Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami Teresa Błaszczak Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Szczecinie I spotkanie Krajowego Forum Wodnego Warszawa, 03 kwietnia 2007 r.

Instrumenty zarządzania zasobami wodnymi w Polsce: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Instrumenty zarządzania zasobami wodnymi w Polsce: pozwolenia wodnogospodarcze opłaty i należności w gospodarce wodnej kataster wodny kontrola gospodarowania wodami planowanie w gospodarowaniu wodami

Dokumenty w planowaniu gospodarowania wodami: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Dokumenty w planowaniu gospodarowania wodami: Program wodno-środowiskowy kraju Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Plan ochrony przeciwpowodziowej oraz przeciwdziałania skutkom suszy na obszarze kraju Plan ochrony przeciwpowodziowej regionu wodnego Warunki korzystania z wód regionu wodnego Warunki korzystania z wód zlewni

Organy właściwe w sprawach gospodarowania wodami w Polsce: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Organy właściwe w sprawach gospodarowania wodami w Polsce: Minister wł. ds. gospodarki wodnej Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej Dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Wojewoda Organy jednostek samorządu terytorialnego

Poziomy analiz i planowania w gospodarowaniu wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Poziomy analiz i planowania w gospodarowaniu wodami KRAJ I DORZECZA MIĘDZYNARODOWE Podstawowa jednostka planowania Organ odpowiedzialny: Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej OBSZAR DORZECZA REGION WODNY ZLEWNIA Dyrektor RZGW Organ współdziałający CZĘŚĆ WÓD (Water body) Podstawowa jednostka oceny stanu wód

Wody (części wód) muszą osiągnąć Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Wody (części wód) muszą osiągnąć dobry stan wód najpóźniej do roku 2015 (dla niektórych wód możliwe są derogacje) W o d y obszary chronione dla części wód pow.: rzeki, jeziora, wody przejściowe i przybrzeżne - dobry stan ekologi- czny i chemiczny dla sztucznych oraz silnie zmienionych części wód - dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny powierzchniowe podziemne dobry ilościowy i chemiczny stan wód Elementy oceny stanu ekologicznego: Podstawowe - biologiczne Uzupełniające - fizyko-chemiczne - hydromorfologiczne

gospodarowania wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Podstawowe elementy planu gospodarowania wodami Programy działań Charakterystyka obszaru dorzecza Analiza ekonomiczna Dobry stan wód

Odra Wisła Obszary dorzeczy w Polsce: Główne: obszar dorzecza Wisły Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Łaba Dunaj Niemen Pregoła Jarft Świeża Ucker Dniestr Wisła Odra Obszary dorzeczy w Polsce: Główne: obszar dorzecza Wisły obszar dorzecza Odry Małe - części międzynarodowych obszarów dorzeczy: Dniestru, Dunaju, Jarft, Łaby, Niemna, Pregoły, Świeżej, Uecker. Konsekwencja takiego podziału: wydzielenie 21 regionów wodnych zarządzanych przez 7 regionalnych zarządów gospodarki wodnej.

Do roku 2004: Sporządzenie charakterystyki obszarów dorzeczy: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Do roku 2004: Sporządzenie charakterystyki obszarów dorzeczy: podział obszaru dorzecza na kategorie wód powierzchniowych typologia wód powierzchniowych z podziałem na kategorie wód ustalenie warunków referencyjnych odpowiednich dla poszczególnych typów wód podział obszaru dorzecza na jednolite części wód powierzchniowych i podziemnych rejestr obszarów chronionych identyfikacja znaczących presji i ocena ich oddziaływań na obszarze dorzeczy oraz wstępna ocena ryzyka nie uzyskania dobrego stanu wód w 2015 r. analiza ekonomiczna korzystania z wody w celu ustalenia stopnia zwrotu kosztów usług wodnych w obszarze dorzecza.

Kategorie wód powierzchniowych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Kategorie wód powierzchniowych: rzeki jeziora wody przybrzeżne – wody powierzchniowe w odległości 1 mili morskiej od linii podstawowej morza terytorialnego, (w Polsce wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej) wody przejściowe – wody w ujściach rzek, które są częściowo zasolone na skutek bliskości wód przybrzeżnych, ale które są pod znacznym wpływem dopływów wód słodkich W każdej z kategorii mogą być: silnie zmienione części wód – wody, których charakter został w znacznym stopniu zmieniony w wyniku działalności człowieka sztuczne części wód – wody powstałe w wyniku działalności człowieka

Ustalenie typologii wód powierzchniowych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Ustalenie typologii wód powierzchniowych:

Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Warunki referencyjne – specyficzne dla danego typu części wód warunki hydromorfologiczne, fizyko-chemiczne i biologiczne, reprezentujące bardzo dobry stan ekologiczny: Wykonano wstępne warunki referencyjne ze względu na brak pełnego monitoringu badań biologicznych Rzeki - wykonano wstępne warunki referencyjne w postaci opisowej dla każdego z typów rzek z różnym stopniem szczegółowości Jeziora - wykonano listę jezior referencyjnych i w miarę dostępnych danych sporządzono opis podstawowych cech jezior referencyjnych w obrębie różnych typów Wody przybrzeżne – nie wyznaczono obszarów referencyjnych, jednak określono wstępne warunki referencyjne dla wybranych typów i jednolitych części tych wód wody przejściowe – w zakresie parametrów fizyko-chemicznych, w zależności od stanu ekologicznego poszczególnych części wód, warunki referencyjne określono różnymi metodami - w zakresie parametrów biologicznych – ze względu na brak danych warunki referencyjne określono głównie metodą ekspercką

Wyznaczenie jednolitych części wód: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Wyznaczenie jednolitych części wód: Powierzchniowych – łącznie 5569 Podziemnych- łącznie 160

Wyznaczenie sztucznych i silnie zmienionych części wód : Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Wyznaczenie sztucznych i silnie zmienionych części wód : Łącznie w Polsce wstępnie wyznaczono 608 SCW i SZCW Obecnie zakres prowadzonych prac obejmuje: wypracowanie metodyki dostosowanej do polskich uwarunkowań weryfikację wstępnie wyznaczonych SZCW ostateczne wyznaczenie SZCW po przeprowadzeniu wymaganych metodyką analiz

Rejestr obszarów chronionych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rejestr obszarów chronionych: Obszary przeznaczone do poboru wody w celu zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia W Polsce wyznaczono łącznie takich 6229 ujęć: 2930 obszar dorzecza Odry i 3296 obszar dorzecza Wisły Części wód przeznaczone do celów rekreacyjnych, w tym obszary wyznaczone jako kąpieliska na mocy dyrektywy 76/160/EWG W Polsce wyznaczono łącznie 1837 kąpielisk:512 obszar dorzecza Odry i 1325 obszar dorzecza Wisły Obszary przeznaczone do ochrony gatunków wodnych o znaczeniu ekonomicznym W Polsce nie wyznaczono takich obszarów Obszary wrażliwe na substancje biogenne - W Polsce wyznaczono 6304 km2 obszarów wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych – 2,02 % powierzchni kraju - Cały kraj został uznany za wrażliwy na zanieczyszczenia biogenne ze źródeł komunalnych Obszary przeznaczone do ochrony siedlisk lub gatunków, gdzie utrzymanie lub poprawa stanu wód jest ważnym czynnikiem w ich ochronie, w tym właściwe stanowiska w ramach programu Natura 2000 Ze względu na złożoną statystykę w tym zakresie - danych w tej prezentacji nie podaje się

Wyniki wstępnej oceny stanu wód powierzchniowych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Wyniki wstępnej oceny stanu wód powierzchniowych:

Wyniki wstępnej oceny stanu wód podziemnych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Wyniki wstępnej oceny stanu wód podziemnych:

określające stopień zwrotu kosztów usług wodnych: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Analizy ekonomiczne określające stopień zwrotu kosztów usług wodnych: Obecnie zakres prowadzonych prac obejmuje: weryfikację analizy zwrotu kosztów za usługi wodne szacowanie kosztów środowiskowych i zasobowych

Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2005 - marzec: Raport z realizacji działań dla Obszaru Dorzecza Wisły i dla Obszaru Dorzecza Odry. Raport zawiera: charakterystyki obszaru dorzecza, przegląd wpływu działalności człowieka na zasoby wodne, analizę ekonomiczną korzystania z wody, rejestr obszarów chronionych Raport dla Międzynarodowego Obszaru Dorzecza Odry wykonany w ramach prac MKOOpZ

Rok 2005 – pozostała część roku: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2005 – pozostała część roku: Działania przygotowawcze do konsultacji społecznych na poziomie obszarów dorzeczy i regionów wodnych rozpoczęcie prac nad Programem udziału społeczeństwa we wdrażaniu Ramowej Dyrektywy Wodnej (program określa metodykę i harmonogram czasowy działań związanych z konsultacjami społecznymi) Inne działania przygotowanie metodyk i wytycznych do realizacji zadań w latach następnych testowanie metodyk i wytycznych na obszarze pilotażowym wyznaczonym dla potrzeb realizacji projektów dot. wdrażania RDW

Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2006 i obecnie: przygotowanie harmonogramu i programu prac związanych z tworzeniem planów gospodarowania wodami – 07.2006-11.2007 opracowanie programów monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych z uwzględnieniem obszarów chronionych – do 22.12.2006 uszczegółowiona ocena ryzyka nie spełnienia celów środowiskowych – 01.2006-05.2007 analiza presji i wpływów antropogenicznych na wody powierzchniowe i podziemne sporządzenie prognozy rozwoju ostateczne wyznaczenie części wód zagrożonych, potencjalnie zagrożonych i niezagrożonych przegląd i aktualizacja rejestru obszarów chronionych ustanowienie celów środowiskowych dla poszczególnych części wód

Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2006 i obecnie: Wyznaczenie silnie zmienionych i sztucznych części wód – 01.2006-09.2007 ostateczne wyznaczenie silnie zmienionych i sztucznych części wód Wskaźnik Wartość Próg Przekroczenie i1 0,13 0,03 333% i2 0,74 0,25 196% i3 0,29 +/-0,25 17% i4 0,34 1,0 - m1 0,08 0,6 m2 0,1 0,15 m3 0,30 233% m4 0,01 0,50 Przykład silnie zmienionej części wód (DO0708 Bezpośrednia zlewnia jeziora Miedwie, Miedwinka, Dopływ z Bielkowa

Rok 2006 i obecnie: Przykład IP Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2006 i obecnie: Przegląd istotnych problemów gospodarki wodnej dla regionu wodnego i obszaru dorzecza - 10.2006-09.2008 Przykład IP w Regionie Wodnym Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego Gospodarstwa nie podłączone do kanalizacji Prace prowadzone będą na dwóch poziomach: - dla regionów wodnych i dla obszarów dorzeczy Obecnie wykonuje się identyfikację istotnych problemów gospodarki wodnej w regionach wodnych Do wykonania proces konsultacji przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej dla regionu wodnego i obszaru dorzecza opracowanie ostatecznych wersji przeglądu istotnych problemów gospodarki wodnej dla obszaru dorzecza

Rok 2006 i obecnie: program wodno-środowiskowy kraju – 01.2006-12.2008 Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2006 i obecnie: program wodno-środowiskowy kraju – 01.2006-12.2008 plany gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy – 02.2007-03.2010 prace przygotowawcze opracowanie wstępnych programów działań dla części wód w regionach wodnych analiza efektywności kosztowej programów działań w regionach wodnych ocena i uzasadnienie konieczności zastosowania derogacji opracowanie programu wodno-środowiskowego kraju identyfikacja wszystkich dokumentów planistycznych i programowych na poziomie krajowym i regionalnym analiza powiązań prac planistycznych gospodarki wodnej z aktualizacjami dokumentów planistycznych i programowych na poziomie krajowym i regionalnym opracowanie projektu planu gospodarowania wodami proces konsultacji społecznych planów gospodarowania wodami opracowanie ostatecznych wersji planów gospodarowania wodami przygotowanie raportu 2010 dla Komisji Europejskiej

Rok 2006 – obecnie i w przyszłości: Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Rok 2006 – obecnie i w przyszłości: System informacyjny dla planowania gospodarowania wodami – 01.2006-03.2010 wdrożenie ArcWFD budowa aplikacji katastru wodnego WISE – system informacji o wodzie określenie zasad pozyskiwania danych i korzystania z danych przestrzennych z różnych źródeł

Dla nadzoru i koordynacji prac wdrażania RDW Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Dla nadzoru i koordynacji prac wdrażania RDW tworzona jest krajowa struktura robocza: Krajowy Komitet Sterujący ds.. wdrażania RDW Komitet Techniczny Grupa robocza ds.. planów gospodarowania wodami i programu wodno-środowiskowego Grupa robocza ds. silnie zmienionych i sztucznych części wód ds. oceny ryzyka nieosiąg- nięcia celów środowiskowych ds. analiz ekonomicznych korzystania z wód ds. konsultacji społecznych ds. informatycznych

Zakres obecnych prac i tempo ich prowadzenia Stan zaawansowania prac nad opracowaniem planów gospodarowania wodami 3 kwietnia 2007 r. Zakres obecnych prac i tempo ich prowadzenia upoważniają do stwierdzenia że plany gospodarowania wodami dla obszarów dorzeczy w Polsce będą gotowe w terminie

Koniec prezentacji Dziękuję za uwagę Autorzy prezentacji: Teresa Błaszczak Dorota Dybkowska-Stefek RZGW Szczecin