TUTORIAL I ćwiczenia (materiał wyjściowy) Przygotowali: Łukasz Błąd, Karolina Pado, Barbara Przywara, Andrzej Rozmus, Anna Siewierska-Chmaj

PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE SZKOLNICTWO WYŻSZE W POLSCE I W INNYCH KRAJACH (EUROPA ZACHODNIA I USA) PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE

Szkolnictwo wyższe w Europie OGÓLNY ZARYS „Szkolnictwo wyższe w Europie podlega gruntownym przemianom, które wiążą się ściśle z realizacją idei budowania europejskiego obszaru szkolnictwa wyższego, z terminem ukończenia wyznaczonym na rok 2010. Ustanowienie tego obszaru stanowi najważniejszy cel Procesu Bolońskiego. Szkolnictwo wyższe odgrywa również ważną rolę w realizacji Strategii Lizbońskiej mającej na celu stworzenie w Unii Europejskiej najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki opartej na Wiedzy.” Źródło: http://eurydice.org.pl/files/kd_he_2007.pdf

Najważniejsze trendy w edukacji europejskiej: Wzrost liczby dzieci korzystających z różnych form edukacji przedszkolnej; Wzrost liczby studentów w szkołach wyższych; Coraz powszechniej stosowane procedury oceny jakości kształcenia; Zbliżone formy organizacji i zarządzania systemami edukacji w „starej piętnastce” oraz w nowych państwach członkowskich Unii Europejskiej; Stopniowe zmniejszanie się różnic między szkołami europejskimi w dostępie do sprzętu komputerowego i Internetu. Źródło: Key Data on Education in Europe 2005 (Kluczowe dane o edukacji w Europie 2005), wydanie 6

Kto płaci za studia? Jaki odsetek funduszy pochodzi ze środków publicznych? Studia wyższe są w przeważającej części finansowane z funduszy publicznych, dotyczy to ponad 70% studentów w całej Unii Europejskiej. Sektor prywatny w szkolnictwie wyższym silnie rozwiną się m.in. w Polsce, Portugalii, Niemczech, Holandii i Rumunii. W większości krajów dominuje model bezpośredniego finansowania uczelni, a przeważająca część środków jest przeznaczona na pokrycie kosztów procesu dydaktycznego. FINANSOWANIE UCZELNI Z FUNDUSZY PUBLICZNYCH, 2006/07 Subwencja ogólna połączona z szeroką autonomią instytucji Subwencja ogólna połączona z proponowanym budżetem zatwierdzanym przez władze krajowe Różne rozwiązania stosowane przez władze regionalne Subwencja w podziale na kategorie budżetowe Źródło: http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/pdf/countryspecificpressdos/PR094PL.pdf

W kilkunastu krajach studia wyższe można określić jako bezpłatne. Źródło: Informacje prasowe sieci Eurydyce

Proces Boloński - podstawowe informacje 19 czerwiec 1999r. - ministrowie edukacji 29 krajów podpisali Deklarację Bolońską. Dziś jest już 47 państw zaangażowanych w realizację tego procesu. Deklaracja Bolońska to dokument zawierający zadania prowadzące do zbliżenia systemów szkolnictwa wyższego krajów europejskich. Głównym celem Deklaracji Bolońskiej jest stworzenie do 2010 roku Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego. W dniach 12-13 marca 2010 roku w Budapeszcie i Wiedniu odbyła się specjalna rocznicowa konferencja zbierająca dotychczasowe osiągnięcia Procesu Bolońskiego. Ministrowie ogłosili utworzenie Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego.

Realizacja Procesu Bolońskiego: Główne obszary działań: Mobilność studentów i pracowników Trójstopniowy system studiów Wzmocnienie szans absolwentów na rynku pracy Uznawalność wykształcenia w ramach EOSW Struktury Kwalifikacji – europejska i krajowa Kształcenie przez całe życie – LLL (kształcenie przez całe życie) Zapewnienie jakości kształcenia Wymiar społeczny szkolnictwa wyższego

Proces Boloński- zadania na „teraz” 19 czerwca 1999 Deklaracja Bolońska Stworzenie warunków do mobilności obywateli Dostosowanie systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy Podniesienie atrakcyjności i poprawienie pozycji konkurencyjnej systemu szkolnictwa wyższego w Europie

CHARAKTERYSTYKA SZKOLNICTWA WYŻSZEGO W WYBRANYCH KRAJACH

POLSKA

Polskie szkolnictwo wyższe – WŁADZE I FINANSOWANIE Za szkolnictwo wyższe w Polsce odpowiada Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (prof. Barbara Kudrycka) Źródłem finansowania państwowych szkół wyższych są dotacje z budżetu państwa a także przychody własne pozyskiwane z działalności badawczej oraz odpłatności za studia zaoczne (studia w trybie dziennym są bezpłatne). W szkołach niepaństwowych od roku akademickiego 2004/05 studenci (także zaoczni) mogą liczyć na pomoc finansową ze strony państwa w formie stypendiów naukowych i socjalnych.

Polskie szkolnictwo wyższe – STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Rok akademicki składa się z dwóch semestrów: rozpoczyna się 1 października i trwa z reguły do końca czerwca. WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA: Od roku akademickiego 2004/05 punktem wyjścia do przyjęcia na studia kandydatów są wyniki uzyskane przez nich na tzw. nowej maturze. Na niektóre kierunki studiów uczelnie mogą organizować egzaminy.

USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U USTAWA z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2005 r.) Art. 169 ust. 3. Podstawę przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie stanowią wyniki egzaminu maturalnego. Senat uczelni ustala w trybie określonym w ust. 2, jakie wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia. Uczelnia może za zgodą ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego przeprowadzić dodatkowe egzaminy wstępne, w trybie określonym w ust. 2, tylko w przypadku konieczności sprawdzenia wiedzy lub umiejętności niesprawdzanych w trybie egzaminu maturalnego lub gdy osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą.

