Społeczno-kulturowe uwarunkowania kompetencji społecznych Dr hab. Hanna Solarczyk-Szwec

Kompetencje (społeczne) jako czynnik włączania i wyłączania społecznego Plan Kompetencje społeczne i kapitał społeczny – ujęcie definicyjne Kapitał społeczny Polski: od kapitału adaptacyjnego do kapitału rozwojowego Kapitał intelektualny Polaków w ujęciu generacyjnym na tle porównawczym (Nie)dopasowanie kompetencyjne jako rezultat edukacji dzieci i młodzieży? Postawy współczesnej młodzieży a edukacja Zagubieni dorośli? Kompetencje (społeczne) a rynek pracy, Pętla odtwarzania?

Kompetencje społeczne Wiedza, umiejętności, postawy służące interakcji/komunikacji, współpracy, współdziałaniu

Kapitał społeczny Wynikająca z zaufania oraz obowiązujących norm i wzorów postępowania, zdolność obywateli do mobilizacji i łączenia zasobów, która sprzyja kreatywności oraz wzmacnia wolę współpracy i porozumienia w osiąganiu wspólnych celów.

Słabe i moce strony kapitału społecznego Słabe strony Mocne strony Szanse Zagrożenia

Cele operacyjne rozwijania kapitału społecznego Kształtowanie postaw sprzyjających kooperacji, kreatywności oraz komunikacji Poprawa mechanizmów partycypacji społecznej i wpływu obywateli na życie publiczne Usprawnianie procesów komunikacji społecznej oraz wymiany wiedzy Rozwój i efektywne wykorzystanie potencjału kulturowego i kreatywnego

W kierunku społecznego kapitału rozwojowego Wymiar gospodarczy: merytokracja, ryzyko, innowacyjność, samoodpowiedzialność , sukces Wymiar polityczny: obywatelskie uczestnictwo, legalizm, lojalność obywatelska Wymiar kulturowy: indywidualizm, krytycyzm, otwartość i tolerancja

Wyzwania rozwojowe polityk publicznych w zakresie wzmacniania kapitału społecznego 1. Zwiększenie powszechnej świadomości znaczenia kapitału społecznego dla rozwoju kraju. 2. Podniesienie poziomu kompetencji sprzyjających rozwojowi kapitału społecznego. 3. Zwiększenie aktywności i partycypacji społecznej. 4. Poprawa komunikacji społecznej i wymiany wiedzy. 5. Poprawa wykorzystania potencjału kulturowego i kreatywnego w budowaniu kapitału społecznego.

Kapitał intelektualny Polaków na tle porównawczym na 13. miejscu dzieci, młodzież, studenci na 15. miejscu dorośli na 16. miejscu seniorzy

(Nie)dopasowanie kompetencyjne na poziomie wychowania przedszkolnego: dysproporcje między miastem i wsią, nadreprezentacja dzieci z rodzin dobrze sytuowanych na poziomie gimnazjum: słaba oferta zajęć pozalekcyjnych rozwijających zdolności i talenty na poziomie szkolnictwa wyższego: niedopasowanie kierunków studiów do potrzeb rynku pracy w edukacji dorosłych: niski poziom uczestnictwa w edukacji formalnej, pozaformalnej i nieformalnej

Postawy współczesnej młodzieży w świetle raportu Młodzi 2011 AMBIWALENCJA duże aspiracje versus „good enough” aktywni, racjonalni skuteczni (w walce przeciwko ACTA) versus bierność na co dzień brak miejsca na pasje, marzenia versus nadwyżka kapitału społecznego uczciwi, wrażliwi, rodzinni versus sfrustrowani, depresyjni, agresywni

Triada potrzeb psychicznych warunkiem zrównoważonego rozwoju Potrzeba więzi Potrzeba autonomii Potrzeba poczucia kompetencji Ryan, Deci, 2006 za: A. I. Brzezińska

Powrót do: szerokiego myślenia o edukacji orz społeczno-kulturowej formatywnej roli i funkcjach szkoły (wyższej), nie tylko w kategoriach dydaktycznych, kształtowania wiedzy czy umiejętności, realizowania „kanonu”, „minimum” czy „podstawy programowej”, przygotowywania do określonego zawodu, spełniania doraźnych oczekiwań niezadowolonych pracodawców i sfrustrowanych brakiem sukcesu polityków, ale przede wszystkim – w kategoriach wychowawczych, czyli tworzenia społecznego środowiska wspólnego uczenia się ludzi w różnym wieku i o różnych kompetencjach w różnych dziedzinach” (Brzezińska i in., 2012, s. 271).

Młodzi – „stracone pokolenie”? Problemy Młodzi – „stracone pokolenie”? Zagubieni dorośli?

Między edukacją a rynkiem pracy istnieje luka kompetencyjna o różnych rozmiarach i wymiarach, pracodawcy bardzo ogólnie formułują swoje oczekiwania, instytucje oświatowe nie są przygotowane do współpracy z otoczeniem i reagowania na zmiany, uczniowie/studenci wybierają niekompatybilne wobec rynku pracy kierunki kształcenia, brakuje systematycznych badań prognostycznych nad zapotrzebowaniem na pracę w układzie kwalifikacyjno-zawodowym.

Pętla odtwarzania? „Spirala” reprodukcji edukacyjnej (kompetencyjnej) jest półotwarta. Jest zasadniczo drogą odtwarzania losu rodzinnego, ale ze znaczną możliwością jego modyfikacji. Z. Kwieciński - badania podłużne w latach 1972-1998

Dziękujemy za uwagę!