ABC nauczyciela przygotowującego uczniów do konkursu polonistycznego

Pisemne formy wypowiedzi Opis Opowiadanie Charakterystyka Sprawozdanie Recenzja Rozprawka Notatka Plan Reportaż Artykuł Wywiad Ogłoszenie Zaproszenie Dedykacja Podanie List Pamiętnik

Model jakości norm obiektywnych Maria Madejowa warstwa koncepcyjna: stopień rozumienia tematu (niepełny, pełny, wystarczający, poprawny, wyczerpujący, pogłębiony, poszerzony) pomysł na opracowanie tematu wybór formy, stylu, funkcji (forma pracy zależy od tematu, od doboru treści i od planu wewnętrznego) znajomość zagadnienia, umiejętność przedstawiania zagadnienia itd.

Model jakości norm obiektywnych Maria Madejowa warstwa semantyczna (zawartość treściowa): ilość zawartych w pracy informacji jakość zawartych informacji wiedza o literaturze ogólna wiedza o człowieku, życiu, świecie spójność semantyczna podporządkowana planowi wewnętrznemu pracy itd.

Model jakości norm obiektywnych Maria Madejowa warstwa kompozycyjna: zasada porządkowania treści (kolejność przedstawionych informacji i tekstów, wybór układu: problemowy, chronologiczny czy tematyczny) zachowanie proporcji między poszczególnymi częściami pracy logiczny wywód posługiwanie się argumentami podporządkowanie kompozycji wybranej przez ucznia koncepcji ujęcia treści itd.

Model jakości norm obiektywnych Maria Madejowa warstwa redakcyjna: poprawne użycie języka (normy obiektywne poprawności językowej są ustalone w słownikach i poradnikach językowych; nauczyciel ma określić rodzaj błędu i jego kwalifikację) spójność estetyka pracy, margines, akapity ortografia i interpunkcja.

Analiza tematu wypracowania I. Zrozumieć każde słowo w temacie coś znaczy wśród nich znajdują się słowa centralne słowa-klucze, które pozwalają zidentyfikować problem jeśli zidentyfikujemy problem, to mamy dwa typy zachowań: # albo dyskusja, konfrontacja zdań, nawet spór, # albo tylko potwierdzenie

Analiza tematu wypracowania II. Szukać Słowa-klucze podsuwają ogólną ideę przygotowywanej wypowiedzi, dlatego należy wynotować: sprawy, o których trzeba będzie bezwarunkowo napisać, tzn. nazwać problem główny i wyodrębnić podproblemy, które go tworzą skojarzenia, które przychodzą do głowy, w tym materiał literacki: tytuły, teksty, cytaty, postacie i inne elementy świata przedstawionego oraz, o czym się często zapomina, argumenty z kręgu własnych doświadczeń kilkunastoletniego życia uogólnienia, obserwacje o charakterze syntetycznym, wynikające z analizy i ze zgromadzonych asocjacji.

Analiza tematu wypracowania III. Konstruować 1. Planujemy wypowiedź (często temat wypracowania narzuca porządek pracy). 2. Trudniejsze tematy wymagają podjęcia decyzji o porządku wywodu.

Model działań doskonalących umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnej Jadwigi Kowalikowej Określenie istoty gatunku wypowiedzi objętej ćwiczeniem. Porównanie definicji roboczej z oficjalną, słownikową. Przywołanie przykładów, czyli gotowych tekstów, reprezentujących ćwiczoną formę wypowiedzi. Konfrontacja zebranych i wstępnie zaakceptowanych przykładów z definicją gatunku w celu wskazania zarówno zgodności, jak i rozbieżności.

Wprowadzenie poprawek i ewentualnie zredagowanie wypowiedzi wzorcowej. Model działań doskonalących umiejętności tworzenia wypowiedzi pisemnej Jadwigi Kowalikowej Tworzenie tekstów własnych, reprezentujących przyswajaną i ćwiczoną formę wypowiedzi. Prezentacja (jeżeli piszącymi są uczniowie) napisanych wypowiedzi i ocena ich poprawności. Wprowadzenie poprawek i ewentualnie zredagowanie wypowiedzi wzorcowej.