpatruje sprawę w terminie 30 dni o dnia jej otrzymania.

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst W celu prowadzenia spraw obszaru metropolitalnego ustanawia się zespół metropolitalny. Przynależność do zespołu uzyskują z mocy prawa: - gminy położone na obszarze metropolitalnym, - powiaty, które w całości położone są na obszarze metropolitalnym.  Zespół wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Zespół ma osobowość prawną. Samodzielność zespołu podlega ochronie sądowej. Zespół nie stanowi jednostki samorządu terytorialnego.

Ustawa o polityce miejskiej i współpracy jst W przypadku, gdy dany powiat tylko w części znajduje się w obszarze metropolitalnym, zespół zawiera z tym powiatem porozumienie o wykonywaniu na terenie wchodzącym w skład obszaru zadań powiatu; Organami zespołu są: - zgromadzenie zespołu – jako organ stanowiący i kontrolny; - zarząd zespołu – jako organ wykonawczy.  Zgromadzenie zespołu składa się z delegatów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego należących do zespołu. Każda jednostka samorządu terytorialnego należąca do zespołu jest reprezentowana przez jednego delegata. Delegatem jest z mocy prawa odpowiednio wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta. W skład zgromadzenia zespołu wchodzi także, z głosem doradczym, starosta powiatu, który w części położony jest na obszarze metropolitalnym.

Inne elementy reformy Wprowadzanie mechanizmów ułatwiających wykorzystanie środków unijnych (m.in. nowelizacja ustawy o zasadach polityki rozwoju, doprecyzowanie zapisów dotyczących dotacji rozwojowych, partnerstwo publiczno – prywatne i publiczno – społeczne); Włączenie dochodów i wydatków funduszy celowych do budżetów właściwych jednostek samorządu terytorialnego (fundusze ochrony środowiska, fundusz geodezyjny i kartografii, fundusz ochrony gruntów rolnych);

Inne sprawy do załatwienia Rekompensata ulga prorodzinna; Ustawa o planowaniu przestrzennym; Inspekcja sanitarna – jednostka budżetowa; Pielęgniarki opuszczają dps – y; Projekt ustawy o kierujących pojazdami; Centralizacja funduszu geodezyjnego; Ustawa o odpadach wydobywczych;

Dziękuję za uwagę Marek Wójcik Doradca Wicepremiera – Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Sekretarz Zespołu do spraw decentralizacji mw@zpp.pl