Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 stan wdrażania czyli co udało się zrobić? Mariusz Bednarz

Działania „samorządowe „ Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013: Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa. Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej. Odnowa i rozwój wsi. Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju. Odnowa i rozwój wsi Małe projekty Wdrażanie projektów współpracy. Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 18 marca 2009 r. (z późn. zm.) w sprawie podziału środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 limity środków przyznanych dla wnioskodawców z województwa podkarpackiego w ramach poszczególnych działań przedstawiają się następująco: Odnowa i rozwój wsi – 125 597 943,74 zł, Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej –  313 460 221,79 zł, Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa: scalanie gruntów – 71 168 102 PLN, gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi – 62 415 358 PLN.

Odnowa i rozwój wsi Jak to wyglądało w pierwszym naborze Odnowa i rozwój wsi Jak to wyglądało w pierwszym naborze? W dniu 14 stycznia 2009 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego ogłosił „kryterium regionalne” oraz termin naboru wniosków dla działania 313, 322,323 „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Termin składania wniosków: 02.02.2009 r. – 01.04.2009 r.   Wpłynęło 236 wniosków (2 z nich zostały wycofane jeszcze w trakcie naboru). W sumie zostało złożonych 234 wnioski na łączną kwotę pomocy 83 940 838,00 zł.

Odnowa i rozwój wsi Kto złożył wnioski? gminy – 136 wniosków na ogólną kwotę 110 899 490,65 zł, w tym wnioskowana kwota dofinansowania 58 460 670,00 zł, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania , czyli głównie parafie – 48 wniosków na ogólną kwotę 17 009 360,26 zł, w tym wnioskowana kwota dofinansowania 11 233 453,00 zł, instytucje kultury dla których organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego – 46 wniosków na ogólną kwotę 24 997 761,31 zł, w tym wnioskowana kwota dofinansowania 13 076 747,00 zł, organizacje pozarządowe o statusie organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, której cele statutowe są zbieżne z celami działania „Odnowa i rozwój wsi” - 4 wnioski na ogólną kwotę 1 534 152,06 zł, w tym wnioskowana kwota dofinansowania 1 169 968,00 zł.

Odnowa i rozwój wsi (działanie 3. 4 Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323   Podział wniosków ze względu na rodzaj wnioskodawców  

Odnowa i rozwój wsi (działanie 3. 4 Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323   Podział wniosków ze względu na rodzaj wnioskodawców przedstawia się następująco: 

Odnowa i rozwój wsi (działanie 3. 4 Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323   W dniu 11.08.2009 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego uchwałą nr 211/4009/09 zatwierdził listę operacji w ramach działania, na której znalazło się 220 pozytywnie zweryfikowanych wniosków, Łączna kwota przyznanej pomocy w wyniku podpisania 220 umów wynosi 72 597 741,00 zł

obecnie trwa realizacja zadań, Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323   obecnie trwa realizacja zadań, do dnia 25.06.2010 r. wpłynęło 90 wniosków o płatność na kwotę - 19 228 322 zł, do dnia 25.06.2010 r. zakończonych zostało 66 operacji

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321   W dniu 15 kwietnia 2009 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego przyjął stosownymi uchwałami kryterium regionalne oceny operacji oraz termin i miejsce składania wniosków dla działania 321 „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 w zakresie: operacji dotyczących gospodarki wodno-ściekowej, w szczególności: zaopatrzenia w wodę, odprowadzania i oczyszczania ścieków, w tym systemów kanalizacji sieciowej lub kanalizacji zagrodowej, operacji dotyczących tworzenia systemu zbiórki, segregacji lub wywozu odpadów komunalnych, operacji dotyczących wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych. Termin składania wniosków: 04.05.2009 r. – 01.07.2009 r.

