Inwestowanie w regiony oraz kraje członkowskie UE Wprowadzanie w życie europejskiej polityki spójności 2007-2013 Stycznia 2006 Komisja Europejska, Dyrekcja Generalna Polityki Regionalnej http://europa.eu.int/comm/regional_policy

Sytuacja Porozumienie w sprawie budżetu UE na lata 2007-2013: co to może oznaczać dla polityki spójności? Które kraje członkowskie i regiony kwalifikują się do polityki spójności, oraz w jaki sposób instrumenty polityki spójności zostaną spożytkowane? Jakich wyników można się spodziewać? Co dalej?

Informacje ogólne W latach 2001 - 2003: debata na szeroką skalę zorganizowana przez Komisję wspólnie z Państwami Członkowskimi, regionami i innymi zainteresowanymi stronami na temat przyszłych priorytetów i zarządzania. Luty 2004r.: Komisja przyjmuje Komunikat w sprawie perspektywy finansowej na lata 2007-2013, planując 336 miliardów euro na politykę spójności. To podejście jest popierane przez Parlament Europejski oraz większość państw członkowskich, częściowo zakwestionowane przez sześć. 17 grudnia 2005: Rada UE wypracowuje kompromis w sprawie perspektywy finansowej na lata 2007-2013, przeznaczając EUR 307.6 mld (35.7% całości) na instrumenty polityki spójności.

Perspektywa finansowa 2007-2013 Wnioski Prezydencji z 19 grudnia 2005 W części wniosków dot. polityki spójności potwierdzony zostaje nowy podział na cele: konwergencja, konkurencyjność i zatrudnienie, współpraca terytorialna oraz rola polityki we wdrażaniu Agendy Lizbońskiej (wydatki skoncentrowane na celach lizbońskich). Ustalony zostaje rozdział środków pomiędzy celami, kwalifikowalność geograficzna i metoda alokacji (na regiony lub na kraje członkowskie) uwzględniając górne limity absorpcji. Dodatkowo, wnioski definiują szereg ustaleń przejściowych (phasing out z Funduszu Spójności), wyjątki (kwalifikowalność; współfinansowanie) oraz przypadki szczególnego traktowania (dodatkowe alokacje finansowe) dla kilku państw członkowskich i regionów.

Perspektywa Finansowa 2007-2013 Wnioski Prezydencji z 19 grudnia 2005 : Tabela finansowa ZOBOWIĄZANIA Z PODZIAŁEM NA POZYCJE W miliardach EUR, ceny z 2004 W % 1a. Konkurencyjność na rzecz wzrostu i zatrudnienia 72.1 8,4% 1b. Spójność na rzecz wzrostu i zatrudnienia 307.6 35,7% 2. Zachowanie i zarządzanie zasobami naturalnymi 371.2 43,1% w tym wydatki rynkowe 293.1 34,0% 3. Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość (z wyłączeniem EFS) 10.3 1,2% 4. Unia Europejska jako globalny partner (z wył. EFR) 50.0 5,8% 5. Koszty administracyjne 50.3 6. Kompensacje BG/RO 0.8 0,1% Całość zobowiązań 862.4 W % UE-27 DNB 1.045%

Nowa struktura budżetu: zyski dla polityki spójności 2006 vs. 2013 w %

Porównanie propozycji Komisji i Rady Cel Propozycja Komisji w % Alokacja finansowa (Komisja) Porozu-mienie Rady UE w % Alokacja finansowa (Rada) Konwergencja 78,54 % 264 mld. 81,7 % 251,3 mld. Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach 17,22 % 57,9 mld. 15,9 % 48,9 mld. Europejska Współpraca Terytorialna 3,94 % 13,2 mld. 2,42 % 7,5 mld. Razem 336,1 mld 307,6 mld

Fundusze Strukturalne i instrumenty Cele, Fundusze Strukt. i instrumenty 2007-2013 Cele Fundusze Strukturalne i instrumenty Konwergencja EFRR EFS Fundusz Spójności Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie EFRR EFS Europejska współpraca terytorialna EFRR infrastruktura, innowacyjność, inwestycje, etc. szkolenia zawodowe, pomoc w zatrudnieniu, etc. Kraje człnk.z PKB na głowę pon. 90% infrastruktura transportowa i środowiskowa, energia odnawialna wszystkie państwa człnk. i regiony

