PRAWO II PARTNERSTWO PUBLICZNO-PRYWATNE KONCESJA NA ROBOTY BUDOWLANE LUB USŁUGI

Literatura Cenkier A. Partnerstwo publiczno-prywatne jako metoda wykonania zadan publicznych. Oficyna Wydawnicza SGH, W-wa, 2011r. Zamówienia Publiczne . Doradca. Nr 171, lipiec/2011. Partnerstwo publiczno-prywatne. Raport samorządowy PPP. FORUM PPP, Nr 2/2011 (www) Brzozowska K. Partnerstwo Publiczno-Prywatne w Europie. CeDeWu, W-wa 2010 Lissowski O. (ed.) Public-private partnership. Wyd.Politechniki Poznańskiej. 2010. Bogdanowicz P. Bejm M. Piotrowski P. Ustawa o partnerstwie publiczno-prywatnym . Komentarz . CH Beck, W-wa 2009 Rytel R. Blackburn S. Kurzyński M. Partnerstwo publiczno-prywatne w praktyce. CH Beck , W-wa 2010. Korczyński T. Kozłowska A. Kozłowski K. Mednis A. Nowaczek A. Koncesja na roboty budowlane lub usługi a inne formy realizacji inwestycji publiczno-prywatnych. Wolters Kluwer Polska –ABC. W-a 2010. Mazurek G. Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi . Komentarz. Presscom. Wrocław 2010 Panasiuk A. Koncesja na roboty budowlane lub usługi . Partnerstwo publiczno-prywatne. Komentarz. Krótkie komentarze Becka 2009. Korbus B.P. Strawiński M. Partnerstwo publiczno-prywatne w Polsce. LexisNexis , W-wa 2006 Lissowski O. Partnerstwo publiczno-prywatne i świadczenia usług publicznych. Iuris , Poznań 2011 USTAWY Ust. z 19 grudnia 2008r. o partnerstwie publiczno prywatnym Ust. z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi Ustawa z dnia 29 stycznia 2004r. Prawo zamówień publicznych. Ustawa o organizacjach pożytku publicznego i wolontariacie z 24 kwietnia 2003r. Ustawa z 27 października 1994r. o autostradach płatnych oraz Krajowym Funduszu Drogowym

PLAN PPP jako forma współpracy międzysektorowej w świadczeniu usług publicznych PPP jako forma realizacji i eksploatacji infrastruktury usług publicznych PPP i zlecanie zadań publicznych dla NGO

PPP – różne znaczenia i klasyfikacje retoryka partnerska w polityce zagranicznej i wewnętrznej - slogan polityczny czy realne, nowe zjawisko rozwój społeczeństwa obywatelskiego i społeczności lokalnych -dialog społeczny, sieci realizacji polityk publicznych rekonstrukcja i rewitalizacja i obszarów miejskich różne formy współpracy międzysektorowej w świadczeniu usług publicznych i realizacji zadań publicznych – prywatyzacja/externalizacja realizacja długoterminowych projektów infrastrukturalnych oparta na podziale zadań o ryzyk PPP w tworzeniu woli politycznej i realizacji polityk publicznych dwustronne (oparte o stosunki kontraktowe ) i wielostronne (sieciowe ) projektowe i programowe kontraktowe i instytucjonalne model PPP i model koncesyjny symetryczne i asymetryczne luźne i ścisłe

PPP i świadczenie usług publicznych Procesy modernizacji w świadczeniu usług publicznych od „państwa dobrobytu „ do państwa „umożliwiającego” , „aktywizującego” , „sprawnego” od tradycyjnej administracji do NPZ i New Public Governance , „meta –zarządzania” , strategicznego zarządzania publicznego , partnerskiego i partycypacyjnego zarządzania publicznego, sieciowego zarzadzania publicznego Eksternalizacja (outsourcing administyracyjny) prywatyzacja Dwie płaszczyzny/funkcje działania Państwa: reglamentacyjno-dystrybucyjna i świadcząca (organizatorska) admin. na rzecz państwa i admin. na rzecz społeczeństwa funkcja wykonywania prawa i funkcja zaspokajania potrzeb społecznych funkcja reglamentacyjno-porządkowa i funkcja świadcząca (prestacyjna)