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321   Liczba i wartości złożonych wniosków Zakres operacji Liczba złożonych wniosków Wartość całkowita projektów Wnioskowana kwota pomocy systemy zbiórki i segregacji odpadów 25 9 009 434,06 4 242 783,00 gospodarka wodno-ściekowa 115 605 357 061,94 273 367 762,00 wytwarzanie lub dystrybucja energii ze źródeł odnawialnych (źródła odnawialne) 6 6 215 956,27 3 792 193,00 Razem 146 620 582 452,27 281 402 738,00

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321  

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321  

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321   Liczba złożonych wniosków w poszczególnych powiatach

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321   Proces weryfikacji wniosków w zakresie systemów zbiórki i segregacji odpadów: Pozytywnie zweryfikowano 24 wnioski – wartość całkowita projektów – 8 815 836,06 zł, wnioskowana kwota pomocy – 4 081 382,00 zł Odrzucono 1 wniosek. w zakresie gospodarki wodno-ściekowej: Pozytywnie zweryfikowano 105 wniosków – wartość całkowita projektów – 549 147 345,44 zł, wnioskowana kwota pomocy – 242 120 129,00 zł Odrzucono 4 wnioski. Wycofano 6 wniosków w zakresie źródeł odnawialnych: Pozytywnie zweryfikowano 4 wnioski – wartość całkowita projektów – 4 704 272,67 zł, wnioskowana kwota pomocy – 2 896 839,00 zł Wycofano 2 wnioski.

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3. 3 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej (działanie 3.3. w Osi 3) – kod działania 321 W dniu 24.11.2009 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego uchwałą nr 237/4545/09 zatwierdził listy operacji do współfinansowania, a w dniu 10.12.2009 r. rozpoczęto proces podpisywania umów z beneficjentami. Łącznie podpisano 132 umowy na kwotę ogółem 247 651 892 zł. Jeden wnioskodawca odmówił podpisania umowy. Oznacza to, że podpisane umowy wyczerpały listę rankingową.  

Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej obecnie trwa realizacja zadań, do dnia 25.06.2010 r. wpłynęło 18 wniosków o płatność na kwotę 5 444 712 zł, do dnia 25.06.2010 r. zakończonych zostało 15 operacji W ramach obowiązującego limitu pozostanie do wykorzystania kwota 65 808 329,79 zł, która prawdopodobnie zwiększy się jeszcze o tzw. oszczędności przetargowe. Pozwoli to na ewentualne uruchomienie dodatkowego naboru. Jego termin uzależniony jest od zakończenia postępowań przetargowych w ramach realizowanych operacji i planowany jest w drugim półroczu 2010 r (IV kwartał).

Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (działanie 1.7. w Osi 1) – kod działania 125   W dniu 3 lipca 2009 r. został ogłoszony nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania. Termin składania wniosków obejmował okres od 20.07.2009 r. do 15.09.2009 r. W ramach Schematu I – Scalanie gruntów wpłynęło 6 wniosków. Wartość złożonych wniosków wynosi 63 195 167,61 zł, z czego kwota wnioskowana kwota pomocy wynosi 32 804 605,07 zł. Pozostała kwota będzie pochodziła z budżetu państwa. W ramach Schematu II – gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi wpłynęły 2 wnioski. Wartość złożonych wniosków wynosi 17 771 126,76 zł, z czego kwota wnioskowana kwota pomocy wynosi 10 762 871,00 zł. Pozostała kwota będzie pochodziła z budżetu państwa.

Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (działanie 1.7. w Osi 1) – kod działania 125  W dniu 14.01 2010 r. Marszałek Województwa Podkarpackiego wydał decyzje uruchamiające realizację sześciu operacji w ramach schematu I. Dofinansowanie uzyskały następujące operacje: Scalanie gruntów wsi Harta Scalanie gruntów wsi Hłudno gmina Nozdrzec powiat Brzozowski województwo Podkarpackie o powierzchni 1227.70 ha Scalanie gruntów wsi Rozbórz Okrągły Scalanie gruntów wsi Roźwienica i Rudołowice Scalanie gruntów wsi Łopuszka Mała gm. Kańczuga na obszarze 340.41 ha Scalanie gruntów wsi Pełnatycze gm. Zarzecze na obszarze 533.89 ha Łączna kwota pomocy dla tego schematu wynosi 28 056 880,05 zł. Łączna powierzchnia gruntów objętych scaleniami wynosi 6129,11 ha. Do dnia 25.06.2010 r. wpłynęło 3 wnioski o płatność pośrednią na łączną kwotę

Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa (działanie 1.7. w Osi 1) – kod działania 125   W dniu 13.01 2010 r. Marszałek Województwa Podkarpackiego wydał decyzje uruchamiające realizację dwóch operacji w ramach schematu II. Dofinansowanie uzyskały następujące operacje: Stary Breń II etap 1 - przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki Stary Breń w km 0+000 - 3+500 oraz lewego wału rzeki Wisłoki w km 0+000 - 0+280 w miejscowości Gawłuszowice gm. Gawłuszowice i miejscowościach Sadkowa Góra, Gliny Małe gm. Borowa, powiat mielecki Stary Breń II etap 2 - przeciwfiltracyjne zabezpieczenie prawego wału rzeki Stary Breń w km 3+500 - 7+000 w miejscowości Gliny Małe i Sadkowa Góra, gm. Borowa, powiat mielecki Łączna kwota pomocy dla tego schematu wynosi 10 762 871,00 zł

Niestety pojawiają się problemy. Zakłady Budżetowe jako beneficjent – upoważnienie do zawierania umów dla Dyrektora, jeżeli wykracza to poza działalność statutową (przekroczenie uprawnień statutowych); Kontrola zamówień publicznych – błędy w procedurze; Kontrola na miejscu – realizacja niezgodna z dokumentami, problem z rozliczaniem umów ryczałtowych; Kwestia podwójnego finansowania (dotacje do Instytucji kultury)

Oś LEADER  W dniu 30 września 2008 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego ogłosił konkurs na wybór Lokalnej Grupy Działania do realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju w ramach Osi IV LEADER Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Termin składania wniosków obejmował okres od 17.11.2008 r. do 13.01.2009 r. W ramach naboru wpłynęło 31 wniosków dotyczących wyboru LGD do realizacji LSR. W dniu 5 maja 2009 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego dokonał wyboru LSR do realizacji LGD a dniu 21 maja 2009 r. zostały podpisane stosowne umowy na łączną kwotę 210 004 310 zł pomiędzy Samorządem Województwa Podkarpackiego a poszczególnymi Lokalnymi Grupami Działania.

Zasięg terytorialny Lokalnych Grup Działania

Oś LEADER   Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (działanie 4.1 w Osi 4) – kod działania 4.1/413   W ramach tego działania ogłaszane są nabory wniosków do realizacji poszczególnych Lokalnych Strategii Rozwoju. Nabory te są ogłaszane zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy, która została zawarta pomiędzy Samorządem Województwa, a daną Lokalną Grupą Działania. Do końca 2009 r. nabory wniosków ogłosiły już wszystkie LGD. Do dnia 25.06.2010 r. wpłynęło: - 97 wniosków na kwotę 22 013 140 zł (Odnowa i rozwój wsi) - 534 wnioski na kwotę 9 370 117,98 zł (Małe projekty) Obecnie trwa weryfikacja wniosków, podpisywane są kolejne umowy, zaczynają spływać pierwsze wnioski o płatność

Oś LEADER   Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja (działanie 4.3. w Osi 4) – kod działania 4.31.   Wraz z wnioskami na wybór LGD do realizacji LSR zostało złożonych 31 wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 4.31 Osi IV LEADER „Funkcjonowanie Lokalnej Grupy Działania” na rok 2009. Proces weryfikacji wniosków został zakończony pozytywnie dla wszystkich beneficjentów. Podpisanie umów z poszczególnymi LDG odbyło się po uzyskaniu akredytacji dla działania 4.3 przez ARiMR. Pierwsze z umów zostały podpisane w dniu 03.09.2009 r. W dniach od 15 września do 15 października 2009 r. beneficjenci tego działania złożyli wnioski o przyznanie pomocy na rok 2010. Łącznie wpłynęło 31 wniosków na kwotę 7 331 900,87 zł (w tym kwota pochodząca ze środków EFRROW wynosi 5 865 520,70 zł). Do dnia 31.12.2009 r. podpisano łącznie 37 umów. Łączna kwota przyznanej pomocy wg 37 podpisanych umów wynosi 5 406 734,42 zł, z czego kwota w wysokości 4 325 387,54 zł będzie pochodziła ze środków EFRROW, pozostała część kwoty to środki z budżetu państwa. Do dnia 31.12.2009 r. wpłynęło 17 wniosków o płatność w ramach działania na kwotę 1 318 234,23 zł, z czego kwota pochodząca ze środków EFRROW to 1 054 587,38 zł.

