Genealogia w szkole, czyli jak przygotować projekt poszukiwań historii rodzinnych

Treści: podstawy prawne projektu w gimnazjum, genealogia nauką pomocniczą historii, dlaczego warto uczyć metodą projektów, rola nauczyciela historii w przygotowaniu projektu edukacyjnego.

Projekt edukacyjny w gimnazjum w prawie oświatowym

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 20 sierpnia 2010 r. zmieniającego rozporządzenie z dnia 30 kwietnia 2007r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 156, poz.1046). § 21a. 1. Uczniowie gimnazjum biorą udział w realizacji projektu edukacyjnego. 2. Projekt edukacyjny jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod. 3. Zakres tematyczny projektu edukacyjnego może dotyczyć wybranych treści nauczania określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjów lub wykraczać poza te treści.

4. Projekt edukacyjny jest realizowany przez zespół uczniów pod opieką nauczyciela i obejmuje następujące działania: 1) wybranie tematu projektu edukacyjnego; 2) określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; 3) wykonanie zaplanowanych działań; 4) publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego. 5. Szczegółowe warunki realizacji projektu edukacyjnego określa dyrektor gimnazjum w porozumieniu z radą pedagogiczną. 6. Wychowawca klasy na początku roku szkolnego, w którym uczniowie będą realizować projekt edukacyjny, informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach realizacji projektu edukacyjnego.

7. Kryteria oceniania zachowania ucznia gimnazjum zawarte w ocenianiu wewnątrzszkolnym uwzględniają udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego. 8. Informacje o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego oraz temat projektu edukacyjnego wpisuje się na świadectwie ukończenia gimnazjum. 9. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, uniemożliwiających udział ucznia w realizacji projektu edukacyjnego, dyrektor gimnazjum może zwolnić ucznia z realizacji projektu edukacyjnego. 10. W przypadku, o których mowa w ust. 9, na świadectwie ukończenia gimnazjum w miejscu przeznaczonym na wpisanie informacji o udziale ucznia w realizacji projektu edukacyjnego wpisuje się „zwolniony” albo „zwolniona”.

§ 2. 1. Przepis § 21a rozporządzenia wymienionego w § 1 niniejszego rozporządzenia w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem stosuje się do uczniów klas gimnazjum, w których realizuje się podstawę programową kształcenia ogólnego, określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 2. W roku szkolnym 2010/2011 informację, o której mowa w § 21a ust. 7 rozporządzenia wymienionego w § 1 niniejszego rozporządzenia w brzmieniu nadanym niniejszym rozporządzeniem, wychowawca klasy przekazuje uczniom i ich rodzicom (prawnym opiekunom) w terminie do dnia 30 listopada 2010 r. § 5. Szkoły dostosują swoje statuty do zmian wynikających z niniejszego rozporządzenia w terminie do dnia 30 listopada 2010 r

Zadania szkoły związane z realizacją projektu

terminu wykonywania tych projektów, czasu realizacji projektów, Dyrektor i Rada Pedagogiczna powinni podjąć wiążące decyzje na temat organizacji prac nad projektami edukacyjnymi w zakresie: terminu wykonywania tych projektów, czasu realizacji projektów, ich rodzaju, treści programowych, jakie będą obejmować, opieki nad zespołami uczniowskimi (wychowawcy klas, nauczyciele wybranych przedmiotów) ewentualnego zaangażowania innych nauczycieli np. w formie uczestniczenia w konsultacjach z uczniami. formy i czasu prezentacji, dokumentowania wykonanego projektu.

Zadaniem dyrektora i nauczycieli jest też: podjęcie decyzji dotyczących ewentualnego oceniania przedmiotowego projektów, określenie liczebności zespołów projektowych, ustalenie sposobów spełnienia warunku obligatoryjności udziału uczniów w projekcie, określenie zasad wyboru tematu projektu. Szczególnie ważne są decyzje dotyczące oceniania uczniów, zwłaszcza: ustalenie kryteriów uznania udziału ucznia za wystarczający dla wpisania jego tematu na świadectwie ukończenia gimnazjum, ustalenie zasad uwzględnienia udziału w pracy nad projektem w ocenie zachowania ucznia.

czynny udział w pracy nad projektem w zespole; Podstawą do wpisania udziału ucznia w realizacji projektu edukacyjnego na świadectwie ukończenia gimnazjum jest spełnienie przez niego minimalnych warunków, którymi powinny być między innymi: czynny udział w pracy nad projektem w zespole; wykonanie konkretnego wskazanego w harmonogramie zadania; doprowadzenie prac nad projektem do końca; udział w publicznej prezentacji projektu.

sposób współpracy w zespole projektowym, Kryteria, które powinny być uwzględnione przy formułowaniu oceny zachowania samodzielność uczniów w rozwiązywaniu problemów postawionych w projekcie i podejmowaniu związanych z nim działań, sposób współpracy w zespole projektowym, właściwe pełnienie w zespole pełnionych ról, doprowadzenie prac projektowych do końca i publiczne zaprezentowanie efektu końcowego, umiejętność dokonania samooceny adekwatnej do wkładu i efektów pracy nad projektem.

Projekt edukacyjny … jest zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastosowaniem różnorodnych metod należy do metod, które integrują wiedzę oraz umiejętności z różnych dziedzin.