Paradygmat Kluczowe elementy Korzenie teoretyczne Natura państwa Główny przedmiot zainteresowania Nacisk na Mechanizm alokacji zasobów Natura systemu świadczenia usług Podstawowe wartości PA nauki polityczne i polityka publiczne unitarne system polityczny tworzenie i realizacja polityki hierarchia zamknięty etyka sektora publicznego NPM racjonalizacja, teorie wybory politycznego, teorie zarzadzania regulacyjna organizacja zarządzanie zasobami organizacji i rezultaty rynek i kontrakty otwarty, ratcjonalny efektywna konkurencja i rynek NPG Instytucjona lizm i teorie sieciowe plural istyczne w środowisku negocjacje wartości s, znaczeń i relacji sieci i kontrakty relacjonalne otwarte i zamknięlte rozproszone kwestionowalne Źródło : Osborne S. The New Public Governance ? 2010, s.10

Usługi sektora publicznego Współpraca sektora publicznego i prywatnego FORMY ORGANIZACYJNO-PRAWNE EKSTERNALIZACJI ŚWIADCZENIA USŁUG PUBLICZNYCH Usługi sektora publicznego Współpraca sektora publicznego i prywatnego PPP (w szerokim znaczeniu) Publiczna własność i zarzadzanie infrastrukturą Bezpośrednie świadczenia usług przez administrację lub pośrednie poprzez wyodrębnione wyspecjalizowane jednostki organizacyjne (zakłady) - Spółki publiczne Zamówienia publiczne (PPP w wąskim znaczeniu) Kontrakty prywatno/cywilno –prawne Regulowany rynek usług prywatnych Zamówienia publiczne (w wąskim znaczeniu ) PPP/koncesje Regulacja bezpośrednia Regulacja pośrednia Publiczne specyfikacje, płatności, ryzyka -Prywatne świadczenia (dostawy , roboty budowlane,usługi ) - Kontrakty DBB Podział zadań i ryzyk Partnerstwa kontraktowe i instytucjonalne (IPPP) PPP i koncesje kontrakty BOT Project finance - Koncesje administracyjne ( prawa szczególne i wyłączne , schematy autoryzacji ) Administracyjny monitoring i kontrola -Lewarowanie publiczne Partnerstwa strategiczne Struktury korporacyjne i sieciowe Konkurencja publiczno-prywatna

PPP w projektach infrastrukturalnych – cechy Mechanism for spreading risk, gaining off-balance-sheet financing and increasing innovation in design, construction and operation of infrastructure-based projects Commission of the European Communities, Green Paper on Public-Private Partnerships and Community Law on Public Contract and Concessions . Brussels, 30.4.2004.COM (2004) 327 final, p. 3. - the duration of the relationship between the partners; - the method of funding the project, often within the framework of complex models comprising many partners, mainly by the private partner with the involvement of public funds; - the important role of the project’s economic operator, where the public partner focuses on defining the objectives and their relevance to public interest, the quality of services provided, pricing policy and also assumes responsibility for the monitoring of the project’s compliance with the objectives; - the distribution of risks taken by the public and private partners (..) risk is distributed according to the capabilities of specific partner ÖPP -Merkmale (Partnerschaften Deutschlands) - Lebenszyklusansatz - Risikoallokation - Outputspezifikationen - Leistungs- und anreizorientierte Vergütungsmechanismen Organisational models (BOT) and financial models (Project Finance, PFI, debt financing)

Partnerstwo publiczno-prywatne Ustawa z 19 grudnia 2008 Przedmiotem ppp jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym Przez umowę o ppp partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, a w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego . Przedsięwzięcie: - budowa lub remont obiektu budowlanego - świadczenie usług - wykonanie dzieła w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartość lub użyteczność , - inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym , który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany.

