Uniwersytet Warszawski 11 maja 2010 r.

Część I 1. Podstawowe definicje 2. Przykłady zdefiniowanych efektów uczenia się 3. Materiały pomocnicze

" Efekty uczenia" się były uprzednio nazywane efektami kształcenia. Zastąpienie terminu efekty kształcenia terminem efekty uczenia się ma na celu podkreślenie roli osoby kształcącej się w procesie edukacyjnym, w szczególności w kontekście uczenia się przez całe życie. W dokumentach i opracowaniach wydawanych w języku polskim przed rokiem 2009 używany był głównie termin efekty kształcenia, natomiast od roku 2009 spotykać będziemy głównie termin efekty uczenia się jako odpowiedniki angielskiego terminulearning outcomes. (Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów. Przewodnik dla użytkowników. Bruksela, 6 lutego 2009 r., s.7)

Efekty uczenia się – określenie tego, co uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu procesu uczenia się, które dokonywane jest w kategoriach wiedzy, umiejętności i kompetencji. (Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. w sprawie ustanowienia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Załącznik nr 1.)

Wiedza - oznacza efekt przyswajania informacji poprzez uczenie się. Wiedza jest zbiorem faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z dziedziną pracy lub nauki. W kontekście Europejskich Ram Kwalifikacji wiedzę opisuje się jako teoretyczną lub faktograficzną. (Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. w sprawie ustanowienia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Załącznik nr 1.) Umiejętności - oznaczają zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów. W kontekście Europejskich Ram Kwalifikacji umiejętności określa się jako kognitywne (obejmujące myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (obejmujące sprawność i korzystanie z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów), (Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. w sprawie ustanowienia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Załącznik nr 1.)

Kompetencje - oznaczają udowodnioną zdolność stosowania wiedzy, umiejętności i zdolności osobistych, społecznych lub metodologicznych okazywaną w pracy lub nauce oraz w karierze zawodowej i osobistej.; w Europejskich Ramach Kwalifikacji, kompetencje określane są w kategoriach odpowiedzialności i autonomii. (Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. w sprawie ustanowienia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie. Załącznik nr 1.)

Efekty uczenia się muszą być: 1. Zdefiniowany w sposób jasny i jednoznaczny, 2. Możliwe do zmierzenia i oceniania. Wydaje się zasadne, by dla przedmiotu definiować niewielką liczbę istotnych efektów uczenia się.

Efekty uczenia się zwykle opisywane są za pomocą czasowników w stronie czynnej wyrażających wiedzę, rozumienie, zastosowanie, analizę, syntezę, ocenę itd. (Bologna Working Group on Qualifications Frameworks (2005) A Framework for Qualifications of the European Higher Education Area, s QF_EHEA.pdf. Informacja podana za Europejski System Transferu i Akumulacji Punktów. Przewodnik dla użytkowników. Bruksela, 6 lutego 2009 r.). QF_EHEA.pdf

Przedmiot: Literatura i kultura epok dawnych Formy dydaktyczne: ćwiczenia, 30 godzin, wykład, 30 godzin. Efekty uczenia się dla przedmiotu: Po ukończeniu przedmiotu student: – umie przedstawić charakterystykę, przebieg, przyczyny i następstwa najważniejszych procesów kultury średniowiecza, renesansu, baroku, oświecenia (na podstawie wiedzy uzyskanej na wykładzie i ćwiczeniach, lektury podstawowych podręczników i słowników oraz wybranych opracowań – zob. pole Literatura); – wymienia, umiejscawia na osi czasu i charakteryzuje twórców i dzieła polskiej literatury dawnej (na podstawie wiedzy uzyskanej na wykładzie i ćwiczeniach, lektury podstawowych podręczników i słowników oraz wybranych opracowań – zob. pole Literatura); – rozpoznaje w biografii autorów dawnych i ich dziełach związki z obyczajowością, estetyką, filozofią, teologią, duchowością, sztuką, prądami myślowymi, najistotniejszymi dyskusjami i kryzysami ideowymi epoki; – dokonuje analizy i interpretacji wybranych przez siebie literackich świadectw kultury dawnej, wskazując na ich swoistość i uniwersalność, umiejscawiając je we właściwych kontekstach kulturowych oraz przedstawiając ich uargumentowaną ocenę; – wskazuje główne problemy badań nad literaturą i kulturą dawną i charakteryzuje przyczyny rozbieżności pomiędzy opiniami badaczy (na podstawie wiedzy uzyskanej na wykładzie i ćwiczeniach, lektury podstawowych podręczników i słowników oraz wybranych opracowań – zob. pole Literatura).

