Zagrożenia w funkcjonowaniu podmiotów leczniczych KONFERENCJA „Teraźniejszość i przyszłość funkcjonowania ochrony zdrowia na Mazowszu” Związku Pracodawców Mazowieckiego Porozumienia Szpitali Powiatowych 3-5 października 2012 r. 1

Potencjał mazowieckiej ochrony zdrowia W ramach umów z NFZ działa ponad 1800 różnej wielkości podmiotów, praktyk grupowych i świadczeniodawców indywidualnych. Publiczne podmioty lecznicze na Mazowszu prowadzone są przez samorząd wojewódzki, samorządy powiatowe i gminne, miasto stołeczne Warszawa, uczelnie medyczne, Ministra Obrony Narodowej oraz Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z danych statystycznych wynika, że w szpitalach ogólnych na Mazowszu mamy obecnie ok. 23 tys. łóżek, w zakładach opieki długoterminowej i hospicjach – ok. 5 tys., w szpitalach psychiatrycznych – blisko 4 tys. Szpitale wyposażane są w coraz bardziej nowoczesną aparaturę. Na terenie samej Warszawy funkcjonuje aż 10 spośród 14 podległych Ministrowi Zdrowia instytutów badawczych, prowadzących działalność leczniczą. Mazowiecka ochrona zdrowia to również bardzo liczna grupa pracowników – ok. 43 tys. osób, w tym ponad 12 tys. lekarzy i ok. 25,5 tys. pielęgniarek czy ponad 2,8 tys. położnych. Niedobór środków w planie MOW NFZ sprawia iż podmioty, szczególnie publiczne, realizując zadania, do których zostały powołane – nie mają gwarancji odzyskania poniesionych kosztów. Świadczą o tym ogromne kwoty tzw. nadwykonań, których mazowiecki NFZ nie finansuje. 2

Aktualne problemy podmiotów leczniczych i podmiotów tworzących wynikające z otoczenia prawnego i finansowania świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ (PLAN PREZENTACJI) I.Problemy związane ze sporządzeniem planu finansowego przez podmiot leczniczy II.Problemy związane z procesem przekształceń SPZOZ w spółki kapitałowe III.Zagadnienia związane z funkcjonowaniem przekształconych podmiotów leczniczych IV.Trudna perspektywa - zmniejszenie planu finansowego NFZ na rok 2013 V.Niedobór środków finansowych w budżecie województwa mazowieckiego i budżetach samorządów powiatowych – brak środków na inwestycje – (termin przystosowania do wymogów Rozporządzenia MZ do 2016) 3

Problemy związane ze sporządzeniem planu finansowego przez podmiot leczniczy trudności ze zbilansowaniem przychodów i kosztów  rosnące koszty działalności jednostek (m.in. wzrost VAT, nowe ubezpieczenia, inflacja)  stojące praktycznie na tym samym poziomie lub ulegające zmniejszeniu przychody z kontraktowania świadczeń przez NFZ 4

Przekształcenie SPZOZ w spółkę kapitałową Obowiązek podjęcia decyzji o przekształceniu SPZOZ w spółkę zgodnie z ustawą o działalności leczniczej powstanie po raz pierwszy po zatwierdzeniu sprawozdań finansowych za 2012 r. Termin sporządzenia tego sprawozdania upływa 31 marca 2013 r., a jego zatwierdzenia 31 czerwca tego roku. Decyzję o przekształceniu samorząd musi podjąć, jeżeli do 30 września 2013 r. nie pokryje straty finansowej SPZOZ. Uchwała w sprawie przekształcenia bądź likwidacji SPZOZ powinna być więc podjęta w ciągu 12 miesięcy od upływu terminu do pokrycia straty, tj. do 30 września 2014 r. Termin na skorzystanie z pomocy finansowej, o której mowa w art. 190 (możliwość umorzenia przejętych zobowiązań) i 196 (możliwość uzyskania dotacji) ustawy o działalności leczniczej, upływa 31 grudnia 2013 r. 5