PPP w projektach infrastrukturalnych a zmiana podejścia do świadczenia usług publicznych Przechodzenie od : kultury budowania do kultury świadczenia usług nabywania dóbr do nabywani usług myślenia w kategoriach nakładów do myślenia w kategoriach rezultatów krótkoterminowej kalkulacji kosztów do długoterminowej kalkulacji efektywności w całym cyklu życia (czynniki postępu: innowacyjne rozwiązania, konkurencja , lepsze projektowanie, transfer ryzyk, innowacyjne finansowanie, redukcja obciążeń podatkowych) Osoby odpowiedzialne za projekty PPP nie mogą już być tradycyjnymi urzędnikami czy specjalistami technicznymi . Musza stać się menadżerami . (DLA Piper, EPEC: European PPP Report 2009. s.5)

MOŻLIWE KORZYŚCI Z PPP Ocena Komisji Europejskiej: Lepsza realizacja projektów (terminowość, utrzymanie budżetu) Uzyskanie lepszej jakości infrastruktury w stosunku do ceny Rozłożenie kosztów finansowania infrastruktury na cały okres użytkowania obiektu i przyspieszenie realizacji projektów Poprawa podziału ryzyka Lepsze zarządzanie Zmniejszenie kosztów ( m.in. w stosunku do zamówień publicznych) Zwiększenie szans na nowe rozwiązania w zakresie zrównoważonego rozwoju , badań i innowacji Przekazanie sektorowi prywatnemu głównej roli w opracowywaniu i wprowadzaniu w życie długofalowych strategii ważnych projektów przemysłowych, infrastrukturalnych, handlowych Zwiększenie udziału przedsiębiorstw unijnych w rynku zamówień publicznych w krajach trzecich Efekt dźwigni finansowej Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów. Wspieranie Inwestycji publiczno-prywatnych krokiem w kierunku naprawy gospodarki i długoterminowej zmiany strukturalnej: zwiększanie znaczenia partnerstw publiczno- prywatnych. Bruksela 19.11.2009, KOM (2009) 615 wersja ostateczna.

Oczekiwane kluczowe korzyści z PPP dla interesu publicznego - według poradnika UZP Realizacja projektów w sytuacji ograniczonej dostępności kapitału publicznego Ograniczone koszty całkowite projektu Lepsza alokacja ryzyka Zwiększona efektywność procesu wdrażania i zarządzania projektem Wyższa jakość usług publicznych Generowanie dodatkowych przychodów Poprawa działania administracji publicznej Wprowadzenie mechanizmów konkurencji w proces świadczenia usług publicznych Źródło: Urząd Zamówień Publicznych. Partnerstwo Publiczno-Prywatne. Poradnik. W-wa 2010r. s. 24

Trudności w realizacji projektów PPP/BOT długotrwałość czasu poświęcanego na negocjowanie kontraktu duże opóźnienia w negocjacjach wysokie koszty udziału w negocjacjach ryzyka powiązań i nadużyć korupcyjnych w znacznej skali Inne : niewiele projektów kończy się zawarciem umowy, zagrożenia wynikające z braku potrzebnych doświadczeń i umiejętności, prowadzi do wyższych bezpośrednich opłat ponoszonych przez użytkowników, nakładane są nadmierne ograniczenia na uczestników, duże ryzyko spoczywające na prywatnych przedsiębiorcach, kłopoty z ustaleniem przez władze jasnych celów i kryteriów oceny, może prowadzić do wysokich kosztów projektów, duże opóźnienia powodowane przez debaty polityczne, ograniczenie możliwości egzekwowania odpowiedzialności za projekt, ograniczenie możliwości zatrudnienia. Li B. Akintoye A. Edwards P.J. Hardcastle C. Perceptions of positive and negative factors influencing the attractiveness of PPP/PFI procurement for construction projects. Engineering ,Construction and Architectural Management, Vol. 12 No.2, 2005

Zasady ustawy o PPP z 19 grudnia 2008 przyznanie zainteresowanym jak największej swobody kształtowania partnerstwa, ochrony najważniejszych interesów publicznych, ochrony uzasadnionych interesów partnerów prywatnych, ochrony długu publicznego, zgodności z prawem Unii Europejskiej. ( Rządowy projekt ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. Uzasadnienie. ) Uchylona ustawa o PPP z 28 lipca 2005r. i rozporządzenie wykonawczym Min. Finansów z dnia 30 czerwca 2006r. w sprawie niezbędnych elementów analizy przedsięwzięcia PPP.

