ZMODYFIKOWANE WYMAGANIA W OBSZARZE UTRZYMANIA POJAZDÓW KOLEJOWYCH Piotr Sieczkowski Urząd Transportu Kolejowego Departament Bezpieczeństwa Kolejowego Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

KONSPEKT PREZENTACJI: GENEZA ZMIANY ROZPORZĄDZENIA: Obecny stan prawny w obszarze utrzymania Niespójności przepisów krajowych i europejskich Prace nad projektem rozporządzenia NOWE UREGULOWANIA W PROJEKTOWANYM ROZPORZĄDZENIU: Poszerzenie katalogu podmiotów objętych rozporządzeniem Cykl przeglądowo-naprawczy w DSU Poszerzone wymagania w odniesieniu do oświadczenia składanego wraz z wnioskiem Zwolnienie certyfikowanych ECM z obowiązku zatwierdzania DSU Nowy mechanizm wprowadzania zmian w dokumentacji utrzymaniowej NAJCZĘSTSZE PROBLEMY W POSTĘPOWANIACH O ZATWIERDZENIE DSU: Błędy formalne Błędy merytoryczne Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

Geneza zmiany rozporządzenia Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

OBECNE UREGULOWANIA: AKTUALNY STAN PRAWNY W OBSZARZE UTRZYMANIA : Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz. U. nr 212, poz. 1771 z późn. zm.): Obowiązuje od 2005 r., zmienione w 2007 r. Przewiduje obowiązek zatwierdzania przez Prezesa UTK dokumentacji systemu utrzymania pojazdów kolejowych na wniosek przewoźnika kolejowego, zarządcy infrastruktury lub użytkownika bocznicy kolejowej Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2008/110/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. zmieniająca dyrektywę 2004/49/WE w sprawie bezpieczeństwa kolei wspólnotowych: Wprowadzenie pojęcia „podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie” (ECM) ECM zapewnia za pomocą systemu utrzymania, aby pojazdy, za których utrzymanie jest odpowiedzialny, były w stanie poruszać się w bezpieczny sposób Rozporządzenie Komisji (UE) nr 445/2011 z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie w zakresie obejmującym wagony towarowe oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 653/2007: Wprowadzenie certyfikacji ECM w przypadku wagonów towarowych Określenie kryteriów dla systemów zarządzania utrzymaniem Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

OBECNE UREGULOWANIA: KONIECZNOŚĆ ZMIANY PRZEPISÓW: Obszar utrzymania jest obecnie regulowany jednocześnie przepisami krajowymi i europejskimi, między którymi istnieje szereg niespójności Podstawowe problemy na styku przepisów polskich i europejskich dotyczą: Przeniesienia odpowiedzialności na Prezesa UTK za sposób utrzymania pojazdów poprzez obowiązek zatwierdzania DSU Egzekwowania przepisów wobec pojazdów i ECM spoza granic Polski Braku możliwości faktycznej realizacji przepisów prawa polskiego z uwagi na brak możliwości wnioskowania o zatwierdzenie DSU przez podmiot odpowiedzialny za utrzymanie Z powyższych względów w lutym br. rozpoczęto prace nad zmianą rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków eksploatacji pojazdów kolejowych Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

PRACE NAD NOWYM ROZPORZĄDZENIEM: KAMIENIE MILOWE PROCESU LEGISLACYJNEGO: Luty 2014 r.: rozpoczęcie prac nad przygotowaniem projektu i zebraniem informacji niezbędnych do opracowania oceny skutków regulacji Maj 2014 r.: pierwsza tura konsultacji społecznych z udziałem podmiotów sektora kolejowego i administracji publicznej Lipiec 2014 r.: druga tura konsultacji społecznych Wrzesień 2014 r.: uzupełnienie oceny skutków regulacji zgodnie z uwagami KPRM Wrzesień-październik 2014 r.: uzgodnienia wewnętrzne projektu Listopad 2014 r.: uzgodnienia z Rządowym Centrum Legislacji (RCL) Rozpoczęcie prac Konsultacje Uzgodnienia 25 listopada 2014 r. projekt uzyskał zwolnienie z Komisji Prawniczej w RCL, co otwiera drogę do sporządzenia ostatecznej wersji rozporządzenia i skierowania do podpisu Podpis i publikacja Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

Nowe uregulowania projektowanego rozporządzenia Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