Kwestie związane z procesem przekształceń SPZOZ w spółki kapitałowe  brak środków w budżetach jednostek samorządu terytorialnego na realizację obowiązku ustawowego związanego z koniecznością pokrycia ujemnego wyniku finansowego, przekształcenia lub likwidacji SPZOZ, które na koniec roku uzyskały ujemny wynik finansowy, który po dodaniu kosztów amortyzacji, ma wartość ujemną  niejednoznaczne przepisy i brak utrwalonej praktyki związanej z procesem przekształcenia oraz możliwością uzyskania wsparcia finansowego przez podmiot tworzący;  ograniczony, krótki czas w jakim podmioty tworzące mogłyby skorzystać z dotacji z budżetu państwa na pokrycie przejętych zobowiązań cywilnoprawnych (złożenie wniosku przed 31 grudnia 2013 r.)  ograniczenie ewentualnych dotacji oraz możliwości uzyskania umorzenia przejętych zobowiązań do zobowiązań wskazanych w ustawie o działalności leczniczej. 6

Zagadnienia związane z funkcjonowaniem przekształconych jednostek  prawna możliwość utworzenia spółki handlowej obciążonej długiem (sukcesja generalna zobowiązań SPZOZ, które nie zostały przejęte przez podmiot tworzący) – przejęcie części zadłużenia podmiotu leczniczego przez podmiot tworzący nie gwarantuje że spółka będzie wypłacalna;  podmiot leczniczy działający w formie spółki kapitałowej, w odróżnieniu od SPZOZ, posiada zdolność upadłościową;  wzrost kosztów związany z prowadzeniem działalności w formie spółki kapitałowej, np. brak zwolnień od podatku od nieruchomości, konieczność płacenia podatku dochodowego; 7

Zagadnienia związane z funkcjonowaniem przekształconych jednostek c.d.  zbyt niskie kontrakty z NFZ, stanowiące główne źródło przychodów jednostek, niepokrywające generowanych przez podmioty kosztów działalności:  utrzymywanie kontraktów na stałym poziomie;  opóźnienia w płatności z NFZ;  brak zmian stawek  kwestia wyposażenia spółki w majątek (przekazanie na własność nieruchomości) - tylko spółka wyposażona w majątek uzyskuje zdolność kredytową i wiarygodność w bankach;  konieczność zachowania 100% udziałów przez samorząd w przypadkukorzystania przez jednostkę z dotacji unijnych; 8

9 Przykładowe szacunkowe obciążenia samorządu województwa mazowieckiego (na podstawie wyników finansowych za rok 2011) Zgodnie z zapisami ustawy o działalności leczniczej podmiot tworzący może pokryć ujemny wynik finansowy za rok obrotowy, dlatego najbardziej aktualnymi danymi są dane na koniec 2011 r. Według nich spośród 23 SPZOZ prowadzących działalność leczniczą 13 osiągnęło ujemny wynik finansowy, który po dodaniu kosztów amortyzacji ma wartość ujemną. Na jej pokrycie należałoby przeznaczyć kwotę w wysokości blisko 48 mln zł. (gdyby obowiązek dotyczył bieżącego roku) Przykładowe obciążenia finansowe samorządu w przypadku dwóch spzoz w najtrudniejszej sytuacji finansowej Według danych na koniec 2011 r. środki konieczne na pokrycie ujemnych wyników finansowych (które po dodaniu kosztów amortyzacji dały wartość ujemną do wysokości tej wartości) wynoszą:  Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Św. Anny SPZOZ w Warszawie ,78 zł  SZPZOZ im. "Dzieci Warszawy" w Dziekanowie Leśnym ,49 zł. W przypadku likwidacji ww. jednostek Województwo Mazowieckie musiałoby przejąć zobowiązania długo- i krótkoterminowe, które: na dzień 31 grudnia 2011 r. wyniosły: Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Św. Anny SPZOZ w Warszawie zł SZPZOZ im. "Dzieci Warszawy" w Dziekanowie Leśnym zł na dzień 30 czerwca 2012 r. wyniosły: Wojewódzki Szpital Chirurgii Urazowej Św. Anny SPZOZ w Warszawie zł SZPZOZ im. "Dzieci Warszawy" w Dziekanowie Leśnym zł Biorąc pod uwagę bieżący plan finansowy Wojewódzkiego Mazowieckiego Oddziału NFZ i znaczny niedobór środków finansowych MOW NFZ na rok 2013 kwoty te mogą się znacznie zwiększyć.