Przedmiot: Historia literatury po 1864 roku Forma dydaktyczna zajęć: Przedmiot realizowany jest w formie: – wykładu (30 godzin), - ćwiczeń (60 godzin). Efekty uczenia się dla przedmiotu: Po ukończeniu przedmiotu student: 1) wiedza i umiejętności: – orientuje się w dynamice rozwoju procesu historycznoliterackiego, właściwego dla drugiej połowy XIX wieku, z uwzględnieniem perspektywy komparatystycznej i kulturowej; – orientuje się w filozoficznych podstawach polskiej i europejskiej literatury 2 poł. XIX w. oraz w ogólnych relacjach między literaturą a sztuką oraz literaturą a humanistyką tego czasu; - analizuje podstawowe kategorie, takie jak utylitaryzm, scjentyzm, organicyzm, pozytywizm, modernizm, Młoda Polska, dekadentyzm itp.; – analizuje różnorodne języki, którymi mówi literatura drugiej połowy XIX wieku, takie jak: tendencyjność, realizm, naturalizm, symbolizm, impresjonizm, ekspresjonizm, groteska; – rozpoznaje strategie pisarzy tego okresu wobec przemian kulturowych;

cd. – interpretuje dzieła literackie tego okresu, zarówno w dyskusji, jak i pisemnie, uwzględniając kontekst historyczny i kulturowy; – posiada zdolność krytycznej analizy zjawisk literackich i kulturowych charakterystycznych dla tego okresu; – posiada umiejętność, wyciągania wniosków, dyskutowania, formułowania sądów i argumentacji; 2) postawy: – zna i docenia wartość badań historycznoliterackich dotyczących 2 poł. XIX wieku i ich znaczenie dla zrozumienia współczesnej kultury oraz zidentyfikowania i nazwania relacji między dziewiętnastowiecznością a współczesnością.

Przedmiot: Elementy Fizyki Jądrowej Forma dydaktyczna: Wykład Efekty uczenia się: po ukończeniu przedmiotu student: Wiedza: - zna najważniejsze zagadnienia, którymi zajmuje się obecnie fizyka jądrowa; - zna podstawowe metody eksperymentalne fizyki jądrowej; - zna zastosowanie fizyki jądrowej w energetyce i medycynie Umiejętności: - umie wyjaśnić przyczyny występowania niektórych efektów w jądrach atomowych; - umie przedstawić warunki występowania niektórych zjawisk w fizyce jądrowej; - umie analizować sposób zachodzenia typowych procesów w fizyce jądrowej

cd. Postawy: - rozpoznaje na czym polega etyka w pracy badawczej i poczucie odpowiedzialności za rzetelność uzyskiwanych wyników badań; - ocenia znaczenie fizyki jądrowej dla społeczeństwa - ( Źródło: Prezentacja Prorektor ds. Studenckich - prof. dr hab. Marty Kicińskiej - Habior wygłoszona na posiedzeniu Senatu UW w dniu r.)

Przedmiot: Prawo rzymskie Forma dydaktyczna: – wykład 60 godzin; – ćwiczenia 60 godzin; Efekty uczenia się dla przedmiotu: Student będzie potrafić: WIEDZA 1. Opisać mechanizmy tworzenia się prawa w jego kontekście historycznym i społecznym 2. Posiąść siatkę pojęć technicznych, nauczyć się języka prawnego, zdefiniować podstawowe figury prawne w ich historycznym kształcie. UMIĘJĘTNOŚCI 1. Wyjaśnić genezę i cel konkretnych rozwiązań prawnych 2. Dokonywać egzegezy prostych tekstów prawnych (ustnie i pisemnie) 3. rozpoznać problem prawny i zaproponować jego rozwiązanie POSTAWY 1. Postrzegać prawo jako wypadkową potrzeb danej społeczności, rozumieć zależność między nim, a postawami etycznymi w niej obecnymi. 2. Rozumieć i krytycznie odnosić się do prezentowanych rozwiązań prawnych 3. Docenić różnorodność i uzasadnienie różnorodnych – nawet sprzecznych – opinii.

Nazwa przedmiotu: Projektowanie i ocena systemów informacyjnych Typ zajęć: Konwersatorium 30 godzin Laboratorium 45 godzin Wykład 15 godzin Cele dydaktyczne (efekty uczenia się): W efekcie zajęć student powinien znać: specjalistyczną terminologię związaną z budową, projektowaniem i oceną systemów informacyjnych, w tym baz danych i serwisów WWW podstawowe komponenty i typologię systemów informacyjnych podstawowe zasady i metody projektowania, tworzenia, oceny i wdrażania systemów informacyjnych. W efekcie zajęć student powinien umieć: projektować i tworzyć bazy danych, korzystając z wybranego oprogramowania projektować architekturę informacji w serwisach WWW stosować metody, techniki i wskaźniki oceny różnych aspektów systemów informacyjnych. W efekcie zajęć student powinien akceptować: konieczność stałego, samodzielnego uaktualniania wiedzy i umiejętności związanych z projektowaniem i tworzeniem systemów informacyjnych zasadę nadrzędności potrzeb, możliwości i w efekcie satysfakcji użytkownika (grupy docelowej) w projektowaniu i ocenie systemów informacyjnych