Polskie szkolnictwo wyższe – STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW: Polska należy do grupy krajów, gdzie system finansowania szkolnictwa jest podwójny „dualny” (dotacje państwowe, czesne) Szkolnictwo państwowe (tryb dzienny) jest w Polsce bezpłatne - wyj. powtarzanie semestru oraz dodatkowe miejsca. Szkolnictwo niepaństwowe jest zaś w pełni płatne (chociaż z całym zestawem różnorodnych stypendiów) W r.ak. 1998/99 wprowadzono system niskooprocentowanych pożyczek, udzielanych na okres max. 6 lat, z których mogą korzystać wszyscy studenci, którzy nie ukończyli 25 lat. Przydział środków finansowych ze strony państwa zależy od liczby studentów i ich sytuacji finansowej (stypendia socjalne, stypendia na zakwaterowanie i wyżywienie), a także od ich osiągnięć w toku studiów (stypendia naukowe).

Polskie szkolnictwo wyższe - DANE STATYSTYCZANE W roku akademickim 1990/1991 w Polsce na studiach wyższych uczyło się ok. 400 tys. osób na 112 uczelniach, tylko cztery lata później już prawie 800 tys. znajdowało swoje miejsce w 179 szkołach. Dziś liczba studentów przekracza 1,9 mln studiujących w ponad 446 uczelniach.  Dane z roku akademickiego 2008/2009 (GUS, „Szkoły wyższe i finanse”) Polska jest krajem boomu edukacyjnego! Liczba 500 studentów na 10 tys. mieszkańców naszego kraju, sytuuje Polskę na 6 miejscu na świecie!

Studenci i absolwenci szkół wyższych według grup kierunków studiów W roku akademickim 2008/2009 najwięcej osób kształciło się na kierunkach ekonomicznych i administracyjnych, społecznych oraz pedagogicznych (były to również najbardziej popularne kierunki w roku 2000). W roku 1990 najwięcej osób kształciło się na kierunkach technicznych, związanych z biznesem i zarządzaniem oraz pedagogicznych. Na polskich uczelniach studiuje coraz więcej studentów cudzoziemców (wzrost o 15,8% w ciągu roku). W roku akademickim 2008/2009 ich liczba wyniosła 15,9 tys. osób, wobec 13,7 tys. w roku ubiegłym, 6,6 tys. w roku 2000/2001 i 4,3 tys. w roku 1990/1991.

Polskie szkolnictwo wyższe – PROCES BOLOŃSKI W ramach dostosowywania polskiego szkolnictwa wyższego do zaleceń Procesu Bolońskiego wprowadzono: dwustopniowy system kształcenia, suplement do dyplomu (obowiązkowy we wszystkich uczelniach począwszy od stycznia 2005 roku), system zapewniania jakości kształcenia i udzielania akredytacji (Państwowa Komisja Akredytacyjna).

WIELKA BRYTANIA

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii WŁADZE I FINASOWANIE W Wielkiej Brytanii nadzór nad szkolnictwem wyższym (także finansowy) sprawują odpowiednie Rady ds. Finansowania Szkolnictwa Wyższego (Higher Education Funding Council for England (HEFCE), Higher Education Council – ELWa, Scottish Higher Education Funding Council (SHEFC)). Oprócz publicznych środków (fundusze rządowe, w formie grantów) szkoły wyższe Wielkiej Brytanii utrzymują się także z czesnego płaconego przez studentów

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Wielkiej Brytanii czekają na Was uniwersytety, college wyższe i inne wyższe szkoły zawodowe. Brytyjski system stopni jest podzielony standardowo na trzy etapy: bachelor (3-4 lata studiów), master (1-2 lata) doctor (zwykle 3,5 roku). O wstęp na studia doktoranckie mogą ubiegać się nie tylko absolwenci drugiego, ale także pierwszego, tzw. stopnia z wyróżnieniem (honours degree), jeśli wykazują się bardzo dobrymi wynikami w nauce.

Studiowanie w Wielkiej Brytanii ma nieco inny charakter niż w Polsce. więcej zajęć praktycznych, mniej wykładów, w dużym stopniu uczenie się w domu. Rok akademicki rozpoczyna się na przełomie września i października, a kończy pod koniec czerwca. Chociaż tradycyjnie był on podzielony na trzy semestry, w ostatniej dekadzie wypróbowywano także inne podziały, włącznie z dwoma semestrami. Pełnowymiarowy kurs obejmuje do 20 godzin zajęć tygodniowo. W systemie oceniania nie używa się ocen w postaci liczb tylko liter alfabetu (od +A do –D). Każdy przedmiot tzw. moduł ma wartość 15 punktów kredytowych. By uzyskać stopień Bachelor student musi zaliczyć przedmioty na co najmniej 200 pkt.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA W Anglii, Walii i Północnej Irlandii każda uczelnia dyktuje swoje własne warunki przyjęcia na studia. Jednym z nich jest ukończenie szkoły średniej drugiego stopnia (level 3). Mieszkańcy innych krajów UE chcący podjąć tu studia wyższe muszą wykazać równoważne kwalifikacje oraz przedstawienie certyfikatu potwierdzającego bardzo dobrą znajomość języka angielskiego. Dalsze warunki, zarówno dla obywateli Wielkiej Brytanii, jak i innych krajów, zależą od kierunku i jego atrakcyjności (liczby kandydatów na 1 miejsce). W Szkocji o przyjęciu na studia decydują także egzaminy, po których otrzymuje się szkocki certyfikat kwalifikacji.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii OPŁATY ZA STUDIA W Anglii, Walii i Północnej Irlandii wszystkie uczelnie pobierają czesne, przy czym obywatele Wielkiej Brytanii i krajów UE płacą niższe stawki, tzw. home fees. Koszty studiowania w Wielkiej Brytanii – za jeden rok – studia licencjackie i magisterskie Kierunek Czesne za rok (średnia krajowa) Koszty mieszkania i wyżywienia Koszty ogółem Inżynieryjne 8130 £ / 9050 £ 6600£ 14730£ / 15650 £ Medycyna 15660£ / 19230 £ 22660£ / 25830 £ Pozostałe 6210£ / 8100 £ 12810£ / 14700 £ Źródło: Opracowanie na podstawie raportu rocznego Universieties UK 2007