NOWE UREGULOWANIA W OBSZARZE UTRZYMANIA POJAZDÓW: POSZERZENIE KATALOGU PODMIOTÓW OBJĘTYCH OBOWIĄZKAMI WYNIKAJĄCYMI Z ROZPORZĄDZENIA (§ 8, § 17 ust. 2): Projekt zmiany rozporządzenia rozszerza katalog podmiotów zobowiązanych do: prowadzenia dokumentacji związanej z procesem utrzymania pojazdów zapewnienia zgodności tego procesu z wymaganiami określonymi w DSU wnioskowania o zatwierdzenie DSU Nowe podmioty uwzględnione w rozporządzeniu to: podmioty odpowiedzialne za utrzymanie (ECM) dysponenci przedsiębiorcy zarządzający infrastrukturą i wykonujący przewozy w metrze Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

NOWE UREGULOWANIA W OBSZARZE UTRZYMANIA POJAZDÓW: ZAWARTOŚĆ DSU (§ 2, § 13, § 17 ust. 4): Doprecyzowanie, że obowiązkowym elementem DSU jest struktura cyklu przeglądowo-naprawczego (dotychczas taki obowiązek wynikał z przepisów rozporządzenia o świadectwach sprawności technicznej pojazdów kolejowych, a nie był bezpośrednio ujęty w niniejszym rozporządzeniu) Dodanie definicji struktury cyklu przeglądowo-naprawczego: „kolejność występowania po sobie poszczególnych rodzajów przeglądów i napraw wykonywanych w ramach procesu utrzymania pojazdu kolejowego” Sposób określania struktury cyklu przeglądowo-naprawczego: Dla poziomów utrzymania 1 i 2 wyraża się ją w kilometrach lub jednostkach czasu Dla poziomów utrzymania 3 – 5 wyraża się ją w kilometrach i jednostkach czasu, przy czym dla poziomów 4 i 5 należy wskazać wartości maksymalne Usankcjonowanie możliwości przygotowania jednej DSU dla różnych typów pojazdów kolejowych o podobnej budowie i przeznaczeniu Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

NOWE UREGULOWANIA W OBSZARZE UTRZYMANIA POJAZDÓW: OŚWIADCZENIE SKŁADANE WRAZ Z WNIOSKIEM O ZATWIERDZENIE DSU (§ 17 ust. 3): Oświadczenie przedkładane wraz z wnioskiem o zatwierdzenie DSU musi teraz uwzględniać następujące elementy: Zgodność z przepisami określonymi w § 3 pkt 2), tj. dotyczącymi zachowania wymagań technicznych i organizacyjnych określonych w TSI, krajowych specyfikacjach technicznych i dokumentach normalizacyjnych, regulaminie RIP, Regulaminie RID (w zależności od przeznaczenia pojazdu); Zgodność z § 5: „1. Naciski pojazdów kolejowych na tor powinny odpowiadać maksymalnym dopuszczalnym naciskom określonym w przepisach techniczno-budowlanych dla linii kolejowych. 2. Dopuszczalna jest eksploatacja pojazdu kolejowego przekraczającego maksymalne dopuszczalne naciski, po każdorazowym uzgodnieniu z właściwym zarządcą infrastruktury.” Zgodność z § 6: „Utrzymanie pojazdów kolejowych powinno być wykonywane przez podmioty posiadające wykwalifikowanych pracowników, zaplecze techniczne oraz warunki organizacyjne gwarantujące prawidłowe wykonywanie prac określonych w dokumentacji systemu utrzymania.” Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

NOWE UREGULOWANIA W OBSZARZE UTRZYMANIA POJAZDÓW: ZWOLNIENIE CERTYFIKOWANYCH ECM Z OBOWIĄZKU ZATWIERDZANIA DSU (§ 17 ust. 9): W przypadku wagonów towarowych objętych procesem utrzymania przez podmiot odpowiedzialny za utrzymanie posiadający certyfikat wydany zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 445/2011, nie będzie istniał obowiązek zatwierdzania dla nich DSU Przepis nie dotyczy wagonów, które są objęte utrzymaniem przez podmioty działające w oparciu o okres przejściowy wynikający z rozporządzenia nr 445/2011, tj. certyfikowanych przewoźników kolejowych lub autoryzowanych zarządców infrastruktury, którzy uzyskali certyfikat lub autoryzację przed 31 maja 2012 r., ale nie posiadają odrębnego certyfikatu ECM Wnioski dotyczące zatwierdzenia DSU dla wagonów towarowych spełniających kryterium posiadania certyfikowanego ECM zostaną pozostawione bez rozpoznania Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

