PRACA Z UCZNIEM ZDOLNYM Publiczna Szkoła Podstawowa w Gąsawach Rządowych PRACA Z UCZNIEM ZDOLNYM Gąsawy Rządowe, 2013r.

"Nie powinno zabraknąć dobrych ludzi, lubiących dzieci i dbających o ich sprawy, mających różne pasje i zainteresowania. Ważne, by umieli i chcieli płonąć, by umieli zapalić innych. Sukces podobnie jak porażka jest udziałem wielu ludzi. Nie ma wybitnych uczniów bez wybitnych nauczycieli." Jarosław Lipszyc

CO TO JEST ZDOLNOŚĆ?

„Zdolność przejawia się w łatwości i niezawodności pobierania i przetwarzania informacji, umiejętności podejmowania decyzji oraz w skutecznym, samodzielnym i twórczym działaniu.”       Zdaniem W. Okonia

Zdaniem T. Tomaszewskiego „Zdolności można zdefiniować jako różnice indywidualne, które sprawiają, że przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowaniu poszczególni ludzie osiągają w porównywalnych warunkach zewnętrznych niejednakowe rezultaty w uczeniu się i działaniu.” Zdaniem T. Tomaszewskiego

„Zdolności są dziedziczone.”       „Zdolności są dziedziczone.” Zdaniem R. Glotona, C. Lambroso.

DEFINICJA I CHARAKTERYSTYKA UCZNIA ZDOLNEGO

Stereotyp dziecka zdolnego W opinii rodziców jest to dziecko "mądre", grzeczne, bezbłędnie recytujące wierszyki i ładnie rysujące. W opinii rówieśników to "kujon" w grubych okularach, bez przyjaciół i bez żadnego "drygu" do sportu.

to uczeń grzeczny, "piątkowy", uczestnik konkursów. W opinii nauczyciela – to uczeń grzeczny, "piątkowy", uczestnik konkursów.

NA ŚWIECIE FUNKCJONUJE BARDZO WIELE DEFINICJI UCZNIA ZDOLNEGO. WEDŁUG J.S. RENZULLIEGO : Uczeń jest uznawany za zdolnego jeśli „ posiada wysokie zdolności ogólne, uzdolnienia kierunkowe, predyspozycje twórcze oraz charakteryzuje się wysokim zaangażowaniem zadaniowym.”

Model Renzulliego.

Uczniów zdolnych charakteryzuje: łatwość skupiania się przez dłuższy czas na danym problemie, wrażliwość na krytykę – nie przyjmuje uwag, zdolności przywódcze, zdolność do wytężonej pracy, wytrwałość w uczeniu się, pewność siebie i wysoka samoocena, rozumowanie logiczne i abstrakcyjne, wysoki stopień rozumienia treści oraz dostrzegania zależności między jej elementami, duża ciekawość,

Warto wiedzieć, że ucznia zdolnego cechuje również: szerokie zainteresowania, duża zdolność obserwacji, bogaty słownik, uzdolnienia matematyczne, zdolności muzyczne lub plastyczne, wczesna umiejętność czytania i pisania, zdolności analizowania i syntetyzowania, łatwość zapamiętywania i odtwarzania danego materiału, zdolność skojarzeń, dążenie do odkryć i eksperymentowania, zdolności literackie.

Warunki utrudniające rozwój ucznia zdolnego: nieadekwatna samoocena, trudności we współpracy z grupą rówieśniczą, nadmierne obciążanie dziecka dodatkowymi zajęciami, trudności w radzeniu sobie w sytuacjach wymagających rywalizacji, niechęć do uczenia się treści uznawanych za „nudne”, trudności w zrozumieniu ograniczonych możliwości kolegów o niższych umiejętnościach, nieadekwatne oczekiwania rodziców wobec dziecka, perfekcjonizm i stałe niezadowolenie z uzyskiwanych wyników, uzależnienie od motywacji zewnętrznej np. pochwał, wysokich ocen i wyników w konkursach. /Syndrom nieadekwatnych osiągnięć szkolnych /