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW Aby opłacić część czesnego, studenci (także z krajów UE) mogą ubiegać się o granty (tzw. Maintenance Grant) i pożyczki, przydzielane w zależności od dochodów w ich rodzinie programy rządowe Specjalnie dostosowane prawo podatkowe i bankowe Programy uniwersyteckie Bursaries – jednorazowe stypendia, Internal Scholarships tzw. lojalnościówka, wewnętrzne nagrody uczelniane. Fundacje i prywatne organizacje Obecnie w Wielkiej Brytanii działa ponad 400 programów rządowych, 120 wyższych uczelni oraz 2 700 organizacji i fundacji prywatnych zajmujących się dofinansowaniem brytyjskich studentów.

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii STATYSYKI Całkowita liczba studentów w UK wzrosła z 2,480,145 w 2004/05 do 2,522,035 w roku akademickim 2005/06. Źródło: http://www.hesa.ac.uk/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=1&id=1& Itemid=161

Szkolnictwo wyższe w Wielkiej Brytanii - STATYSYKI Źródło: http://www.hesa.ac.uk/dox/pressOffice/sfr117/sfr117_1.pdf

FRANCJA

Studia we Francji WŁADZE I FINASOWANIE Organem nadzorującym szkolnictwo wyższe we Francji jest Ministerstwo Szkolnictwa Narodowego, Szkolnictwa Wyższego i Badań Naukowych (większość szkół policealnych, uniwersytety, grandes écoles) oraz inne ministerstwa (pozostałe szkoły wyższe i grandes écoles). Uczelnie prywatne we Francji cieszą się pełną autonomią, ale chcąc nadawać liczące się stopnie, muszą zdobyć akredytację ze strony państwa. Poza finansowaniem uczelni publicznych, państwo udziela także wsparcia szkołom prywatnym.

Studia we Francji STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Rok akademicki trwa od października do czerwca. We Francji, podobnie jak w Polsce, istnieje podział na szkolnictwo państwowe i prywatne. Przyszli studenci mają do wyboru ok. 400 szkół wyższych w całym kraju. Dzielą się one na uniwersytety oraz tzw. Grandes Ecoles. Te drugie, uważane za najbardziej prestiżowe francuskie szkoły, kładą nacisk na praktyczne przygotowanie do przyszłej kariery. Studia uniwersyteckie są dwustopniowe: po pierwszym, 3-letnim etapie uzyskuje się tytuł licencjata, po drugim - trwającym kolejne 2 lata - magistra. Są dwa rodzaje dyplomów magisterskich: master proffesionnel (dyplom wyższej uczelni + kwalifikacji zawodowych) i master recherche (który otwiera drogę do kariery akademickiej i studiów doktoranckich). Studia doktoranckie natomiast, trwają minimum 3 lata.

Studia we Francji WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA Warunkiem przyjęcia na większość uczelni jest posiadanie certyfikatu ukończenia szkoły średniej (baccalauréat lub DAEU). Kandydaci do grandes écoles i na niektóre kierunki w innych szkołach muszą dodatkowo zdać egzaminy wstępne. Grandes écoles mają ograniczoną liczbę miejsc i stosują bardzo surową selekcję swoich przyszłych studentów. Mieszkańców innych państw europejskich, chcących studiować we Francji, obowiązują te same warunki, przy czym muszą się dodatkowo wykazać dobrą znajomością francuskiego.

NIEMCY

Niemieckie szkolnictwo wyższe Edukację w Niemczech można podjąć na jednym z ponad stu uniwersytetów, kolegiach oraz tzw. Fachhochschulen (uniwersytety nauk stosowanych). Ze względu na dużą autonomię poszczególnych landów nie istnieje jeden spójny system szkolnictwa. W każdym rejonie nauka przebiega według nieco innych zasad i programów. W ostatnich latach liczba szkół wyższych gwałtownie wzrastała. Szkoły państwowe i oficjalnie uznane szkoły niepaństwowe mają te same prawa, jeśli chodzi o zapewnienie jakości i akredytowanie kwalifikacji. Rok akademicki jest podzielony na dwa semestry. Zajęcia rozpoczynają się od października, zaś w Fachhochschulen od września i trwają do połowy lipca. Studia trwają generalnie 5-6 lat. Po trzech lub czterech latach (w zależności od wybranego kierunku) uzyskujemy dyplom licencjata, a po kolejnym roku lub dwóch - magistra.

Niemieckie szkolnictwo wyższe WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA Wstęp na studia wyższe mają absolwenci szkół średnich, którzy zdali odpowiednie egzaminy końcowe. Liczba miejsc na uczelniach jest ograniczona, więc o przyjęciu decyduje się na podstawie wyników z egzaminu maturalnego (Abitur), zdolności kandydata i czynników społecznych. Obcokrajowcy muszą wykazać się poza tym znajomością języka niemieckiego na egzaminach organizowanych przez uczelnie lub okazując odpowiedni certyfikat (TestDaf). OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW Niemieckie uczelnie (poza niektórymi prywatnymi) nie pobierają czesnego na studiach do pierwszej kwalifikacji włącznie. Obowiązkowa jest jednak tzw. składka społeczna. Na pozostałych poziomach obowiązuje już czesne. Studenci którzy nie mają środków na opłacenie nauki mogą ubiegać się o pomoc finansową z budżetu państwa. Obcokrajowcy otrzymują stypendia w ramach niemieckich programów stypendialnych

WŁOCHY

Szkolnictwo wyższe we Włoszech Za szkolnictwo wyższe odpowiedzialne jest Ministerstwo Edukacji, Uniwersytetów i Badań Naukowych (MIUR). Szkoły wyższe są finansowane z budżetu państwa, lecz mogą otrzymywać także wsparcie ze strony władz lokalnych i prywatnych organizacji. Studia w tym kraju dzielą się na sektor uniwersytecki (także uniwersytety dla obcokrajowców) i nieuniwersytecki, do którego zalicza się wyższe szkoły techniczne (Istruzione e Formazione Tecnica Superiore), wyższe szkoły artystyczne (plastyczne i muzyczne), szkoły policyjne i wojskowe oraz krótkie kursy zawodowe. Po trzech latach nauki na uniwersytecie można zdobyć tytuł laurea (licencjata), po kolejnych dwóch – laurea specialistica (magistra). Studiować można w dwóch systemach: frequentate (na zajęcia uczęszcza się regularnie) i non frequentate (do egzaminów uczysz się samodzielnie). Podział na semestry jest różny zależnie od uczelni. Rok akademicki zaczyna się zwykle pomiędzy wrześniem a listopadem.

