Projektowanie pracy placówki oświatowej Oprac. Dariusz Gadowicz
Podstawa prawna: Rozporządzenie MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 7 października 2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. z dnia 9 października 2009 r.) Na podstawie art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) Wymaganie 1. (2.1) „Szkoła ma koncepcję pracy”. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm.) kontrola zarządcza.
za www.nadzórpedagogiczny.edu.pl Wymaganie 1.(wcześniej 2.1) nakazuje szkole mieć przyjętą koncepcję swojej pracy, jednocześnie nie narzuca szkole, jaką formę ma przyjąć koncepcja – czy ma to być pięcioletni program rozwoju, trzyletni program rozwoju, roczny plan pracy, czy zapisy zawarte w dokumentach szkoły takich jak statut, program wychowawczy, czy inne obecne od dawna w szkole – pozostawia się tu nauczycielom i dyrektorowi prawo do decydowania.
za www.nadzórpedagogiczny.edu.pl Należy także zwrócić uwagę, że dyrektor szkoły, przystępując do konkursu na stanowisko przedstawia koncepcję pracy. Jeśli został wybrany w drodze konkursu, oznacza to, że zaproponowana przez niego koncepcja znalazła uznanie w oczach organów prowadzącego i nadzorującego, nauczycieli i rodziców. Koncepcja dyrektorska, uspołeczniona i przedyskutowana w szerokim gronie, także może się stać tą, o której mowa w wymaganiu 1. (2.1).
Standardy kontroli zarządczej B.6.- Określenie celów i zadań, monitorowanie i ocena ich realizacji, D.16.- Bieżąca informacja, D.17.- Komunikacja wewnętrzna, D.18.- Komunikacja zewnętrzna
Fragment załącznika do rozporządzenia MEN o nadzorze pedagogicznym z 2009 r. Wymaganie Charakterystyka wymagania na poziomie D Charakterystyka wymagania na poziomie B 2.1. Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy Koncepcja pracy jest analizowana i modyfikowana w razie potrzeb. Jest znana i akceptowana przez uczniów i rodziców.
Fragment załącznika do rozporządzenia MEN o nadzorze pedagogicznym z 2013 r. Wymaganie Charakterystyka wymagania na poziomie D Charakterystyka wymagania na poziomie B 1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów. Szkoła lub placówka działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy, uwzgledniającą potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy szkoły lub placówki oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego. Koncepcja pracy jest znana i akceptowana przez uczniów i rodziców. Koncepcja pracy jest przygotowywana, modyfikowana i realizowana we współpracy z uczniami i rodzicami.
Wskazówki praktyczne do nadzoru Koncepcja pracy placówki jest realizowana zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną własną koncepcją pracy; Uwzględnia potrzeby rozwojowe uczniów, specyfikę pracy placówki oraz zidentyfikowane oczekiwania środowiska lokalnego; Jest przygotowywana i modyfikowana we współpracy z uczniami i rodzicami.
A teraz czas na … PRZERWĘ
Koncepcja jako proces Koncepcja pracy placówki ma dwoistą naturę. Jest w równym stopniu efektem-planem, co procesem planowania doprowadzającym do powstania „dokumentu”, a następnie jego ciągłym weryfikowaniem i udoskonalaniem. A wiec procesem dzięki któremu koncepcja „żyje”.
Koncepcja jako proces - c.d. Pewne wskazania dla takiego rozumienia koncepcji znajdują się w załączniku do rozporządzenia o nadzorze. Wymaganie 1 lub wcześniej 2.1 (szkoła ma koncepcję pracy) jest zawarte w pkt. 2 „Procesy zachodzące w szkole lub placówce”, a nie w pkt. 1 „Efekty działalności dydaktycznej, wychowawczej, i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły…”
Dlaczego warto mieć koncepcję ? Koncepcja odgrywa rolę drogowskazu, Jest punktem odniesienia w procesie podejmowania decyzji Ułatwia koncentrację na tym co najważniejsze, Koncepcja rządzi czasem teraźniejszym, Umożliwia w miarę równomierne rozłożenie zadań na osi czasu, Ułatwia racjonalne gospodarowanie zasobami, Pozwala całościowo spojrzeć na placówkę, Ułatwia kreowanie wizerunku placówki w otoczeniu, Pomaga w spójnym działaniu wszystkich członków społeczności szkolnej i spójnym z koncepcja opracowaniu dokumentów szkolnych, Pomyślna realizacja koncepcji wyzwala poczucie sukcesu wśród nauczycieli, uczniów, rodziców, pracowników niepedagogicznych. Motywuje do nowych wyzwań.