KSZTAŁTOWANIE DOKUMENTACJI UTRZYMANIOWEJ: MECHANIZM DOKONYWANIA ZMIAN W DSU (§ 17 ust. 6 i 7): Nowy mechanizm dokonywania zmian w Dokumentacji Systemu Utrzymania ma za zadanie zmniejszyć obciążenia administracyjne po stronie podmiotów oraz Prezesa UTK związane z zatwierdzaniem niewielkich zmian np.: wdrażanych w wyniku kontroli UTK dotyczących obszarów niezwiązanych z bezpieczeństwem np. malatury pojazdów Przewidziano dwie odrębne ścieżki wprowadzania zmian w DSU – odrębnie dla: pojazdów kolejowych podlegających obowiązkowi wpisania do krajowego rejestru pojazdów, nieposiadających certyfikowanego ECM (np. lokomotywy, wagony pasażerskie, pojazdy specjalne) pojazdów kolejowych niepodlegających obowiązkowi wpisania do krajowego rejestru pojazdów (np. pojazdy kursujące wyłącznie w obrębie sieci wydzielonej, pojazdy użytkowane wyłącznie na bocznicach, metro) Prawidłowość stosowania nowych przepisów będzie weryfikowana przez Urząd na etapie działań nadzorczych np. w aspekcie prawidłowości przeprowadzenia procesu oceny ryzyka Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

KSZTAŁTOWANIE DOKUMENTACJI UTRZYMANIOWEJ: POJAZDY KOLEJOWE NIEPOSIADAJĄCE CERTYFIKOWANEGO ECM (lokomotywy, wagony pas.): Przygotowanie zmiany w DSU Proces oceny znaczenia zmiany musi być dokonany przez ECM, przewoźnika kolejowego lub zarządcę infrastruktury. Kryteria rozporządzenia nr 352/2009 Ocena znaczenia zmiany Dokumentacja uzasadniająca decyzję Zmiana nieznacząca Zmiana znacząca Wdrożenie zmiany Przygotowanie wniosku i dokumentacji do Prezesa UTK o zatwierdzenie zmiany Wprowadzanie zmian nieznaczących w DSU nie będzie wymagało uzyskiwania decyzji zatwierdzającej Prezesa UTK. Decyzja negatywna Decyzja pozytywna Wdrożenie zmiany Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

KSZTAŁTOWANIE DOKUMENTACJI UTRZYMANIOWEJ: POJAZDY KOLEJOWE NIEZAREJESTROWANE W REJESTRZE TABORU: Przygotowanie zmiany w DSU Proces dotyczy pojazdów eksploatowanych wyłącznie nieobjętych obowiązkiem wpisania do rejestru pojazdów kolejowych np. w sieci wydzielonej, na bocznicach kolejowych, kolejek wąskotorowych itp. Wytyczne Prezesa UTK (zostaną umieszczone na stronie internetowej) Zgłoszenie zamiaru dokonania zmiany w DSU do Prezesa UTK Decyzja Prezesa UTK, czy zmiana ma wpływ na bezpieczeństwo Miesiąc czasu na podjęcie decyzji Brak konieczności przedłożenia zmiany w DSU do zatwierdzenia Konieczność przedłożenia zmiany w DSU do zatwierdzenia Wdrożenie zmiany Przygotowanie wniosku i dokumentacji do Prezesa UTK o zatwierdzenie zmiany Proces dotyczy pojazdów eksploatowanych wyłącznie nieobjętych obowiązkiem wpisania do rejestru pojazdów kolejowych np. w sieci wydzielonej, na bocznicach kolejowych, kolejek wąskotorowych itp. Decyzja negatywna Decyzja pozytywna Wdrożenie zmiany Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

KSZTAŁTOWANIE DOKUMENTACJI UTRZYMANIOWEJ: POJAZDY KOLEJOWE POSIADAJĄCE CERTYFIKOWANEGO ECM (wagony towarowe): Planowane warunki eksploatacji Dotychczasowe doświadczenia Dokumentacja projektowa pojazdu Przygotowanie zmiany w dokumentacji utrzymaniowej Procedury systemu zarządzania utrzymaniem (MMS) Procedury MMS Rozporządzenie nr 352/2009 Ocena znaczenia zmiany Dokumentacja uzasadniająca decyzję Dokumentacja uzasadniająca decyzję Zmiana nieznacząca Zmiana znacząca ZAANGAŻOWANIE NIEZALEŻNEJ JEDNOSTKI OCENIAJĄCEJ Proces zarządzania ryzykiem Dokumentacja z procesu zarządzania ryzykiem Środki kontroli ryzyka Wdrożenie zmiany Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