Szkolnictwo wyższe we Włoszech STRUKTURA I ORGANIZACJA STUDIÓW Obok państwowych uniwersytetów istnieją także prywatne uczelnie wyższe. Zaliczyć do nich możemy min. szkoły przyznające dyplomy w dziedzinach artystycznych oraz instytuty szkolenia mediatorów i tłumaczy. WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA Możliwość wstępu na studia wyższe uzyskuje się poprzez zdobycie certyfikatu ukończenia szkoły średniej. Kandydaci spoza Włoch muszą okazać świadectwa ukończenia szkoły średniej w swoim kraju a także muszą zdać egzamin z języka włoskiego, organizowanego we wrześniu przez wszystkie uniwersytety. OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW Nie ma jednej, ustalonej kwoty czesnego. Jego wysokość jest indywidualna dla każdego studenta i zależy od dochodów w jego rodzinie. W pewnych okolicznościach istnieje nawet możliwość całkowitego zwolnienia z opłat. Oprócz czesnego płaconego uczelni, studenci są także obowiązania płacić specjalny podatek regionalny na potrzeby studenckie. Każdy student, także cudzoziemiec, może ubiegać się o granty, które są rozdzielane według dochodu w rodzinie studenta, a także jego dotychczasowych osiągnięć.

STANY ZJEDNOCZONE

System szkolnictwa wyższego w USA INFORMACJE OGÓLNE W USA znajduje się ponad 3 700 college-ów i uniwersytetów gdzie można studiować na wielu kierunkach. Liczba osób w grupach jest bardzo mała, więc studenci mogą aktywnie uczestniczyć w lekcjach i brać udział w dyskusjach. Rok akademicki zaczyna się we wrześniu a kończy w maju lub czerwcu. W USA możemy wyróżnić trzy typy studiów undergraduate (4 lata), gdzie uzyskujemy tytuł Bachelor Degree, graduate – studia Master trwające od 1 do 2 lat i Doctoral, trwają 3 i więcej lat.

System szkolnictwa wyższego w USA WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA: W USA nie funkcjonuje egzamin będący odpowiednikiem naszej polskiej matury. Stosuje się tu system bazujący na ocenach uzyskiwanych przez ucznia przez cały okres jego nauki, uwieńczony uzyskaniem w 12 klasie dyplomu ukończenia szkoły średniej. Uczniowie, którzy chcą kontynuować naukę na wyższej uczelni w przeciągu ostatnich dwóch lat nauki w szkole średniej zdają testy, które mają na celu określić ogólny stan wiedzy ucznia, jego umiejętność formułowania wniosków jak również poziom wiedzy matematycznej. Na pierwszym i drugim roku studenci wybierają sobie przedmioty kierunkowe w ich przyszłej specjalizacji. Przez cały okres nauki studenci zdobywają tzw. kredyty. Liczba kredytów jest równa liczbie godzin lekcji w tygodniu i jest to zwykle od trzech do pięciu kredytów za jeden przedmiot. Studenci mogą przenosić się z jednego uniwersytetu do drugiego zabierając ze sobą wszystkie dotychczasowe kredyty.

System szkolnictwa wyższego w USA OPŁATY ZA STUDIA I WSPARCIE FINANSOWE STUDENTÓW W Stanach Zjednoczonych koszty nauki na wyższych uczelniach są zróżnicowane. Koszty utrzymania także różnią się od siebie; najwięcej za utrzymanie płaci się w dużych miastach, na Wybrzeżu Wschodnim i w Kalifornii. Na uczelniach państwowych w USA zazwyczaj nie są przyznawane stypendia studentom zagranicznym. Szkoły prywatne czasami przyznają stypendia, które pokrywają część opłat za naukę. Kandydat może starać się o przyznanie częściowego dofinansowania kosztów nauki jeżeli on lub jego rodzina może pokryć przynajmniej połowę kosztów nauki. Stypendia, które w całości pokryłyby koszty nauki stanowią wyjątek.

BIBLIOGRAFIA: A. Ordon, A. Rozmus, Bramy uniwersytetów. Szkolnictwo w Europie. Kompendium, Zakład Badań nad Szkolnictwem Wyższym WSIiZ, Rzeszów 2005. Informacje prasowe sieci Eurydyce Szkoły wyższe i ich finanse w 2006 r., GUS Notatka informacyjna GUS: Studenci szkół wyższych w Polsce w roku akademickim 2007/2008 Key Data on Education in Europe 2005 Raport roczny: Universieties UK 2007 www.hesa.ac.uk http://www.study.com.pl/st_travel/studia/usa_system.html http://portalwiedzy.onet.pl/7081,1258521,,1394772,,szkolnictwo_wyzsze_we_francji,tematyczne.html

ETOS AKADEMICKI O społecznej funkcji wyższych uczelni

Funkcje szkół „O ile szkoły powszechne przez wieki przysposabiały, i ciągle w istocie przysposabiają, nowych członków do funkcjonowania w społeczeństwie, a szkoły średnie kształciły w zawodach, które do tego funkcjonowania były konieczne, to szkoły wyższe przygotowywały wąskie kręgi osób do dwóch najważniejszych kategorii zadań: przywództwa i twórczości. Absolwenci uniwersytetów tworzyli w społeczeństwach industrialnych elity społeczne. Jedną z najważniejszych funkcji owych elit było inicjowanie i nadzorowanie określonych zmian społecznych”. prof. Kazimierz Z. Sowa

ETOS S AKADEMICKI Zasadnicze składniki etosu akademickiego to trzy uniwersyteckie wartości: prawda, dobro i piękno. Od czasów Platona przyjęło się uważać, że prawda i dobro są ze sobą ściśle zespolone, bo poznanie prawdy jest niezbędnym warunkiem czynienia dobra. Piękno zaś, zgodnie z ideami starożytnych, może być uznane za estetyczny wyraz dobra.

