1 Konferencja ekonomiczna Nagroda Banku Handlowego w Warszawie S.A. za szczególny wkład w rozwój nauki w sferze ekonomii i finansów XVIII edycja

Czy przystąpienie Polski do strefy euro może spowodować niestabilny boom i jak się przed nim uchronić? Michał Brzoza-Brzezina NBP & SGH

3 Plan prezentacji Co to jest niestabilny boom? Czy grozi on Polsce? Jak się przed nim chronić?

4 Ubogi kraj wchodzący do strefy euro narażony jest na niestabilny boom Poważny problem – źródło dzisiejszych problemów strefy euro 3 projekty badawcze mające zgłębić to zagadnienie Gwałtowny spadek stóp procentowych Wzrost popytu Wzrost kredytu, PKB i inflacji, bąble Utrata konkuren- cyjności, pęknięcie bąbli Spadek eksportu, konsumpcji, inwestycji Recesja Co to jest niestabilny boom?

5 Czy grozi on Polsce? Badanie z 2004 r.: czy grozi nam boom kredytowy? (Ówczesne) doświadczenia GR, IE, PT: tak, ale to nic strasznego Model ekonometryczny: u nas będzie jeszcze mniejszy Realna stopa procentowa i realna dynamika kredytu w Portugalii ( ) Symulacja realnej dynamiki kredytu w Polsce i na Węgrzech (0 – rok przystąpienia do strefy euro)

6 Czy grozi on Polsce? (2) Późniejsze wydarzenia pokazują, że problem jest poważny GR, IE, PT, ES, EE, LT, LV – bąble, głębokie nierównowagi, załamanie gospodarcze, problemy fiskalne Popyt krajowy w krajach bałtyckich (0 – rok usztywnienia kursu walutowego) Rachunek obrotów bieżących w krajach bałtyckich (0 – rok usztywnienia kursu walutowego)

7 Jak się przed nim chronić? Może instrumenty makroekonomiczne? Badanie z 2010 r. (wsp. M.Kolasa, P.Jacquinot) Duży model makroekonomiczny PL, EUR, USA, RŚw. Scenariusz bazowy: spadek stóp procentowych i boom-bust Instrumenty: wydatki rządowe, podatki, kurs walutowy Najbardziej obiecująca rewaluacja kursu walutowego przed przystąpieniem do strefy euro

8 Symulacja wykorzystania rewaluacji kursu

9 Nowe instrumenty Rewaluacja powinna pomóc w pierwszym etapie. A co jeśli nierównowagi pojawią się później? Kryzys finansowy przynosi nowe instrumenty: Poluzowanie ilościowe Narzędzia polityki makroostrożnościowej Badanie z 2012 r. (wsp. M.Kolasa, K.Makarski): Czy polityka makroostrożnościowa może zastąpić niezależną politykę pieniężną?

10 Polityka makroostrożnościowa a niestabilne boomy Model: 2 kraje tworzą unię walutową, 2 sektory bankowe Jedna polityka pieniężna (EBC), ale dwie polityki makroostrożnościowe Asymetryczne wstrząsy (źródło niestabilności przy wspólnej polityce pieniężnej) Dodatkowy instrument: LTV

11 Polityka makroostrożnościowa a niestabilne boomy w Unii

12 Wspólna vs. niezależna polityka makroostrożnościowa w Unii

13 Polityka makroostrożnościowa a niestabilne boomy Wniosek: polityka makroostrożnościowa może stabilizować gospodarkę peryferyjną w unii walutowej Może (w pewnym stopniu) zastąpić niezależną politykę pieniężną Ale: musi być niezależna!!! Wspólna polityka nie załatwia sprawy

14 Podsumowanie Przystąpienie do strefy euro może oznaczać dla Polski niestabilny boom Można się przed nim bronić: Rewaluacja Polityka makroostrożnościowa Trzeba o tym myśleć przed faktem

15 Konferencja ekonomiczna Nagroda Banku Handlowego w Warszawie S.A. za szczególny wkład w rozwój nauki w sferze ekonomii i finansów XVIII edycja