Metropolia a rozwój regionalny - perspektywa Województwa Mazowieckiego Marszałek Województwa Adam Struzik

Pozycja metropolitalna Warszawy Grupa Miasta polskieMiasta europejskie I Londyn, Paryż II Mediolan III Barcelona, Berlin, Bruksela, Frankfurt nad Menem, Madryt, Monachium, Moskwa, Rotterdam, Rzym IV Ateny, Hamburg, Kopenhaga, Lyon, St. Petersburg, Stuttgart, Turyn, Zurych VWarszawa Antwerpia, Budapeszt, Dortmund, Genewa, Kijów, Marsylia, Neapol, Praga, Tuluza, Wiedeń VI Kraków, Katowice (GOP), Gdańsk, Gdynia Bratysława, Mińsk, Lipsk, Hanower VII Bydgoszcz-Toruń, Łódź, Lublin, Poznań, Szczecin, Wrocław Brno, Drezno, Lwów, Ostrawa, Wilno VIII Białystok, Kielce, Częstochowa, Radom, Rzeszów, Olsztyn Frankfurt nad Odrą, Koszyce, Kaliningrad, Grodno Źródło: R. Brunet, 1989, Les villes “européennes”, Paryż: Documentation Francaise

Pozycja metropolitalna Warszawy Miejsce w hierarchii Charakterystyka strukturalna miast Typ C specjalizacja funkcji o znaczeniu międzynarodowym Typ D częściowo rozwinięte funkcje metropolitalne, słabsza dostępność Typ E Słabo rozwinięte funkcje metropolitalne, słaba dostępność Metropolie regionalne z przewagą funkcji krajowych Edynburg, Marsylia Ateny, Budapeszt, Genua, Glasgow, Helsinki, Lille, Lizbona, Praga, Turyn, Wenecja Belfast, Bristol, Grenoble, Manchester, Montpellier, Nancy-Metz, Nicea, Salzburg, Oslo, Saloniki, Sewilla, Tuluza, Walencja, Warszawa Źródło: B. Jałowiecki, 1999, Metropolie, Białystok: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania, str. 45

Układy powiązań między jednostkami Układ horyzontalny Obszar funkcjonalny Układ hierarchicznyUkład wertykalny

Powinniśmy współpracować W skład obszaru metropolitalnego powinny wchodzić jednostki powiązane ze sobą funkcjonalnie. Najmocniejszym spoiwem jest niezakłócony przepływ ludzi, kapitału i informacji. Wzmacniając powiązania funkcjonalne między jednostkami potencjalnych obszarów metropolitalnych osiągniemy dyfuzję procesów rozwojowych. Istnienie powiązań nie gwarantuje osiągnięcia sukcesu. Konieczny jest jeszcze przepływ pomiędzy jednostkami, który występuje wtedy gdy mamy do czynienia z kooperacją. Kooperacja od zawsze wywołuje efekt synergii, który jest wartością dodaną realizowanych wspólnie przedsięwzięć. Obszar metropolitalny powinien skupiać jednostki ze sobą współpracujące i dążące do realizacji wspólnej strategii rozwoju. Tymczasem obszar metropolitalny Warszawy nie wykształcił wspólnej strategii rozwojowej, obszar jest „rozmyty”, zatomizowany, przejawiający poważne bariery we współpracy jednostek samorządowych.

Problemy metropolitalne DOJAZDY DO PRACY KOMUNIKACJA MIEJSKA KOMUNIKACJA REGIONALNA ROZLEWANIE SIĘ MIASTA ZAWŁASZCZANIE PRZSTRZENI PLANOWANIE NISKA DOSTĘPNOŚĆ MIESZKAŃ TRANSPORT

Konflikty interesów Konflikty metropolitalne         

–Koordynowanie ze sobą różnych planów obszarów sąsiednich, sektorowych i technicznych. –Uzgadnianie działań politycznych. –Planowanie inwestycji wspierających zrównoważony rozwój obszarów miejskich. –Koordynowanie i agregowanie wykorzystania funduszy przez beneficjentów sektora publicznego i prywatnego pod względem przestrzennym; –Planowanie w sposób skoordynowany na szczeblu lokalnym i miejsko-regionalnym –Angażowanie obywateli i innych uczestników, którzy w znacznym stopniu mogą przyczynić się do kształtowania przyszłych gospodarczych, społecznych oraz ekologicznych jakości obszarów. Narzędzia Karty Lipskiej

Warszawa z regionem?