PRAWDA Dążenie do prawdy jako podstawowy cel działalności uniwersyteckiej. W takim samym stopniu powinien to być cel wykładowców, jak i studentów – nauka ma wartość tylko wtedy, gdy przyświeca jej ten właśnie cel. Wiedza pozbawiona refleksji, odarta z wartości prawdy i dobra staje się wręcz niebezpieczna. „Bezużyteczną rzeczą jest uczyć się lecz nie myśleć, a niebezpieczną myśleć, a nie uczyć się niczego”. Konfucjusz „Spróbuj zapalić świeczkę, zamiast przeklinać ciemność”. Konfucjusz

DOBRO Sokrates twierdził, że tylko to co dobre, jest naprawdę pożyteczne a zdobywając wiedzę osiągamy dobro, a z nim pożytek i szczęście. Od czasów starożytnych uważano, że zdobywanie wiedzy jest drogą do stawania się lepszym a przez to do zdobycia szczęścia. „Wartość obiektywnego dobra polega na tym, że wartości duchowe są obiektywnie wyższe od materialnych. To rozum i wola kierują człowieka w stronę obiektywnego dobra”. Jan Paweł II

PIĘKNO Piękno to właściwość estetyczna bytu wynikająca z zachowania proporcji, harmonii, stosowności, umiaru i użyteczności, odbierana przez zmysły. Pojęcie to jest silnie związane z teorią prawdy i dobra. „Myśleć to co prawdziwe, czuć to co piękne i kochać co dobre – w tym cel rozumnego życia”. Platon „Nie wiesz, czy wzór napisany, wyprowadzony jest dobry? Zobacz, czy jest piękny, bo o najważniejszych wzorach i prawach można zawsze powiedzieć, że są piękne w swojej formie, symetrii, prostocie”. Profesor Andrzej Staruszkiewicz

SPOŁECZNY CHARAKTER POZNANIA Poznanie ma charakter społeczny, a nie indywidualny. Oznacza to, że wiedzę o świecie zdobywamy, a w każdym razie utwierdzamy się w niej, poprzez określone relacje z innymi ludźmi. Zbiorowość, w której ów proces się dokonuje, nazywamy środowiskiem społecznym. Istnienie uczelnianego środowiska społecznego jest koniecznym warunkiem utrwalania się nie tyle zdobywanej wiedzy, ile wartości i postaw należących do etosu akademickiego. Zwarte środowisko uczelniane jest niezbędne dla formowania się przyszłych wzorotwórczych elit społecznych.

Elitotwórcza funkcja wyższych uczelni Przywrócenie prawdziwego znaczenia słowa elita jest najważniejszym zadaniem intelektualistów. Poprzez pejoratyzację określenia, nastąpiła także dewaluacja wartości elit dla społeczeństwa. Tymczasem elita to kategoria osób znajdujących się najwyżej w hierarchii społecznej, "najlepszych" pod jakimś względem. Zadaniem uczelni wyższych jest właśnie tworzenie elit, a rolą studentów – przygotowanie się do pełnienia takiej społecznej funkcji, do ponoszenia odpowiedzialności z racji bycia elitą.

Zasady etyczne, zwyczaje i obyczaje środowiska akademickiego

ETOS AKADEMICKI Celami kształcenia akademickiego są przekaz wiedzy i umiejętności oraz kształtowanie postaw przyszłych elit społecznych i profesjonalnych. Fundamentalną wartościami akademickimi są: prawda, rzetelność i odpowiedzialność.

Zobowiązania wspólnoty akademickiej dbałość wszystkich członków wspólnoty akademickiej o uczelnię jako dobro wspólne, w tym o jej dobre imię, utożsamianie się z uczelnią, odpowiedzialność za jej pomyślność, lojalność wobec niej, powstrzymywanie się od działania na jej szkodę, poszanowanie wewnętrznych reguł jej działania, odważne pytanie o zasadność przyjętych w uczelni rozwiązań.

Zobowiązania społeczności studenckiej w stosunku do instytucji akademickiej dbanie o dobre imię uczelni, kształtowanie swoją postawą dobrego jej wizerunku, wydawanie uczciwych osądów dotyczących uczelni; podporządkowanie się zasadom funkcjonowania (np. regulacjom wewnętrznym), zwyczajom oraz tradycjom uczelni; przedstawianie na forum uczelni istotnych społecznie spraw i problemów, inspirowanie wspólnoty akademickiej do refleksji nad wartościami; pozostawanie w łączności z uczelnią, także po jej ukończeniu, poświadczanie wartości odebranej edukacji pracą zawodową i działalnością publiczną.

ZOBOWIĄZANIA STUDENTA solidne i dogłębne studiowanie wybranej dziedziny wiedzy oraz stałe jej aktualizowanie; wybieranie zajęć zgodnie z zainteresowaniami i własną ścieżką studiów; dociekliwość w zdobywaniu wiedzy, aktywne uczestniczenie w zajęciach, zadawanie pytań oraz odpowiadanie na pytania, rozpatrywanie zagadnień z różnych punktów widzenia, sygnalizowanie wykładowcy swoich postulatów co do formy lub przebiegu zajęć; reagowanie na pojawiające się nieuczciwości i niegodne zachowania.