Rodzaje projektów… BADAWCZY Związany jest z procedurami problemowymi. W trakcie jego realizacji uczeń stara się rozwiązać problem w sposób będący odbiciem procedury naukowej (we właściwej dla danego poziomu skali). Rozpoznaje zagadnienie, stawia hipotezy, projektuje sposoby ich weryfikacji, gromadzi dane, opracowuje je i wyciąga wnioski. W uproszczonej wersji, uczniowie zbierają i systematyzują informacje o określonych zagadnieniach. Efektem jego realizacji może być np. opracowanie monograficzne, wystawa, album, wywiad, opowiadanie, ……

DZIAŁAŃ PRAKTYCZNYCH (LOKALNYCH) To podjęcie konkretnych działań w szkole lub środowisku lokalnym. Efektem jego realizacji może być: zbudowanie układów elektronicznych (np. na pracownię), odnowienie boiska szkolnego, sadzenie drzew w parku, usunięcie dzikiego wysypiska śmieci, itp.. Uczniowie zdobywają wiedzę przez doświadczenie – praktyczne działanie.

Dlaczego warto uczyć metodą projektu?

Kształtuje umiejętność: zbierania i selekcjonowania informacji z różnych źródeł, pisemnego opracowywania i prezentowania materiałów, rozwiązywania problemów, umiejętność integrowania wiedzy z różnych dziedzin, podejmowania decyzji, efektywnego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia i wysłuchiwania poglądów innych osób, dyskutowania, stosowania zdobytej wiedzy w praktyce, planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, pracy w grupie, wystąpień publicznych,

Aby działanie było projektem… 1) wybranie tematu projektu edukacyjnego; 2) określenie celów projektu edukacyjnego i zaplanowanie etapów jego realizacji; 3) wykonanie zaplanowanych działań; 4) publiczne przedstawienie rezultatów projektu edukacyjnego.

Genealogia Genealogia (z greki γενεά, genea – "ród" oraz λόγος, logos – "słowo", "wiedza") — jedna z nauk pomocniczych historii, zajmująca się badaniem więzi rodzinnych między ludźmi na bazie zachodzącego między nimi pokrewieństwa i powinowactwa. W zczególności przedmiotem zainteresowania genealogii są wybrane rodziny i rody, ich pochodzenie, historia oraz wzajemne relacje rodzinne i losy poszczególnych członków rodziny.

Jak można wprowadzić genealogię do projektu edukacyjnego? historia mówiona – rodzinne opowieści, wywiady, wspomnienia domowe archiwa – fotografie, artefakty mogą być inspiracją do opracowania historii przedmiotu, który odgrywa wyjątkową rolę w rodzinie imiona – odkrywanie znaczenia imion i pochodzenia nazwisk historia lokalna – indywidualne losy człowieka mogą stanowić fragment lokalnej historii.

O czym trzeba pamiętać tworząc projekt dotyczący genealogii? możemy wywołać bolesne wspomnienia czy trudne pytania, zadania powinny być elastyczne, dostosowane do poziomu i sytuacji rodzinnej naszych uczniów, dopuszczamy możliwość rozmów ze starszym pokoleniem, niekoniecznie z członkami własnej rodziny (historia mówiona).

PRZYKŁADOWE TEMATY W jaki sposób moi przodkowie zaznaczyli swą obecność w walkach niepodległościowych (narodowo-wyzwoleńczych)? Czy znasz swoją rodzinę… w obiektywie? Udowodnij. Miejsce symboli narodowych w życiu mojej rodziny. Moja rodzina na przestrzeni wieków. Jak daleko mogę zbadać historię mojej rodziny?

Co nosiło się „wczoraj” w plecaku szkolnym? Jaki wpływ miały media na życie moich dziadków? Czy nasze babcie ubierały się modnie? Jak zintegrować pokolenia w moim środowisku lokalnym? Skąd wyszliśmy, kim jesteśmy, dokąd zmierzamy – jak zmieniało się pojęcie patriotyzmu na przestrzeni wieków?

Karta projektu (przykład) Temat projektu Uzasadnienie wyboru tematu – wstęp Uczestnicy (np. uczniowie klasy II a, b ….) Osoba odpowiedzialna za realizację Osoby wspomagające realizację (jeśli są) Czas trwania (np. od 1 X do 30 III) Cele projektu (cele edukacyjne) Metody i formy pracy Harmonogram działań (zadania do wykonania, problemy do rozwiązania, zagadnienia do rozważenia) Kryteria oraz sposób oceny projektu (ogólnie) Ewaluacja (jak i kiedy)

TEMAT CELE DZIAŁANIA PREZENTACJA

Bibliografia Włodzimierz Dworzaczek, Genealogia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1959, (Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, seria: Nauki pomocnicze historii, pod red. Tadeusza Manteuffla). Paweł Laskowicz, Księga genealogiczna twojej rodziny. Poradnik praktyczny, Świat Książki, Warszawa 2005. Małgorzata Nowaczyk, Poszukiwanie przodków. Genealogia dla każdego, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2005, Rafał T. Prinke, Poradnik genealogia amatora, Wydawnictwo Polonia, Warszawa 1992. Władysław Semkowicz, Encyklopedia nauk pomocniczych historii, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków – zob. s. 188-194. Józef Szymański, Nauki Pomocnicze Historii, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.