KATEGORIE UCZNIÓW ZDOLNYCH Nie wszyscy zdolni uczniowie są jednakowi. Można podzielić ich na dwie kategorie, są to uczniowie: 1. MAJĄCY WYSOKIE OSIĄGNIĘCIA 2. MAJĄCY OSIĄGNIĘCIA PONIŻEJ MOŻLIWOŚCI

IDENTYFIKACJA UCZNIÓW ZDOLNYCH Odkrywanie zdolności dziecka to przywilej i obowiązek rodziców. Nauczyciele i psychologowie powinni im jednak w tym pomagać.

Jak rozpoznać dzieci uzdolnione? To zadanie trudne, długie i wymagające rozpoczęcia w możliwie najwcześniejszym wieku. Bardzo często zdolności specjalne ujawniają się dopiero wtedy, gdy dziecko bezpośrednio styka się z doświadczeniem, które budzi drzemiące w nim zdolności.

Jak zidentyfikować ucznia zdolnego? nominacja przyznana przez nauczyciela wyniki sprawdzianów wiadomości i umiejętności iloraz inteligencji Jak zidentyfikować ucznia zdolnego? nominacja przyznana przez rodzica zwycięstwa w konkursach i olimpiadach nominacje nadane przez grupę rówieśniczą nominacje przyznane przez ekspertów z danej dziedziny

SWOJE PONADPRZECIĘTNE ZDOLNOŚCI UCZEŃ ZDOLNY PRZEJAWIA W SZKOLE NA KILKU POLACH: artystycznym sportowym i motorycznym „akademickim” tj. w uczeniu się przedmiotów szkolnych odpowiadających gałęziom wiedzy technicznym społecznym /wykazuje talent przywódczy lub umiejętność skutecznego rozwiązywania problemów społecznych/ społecznym /wykazuje talent przywódczy lub umiejętność skutecznego rozwiązywania problemów społecznych/

PRACA Z UCZNIEM ZDOLNYM

Naczelnym hasłem kształcenia uczniów zdolnych jest: Pamiętaj !!! Naczelnym hasłem kształcenia uczniów zdolnych jest: SZYBCIEJ WIĘCEJ NA WYŻSZYM POZIOMIE ORYGINALNIE

Uczeń zdolny na lekcji – rozwiązania organizacyjne. Zamiast pogadanki zastosuj krótkie wprowadzenie w temat, po którym uczniowie – korzystając z dostępnych im źródeł (wcześniej przygotowanych), znajdą różne informacje do niego pasujące. Ćwiczenia utrwalające uczniowie mogą wykonywać nie tylko indywidualnie, ale również w parach, trójkach i grupach. Ćwiczenia utrwalające, prace domowe i prace klasowe powinny być zróżnicowane. Przydzielaj uczniom zdolnym specjalne role: asystenta, lidera itp.(prowadzenie fragmentu lekcji).

Uczeń zdolny na lekcji – rozwiązania organizacyjne. Pozwól uczniowi korygować błędy kolegów. Zadbaj o rozwijanie integracji w grupie. Prowadź lekcje w taki sposób, aby zainteresować uczniów. Prezentuj i nagradzaj twórcze prace. Zachęcaj do przygotowywania referatów. Podczas lekcji organizuj konkursy, zwłaszcza w rozwiązywaniu zadań trudniejszych.

Formy pracy z uczniem zdolnym: specjalne klasy i szkoły (np. gimnazja akademickie), zajęcia pozaszkolne (np. w domach kultury), indywidualny program i tok nauczania, zajęcia pozalekcyjne (np. koła zainteresowań), obozy naukowe, warsztaty badawcze, seminaria specjalistyczne, systemem stypendialny.