programy transgraniczne Programy i instrumenty Kwalifikowalność Priorytety Alokacja środków Cel: Konwergencja 81,7% (251,33 miliardy euro) Programy regionalne i krajowe EFRR EFS Fundusz Spójności wraz z phasing-out Regiony o PKB/ mieszkańca <75% średniej dla UE25 Efekt statystyczny: Regiony o PKB/mieszkań Ca <75% dla UE15 i >75% dla UE25 Państwa Członkowskie o DNB/mieszkańca <90% innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; infrastruktura; zasoby ludzkie; potencjał administracyjny. transport (TEN); zrównoważony transport; środowisko; energie odnawialne. 57,6% 177,29 mld euro 4,1% 12,52 mld euro 20,0% 61,42 mld euro Polityka spójności na lata 2007-2013 3 Cele Budżet: 307,6 miliardów euro (0,37% unijnego DNB) Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach 15,8% (48,9 miliardów euro.) Programy regionalne (EFRR) i krajowe (EFS) Państwa Członkowskie proponują listę regionów (NUTS1 lub NUTS2) "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte celem „Konwergencja” innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; Europejska Strategia Zatrudnienia. 15,5% 38,4 mld euro 3,4% 10,38 mld euro Cel: Europejska Współpraca Terytorialna 2.4% (7,5 miliarda euro) programy transgraniczne i ponadnarodowe oraz budowanie sieci współpracy (EFRR) Regiony przygraniczne i większe regiony uczestniczące we współpracy ponadnarodowej innowacja; środowisko naturalne/ zapobieganie ryzyku; dostępność; kultura, edukacja. z których: 77.6% współpraca ponadnarodowa 18.5% współpraca transgraniczna 3.9% sieci współpracy + Europejski Instrument Sąsiedztwa i Partnerstwa

Cel Konwergencja Regiony o PKB/ mieszkańca <75% średniej dla UE-25 Średnia z lat 2000-2002 86 regionów 124 miliony mieszkańców 27,3% ludności UE Przeznaczono: EUR 177.8 bn

regiony o PKB/mieszkańca <75% dla UE-15 i >75% dla UE-25 Cel: Konwergencja Efekt statystyczny: regiony o PKB/mieszkańca <75% dla UE-15 i >75% dla UE-25 16 regionów 16,4 miliony mieszkańców 3,6% ludności UE Przeznaczono: EUR 12.5 bn

Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” 13 regionów 19 miliony mieszkańców 4.2% ludności UE Przeznaczono: EUR 10.38 bn

Cel: Konkurencyjność i zatrudnienie w regionach "Stopniowe wycofywanie" Regiony objęte Celem 1 w latach 2000-06 i nie objęte Celem „Konwergencja” 155 regionów 295 milionów mieszkańców 64.9% ludności UE Przeznaczono: EUR 38.4 bn

Cele: Konwergencja, Konkurencyjność i Zatrudnienie Regiony i ludność objęte w UE 25/27 (dane z kwietnia2005) UE25 UE27 Liczba regionów Ludność milion % UE Cel: konkurencyjność i zatrudnienie Phasing – in regiony Pozostałe regiony Razem Cel: konwergencja Regiony konwergencji Regiony objęte efektem statystycznym 70 124 27.3 84 153.7 31.7 16 16.4 3.6 3.4 86 140.4 30.9 100 170.1 35.1 13 19 3.9 4.0 155 295.2 61.0 168 314.3 64.9 65.0 69.1 4.2

Finansowanie: Zróżnicowanie stawek współfinansowania Kryteria Kraje człnk, regiony EFRR, EFS Fundusz Spójności Kraje człnk. z PKB na mieszkańca poniżej 85% w latach 2001-03 CZ, EE, GR, CY, LV, LT, HU, MT, PL, PT, SI, SK, BG, RO 85% 85% (2) Kraje człnk. inne niż (1) kwalifikowalne do Funduszu Spójności ES 80%/50%* 85% (3) Kraje człnk. inne niż (1) i (2) AT, BE, DK, DE, FR, IR, IT, LU, NL, SE, SF, UK 75%/50%* - (4) Regiony najbardziej oddalone, wymienione w art. 299 (2) Traktatu. Regiony w ES, FR, PT 85% 85%** pierwsza stawka dot. regionów kwalifikowalnych do celu Konwergencja, druga dot. tych z celu: Regionalna Konkurencyjność i Zatrudnienie **jeśli dotyczy

Możliwe efekty dla wzrostu i zatrudnienia Wzrost: Znaczące zyski w PKB rzędu 10% w większości nowych krajów człnk. do 2013 (8,9% w Polsce, ponad 10% w Krajach Bałtyckich). Produktywność: zyski pomiędzy 2.3% (Słowacja; Węgry) i 7% (Bułgaria; Rumunia). Zatrudnienie: W sumie 2.5 mln nowych miejsc pracy (od +4% do 8%).

Of which supply-side effects Możliwy wzrost PKB i produktywności Symulacja na rok 2005 oparta na modelu Hermina   Wpływ na wzrost PKB Produktywność (2013) Dodatkowy PKB (2013) Of which supply-side effects (od 2014) Czechy 10,90% 63% 2,30% Słowacja Węgry 8,40% 49% 4,10% Polska 9,80% 36% 5,70% Słowenia 6,80% 34% 2,70% Litwa 11,10% 43% 5,80% Łotwa 12,40% 13% 6,10% Estonia Bułgaria 11,80% 15% 7,00% Rumunia Portugalia 2,80% 47% 1,70% Grecja 1,20% 18% 0,50%

