Data: Urząd regulacyjny – bezstronny arbiter czy nadurzędnik? Przygotował: Adam Ambrozik 10 lutego 2011 r.

Istniejące urzędy regulacyjne Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta Urząd Komunikacji Elektronicznej Urząd Regulacji Energetyki Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji A także Urząd Lotnictwa Cywilnego, Urząd Transportu Kolejowego

Cel regulacji – perspektywa Pracodawców RP Ważne strategicznie obszary domeny publicznej Niedoskonałość mechanizmu rynkowego, przewaga podmiotów profesjonalnych nad konsumentami Cel regulacji – kształtowanie stosunków w danym obszarze w zgodzie z długofalowym interesem publicznym, z wyłączeniem (ograniczeniem) doraźnego wpływu gier politycznych mogących wywierać niekorzystny wpływ na kierunek decyzji podejmowanych przez ministerstwa str. 3

Kluczowa rola regulatora Regulatorzy posiadają dużą swobodę działania mającą stanowić zabezpieczenie ich niezależności od bieżącej sytuacji politycznej. Poprzez swoje decyzje regulatorzy wpływają na kształt poszczególnych rynków. Głównym czynnikiem kształtującym kierunki tych decyzji powinien być interes publiczny. Narzędzia stosowane przez regulatora, zgodnie z Konstytucją RP, powinny być stosowane w sposób proporcjonalny – aby w szczególności w jak najmniejszym stopniu ograniczać swobodę prowadzenia działalności gospodarczej. Każdy regulator jest centralnym organem administracji państwowej. Regulator to opłacany z naszych podatków urzędnik podlegający przepisom prawa. str. 4

Specyfika modelu polskiego W Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii i Hiszpanii, niezależnie od przyjętego rozwiązania, decyzje administracyjne wydawane przez regulatorów podejmowane są kolegialnie. Od tej zasady w tych krajach nie ma wyjątków. W Polsce w obecnym stanie prawnym decyzje administracyjne w imieniu regulatora podejmuje jedna osoba – Prezes/Przewodniczący. str. 5

Kontrowersyjne decyzje regulatorów – Prezes UOKIK str. 6 brak jasnych i równych zasad traktowania stron - absurdalna kara 123 mln PLN dla jednego z operatorów za utrudnianie kontroli (prowadzonej w sprawie, mającej tuszować błędy innego regulatora) versus 2 mln kary za niszczenie dowodów potwierdzonej zmowy brak wiarygodności sporządzanych raportów - spór ze Związkiem Banków Polskich o rzetelność przygotowywanych raportów poważne decyzje podjęte w oparciu o swoje raporty, niezrozumienie mechanizmów rynkowych - zakaz koncentracji PGE/Energi, kontrowersyjna decyzja w sprawie EMPIK/Merlin interes publiczny czy obrona swoich decyzji - wieloletnia batalia w kolejnych instancjach sądowych z Grupą Polskie Składy Budowlane o rzekomą zmowę cenową

Data: str. 7 Kontrowersyjne decyzje regulatorów – Prezes UKE nierozważne zarządzanie dobrem rzadkim, jakim są częstotliwości – w przetargach wygrywają firmy, które nie podejmują działalności w ramach przyznanych koncesji, traktując uzyskane częstotliwości jako cenny składnik majątku podnoszący ich wartość w planowanych transakcjach sądowe klęski kluczowych decyzji - przegrana przed Sądem w sprawie stawek MTR wywołujący realne zagrożenie roszczeniami wobec Skarbu Państwa ze strony operatorów komórkowych wartych setki milionów złotych. Kto zapłaci za błąd i upór w tej sprawie Pani Prezes? blokowanie naziemnej telewizji cyfrowej – spór z KRRiTV, w roku 2013 możemy być jedynym krajem UE bez takiej telewizji naginanie prawa, wrzutki legislacyjne (nawet z naruszeniem regulacji UE) – 2008 r.– ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, 2008 r. – prawo telekomunikacyjne art. 39 i 40 (po groźbie kar ze strony Komisji Europejskiej właśnie ruszyła kolejna zmiana)

