Systematyka części szczególnej kodeksu karnego skarbowego • Część szczególna ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r., poz. 186 ze zm.) obejmuje 4 rozdziały (6-9) i artykuły od 54-111 • W ramach nowelizacji k.k.s. dodano wiele artykułów z oznaczeniami literowymi, np. 69a, 80a, 106a-106ł, a niektóre uchylono, np. 106a-106b, 58–59, 74

Systematyka części szczególnej k.k.s. – c.d. Kolejność rozdziałów opiera się na hierarchii dóbr przyjętej w 1999 roku. Przestępstwa i wykroczenia podatkowe stanowią najważniejszą grupę czynów zabronionych, bo uregulowaną jako pierwsza i zarazem najliczniejsza Godzą one w najbardziej podstawowe interesy Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub Unii Europejskiej

Rozdziały części szczególnej k.k.s.: Rozdział 6 — Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z tytułu dotacji lub subwencji, w skrócie: przestępstwa i wykroczenia podatkowe Ujęte są w aż 32 artykułach (art. 54-57, 60-73a, 75-84, w tym dodanych: 69a, 73a, 76a, 80a)

Rozdziały części szczególnej k.k.s. – c.d. Rozdział 7 — Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami, w skrócie: przestępstwa i wykroczenia celne Dotyczą one ochrony należności państwowych w postaci ceł, wyrażonej w 12 artykułach (art. 85–96)

Rozdziały części szczególnej k.k.s. – c.d. Rozdział 8 — Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi dewizowemu, w skrócie: przestępstwa i wykroczenia dewizowe Dotyczą one zasad obrotu dewizowego. Zawarte są w 15 artykułach (art. 97, 100–104, 106c–106f, 106h, 106j–106ł, w tym dodanych: 106c–106f, 106h, 106j–106ł)

Rozdziały części szczególnej k.k.s. – c.d. Rozdział 9 — Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko organizacji gier hazardowych (art. 107–111), w skrócie: przestępstwa i wykroczenia hazardowe Dotyczą one ochrony monopolu loteryjnego państwa. Są ujęte w 10 artykułach (art. 107–111, w tym dodanych: 107a, 107b, 107c, 110a, 110b)

Rozdziały części szczególnej k.k.s. – c.d. Rozdział 10 - Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko prywatyzacji mienia Skarbu Państwa został uchylony ustawą z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz.U. Nr 178, poz. 1479), z dniem 17 grudnia 2005 r. Zawierał on art. 112 o wyłudzeniu od Skarbu Państwa m.in. powszechnego świadectwa udziałowego lub nieodpłatnie zbywanych akcji spółek należących do Skarbu Państwa

Przestępstwa i wykroczenia podatkowe: Rozdział 6 k.k.s. zawiera typowe czyny zabronione polegające na uchylaniu się od opodatkowania lub na utrudnianiu prawidłowego wymiaru podatków Ponadto reguluje on naruszenie zakazów lub nakazów związanych z akcyzą, opłatą skarbową, dotacjami, ewidencją i identyfikacją podatkową oraz naruszenie obowiązków płatnika lub inkasenta

Podstawowe akty prawne do rozdziału 6 k.k.s.: Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz liczne ustawy podatkowe, określające zakres podmiotowy obowiązku podatkowego, przedmiot opodatkowania, moment powstania obowiązku i stawki podatkowe Dużo zmian wprowadziła ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2009 r. Nr 3, poz. 11)

Czyny z rozdziału 6 k.k.s. można ująć w następujących grupach: tradycyjne oszustwa podatnika związane z uchylaniem się od opodatkowania lub wyłudzaniem zwrotu podatku (art. 54–57, 76, 76a) utrudnienia stosowane przez sprawców w zakresie dokumentacji podatkowej (art. 60–62)

Czyny z rozdziału 6 k.k.s. – c.d. czyny związane ze stosowaniem podatku akcyzowego (art. 63–75 63-73a i 75) czyny związane z odpowiedzialnością osób zobowiązanych (z racji pełnionej funkcji lub zajmowanego stanowiska) do przestrzegania określonych przepisów podatkowych (art. 77–81) inne naruszenia podatkowe (art. 82–84)

Przestępstwa i wykroczenia celne: Rozdział 7 k.k.s. zawiera typowe przestępstwa i wykroczenia celne, których istota polega na uchylaniu się od obowiązków wynikających z prawa celnego lub na dokonywaniu obrotu towarowego z zagranicą bez zezwolenia celnego Dobrem chronionym jest tu należność przysługująca Skarbowi Państwa z tytułu przewozu towaru przez granicę państwową