Elementy koncepcji pracy szkoły Wartości Misja Wizja Priorytety, Kierunki działania i rozwoju
Wartości-co to takiego ? Wartości które leżą u podstaw etosu szkoły, powinny być akceptowalne przez wszystkich jej klientów. Skonkretyzowanie wartości uznawanych przez społeczność szkolną pomaga sformułować misję i wizję - sprawia, że stają się one czymś więcej niż zbiorem ogólnych stwierdzeń, z którymi trudno się nie zgodzić, lecz praktycznie niewiele lub zgoła nic z nich nie wynika.
Jaki horyzont czasu przyjąć dla opracowania koncepcji pracy placówki ? Wyjściowym pytaniem jest tu nie to, jaka ma być nasza szkoła za trzy czy pięć lat, ale: Jaką wiedzę, umiejętności i postawy powinna kształcić, aby przygotować uczniów do dorosłego życia w świecie, którego nie jesteśmy w stanie przewidzieć i rozmaitych ról, które nasi wychowankowie będą w nim odgrywać. Jaki okres czasu przyjmuje się najczęściej ?
Co przykładowo powinna obejmować koncepcja pracy placówki ? Profil absolwenta; Działalność dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą oraz bezpieczeństwo uczniów; Współpracę szkoły lub placówki ze środowiskiem lokalnym; Organizację pracy i standardy zarzadzania szkołą.
A teraz czas na … PRZERWĘ
Skąd czerpać informacje niezbędne do opracowania koncepcji ? Priorytety MEN czy aktualnie wprowadzane zmiany systemowe, Priorytety Kuratora Oświaty, Program Rozwoju Oświaty ustalony przez władze samorządowe, Wyniki ewaluacji (zewnętrznej i wewnętrznej), wyniki sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych, prowadzone innowacje czy eksperymenty oraz problemy z jakimi boryka się placówka.
Co można uczynić motywem przewodnim koncepcji ? Nawiązanie do profilu placówki; Nawiązanie do aktualnie realizowanego w placówce projektu; Nawiązanie do dokumentów oświatowych krajowych lub zagranicznych takich jak: - Europa 2020 (strategia lizbońska), - Edukacja i szkolenie 2020 (j.w.) - inicjatywy UE Mobilna młodzież i Nowe umiejętności dla nowych miejsc pracy, - Wyniki badań PISA czy PIRLS, - zalecenia Parlamentu Europejskiego z 2006 r. w/s kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie.
Kompetencje kluczowe porozumiewanie się w języku ojczystym, porozumiewanie się w językach obcych, kompetencje matematyczne i naukowo – techniczne, kompetencje informatyczne, umiejętności uczenia się, kompetencje społeczne i obywatelskie, inicjatywa i przedsiębiorczość, świadomość i ekspresja kulturalna
Jak planować w sytuacji niepewności ? Planowanie „na dobre” i planowanie „na złe”, Metoda różnych scenariuszy, np.: optymistyczny, zakładający pomyślny rozwój wypadków, pesymistyczny, zakładający niekorzystny rozwój wypadków, realistyczny, czyli trochę taki, trochę taki.
Kilka uwag dotyczących pracy nad koncepcją… „Współpraca z rodzicami i uczniami” – wymóg ten nie dotyczy takich placówek jak: przedszkola, młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, ośrodki dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem w stopniu głębokim.
Najczęściej popełniane błędy dotyczące koncepcji pracy szkoły. 1. koncepcja nie jest spójna i/lub nie została przyjęta przez radę pedagogiczną, 2. nie jest systematycznie analizowana i modyfikowana w razie potrzeby, 3. nie jest w pełni adekwatna do aktualnej sytuacji szkoły i jej potrzeb, 4. niektórzy członkowie społeczności szkolnej nie są świadomi koncepcji pracy szkoły lub nie identyfikują się z nią, 5. różnorodne działania i decyzje związane z rozwojem szkoły i jej personelu nie są podporządkowane spójnej koncepcji pracy szkoły. Dane: Ośrodek Rozwoju Oświaty, npseo.pl
Dyrektor a koncepcja Jaką rolę odgrywa dyrektor szkoły / placówki w procesie pracy nad koncepcją ?
Dziękuję za uwagę