Oczekiwania edukacyjne 15-latków w badaniach PISA w Polsce Michał Federowicz, Michał Sitek Instytut Filozofii Socjologii PAN Instytut Badań Edukacyjnych

Współczynnik skolaryzacji brutto (dla osób w wieku 19-24) W ostatnich 20 latach wysokie aspiracje edukacyjne radykalnie przeobraziły system edukacji w Polsce. Współczynnik skolaryzacji brutto (dla osób w wieku 19-24) Wzrost aspiracji edukacyjnych młodszego pokolenia, zwłaszcza kobiet i mieszkańców miast, przełożył się na wyraźne zwiększenie odsetka osób posiadających wykształcenie wyższe. Między 1995 a 2009 rokiem udział osób z wykształceniem wyższym w wieku 25-64 lat wzrósł z 9,7% do 21,2%.

Dotyczy to także szkolnictwa średniego, gdzie aspiracje edukacyjne były w latach 90. istotnym czynnikiem zmian w strukturze szkół Uczniowie pierwszych klas szkół średnich/ponadgimnazjalnych według typu szkoły

Między 2003 a 2009 r. znacząco wzrosły oczekiwania edukacyjne W 2009 wyższe wykształcenie spodziewało się osiągnąć 58% piętnastolatków. W 2009 r. aż 14% 15-latków sądziło, że zdobędzie doktorat.

Wysokie są też aspiracje rodziców: aż 69 Wysokie są też aspiracje rodziców: aż 69.5% rodziców chciałoby, żeby ich dziecko zdobyło wykształcenie wyższe. Dla córek odsetek ten jest wyższy (76%) niż dla synów (63%)

Oczekiwania chłopców i dziewcząt różnią się: dziewczęta częściej myślą o studiach, a chłopcy są bardziej zainteresowani kształceniem zawodowym

Różne są też preferencje dziewcząt i chłopców dotyczące wyboru szkoły po gimnazjum Wśród dziewcząt i chłopców rośnie zainteresowanie technikami. Wielu z nich chciałoby najpierw zdobyć zawód, a później kontynuować naukę na studiach

Oczekiwania uczniów dobrze odzwierciedlają ich poziom umiejętności Oczekiwany poziom wykształcenia a osiągnięcia uczniów w matematyce (PISA)

Dotyczy to też myślenia uczniów o ich planach edukacyjnych Plany edukacyjne a osiągnięcia uczniów w matematyce (PISA)

Poza płcią i poziomem umiejętności, na oczekiwania edukacyjne uczniów istotnie wpływa: - poziom wykształcenia rodziców, - aspiracje edukacyjne rodziców wobec dziecka, - możliwości ekonomiczne rodziny i wzory rodzinne (posiadanie przez rodziców stałej pracy) - inwestowanie przez rodziców w korepetycje dziecka. Czynniki te powodują, że niektórzy uczniowie o niskim poziomie umiejętności spodziewają się, że osiągną wyższe wykształcenie, a niektórzy uczniowie o wysokim poziomie umiejętności spodziewają się, że nie osiągną w przyszłości wyższego wykształcenia.

Oczekiwanie przez ucznia że osiągnie wyższe wykształcenie według poziomu umiejętności matematycznych i wykształcenia rodziców

Wyzwania tworzenie oferty dla najlepszych uczniów uczących się w szkołach zawodowych, którzy chcieliby w przyszłości uzupełniać swój portfel kompetencji tworzenie oferty edukacyjnej dla uczniów, którzy kończą edukację na poziomie liceum ogólnokształcącego i nie zdobywają matury (osoby, które najgorzej radzą sobie na rynku pracy) wzmacnianie aspiracji edukacyjnych chłopców, pod kątem ograniczenia ryzyka nie realizowania obowiązku nauki i przedwczesnego kończenia nauki wzmacnianie aspiracji edukacyjnych dzieci ze środowisk defaworyzowanych i wspieranie edukacji na poziomie wyższym najzdolniejszych uczniów z tych środowisk