Najczęstsze problemy w postępowaniach o zatwierdzenie DSU Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

BŁĘDY W POSTĘPOWANIACH O ZATWIERDZENIE DSU: BŁĘDY O CHARAKTERZE FORMALNYM: Wniosek: Podpis niezgodny z reprezentacją podmiotu w KRS Brak określenia rodzaju wykonywanej działalności gospodarczej (przewoźnik kolejowy / zarządca infrastruktury / użytkownik bocznicy kolejowej) Brak oświadczenia o zgodności dokumentacji zgodnie z § 17 ust. 1 rozporządzenia Niespójności w określaniu typów pojazdów kolejowych między wnioskiem i DSU Opłaty skarbowe 10 zł za wydanie decyzji administracyjnej (każdej odrębnie) 17 zł za złożenie dokumentu pełnomocnictwa (za każdy stosunek pełnomocnictwa) 17 zł za złożenie dokumentu prokury (za każdy stosunek prokury) Pełnomocnictwo: Niezbędny jest oryginał lub odpis poświadczony zgodnie z art. 76a § 2 Kpa Nadużywanie nieprecyzyjnego sformułowania „do kontaktów” zamiast „do reprezentacji” Odrębne pełnomocnictwo do każdego postępowania administracyjnego Dokumentacja Systemu Utrzymania: Brak podpisu na pierwszej stronie DSU zgodnie z KRS lub złożonym pełnomocnictwem Brak podpisu na zaświadczeniach umieszczanych w DSU (oświadczenie woli) Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

BŁĘDY W POSTĘPOWANIACH O ZATWIERDZENIE DSU: BŁĘDY O CHARAKTERZE MERYTORYCZNYM: Brak wszystkich elementów DSU wynikających z par. 13 rozporządzenia (można wymieć jakie) Opis funkcjonalny pojazdu kolejowego nie uwzględnia wszystkich typów pojazdów, których dotyczy DSU Arkusze czynności nie określają wymagań, jakie powinny być spełnione przy wykonywaniu danej czynności Brak przyporządkowania poszczególnych czynności utrzymaniowych do poziomów utrzymania Nieuwzględnienie zalecenia PKBWK dotyczącego czynności i wymagań w zakresie śrub mocujących pierścień dociskowy łożyska tocznego na czopie zestawów kołowych wagonów towarowych Brak określenia prawidłowej wartości kresowych stromości obrzeża qr Brak określenia jednostek miary we wzorach kart pomiarowych Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

BŁĘDY W POSTĘPOWANIACH O ZATWIERDZENIE DSU: BŁĘDY O CHARAKTERZE MERYTORYCZNYM: Niespójność między zestawieniem parametrów mierzonych w procesie przeglądu i naprawy, a czynnościami określonymi w arkuszu czynności Brak ograniczeń związanych z interoperacyjnością (oświadczenie, czy pojazd jest interoperacyjny) Stosowanie terminologii niezgodnej z obowiązującymi przepisami np. dokumentacja technologiczna systemu utrzymania, pojazd szynowy Umieszczanie w karcie zmian nie mającego podstaw prawnych zapisu: „W uzasadnionych przypadkach UTK zastrzega sobie możliwość obligatoryjnego wprowadzenia zmian merytorycznych w niniejszej dokumentacji sytemu utrzymania” Brak dostosowania wymogów cyklu przeglądowo-naprawczego do wymogów rozporządzenia w sprawie świadectw sprawności technicznej (przebieg i czasookres) Brak uzasadnienia z punktu widzenia bezpieczeństwa parametrów cyklu przeglądowo-naprawczego Urząd Transportu Kolejowego, Al. Jerozolimskie 134, 02-305 Warszawa, www.utk.gov.pl

Dziękuję Państwu za uwagę URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO Al. Jerozolimskie 134 02-305 Warszawa e-mail: utk@utk.gov.pl www.utk.gov.pl www.pasazer.utk.gov.pl