ZOBOWIĄZANIA STUDENTA systematyczne uczestniczenie w zajęciach oraz przygotowywanie się do nich; wywiązywanie się z przyjętych na siebie zobowiązań; respektowanie terminów rozpoczęcia zajęć, oddawania prac. samodzielne przygotowywanie wszystkich projektów, pisanie kolokwiów, prac kontrolnych oraz egzaminów; usprawiedliwianie nieobecności zgodnie z rzeczywistością; przyznawanie się do błędu; zgłaszanie do właściwych instancji wszelkich nieprawidłowości na polu nauczania.

Formy komunikacji na uczelni Starosta Opiekun roku Samorząd Rzecznik praw studenta Dziekan Opiekun grupy w dziekanacie Władze uczelni

STUDENT NA UCZELNI podstawowa ścieżka służbowa STAROSTA ROKU 3LDD opiekun roku w porozumieniu z opiekunem roku PRODZIEKAN RZECZNIK PRAW STUDENTA WSIiZ SYTUACJE - SPRAWY WYJĄTKOWE I DELIKATNE GDY ZAWIODĄ INNE ŚCIEŻKI

RZECZNIK PRAW STUDENTA

RZECZNIK PRAW STUDENTA ZANIM NAPISZESZ DO RZECZNIKA: popytaj kolegów, starostę znajdź info. na www.wsiz.rzeszow.pl i WU popytaj w dziekanacie skontaktuj się z opiekunem zastanów się czy wykorzystałeś wszystkie możliwości rozwiązania problemu… …jeśli nie - pisz

KORZYSTAJ Z INFORMACJI NA WWW.WSIZ.RZESZOW.PL RZECZNIK PRAW STUDENTA KORZYSTAJ Z INFORMACJI NA WWW.WSIZ.RZESZOW.PL FAQ DZIEKANATOWE

DZIEKANAT (STANOWISKO KWESTURY); PROBLEMY STUDENTA oceny, zmiana grup, kierunku, przedłużenie sesji, warunki, awanse, reaktywacje, powtarzanie semestru, zaświadczenia,legitymacje, umorzenia czesnego G D Z I E O C P Y T A Ć ? DZIEKANAT DZIEKANAT (STANOWISKO KWESTURY); KWESTURA opłaty czesnego, stan konta, etc. DZIEKANAT stypendia, kredyty BIURO KARIER praktyki, praca SAMORZĄD STUDENCKI ubezpieczenia, stancje sale, zajęcia LOGISTYKA

RZECZNIK PRAW STUDENTA NIE PISZ DO RZECZNIKA: W SPRAWACH BŁAHYCH I OCZYWISTYCH (Gdzie mam zajęcia? Gdzie jest budynek KH?) PYTAŃ, NA KTÓRE ODPOWIADA STRONA WWW i WU (Jak wypełnić dowód wpłaty? Skąd wziąć podanie do…?) W SPRAWACH „FILOZOFICZNYCH” (Czy kierowcy autobusu do Kielnarowej mogą być pogodniejsi?) NIE ZWIĄZANYCH Z PROBLEMAMI STUDENTA (Kiedy będzie następny Kongres PR?) BLUZGÓW (To ja pieprzę taką sesję! To jest jakiś głupek!)

RZECZNIK PRAW STUDENTA PISZĄC DO RZECZNIKA: PAMIETAJ, ŻE ZAWSZE CHCE CI POMÓC I TYLKO CZASEM NIE MOŻE – OCHRONA DANYCH (Czy mogę się dowiedzieć czy mój chłopak zaliczył socjologię?) POSTARAJ SIĘ OSTUDZIĆ EMOCJE (To jest skandal! Ja bym takiego ) UNIKAJ WSPIERANIA SIĘ INNYMI - - JEŚLI PROBLEM JEST SZERSZY NIECH INNI NAPISZĄ (…większość ludzi na roku tak uważa. …podobno wiele osób jest w takiej sytuacji.) NIEKTÓRE INDYWIDUALNE SPRAWY WYMAGAJĄ UJAWNIENIA SWOICH DANYCH (Czy w mojej sytuacji możliwe jest umorzenie czesnego?)

Stypendia I Systemy motywacyjne

Stypendia rektora Przeznaczone dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. Podstawą do przyznania stypendium jest uzyskanie za poprzedni rok akademicki średniej arytmetycznej ocen co najmniej 3,00 (w roku akademickim dopuszczalne jest jedno zaliczenie/ egzamin w terminie poprawkowym) Do wysokości średniej (A) - która jest przeliczana na punkty - dodawane są punkty (B) za dodatkowe osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe obejmujące okres ostatniego roku akademickiego (jeżeli takie student posiada) Z sumy punktów (A+B) tworzony jest ranking studentów, z których 10 % najlepszych na kierunku (bez podziału na stopnie, formy kształcenia oraz specjalności i semestry studiów) otrzymuje stypendium Rektora Stypendium można otrzymać nie wcześniej niż po zaliczeniu pierwszego roku studiów i tylko na jednej uczelni oraz na jednym wskazanym przez studenta kierunku studiów. Formularz – w Dziekanacie i na Wirtualnej uczelni

Stypendia socjalne Przeznaczone dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. Stypendium można otrzymać już na I roku studiów (dotyczy to także studiów drugiego stopnia). Stypendium przyznawane jest na semestr (5 miesięcy kalendarzowych). Podstawą do przyznania stypendium są dochody członków rodziny studenta. Stypendium może otrzymać student będący w trudnej sytuacji materialnej, jeżeli przeciętny miesięczny dochód na osobę w rodzinie studenta nie przekracza 782,60 zł netto.

Zapomogi Zapomoga może być przyznana studentowi, który z przyczyn losowych znalazł się przejściowo w trudnej sytuacji materialnej. Przeznaczone dla studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych. Zapomogę można otrzymać już na 1 semestrze studiów (dotyczy to także studiów drugiego stopnia). Zapomoga jest świadczeniem jednorazowym, doraźnym. Student może otrzymać zapomogę dwa razy w roku akademickim.