Symulacje podziału terytorialnego Mazowsza na regiony NUTS2 (dane za rok 2004) NUTS2PKB w mln wg PPP PKB per capita wg PPP PKB per capita wg PPP - % średniej UE-27 % ludności Województwa Mazowieckiego Symulacja 1 Mazowsze , ,276,8100,0 Symulacja 2 Warszawa , ,3142,932,9 Mazowsze bez Warszawy ,49 556,744,467,1 Symulacja 3 Obszar metropolitalny (Warszawa+warszawski) , ,0101,158,8 Mazowsze bez obszaru metropolitalnego ,99 057,942,141,2 Symulacja 4 Warszawa51 973, ,3142,932,9 warszawski13 792, ,948,125,9 radomski5 807,37 911,736,814,3 ostrołęcko-siedlecki5 753,57 634,735,514,6 ciechanowsko-płocki7 612, ,156,312,2

Warszawa nie powinna być 17 województwem ponieważ: w znacznym stopniu ograniczyłoby to dochody własne województwa mazowieckiego (68% dochodów własnych regionu to udział w CIT), ograniczenie możliwości współfinansowania inwestycji Unii Europejskiej i inwestycji własnych, zwiększyłoby to dysproporcje między Warszawą a otaczającym ją regionem, dezintegrowałoby historycznie i kulturowo ukształtowany region, niższa niż szacowana realna wartość PKB per capita w województwie mazowieckim. Konsekwencje podziału terytorialnego

Ustawa będzie antagonizować samorządy lokalne na obszarach metropolitalnych. Dominującą rolę w zarządzaniu przejmuje bowiem prezydent największego miasta. Szereg zadań publicznych zostanie wyłączonych z kompetencji gmin, powiatów i województw, tworząc trudny do konstytucyjnego uzasadnienia podmiot zarządzania w postaci Zespołu Metropolitalnego. Zespół Metropolitalny stanie się w istocie czwartym quasi samorządowym szczeblem zarządzania. Proponowane w projekcie organy Zespołu przejmą niektóre kompetencje wojewody i SKO. Zespół Metropolitalny przejmie w zarząd znaczną część mienia jednostek samorządu terytorialnego oraz środków finansowych JST, a w konsekwencji i zarządzania środkami unijnymi. Uwagi do projektu ustawy o rozwoju miast, centrach rozwoju regionalnego i obszarach metropolitalnych

Istota koordynacji zadań, mających istotny wpływ na kształtowanie warunków życia mieszkańców miast i obszarów miejskich, ma charakter ponadlokalny. W związku z tym za ich realizację odpowiedzialnym należy uczynić samorząd województwa w ścisłej współpracy ze wszystkimi JST takiego obszaru. Funkcje uchwałodawcze w sprawach wspólnych na obszarach miejskich i metropolitalnych powinien sprawować sejmik województwa w ścisłej współpracy z radą obszaru miejskiego. W strukturze zarządu województwa należy powołać członka zarządu odpowiedzialnego za realizację polityki miejskiej i metropolitalnej. W celu realizacji polityki miejskiej i metropolitalnej samorząd województwa powinien uzyskać możliwości prawne, organizacyjne i finansowe, określone w stosownych ustawach. Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA V-CE MARSZAŁEK DS. OBSZARU METRPOLITALNEGO SEJMIK WOJEWÓDZTWA RADA ZWIĄZKU OBSZARU METROPOLITALNEGO PRZEWODNICZĄCY RAD GMIN, MIAST, POWIATÓW DEPARTAMENTY I JEDNOSTKI URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WYDZIELONE WYDZIAŁY Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego

ZARZĄD WOJEWÓDZTWA V-CE MARSZAŁEK DS. OBSZARU METRPOLITALNEGO SEJMIK WOJEWÓDZTWA RADA ZWIĄZKU OBSZARU METROPOLITALNEGO PRZEWODNICZĄCY RAD GMIN, MIAST, POWIATÓW DEPARTAMENTY I JEDNOSTKI URZĘDU MARSZAŁKOWSKIEGO WYDZIELONE WYDZIAŁY Postulaty Zarządu Województwa Mazowieckiego ZADANIA ŁAD PRZESTRZENNY (Plan Zagospodarowania Przestrzennego Obszaru Metropolitalnego) TRANSPORT WODA ŚCIEKI ENERGIA ELEKTRYCZNA BEZPIECZEŃSTWO

podsumowanie

Adam Struzik Marszałek Województwa Mazowieckiego Dziękuję za uwagę

URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO W WARSZAWIE ul. Jagiellońska 26, Warszawa tel. (+22) fax (+22)