Sieć współpracy i samokształcenia Nowa forma doskonalenia nauczycieli i rozwoju szkoły dr Danuta Elsner

Cele wykładu: Omówienie pojęć: sieć, współpraca, samokształcenie Analiza SWOT sieci współpracy i samokształcenia Wyzwania dla organizatorów i członków sieci

Reforma systemu doskonalenia nauczycieli Projekt pt. "System doskonalenia nauczycieli oparty na ogólnodostępnym, kompleksowym wspomaganiu szkół„ 3 rozporządzenia MEN w sprawie: placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno-pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych 2 zmiany tzw. procesowe wspomaganie szkół sieci współpracy i samokształcenia

Proces spłaszczania struktur hierarchicznych D A B C

J. Żmijski, 2013.

Charakterystyka sieci jako nowego typu organizacji Grupa osób lub instytucji Powstaje z ich potrzeb Powołanie nie wymaga żadnych czynności prawnych (działa poza kontrolą władz) Działa na zasadach samoorganizacji Jest organizacją tymczasową Działa w oparciu o aktywność członków Nie ma typowego członu kierowniczego Cechuje ją niski stopień sformalizowania Jest bardziej procesem (relacją, interakcją, więzią) niż "twardym" efektem Przypomina d. zespół samokształceniowy Nie jest projektem

Sformułowanie problemu Projekt i sieć - różnice Projekt Sieć to nie projekt, choć w ramach … Projekt – wymierny produkt Sieć – problem, a wymierny produkt przy okazji Przebiega dynamicznie Cykl życia sieci Problem w sieci - Wynika z istotnych potrzeb Jest samodzielnie sformułowany lub wybrany da się go samodzielnie rozwiązać – nie jest uzależniony od pieniędzy z gminy Tekst – za dużo pracy domowej, źle wykorzystany czas na lekcji Jak lepiej wykorzystać czas na lekcji To też nie zespół samokształceniowy – program samokształcenia kierowanego dyrektorów szkół względnie trwała struktura inicjatywa z zewnątrz Ingerencja władza oświatowych Inicjacja Przygotowanie Realizacja PRODUKT Ewaluacja Sieć Sformułowanie problemu Rozwiązanie problemu P.Leenheer (2012)

Kapitał społeczny Potencjał zgromadzony w polskim społeczeństwie w postaci obowiązujących norm postępowania, zaufania i zaangażowania, które wspierając współpracę i wymianę wiedzy, przyczyniają się do wzrostu dobrostanu Polski Raport o Kapitale Intelektualnym Polski

Typy relacji międzyludzich Współpraca (++) Współdziałanie (+) Współistnienie (0) Współzawodnictwo (-) Walka (--) Synergia 2 + 2 = 5

Konstruktywizm w psychologii uczenia się i jego konsekwencje Uczenie się jest procesem aktywnego konstruowania wiedzy - zmiana metod Jest nie tylko procesem intelektualnym, ale i społecznym - zespołowe uczenie się Jest również procesem emocjonalnym -bezpieczne środowisko uczenia się W początkowym stadium jest powiązane z kontekstem - przechodzeniem od spraw konkretnych do abstrakcyjnych - punkt wyjścia problemy klasowe i szkolne Jest samoregulowane - pozwala uznać cele uczenia się za własne

Metody różnego rodzaju dyskusje wizyty w szkołach obserwacje koleżeńskie uczenie się w działaniu badanie w działaniu wspólna ewaluacja wewnętrzna wspólne opracowanie materiałów wspólne wdrażanie innowacji korzystanie z krytycznej przyjaźni wzajemne recenzowanie (peer review) wzajemne szkolenia wspólne projekty upowszechnianie dobrych praktyk

Nauczyciele jako ucząca się społeczność Nie ma uniwersalnej definicji uczącej się społeczności zawodowej, ale panuje zgoda co do tego, że wiesz, iż taka istnieje, jeśli widzisz grupę nauczycieli dzielących się wiedzą i krytycznie kwestionujących swoją praktykę w sposób ciągły, refleksyjny, zespołowy, włączający, ukierunkowany na uczenie się i promowanie rozwoju. L. Stoll, K. Seashore Louis (2007, s. 2)

SWOT – mocne strony Zaspokaja potrzeby członków - nauczycieli i szkół Umożliwia doskonalenie w oparciu o autentyczne problemy klasowe i szkolne Służy rozwiązaniu tych problemów Pozwala uczyć się w sposób samoregulowany Pozwala czerpać z cudzych doświadczeń Promuje współpracę między nauczycielami i szkołami Przekształca szkoły w uczące się społeczności

SWOT – słabe strony Brak doświadczeń w działaniu w organizacjach sieciowych Brak zaświadczeń, świadectw Czasochłonność Członkowie chcą tylko brać – roszczeniowość Trudności z przełamywaniem relacji hierarchicznych Brak naturalnych liderów zmiany

SWOT – szanse Wsparcie zmiany przepisami prawa Pomoc realizatorów projektu "System doskonalenia ...„ Społeczności sieciowe w internecie Coraz więcej literatury Coraz więcej przykładów dobrej praktyki (CEO) Niskie koszty

SWOT – zagrożenia Niski potencjał społeczny nauczycieli Konkurencja między szkołami Nadmiernie aktywny koordynator Niski poziom czytelnictwa literatury fachowej Niski poziom wykorzystania zasobów internetu Niski poziom wykorzystania możliwości uczenia się w europejskiej przestrzeni edukacyjnej

Wzywania Dla wszystkich zaangażowanych w reformę systemu doskonalenia nauczycieli ----- Dla dyrektorów szkół Dla pracowników placówek doskonalenia nauczycieli, poradni psychologiczno – pedagogicznych, bibliotek pedagogicznych Dla organów prowadzących

Dziękuję za wysłuchanie