ZADANIA SZKOŁY

ZADANIA SZKOŁY Identyfikacja uczniów zdolnych. Zdiagnozowanie rodzaju inteligencji. Kierowanie rozwojem. Motywowanie ucznia zdolnego. Stwarzanie warunków do optymalnego rozwoju. intelektualnego, osobowościowego. Pomoc w rozwiązywaniu problemów emocjonalnych. Pomoc merytoryczna, udostępnianie źródeł wiedzy. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, kółek przedmiotowych zgodnych z zainteresowaniami. Indywidualizowanie nauczania.

ZADANIA SZKOŁY Wskazywanie form wypoczynku, relaksu. Korzystanie z badań poradni psychologiczno – pedagogicznej. Różnicowanie i poszerzanie programów nauczania. Tworzenie programów autorskich. Włączenie do współpracy instytucji działających na rzecz uczniów zdolnych (placówki specjalistyczne,ośrodki specjalistyczne, stowarzyszenia, fundacje, towarzystwa). Wspieranie twórczego i innowacyjnego myślenia. Stosowanie profilaktyki problemów związanych z występowaniem wybitnych zdolności.

PRACA NAUCZYCIELI Z UCZNIEM ZDOLNYM 1. Opracowanie indywidualnych planów pracy. 2. Opracowanie, dobór skutecznych form i metod pracy. 3. Motywowanie, aktywizowanie uczniów. 4. Wykorzystanie intelektualnego potencjału ucznia zdolnego. 5. Analizowanie osiągnięć. 6. Dzielenie się uwagami, doświadczeniami, spostrzeżeniami. 7. Nakłanianie uczniów zdolnych do samorealizacji. 8. Opracowanie narzędzi badań uczniów uzdolnionych. 9. Przyjmowanie roli doradcy, moderatora i organizatora procesu uczenia się. 10. Pomoc uczniowi w prawidłowej i szybkiej ocenie swoich pomysłów. 11. Współpraca z rodzicami dziecka zdolnego.

Kilka „złotych” wskazówek

Kilka „złotych” wskazówek Zaspokajaj potrzeby poznawcze dziecka. Rozwijaj myślenie twórcze. Pozwól uczniowi być twórczym. Wzmacniaj motywację. Stwarzaj zarówno okresy aktywności, jak i relaksu. Tworzenie odbywa się również w chwilach wytchnienia.

Kilka „złotych” wskazówek Nie narzucaj sztywnych schematów. Stwarzaj okazję do kontaktów grupowych i doświadczania zespołowego działania. Bądź nauczycielem o śmiałym i żywym umyśle. Takim, który potrafi tchnąć w uczniów swego ducha, porwać własnym przykładem, okazać zainteresowanie nawet przedziwnymi pomysłami wychowanków. Pamiętaj: dziecko zdolne jest przede wszystkim dzieckiem, a dopiero potem utalentowanym.

BIBLIOGRAFIA: 1. K. Bieluga, Uzdolnienia twórcze i ich rozpoznawanie, „Życie Szkoły” 2001, nr3. 2. M. Braun, M. Mach, Jak pracować ze zdolnym? Podręcznik dla nauczycieli i rodziców, ORE, Warszawa 2012. 3. J.W. Eby, J.F. Smutny, Jak kształcić uzdolnienia dzieci i młodzieży, Warszawa 1998. 4. W. Limona, J. Cieślikowska, D. Jastrzębska [red.], Zdolni w szkole, czyli o zagrożeniach i możliwościach rozwojowych uczniów zdolnych. Podręcznik dla nauczycieli i wychowawców, ORE, Warszawa 2012. 5. J. Zborowski, Rozwijanie aktywności twórczej dzieci, Warszawa 1986. 6.  E. Nęcka, Proces twórczy i jego ograniczenia, Impuls, Kraków 1995. 7. M. Tyszkowa, Zdolności, osobowość i działalność uczniów, PWN Warszawa 1990. 8. Z. Kołacz-Kordzińska, Praca z uczniem zdolnym. Poradnik dla nauczycieli i dyrektorów, VD, Warszawa 2013. 9. M. Partyka , One są wśród nas. Dzieci zdolne, CMPPP, Warszawa 2000. 10. T. Tomaszewski, [red.], Psychologia, Warszawa 1977.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