Podstawowe akty prawne do rozdziału 7 k.k.s.: • Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 450/2008 z 23 kwietnia 2008 r. ustanawiające Wspólnotowy Kodeks Celny, zwany zmodernizowanym Wspólnotowym Kodeksem Celnym (Dz.Urz. UE L 145 z 4.06.2008 r.) • Ustawa z 19 marca 2004 r. - Prawo celne (Dz.U. Nr 68, poz. 622)

Podstawowe akty prawne do rozdziału 7 k.k.s. – c.d. Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą (Dz.U. Nr 97, poz. 963 ze zm.) Ustawa z 10 marca 2006 r. o administrowaniu obrotem usługowym z zagranicą (Dz.U. Nr 79, poz. 546)

Czyny z rozdziału 7 k.k.s. można ująć w następujących grupach: tradycyjne czyny celne (art. 86–89), wyłudzenia (art. 85, 92), naruszenia różnych obowiązków celnych (art. 90, 93–96), paserstwo celne (art. 91)

Przestępstwa i wykroczenia dewizowe: Rozdział 8 k.k.s. określa przestępstwa i wykroczenia skarbowe polegające na naruszeniu ograniczeń i obowiązków w zakresie obrotu dewizowego Reglamentacja dewizowa Państwa oznacza ograniczenie swobody dokonywania obrotu wartościami dewizowymi przez określone podmioty

Podstawowe akty prawne do rozdziału 8 k.k.s.: Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178 ze zm.) - w miejsce 10 artykułów rozdziału 8 k.k.s. wprowadziła 23 artykuły. Celem tej nowelizacji k.k.s. (przed zbliżającą się akcesją Polski do Unii Europejskiej) było zniesienie istniejących ograniczeń w obrocie dewizowym między Polską a państwami członkowskimi Unii Europejskiej

Podstawowe akty prawne do rozdziału 8 k.k.s. – c.d. Ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo dewizowe oraz innych ustaw (Dz.U. Nr 61, poz. 410) – w celu uporządkowania i uproszczenia przepisów dewizowych. W efekcie uchylonych zostało aż 8 artykułów omawianego rozdziału k.k.s.: 98, 99, 105, 106, 106a, 106b, 106g, 106i. Obecnie rozdział ten liczy 15 artykułów.

Czyny z rozdziału 8 k.k.s. można ująć w następujących grupach: czyny związane z naruszeniami ograniczeń obrotu dewizowego (art. 97, 100–104, 106c) czyny dotyczące prowadzenia działalności kantorowej (art. 106d)

Czyny z rozdziału 8 k.k.s. – c.d. wykroczenia dewizowe związane z naruszeniami w zakresie kontroli wykonywanej na podstawie przepisów prawa dewizowego (art. 106e, 106f, 106h) czyny związane z naruszeniami obowiązków dewizowych (art. 106j-106ł) 

Przestępstwa i wykroczenia hazardowe: Rozdział 9 k.k.s. chroni organizację i prowadzenie gier losowych i zakładów wzajemnych oraz wynikający z tego interes finansowy Państwa Ma on także na celu ochronę porządku prawnego i przeciwdziałanie wykorzystywaniu tej sfery działalności gospodarczej do procederu prania brudnych pieniędzy, czyli legalizacji dochodów uzyskiwanych z przestępstw Przepisy te mają zapewnić rzetelność, a także uczciwość organizacji i przebiegu gier hazardowych

Podstawowe akty prawne do rozdziału 9 k.k.s.: Ustawa z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540), obowiązująca od 1 stycznia 2010 r. Nowa ustawa zwiększa wymogi administracyjne, związane z rozpoczęciem działalności hazardowej, w szczególności przy grach na automatach i eliminuje z obrotu możliwość organizowania i prowadzenia gier na automatach o niskich wygranych (zezwalała na prowadzenie takiej działalności jedynie do czasu wygaśnięcia aktualnych zezwoleń)

Podstawowe akty prawne do rozdziału 9 k.k.s. – c.d. Do uchwalenia ustawy o grach hazardowych doszło w związku z aferą hazardową. Po jej nagłośnieniu w mediach, głównie w związku z pracami sejmowej komisji śledczej, podjęto szybką ścieżkę legislacyjną dla uchwalenia nowej ustawy. Błyskawiczne tempo uchwalenia tej ustawy odbiło się negatywnie na jej jakości. W literaturze pojawiają się głosy, że ustawa ta może zostać w przyszłości uznana w całości za niekonstytucyjną