Inne stypendia Stypendia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego Stypendia specjalne dla osób niepełnosprawnych Stypendia naukowe Fundacji Edukacyjnej Przedsiębiorczości

Etykieta studencka

Etykieta studencka relacje z wykładowcami zachowanie na zajęciach ubiór

POSTAWY STUDENCKIE poszanowanie wykładowców i zachowywanie się w sposób wzbudzający ich szacunek, formułowanie uczciwej i sprawiedliwej opinii o wykładowcach, szanowanie sprawiedliwej oceny wystawionej przez wykładowcę, otwartość na wiedzę, umiejętności oraz wartości przekazywane przez wykładowcę, tworzenie uczciwych i życzliwych relacji wśród członków społeczności studenckiej.

Student - wykładowca Tytułowanie na uczelni Sztuka krytyki (krytyka pośrednia, konstruktywna)

Komunikacja niewerbalna KONTAKT WZROKOWY SPOSÓB SIEDZENIA MOJA PRZESTRZEŃ GESTY

NAJCZĘSTSZE WPADKI W KOMUNIKACJI INTERPERSONALNEJ Trzymanie rąk w kieszeniach Siedzenie w pozycji półleżącej Zakładanie nogi na nogę i oparcie kostki jednej nogi na kolanie Siedzenie lub stanie w rozkroku Splatanie nóg w pozycji stojącej Żucie gumy, jedzenie na zajęciach Opieranie się (o ścianę, filar, mebel, itd.) Opieranie rąk na biodrach. Wskazywanie kogoś lub czegoś palcem lub wymachiwanie palcem.

ZASADY ZACHOWANIA SIĘ NA ZAJĘCIACH, CZYLI JAK KSZTAŁTOWAĆ SWÓJ POZYTYWNY WIZERUNEK Bądź punktualny/punktualna Pamiętaj o powitaniu Słuchaj aktywnie Używanie akademickiego języka, nie języka wulgarnego Bądź otwarty i tolerancyjny w kontaktach międzyludzkich Używaj zwrotów grzecznościowych Na zajęciach bądź aktywny/aktywna Z telefonów, laptopów, dyktafonów, etc. korzystaj w porozumieniu z wykładowcą Używaj otwartej mowa ciała

Zasady komunikacji e-mailowej Temat Podpis (z oznaczeniem kierunku i grupy) Krótka, zrozumiała treść (ale to nie jest sms) Unikaj kolokwializmów i emotikon Uważaj na pisownię

Tak raczej nie piszemy…. w załaczniku jest projekt na temat manipulacji w mediach, prosze sie zapoznac,ewentualnie jakies uwagi a jezeli jest dobrze to poprostu go przyjac, mam nadzieje ze moze byc wersja elektroniczna i czy trzeba pisac na forum ze sie wyslalo projekt? Siemandero Dziekuje, wstawie sie :) Pozdrawiam

Tak raczej nie piszemy…. witam serdecznie   pisze do pani w sprawie zaliczenia... przedmiotu socjologia otoz pisalem zaliczenie zarowno z cwiczen jak i z dl ale nie otrzymalem wynikow... z tego co pamietam dlatego ze bylem u pani skreslony na liscie za niechodzenie na zajecia i zdaje sobie sprawe i rozumiem to iz bylem skreslony. zlozylem jednak wniosek o reaktywacje.. ktory zostal pozytywnie rozpatrzony i teraz chcialbym Pania zapytac czy moglaby pani uwzglednic jako poprawke moja prace ktora pisalem wtedy, w pierwszym terminie o ile byla pozytywnie napisana badz tez czy moglbym stawic sie u pani w celu napisania i poprawienia oceny? z powazaniem

Historia pewnego zaliczenia…. Dzień dobry! Piszę w sprawie zaliczenia u Pani przedmiotu bezpieczeństwo społecznośći lokalnych, w związku z prblemami zdrowotnymi nie byłam w stanie zjawić się na poprawce . (brak jakiegokolwiek podpisu)   Witam panią. Mam takie pytanie, czy istnieje możliwość zaliczenia poprawki w 3 terminie ponieważ staram się o przedłużenie sesji poprawkowej i potrzebuje zaliczyć 2 przedmioty jeden już mam i teraz pytam pani czy jest taka możliwość gdyż oprócz tych, że przedmiotów mam 3 warunki i jeśli jest szansa zaliczyć u pani z Współczesnych Mediów w Polsce.

Przykładowy mail Od: w24555@poczta.wsiz.rzeszow.pl Do: jkowalski@wsiz.rzeszow.pl Szanowny Panie Doktorze, chciałbym zapytać czy projekt na zaliczenie może zawierać w bibliografii także źródła internetowe. Z wyrazami szacunku, Andrzej Potoczny (1MKD, GW01)

Różnice między myśleniem naukowym a potocznym. Specyfika studiowania.

Cechy myślenia potocznego (praktyczno-życiowego) służy celom doraźnym bywa błędne, zawodne opiera się na pochopnych uogólnieniach bywa szablonowe, stereotypowe bywa zabobonne opiera się często na naukowych pseudoautorytetach pozbawione bywa samokrytycyzmu nie prowadzi do wiedzy teoretycznej nie służy ogólnemu poznaniu świata

Cechy naukowego obrazu świata Obiektywizm Ścisłość i precyzja Chociaż Platon jest moim przyjacielem, to większa przyjaciółką jest dla mnie prawda. Arystoteles

Czynności poznawcze biorące udział w uprawianiu nauki ABSTRAHOWANIE ANALIZOWANIE I SYNTETYZOWANIE MODELOWANIE DEFINIOWANIE PARAFRAZOWANIE I REFEROWANIE

ABSTRAHOWANIE Intelektualne odrywanie pewnych treści poznawczych prowadzące do powstania pojęć ogólnych Intelektualne odrywanie pewnych treści poznawczych zawartych w tekstach naukowych

TUTORIAL I ANALIZA I SYNTEZA

ANALIZA INTELEKTUALNA TUTORIAL I ANALIZA INTELEKTUALNA pozwala wyróżnić składniki np. pojęciowe, które naprowadzają nas na właściwy sens danego sformułowania, na sens dokładniejszy niż ten, który się nam jawił w wyniku pobieżnego zapoznania się z tym sformułowaniem. umożliwia poznanie specyficznego znaczenia terminu, jakie nadał mu autor, nowego rozumienia danego wyrażenia, bądź też odwołania się do jakiegoś szczególnego znaczenia danego terminu niezrozumiały

wytłuszczone (zaznaczone) w podręczniku, kolega nam powiedział, TUTORIAL I CO JEST ISTOTNE? podane na wykładzie, wytłuszczone (zaznaczone) w podręczniku, kolega nam powiedział, znaleźliśmy to w Internecie, przeczytaliśmy w tzw. popularno-naukowym artykule w jakimś czasopiśmie, mamy książkę (bibliografię) danego autora.