Nazwa przedmiotu: Seminarium magisterskie Typ zajęć: Seminarium 30 godzin Cele dydaktyczne (Efekty uczenia się): Celem seminarium jest opracowanie oraz zredagowanie tekstu pracy magisterskiej z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa. W efekcie zajęć student powinien znać (wiedza): problematykę (stan wiedzy) w zakresie wybranych zagadnień szczegółowych związanych z dziedziną studiów metodologię postępowania naukowego i badawczego metody, techniki i narzędzia badań bibliologii, bibliotekoznawstwa, nauki o informacji i dziedzin pokrewnych podstawowe zasady etyczne obowiązujące w pracy badawczej. W efekcie zajęć student powinien umieć (kompetencje i umiejętności): poprawnie analizować i oceniać piśmiennictwo naukowe wykorzystać wiedzę i zdolność rozumienia dziedziny studiów do samodzielnego sformułowania, rozwiązywania oraz eksplikowania (eksplikacja pisemna) problemu badawczego z zakresu informacji naukowej i bibliotekoznawstwa samodzielnie zaplanować i zrealizować badania; sprawnie posługiwać się nowoczesnym warsztatem badawczym informacji naukowej, bibliotekoznawstwa i dziedzin pokrewnych samodzielnie opracować i zaprezentować wyniki badań oraz sformułować wnioski samodzielnie określić dalsze kierunki badań samodzielnie zredagować tekst pracy magisterskiej. W efekcie zajęć student powinien docenić (postawy i wartości): wartość samodzielnej pracy badawczej i naukowej znaczenie samodzielnego, permanentnego poszerzania wiedzy i umiejętności z zakresu dziedziny studiów i dziedzin pokrewnych mieć świadomość odpowiedzialności za rzetelne i zgodne z metodologią postępowania naukowego i badawczego prowadzenie badań

Przedmiot: Kataliza heterogeniczna, studia II stopnia EFEKTY UCZENIA SIĘ. Po zakończeniu przedmiotu student powinien wykazać się: 1) Wiedzą i zrozumieniem: - preparatyki i modyfikacji katalizatorów - istoty działania katalizatora - etapów reakcji katalitycznych i zjawisk zachodzących na powierzchni katalizatora - teorii katalizy - działania centrów aktywnych katalizatora - metod określania struktury/tekstury oraz własności powierzchniowych katalizatorów (w szczególności: XRD, TEM, SEM, adsorpcji azotu, FTIR, UVVIS, XPS, EPR, TGA, TPD, TPO, TPR, reakcji testowych) - sposobów wyrażania aktywności i selektywności procesu - najważniejszych przemysłowych procesów katalitycznych. 2) Zdolnością doboru właściwych katalizatorów do procesów utleniania-redukcji i kwasowo-zasadowych. 3) Umiejętnością wyboru właściwych technik do badania katalizatorów i zjawisk zachodzących na ich powierzchni. 4) Umiejętnością interpretacji wyników badań i formułowania trafnych wniosków. 5) Umiejętnością doboru właściwych warunków do prowadzenia określonego procesu katalitycznego. 6) Zdolnością pisania raportu na bazie wykonanego projektu badawczego. 7) Umiejętnością prezentacji i dyskusji wyników badań.

publikacja Writing and Using Learning Outcomes: a Practical Guide autorstwa dr. Declana Kennedyego - na stronie Biura ds. Jakości Kształcenia UW ( zakładka Wydziałowe Zespoły Zapewnienia Jakości Kształcenia, informacjawww.bjk.uw.edu.pl z 12 marca 2009 r. ( oly), oly publikacja "Tuning. Harmonizacja struktur kształcenia w Europie. Wkład uczelni w Proces Boloński. Wprowadzenie do projektu", Warszawa 2008"Tuning. Harmonizacja struktur kształcenia w Europie. Wkład uczelni w Proces Boloński. Wprowadzenie do projektu" (

prezentacje z seminarium tematycznego Efekty kształcenia jako podstawa budowy i oceny programów studiów – na stronie Biura ds. Jakości Kształcenia UW ( zakładka Archiwum, opcja Wiadomości, informacja z 6 marca 2009 r. o seminarium tematycznymwww.bjk.uw.edu.pl Efekty kształcenia …, link: Prezentacje do pobrania ( 009/2009_03_05_konferencja), 009/2009_03_05_konferencja

publikacja dr. Tomasza Saryusza-Wolskiego System akumulacji punktów ECTS jako metoda zarządzania elastycznym modelem studiów", Warszawa 2004 System akumulacji punktów ECTS jako metoda zarządzania elastycznym modelem studiów" (

Publikacja Od Europejskich do Krajowych Ram Kwalifikacji (pod redakcją merytoryczną Ewy Chmieleckiej) dostępna na stronie:

Strona internetowa Zakładka Zespół Ekspertów Bolońskich – materiały z seminariów.