Oś LEADER   Wdrażanie projektów współpracy (działanie 4.2. w Osi 4) – kod działania 4.21.   W ramach tego działania, Lokalne Grupy Działania będą mogły realizować operacje polegające na realizacji projektów współpracy, które są zgodne z Lokalną Strategia Rozwoju . W najbliższym czasie należy spodziewać się zmiany przepisów dotyczących tego działania.

Oś IV to też problemy zasadność i racjonalność kosztów w działaniu funkcjonowanie LGD (Delegacje, umowy zlecenia, imprezy). Nieprzestrzeganie przepisów prawa (powierzanie obowiązków osobom nieuprawnionym - umowy zlecenia na prowadzenie księgowości, nie odprowadzanie składek ZUS od umów, zawieranie umów ze stażystami, nieprawidłowo naliczane wynagrodzenia za urlopy, itp.); Brak podstawy prawnej ponoszonych kosztów (brak regulacji w regulaminach, umowach itp. dot. np. dodatkowych wynagrodzeń, diet, ryczałtów itp.); Jakość dokumentów (błędy w treści dokumentów, brak lub niewłaściwe opisy, brak powiązania dokumentu z opisem zadań i zestawieniem rzeczowo-finansowym itp.);

Oś IV to też problemy Nieprzestrzeganie terminów na składanie wniosku o aneks; jakość projektów z zakresu działania 4.1- wdrażanie LSR.

Odnowa i rozwój wsi Nowy nabór wniosków W dniu 15. 06. 2010 r Odnowa i rozwój wsi Nowy nabór wniosków   W dniu 15.06.2010 r. Zarząd Województwa Podkarpackiego ogłosił „kryterium regionalne” oraz termin naboru wniosków dla działania 313, 322,323 „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Termin składania wniosków: 01.07.2010 r. – 31.07.2010 r.   W chwili obecnej wolne środki, czyli różnica pomiędzy limitem środków, a wartością podpisanych umów wynoszą ok. 59 000 000 zł

Odnowa i rozwój wsi (działanie 3. 4 Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323 Nowy nabór wniosków – Kryterium regionalne   Zgodnie z § 6 ust. 1 i § 13 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Zarząd Województwa Podkarpackiego ustalił kryterium regionalne oparte na mierzalnym wskaźniku i uwzględniającym specyfikę województwa w brzmieniu: 1. Operacja będąca przedmiotem wniosku o przyznanie pomocy dotyczy: 1) budowy, przebudowy, remontu lub wyposażania budynków pełniących funkcje rekreacyjne, sportowe i społeczno-kulturalne, w tym świetlic wiejskich i domów kultury, z wyłączeniem szkół, przedszkoli i żłobków lub 2) budowy, przebudowy lub remontu przeznaczonych do użytku publicznego ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji oraz obiektów sportowych, z wyłączeniem sal sportowych, przeznaczonych wyłącznie dla szkół lub przedszkoli lub 3) urządzania i porządkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku lub 4) odnawiania elewacji zewnętrznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków i odnawiania cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków oraz 2. suma kwot wnioskowanej pomocy wynikająca z wniosków o przyznanie pomocy złożonych przez wnioskodawców z terenu jednej gminy, w naborze ogłoszonym w 2010 roku, przed rozpoczęciem ich oceny nie przekracza kwoty 500 tysięcy złotych.

Odnowa i rozwój wsi (działanie 3. 4 Odnowa i rozwój wsi (działanie 3.4. w Osi 3) – kod działania 313, 322, 323 Nowy nabór wniosków – Kryterium regionalne   Operacjom, które spełniają łącznie warunki określone w wyżej wymienionym pkt 1 i 2 przyznawane są 2 punkty. Operacjom, spełniającym warunek określony w wyżej wymienionym pkt 1 lub pkt 2 przyznawany jest 1 punkt.

Dziękuję za uwagę