10 PLAN FINANSOWY na 2013 r. Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ Zatwierdzony Przez Ministra Zdrowia w porozumieniu z Ministrem Finansów 14 sierpnia 2012 roku, opublikowany 21 sierpnia 2012 roku (zmieniony 30 sierpnia 2012 roku) SKUTKI ZMNIEJSZENIA PRZEZ NFZ FINANSOWANIA ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ DLA MIESZKAŃCÓW MAZOWSZA

11 Porównanie 2012 i 2013 /dane w tys. zł/ RZECZYWISTE ZAPOTRZEBOWANIE NA ROK tys. zł NIEDOBÓR W STOSUNKU DO RZECZYWISTEGO ZAPOTRZEBOWANIA tys. zł W 2013 R. MNIEJ O TYS. ZŁ OD PLANU NA 2012 R. PLAN FINANSOWY NA 2012 (stan na r.) tys. zł PLAN FINANSOWY na 2013r. (Zatwierdzony r.) tys. zł

12 SPADEK DOFINANSOWANIA SŁUŻBY ZDROWIA NA MAZOWSZU W 2013 R. Mazowiecki Oddział Wojewódzki NFZ na tle innych oddziałów różnica pomiędzy planem na 2013 r. a 2012 r. /dane w tys. zł/

13 SPADEK FINANSOWANIA ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ NA MAZOWSZU W 2013 R. /dane w proc./

14 MNIEJ PIENIĘDZY NA ŚWIADCZENIA w poszczególnych zakresach świadczeń /dane w tys. zł/ POZ.RODZAJE ŚWIADCZEŃ PLAN FINANSOWY NA 2013 (z ) PLAN FINANSOWY NA 2013 (z )* PLAN FINANSOWY NA 2012 (z )RÓŻNICA (2013*- 2012) B2 Koszty świadczeń zdrowotnych (B B2.18), w tym: OGÓŁEM , , ,00 B2.1podstawowa opieka zdrowotna , , ,00 B2.2ambulatoryjna opieka specjalistyczna , , , ,00 B2.3leczenie szpitalne , , , ,00 B2.4opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień , , , ,00 B2.5rehabilitacja lecznicza , , , ,00 B2.6 świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej , , , ,00 B2.7opieka paliatywna i hospicyjna38 000, , ,00-241,00 B2.8leczenie stomatologiczne , , , ,00 B2.9lecznictwo uzdrowiskowe95 731,00 0,00 B2.11 koszty profilaktycznych programów zdrowotnych finansowanych ze środków własnych Funduszu17 856, , , ,00 B2.12świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie , , , ,00 B2.13 Zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz ich naprawa, o których mowa w ustawie o refundacji , , ,00

ŚRODKI FINANSOWE NFZ NA LECZENIE SZPITALNE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM WEDŁUG PLANÓW OSTATECZNYCH (stan na dzień ) 15

ŚRODKI FINANSOWE NFZ NA AMBULATORYJNĄ OPIEKĘ SPECJALISTYCZNĄ W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM WEDŁUG PLANÓW OSTATECZNYCH 16

17 RZECZYWISTE POTRZEBY MAZOWIECKIEJ SŁUŻBY ZDROWIA /dane w tys. zł/

18 RZECZYWISTE POTRZEBY MAZOWIECKIEGO OW NFZ /dane w tys. zł/ (w poszczególnych zakresach świadczeń opieki zdrowotnej) POZ.RODZAJE ŚWIADCZEŃ PLAN FINANSOWY NA 2013 (z ) PLAN FINANSOWY NA 2013 (z ) po uruchomieniu rezerwy migracyjnej PLANOWANE RZECZYWISTE ZAPOTRZEBOWANIE 2013RÓŻNICA B2Koszty świadczeń zdrowotnych (B B2.18), w tym: , , ,00 B2.1podstawowa opieka zdrowotna ,00 - B2.2ambulatoryjna opieka specjalistyczna , , , ,00 B2.3leczenie szpitalne , , , ,00 B2.4opieka psychiatryczna i leczenie uzależnień , , , ,00 B2.5rehabilitacja lecznicza , , , ,00 B2.6 świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze w ramach opieki długoterminowej , , , ,00 B2.7opieka paliatywna i hospicyjna38 000, , ,00946,00 B2.8leczenie stomatologiczne , , , ,00 B2.9lecznictwo uzdrowiskowe95 731, , ,00 B2.11 koszty profilaktycznych programów zdrowotnych finansowanych ze środków własnych Funduszu17 856, , , ,00 B2.12świadczenia zdrowotne kontraktowane odrębnie , , , ,00 B2.13 Zaopatrzenie w wyroby medyczne oraz ich naprawa, o których mowa w ustawie o refundacji , , ,00 B2.17 rezerwa na koszty świadcze n opieki zdrowotnej w ramach migracji ubezpieczonych ,000, ,00