Możliwy wzrost zatrudnienia Symulacja roku 2005 oparta na modelu Hermina

Proponowana nowa konstrukcja prawna Rozporządzenie ustanawiające ogólne przepisy w sprawie EFRR, EFS i Funduszu Spójności (ogólne rozporządzenie) Rada stanowi jednomyślnie, zgoda PE EFRR, EFS: procedura współdecydowania; Fundusz Spójności: procedura konsultacji procedura współdecydowania Rozporządzenie w sprawie EFRR Rozporządzenie w sprawie EFS Rozporządzenie w sprawie Funduszu Spójności Rozporządzenie ustanawiające Europejskie Organizacje Współpracy Transgranicznej (EOWT) Jedno rozporządzenie Komisji Informacja, promocja, kontrola finansowa oraz korekty finansowe

Główne zmiany w porównaniu do propozycji Komisji Przeznaczone środki to 10% poniżej propozycji Komisji, co stanowi i tak lepszy wynik w stosunku do ogólnej redukcji o13%. Uzgodniony phasing-out dla Funduszu Spójności (wyjątkowy dla niektórych państw człnk.) Koszty prywatne uznane za kwalifikowalne, tylko w nowych krajach człnk. i niemieckich Wschodnich Landach. Zróżnicowanie stawek współfinansowania. Maksymalny poziom transferów do poszcz. państw człnk. zredukowany: zamiast 4%, teraz pomiędzy 3.71 a 3.2% (i poniżej) zależnie od PKB na głowę. Dodatkowe alokacje dla szeregu państw człnk. i regionów.

Rozporządzenia dot. Funduszy Strukturalnych Zróżnicowanie: Wnioski Prezydencji z 15 i 16 grudnia 2005 wprowadziły nowe reguły, które różnicują cele, kwalifikowalność regionów/państw człnk. oraz typ wydatkowania (np. stawki i źródła współfinansowania, anulowanie wcześniej zarezerwowanych środków, budownictwo o charakterze społecznym). Debata ciągle trwa. Niektóre tematy wymagają dalszych dyskusji: rezerwy finansowe na projekty wysokiej jakości, wykorzystanie anulowanych wcześniej zarezerwowanych środków, kwestie związane z rozwojem obszarów miejskich oraz umowy partnerskie.

Zintegrowany Pakiet Wytycznych (ZPW) "Nowa Lizbona" i polityki spójności, rolnictwa i rybołówstwa Rada Europejska Zintegrowany Pakiet Wytycznych (ZPW) Komisja Europejska Rada Wspólna Polityka Rybacka Wspólna Polityka Rolna Polityka Spójności Strategiczne Wytyczne dla Zrównoważonego Rozwoju Sektora Rybołówstwa i Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich Strategiczne Wytyczne Wspólnoty (SWW) Strategiczne Wytyczne UE dla Polityki Rozwoju Obszarów Wiejskich państwa członkowskie Narodowy Program Reform Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) Narodowa Strategia Rozwoju Obszarów Wiejskich Narodowy Plan Strategiczny dla Rybołówstwa

Strategiczne wytyczne, programowanie i follow-up Strategiczne wytyczne Wspólnoty dot. spójności zaproponowane przez Komisję, przyjęte przez Radę, zgoda EP 1 Narodowe strategiczne ramy odniesienia zaproponowane przez kraj człnk. z zastosowaniem zasady partnerstwa; odzwierciedlają kierunki UE, decydują o narodowej strategii i programowaniu; ostatecznie przyjęte przez Komisję 2 Programy Operacyjne jeden program na fundusz i kraj człnk. lub region, opis priorytetów, zarządzania i źródeł finansowania; zaproponowane przez kraj człnk. lub region; ostatecznie przyjęte przez Komisję 3 Zarządzanie programem i wybór projektów przez kraje człnk. i regiony; zasada “wspólnego zarządzania“ = w uzgodnieniu z Komisją 4 5 Strategiczny follow-up i coroczna debata przez Radę UE na wiosnę, w oparciu o roczny raport Komisji i krajów człnk. Art. 23-29 Gen.Reg. Art. 16-21 and 28 Gen.Reg.

Programowanie: przeznaczenie "priorytety lizbońskie" Wnioski Prezydencji z 17 grudnia 2005 przewidują że cele wydatków zarówno dla konwergencji, jak i regionalnej konkurencyjności i zatrudnienia zostaną ustalone odpowiednio na poziomie 60% i 75% dla polityk które bezpośrednio przyczyniają się do osiągnięcia celów lizbońskich. Obecnie Komisja przygotowuje listę takich kategorii wydatków, także w świetle zmienionych Strategicznych Wytycznych dla Spójności. Wyjątek: te zapisy nie będą obowiązywać krajów człnk. które przystąpiły do Unii po 2004.

Dalsze kroki Budżet 2007-2013: Parlament Europejski, Rada i Komisja Europejska muszą uzgodnić nowe Porozumienie Interinstytucjonalne (kwiecień/maj?). Rozporządzenia dot. polityki spójności oraz Strategiczne Wytyczne dla Spójności: zestaw pięciu rozporządzeń prawdopodobnie zostanie uzgodniony przez Radę (luty 2006) i przez Radę i PE (czerwiec/lipiec 2006) Programowanie i wdrażanie: państwa człnk. i regiony proponują Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia oraz Programy Operacyjne (druga połowa 2006), które zostaną przyjęte przez Komisję (2006/2007).