ANALIZOWANIE tekstu naukowego wydobywanie terminów kluczowych (vide spis terminów na końcu niemal każdej książki naukowej); należy pamiętać, że każda dyscyplina naukowa posiada swój specyficzny zasób terminów kluczowych (pierwotnych) – w socjologii takim terminem będzie „grupa społeczna”, ale w fizyce teoretycznej już nie (tu np. „czasoprzestrzeń”, „masa”, „siła” itp.) – dlatego to wyróżnienie warstw tekstu naukowego jest sformułowane na pewnym poziomie ogólności wydobywanie zdań kluczowych (definicji, tez, twierdzeń itd.) wydobywanie fragmentów kluczowych (ciągów zdań: wnioskowania, uzasadnienia, argumentacja)

MODELOWANIE (idealizowanie) to konstruowanie przedmiotów abstrakcyjnych służących do ujmowania i opisywania realnych obiektów, zjawisk i procesów. Przykładowe modele występujące w naukach przyrodniczych: model atomu, oka, nerki, ciała ludzkiego, mózgu itd.

DEFINIOWANIE służy dwojakim celom: tworzeniu precyzyjnego języka nauki kondensowaniu wiedzy teoretycznej (każda definicja zawiera jakąś cząstkę wiedzy teoretycznej, toteż ucząc się definicji, nabywamy wiedzy teoretycznej).

PARAFRAZOWANIE REFEROWANIE to omawianie jakiegoś fragmentu tekstu za pomocą wyrażeń bliskoznacznych (synonimicznych) REFEROWANIE to streszczanie całego artykułu lub tekstu

Tekst literacki versus tekst naukowy Tekst literacki zawiera fabułę, postacie, dialogi, monologi itd. Tekst naukowy zawiera terminologię specjalistyczną, definicje, tezy, twierdzenia, wreszcie wnioskowania, uzasadnienia, wyjaśnienia czy argumentację INACZEJ powinniśmy czytać teksty naukowe aniżeli teksty beletrystyczne

Tekst naukowy czytamy POWOLI WIELOKROTNIE ROBIĄC NOTATKI

ADRES BIBLIOGRAFICZNY Jan Kowalski, Prawo karne, PWN, Warszawa 2001, s. 15.

Podział źródeł naukowych omówienia źródeł klasycznych (encyklopedie, wstępy, słowniki tematyczne, wprowadzenia, przewodniki itd.) źródła klasyczne (teksty twórców jakiejś teorii oraz kontynuatorów ich myśli).

Źródła, z których student może i powinien się uczyć wiedza wykładowców, wiedza osób prowadzących zajęcia praktyczne, książki i podręczniki przeznaczone dla studentów, książki, czasopisma i fachowe i inne pomoce przeznaczone dla specjalistów, prasa codzienna i czasopisma ogólnego przeznaczenia wiedza i doświadczenia kolegów z roku, wiedza płynąca z otaczającego świata.

NOTATKI zawsze rób notatki sam/a!!! rób dobre notatki! Nie przepisuj wszystkiego "jak leci", ale notuj najbardziej istotne informacje (używaj skrótów, kolorów, rysuj strzałki, obrazki; to, co ważne, pisz WIELKIMI literami; zapisuj w całości tylko to, co podawane jest na wyświetlaczu, a czego prowadzący nie umieszcza na swej stronie lub na dysku sieciowym) notuj to, co najważniejsze – to, co podkreśla prowadzący, fakty, dane, definicje; notatki z wykładu mają być Twoim osobistym skryptem – z tytułami, podtytułami, rysunkami z objaśnieniami, itd.; nie ograniczaj się tylko do przepisywania tego, co na rzutniku lub tablicy – Twoje notatki będą bezwartościowe w czasie uczenia do egzaminu;

NOTATKI na marginesach notatek możesz zapisywać skojarzenia po wykładzie przejrzyj notatki i ewentualnie uzupełnij je; notując z książki przygotuj sobie kartki lub zeszyt – najpierw zapisz, z jakiej książki korzystasz (autor, tytuł, miejsce i rok wydania), w lewym rogu nad notowaną treścią zapisz, z jakiej strony korzystasz; oddziel w notatkach cytaty od własnych komentarzy; jeśli masz skserowane fragmenty książek, możesz markerem podkreślić najważniejsze informacje – nigdy nie kreśl po pożyczonej książce! nigdy nie nagrywaj wykładu na dyktafon (lub inny sprzęt nagrywający) bez zgody wykładowcy! Jeśli za zgodą prowadzącego nagrałeś/łaś zajęcia, to pamiętaj, że ten materiał służy tylko do Twojego prywatnego użytku.

Ergonomia uczenia się Cisza! Wygodna pozycja do nauki; Porządek na biurku/stole; Właściwe oświetlenie; Właściwa temperatura; Przewietrzone pomieszczenie;

Ergonomia uczenia się Nie ucz się po obfitym posiłku; Jeśli utkniesz w jakimś miejscu – odłóż na następny dzień; Jeśli Cię coś zaciekawi – ucz się do znużenia; Powtórz materiał przed spaniem i po wstaniu rano; Przerwy w pracy (10-15 minut co godzinę); Pora na przekąskę.