19 URUCHOMIENIE REZERWY NA KOSZTY ŚWIADCZEŃ OPIEKI ZDROWOTNEJ W RAMACH MIGRACJI UBEZPIECZONYCH 30 sierpnia br. Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia podjęła decyzję o uruchomieniu rezerwy na koszty świadczeń opieki zdrowotnej w ramach migracji ubezpieczonych w planie finansowym Narodowego Funduszu Zdrowia na 2013 r. Modyfikacja planu nie powoduje zmiany ogólnej kwoty przeznaczonej na pokrycie świadczeń opieki zdrowotnej i tylko pozornie wpływa na wzrost środków w poszczególnych rodzajach świadczeń. Kwoty, które zostały dodane do poszczególnych zakresów świadczeń opieki zdrowotnej - w rzeczywistości będą zablokowane na pokrycie kosztów leczenia pacjentów z Mazowsza u świadczeniodawców z innych województw. W procesie kontraktowania świadczeń opieki zdrowotnej na rok 2013 środki finansowe pochodzące z tzw. rezerwy migracyjnej nie mogą zostać uruchomione.

20 SKUTKI DRASTYCZNEGO OBNIŻENIA ŚRODKÓW MOW NFZ DLA PACJENTÓW Z MAZOWSZA dłuższe kolejki do specjalistów; brak możliwości zabezpieczenia w pełni środków na finansowanie bieżącej działalności świadczeniodawców; zapaść finansowa szpitali: drastyczne obniżenie planowanych kosztów świadczeń w pozycji leczenie szpitalne w stosunku do roku 2012: spadek o tys. zł i niedobór tys. zł w stosunku do realnych potrzeb; brak możliwości finansowania nowych zadań; brak możliwości rozszerzenia zawartych kontraktów w związku z rozwojem, zakupem wysokospecjalistycznego sprzętu czy wprowadzaniem nowoczesnych procedur medycznych; brak możliwości poprawy dostępu do badań diagnostycznych i hospitalizacji w szczególnie deficytowych podstawowych świadczeniach szpitalnych.

Mazowsze jako jedyny region w kraju traci podwójnie. Mazowsze płaci „janosikowe” od 2004 r. W sumie, do końca 2011 r. przekazało innym województwom już 5,1 mld zł. Otrzymane od Mazowsza środki regiony przeznaczają na najróżniejsze cele, od bieżącego finansowania administracji po inwestycje. W 2012 r. subwencja wyrównawcza ma być naliczana według zasad obowiązujących w 2010 r. Mazowsze odda w tym roku na rzecz innych regionów 659 mln zł, czyli aż 40 proc. dochodów podatkowych. Jest to o 31 mln zł więcej niż w ubiegłym roku. Dodatkowo wpływy do budżetu województwa w 2012 r. z tytułu udziału w podatkach dochodowych PIT i CIT będą mniejsze o ok. 250 – 300 mln zł. Skutki niedoboru środków finansowych w budżecie województwa to m.in. brak możliwości wsparcia procesów inwestycyjnych wynikających z konieczności dostosowania obiektów do obowiązujących wymogów Zapotrzebowanie na środki finansowe podmiotów leczniczych samorządu województwa mazowieckiego na ten cel to kwota ok. 500mln zł Konieczne jest również zabezpieczenie środków finansowych na pokrycie ujemnych wyników finansowych spzoz i ewentualne procesy przekształceń. 21 Kwota „janosikowego” w roku mln zł

Dziękuję za uwagę. 22