Czyny z rozdziału 9 k.k.s. można ująć w następujących grupach: nielegalne urządzanie i prowadzenie gier i zakładów (art. 107 § 1 i 3, 107a, 107b, 107c, 108) udział na terytorium Polski w zagranicznych grach i zakładach (art. 107 § 2 i 3) udział na terytorium Polski w polskich grach i zakładach, prowadzonych bez zezwolenia lub wbrew jego warunkom (art. 109)

Czyny z rozdziału 9 k.k.s. – c.d. nielegalna sprzedaż losów (art. 110) zakazana promocja i reklama gier lub zakładów (art. 110a) umożliwienie małoletniemu udziału w grze lub zakładzie (art. 110b) niedopełnienie nadzoru w sprawach hazardowych (art. 111)

Systematyka części szczególnej k.k.s. – c.d. W ramach konkretnych, bezpośrednich przedmiotów ochrony w poszczególnych artykułach, istnieje podział czynów zabronionych na: przestępstwa skarbowe (podstawowe i uprzywilejowane) wykroczenia skarbowe

Rozgraniczenie wykroczeń i przestępstw skarbowych: Podział czynów zabronionych na przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe po raz pierwszy pojawił się w dekrecie Prezydenta Rzeczypospolitej z 3 listopada 1936 r. - Prawo karne skarbowe (Dz.U. RP Nr 84, poz. 581) Za tworzeniem wykroczeń skarbowych przemawia duża liczba czynów godzących w interes finansowy Państwa o mniejszej społecznej szkodliwości, co powinno skutkować łagodniejszą reakcją karną

Kryteria rozgraniczenia wykroczeń i przestępstw skarbowych: ustawowy próg wypadek mniejszej wagi formalizm naruszenia

Ustawowy próg: Zgodnie z art. 53 § 6 (w zw. z § 3) k.k.s. jest to taka wartość przedmiotu czynu lub kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej (cła, podatku), która nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu (obecnie 8.400 złotych) To kryterium podziału czynów zabronionych na przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe występuje w k.k.s. w 24 artykułach

Minimalne wynagrodzenie za pracę: Zgodnie z art. 53 § 4 k.k.s. jest ono ustalone na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz, 1679) Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 1074), wydanym na podstawie art. 2 ust. 5 w/w ustawy, minimalne wynagrodzenie za pracę od 1 stycznia 2014 r. ustala się w wysokości 1.680 zł

Wypadek mniejszej wagi: Jest to kryterium mieszane, jakościowo-ilościowe, wymagające oceny sądu z posiłkowym stosowaniem kryterium ustawowego progu lub kryterium małej wartości Mała wartość zgodnie z art. 53 § 14 k.k.s. to taka wartość, która nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia (obecnie 336 000 zł) Kryterium to występuje w 23 artykułach

Wypadek mniejszej wagi – c.d. W myśl art. 53 § 8 k.k.s. jest to czyn zabroniony, który zawiera niski stopień społecznej szkodliwości, w szczególności gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu, a sposób i okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę porządku finansowo-prawnego lub reguł ostrożności wymaganych w danych okolicznościach, albo sprawca dopuszczający się czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości, czyni to z pobudek zasługujących na uwzględnienie

Formalizm naruszenia: Naruszenie jedynie pewnych formalnych obowiązków wynikających z ustaw, np. niewyznaczenie w określonym terminie pobierającego podatki (art. 79 § 1 k.k.s.), czy niezgłoszenie przywozu dewiz (art. 106f k.k.s.) W przypadku tego kryterium nie chodzi o konstrukcję czynów przepołowionych, gdyż poszczególne wykroczenia skarbowe, nie mają swoich odpowiedników w postaci przestępstw skarbowych To kryterium dotyczy 18 czynów zabronionych

Systematyka części szczególnej k.k.s. – c.d. Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe mają najczęściej charakter blankietowy i nie posiadają samodzielnego bytu - ich znamiona w części szczególnej są powiązane z treścią przepisów ustaw finansowych, których przepisy dopełniają ustawowe znamiona czynów zabronionych z k.k.s. przez dokładne określenie np. podmiotu czynu czy strony przedmiotowej w zakresie okoliczności czasu