Data: str. 8 Typowe rozwiązania europejskie Na czele urzędu regulacyjnego stoi organ kolegialny Zazwyczaj przewodniczący organu kolegialnego kieruje pracą urzędu wspierającego organ merytorycznie i organizacyjnie Model ten przyjęto we: oFrancji: (i) Commission de Régulation de lEnergie, (ii) lAutorité de Régulation des Communnicationes Electroniques et des Poste, (iii) Autorité de la Concurrence; oWielkiej Brytanii: (i) The Gas and Electricity Markets Authority, (ii) Office of Communications, (iii) Office for Fair Trading; oHiszpanii: (i) Comisión Nacional de Energía, (ii) Comisión del Marcado de las Teleomunicaciones, (iii) Comisión Nacional de la Competencia.

Data: str. 9 Rozwiązanie niemieckie Wyjątkowy charakter ma model niemiecki, zastosowany w (i) Federalnej Agencji ds. Infrastruktury Sieci Energetycznych, Gazowych, Telekomunikacyjnych, Pocztowych i Kolejowych oraz w (ii) Federalnym Urzędzie Antykartelowym Wprowadzono wyraźny podział pomiędzy organizacją pracy urzędu, a wydawaniem decyzji administracyjnych Na czele urzędu stoi prezes, który koordynuje pracę urzędu Decyzje administracyjne podejmują zespoły działające na wzór sądu Podobne rozwiązanie przyjęto w brytyjskiej Competition Commission

Data: str. 10 Kontrola decyzji model europejski/polski W UE spotykany jest model kontroli decyzji w ramach procedury administracyjnej. Pozwala to na szybką weryfikację decyzji (ważne w sprawach gospodarczych) z uwzględnieniem ważnych przesłanek: o Francja: odwołanie do Rady Stanu; o Hiszpania: odwołanie od decyzji Comisión Nacional de Energía (Narodowa Komisja ds. Energii) przysługuje do Ministra Przemysłu i Energii. W Polsce co do zasady możliwa jest tylko droga sądowa. Oznacza to znaczne spowolnienie procesów gospodarczych

Data: str. 11 Korzyści modelu kolegialnego Konieczność uzgodnienia zastosowania środka administracyjno-prawnego – eliminacja błędów, wyważone decyzje Większa samokontrola członków organu kolegialnego Zapewnienie kontynuacji prowadzonej polityki gospodarczej w przypadku zmiany części członków organu kolegialnego, co gwarantuje stabilność stosowania prawa i zwiększa skuteczność stosowanych narzędzi

Data: str. 12 Główne zalety modelu polskiego W przypadku państwa przechodzącego transformację ustrojową, gdzie instytucje publiczne są słabsze niż w dojrzałych demokracjach, koncentracja uprawnień zwiększa zdolność organu do agresywnej ingerencji w zmonopolizowane sektory gospodarki. -> Czy polska gospodarka nadal jest w fazie transformacji ustrojowej? W przypadku braku tradycji dokonywania rozstrzygnięć przez ciała kolegialne, model ten zapewnia zdolność organu do podejmowania decyzji. -> Czy w Polsce organ kolegialny będzie działać lepiej czy gorzej, niż organ jednoosobowy?

Data: str. 13 Wnioski Takie zorganizowanie pracy organów regulacyjnych, które pozostawia całość kompetencji decyzyjnych w rękach jednej osoby, choć nie jest pozbawione zalet ma istotną wadę – wrażliwość na błędy. Dlatego w przypadku państw rozwiniętych przeważają zalety kolegialnego podejmowania decyzji przez organy regulacyjne. Polska transformacja ustrojowa jest zakończona. W związku z tym uzasadnione jest przyjęcie rozwiązań dominujących w największych krajach Unii Europejskiej. Dlatego jako członek Komisji Trójstronne, Pracodawcy RP opracowują projekty zmian w ustawach dotyczących funkcjonowania organów regulacyjnych w Polsce.

Dziękuję za uwagę