Św. Jan Apostoł

Jan Ewangelista, Jan Apostoł, Jan Teolog, - najmłodszy z dwunastu apostołów Jezusa Chrystusa, syn Zebedeusza i Salome, brat Jakuba Większego Apostoła, według tradycji chrześcijańskiej autor Ewangelii wg św. Jana i innych fragmentów Nowego Testamentu, święty Kościoła katolickiego, anglikańskiego, ewangelickiego, ormiańskiego, koptyjskiego i prawosławnego.

Żywot świętego Urodzony prawdopodobnie w Betsaidzie. Według ewangelii był rybakiem nad Jeziorem Galilejskim (Genazaret). Powołany został przez Jezusa na ucznia wraz ze św. Piotrem i św. Andrzejem w czasie wspólnego połowu ryb. Uważany jest za umiłowanego ucznia Chrystusa. Tradycja chrześcijańska, zarówno w kościołach wschodnich jak zachodnich przypisuje mu autorstwo Ewangelii wg Jana, Objawienia św. Jana (Apokalipsy) i trzech listów. Niektóre współczesne badania wskazują, że te fragmenty Biblii mogą być dziełem dwóch lub trzech różnych autorów, określanych jako Jan Ewangelista, Jan z Patmos (Jan Apokaliptyk) i Jan Prezbiter.

W Biblii. Św. Jan Apostoł był najpierw uczniem św. Jana Chrzciciela. Za zezwoleniem mistrza został uczniem Jezusa. Św. Jan stał się świadkiem wskrzeszenia córki Jaira, tajemnicy przemienienia na Górze Tabor i konania w Ogrójcu. Kiedy św. Jan wyraził zgorszenie, że ktoś obcy ma odwagę wyrzucać z ludzi szatanów w imię Jezusa, otrzymał od Pana Jezusa odpowiedź: "Nie zabraniajcie mu, bo nikt, kto czyni cuda w imię Moje, nie będzie mógł zaraz źle mówić o Mnie. Kto bowiem nie jest przeciwko nam, ten jest z nami". Łagodny i pełen miłości św. Jan nie był zawsze takim. Potrafił być także człowiekiem niecierpliwym i gwałtownym. Dlatego otrzymał nawet od Jezusa przydomek "syna gromu". Ewangelię, św. Jan napisał prawdopodobnie po roku 70, kiedy powrócił z Pelli do Efezu. Jan, jako jedyny z dwunastu Apostołów, nie zginął śmiercią męczeńską. Umarł śmiercią naturalną, ponieważ tylko on za życia doznał męki, tzn. widział jak cierpi Jezus i nigdy się Go nie wyparł.

Kult. Kult św. Jana Apostoła należał w Kościele Chrystusa zawsze do eksponowanych wśród świętych Pańskich. Najwspanialszą świątynię wystawiono mu w Rzymie. Jest nią bazylika na Lateranie pw. Św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła. Do św. Jana Apostoła miały szczególne nabożeństwo św. Gertruda i św. Małgorzata. Szczególnym nabożeństwem do św. Jana Apostoła wyróżniali się kiedyś Krzyżacy. Wystawili oni szereg kościołów ku jego czci. Symbole św. Jana figurują w herbie miast Biskupic, Lipinek oraz Wrocławia.

Jest patronem: Jego atrybuty: Albanii - gołębica Azji Mniejszej, - kielich z Hostią aptekarzy, - kielich zatrutego bednarzy, wina wężem kopistów, - orzeł kreślarzy, litografów, papierników, pisarzy, ślusarzy, teologów,

Ikonografia. W ikonografii Zachodu św. Jan przedstawiany jest jako stary Apostoł, czasami jako młodzieniec w tunice i płaszczu, rzadko jako rybak. Najczęściej występuje w scenach będących ilustracjami tekstów Pisma świętego. Od X wieku ikonografia wschodnia umieszcza obok niego pisarza i diakona pierwszej gminy św. Prochora, któremu apostoł na wyspie Patmos dyktuje "Objawienie". Często na tym przedstawieniu występuje też anioł, przynoszący Janowi pokarm.

Dzień obchodów. Cerkiew prawosławna wspomina apostoła Jana Teologa trzykrotnie: 8/21 maja, 26 września/9 października, 30 czerwca/13 lipca, Kościoły Wschodu, wspominają wielokrotnie św. Jana, m.in.: Kościół ormiański: 9/22 kwietnia, 7/20 lipca, 20 października/2 listopada, 25 grudnia/7 stycznia i 29 grudnia/11 stycznia. Kościół koptyjski: 11 maja

KONIEC OPRACOWAŁA: Katarzyna Przybysz