Modele PPP Modele organizacyjno-prawne Tradycyjne kontrakty na roboty budowlane (k.c.; ust. o gospodarce nieruchomościami, ust. o gospodarce komunalnej, zamówienia publiczne / rozszerzone modele kontraktowania (BOT) Model PPP / koncesja na roboty budowlane lub usługi Umowne PPP / instytucjonalne (IPPP) Modele finansowe Tradycyjne (kredyt) finansowanie / finansowanie dłużne (project finance, obligacje przychodowe) Publiczne finansowanie i ryzyko / prywatne finansowanie i ryzyko Wynagrodzenie za dostępność (ryzyko dostępności) / wynagrodzenia za wykorzystanie (ryzyko popytu)

Modele kontraktowania Model tradycyjny DBB Umowa o roboty budowlane: Przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej , a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót , w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia . Art. 647 k.c. Modele BOT   DB Design-Build BOT Build-Operate-Transfer BTO Build-Transfer-Operate BOOT Build-Own-Operate-Transfer BOO Build-Own-Operate DBFO Design-Build-Finance-Operate BLTM Build-Lease-Transfer-Maintain LROT Lease-Renovate-Operate-Transfer

UMOWA DEVELOPERSKA Ustawa o własności lokali z dnia 24 czerwca 1994 r. (tekst jedn. z 8 sierpnia 2000r) Art. 9.1. Odrębna własność lokalu może powstać także w wykonaniu umowy zobowiązującej właściciela gruntu do wybudowaniu na tym gruncie domu, oraz do ustanowienia – po zakończeniu budowy- odrębnej własności lokali i przeniesienia tego prawa na druga stronę umowy lub na inną wskazaną w umowie osobę. 9.2. Do ważności umowy (..) niezbędne jest aby strona podejmująca się umowy była właścicielem gruntu na którym dom ma być wzniesiony, oraz aby uzyskała pozwolenie na budowę, , a roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu i o przeniesienie tego prawa zostało ujawnione w księdze wieczystej. 9.3. W wypadku wykonywania umowy w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, na wniosek każdego nabywcy , sąd może powierzyć w trybie postępowania nieprocesowego , dalsze wykonywanie umowy innemu wykonawcy na koszt i niebezpieczeństwo właściciela gruntu.

Przygotowanie organizacyjne Powołanie zespołu do spraw projektu. Zdefiniowanie podstawowych celów i założeń projektu. Koncepcja. Program funkcjonalno- użytkowy. Określenie wstępne alternatyw realizacyjnych przedsięwzięcia oraz przeprowadzenie wstępnych analiz Decyzja co do wstępnego wyboru wariantu realizacji projektu - ewentualnie w formule PPP i podjęcia czynności przygotowawczych Przygotowanie planu prac przygotowawczych. Określenie zakresu doradztw, analiz i opracowań wstępnych oraz wybór ich wykonawców. Decyzja co do formy partnerstwa (umowne czy w formie spółki) i trybu wyłonienia partnera prywatnego. Przygotowanie dokumentacji do procedur wyłonienia partnera prywatnego. Czynności administracyjne związane z realizacją procesów budowlanych. 1.Project conceptualization 2.Establish project objectives 3.Create the project vision 4.Complete development market demand analysis 5.Develop land, building and infrastructure program 6.Complete design 7.Prepare development budget and schedule 8.Complete financial analysis 9.Prepare development phasing plan 10.Develope alternative public/private finance plans 11.Develope alternative ownership, investment, development and operation scenarios 12.Develope public/private financing structure 13.Complete developer solicitation process 13.Negotiate development agreement Stainback J. Public/Private Finance and Development. Methodology, Deal Structuring, Developer Solicitation. John Wiley&Sons Inc. USA, Canada 2000, p.36

Analizy wstępne Partner publiczny powinien wykazać że realizacja przedsięwzięcia w modelu PPP jest wykonalna i korzystniejsza od innych sposobów realizacji Analizy sposobów realizacji: zakres, ekonomiczno-finansowa, prawna, ryzyk i wrażliwości Analizy ekonomiczne i finansowe - nakłady całkowite, źródła finansowania, koszty, rachunek zysków i strat , rachunek przepływów finansowych, wskaźniki efektywności, NPV, wewnętrzna stopa zwrotu, zagrożenia – porównanie kosztów i korzyści z realizacji w różnych modelach organizacyjno-finansowych (public comparator) Analizy prawne : - PPP czy koncesja lub tradycyjne (zamówienia publiczne , ust. o gosp. komunalnej, ust. o gosp. nieruchomościami) - analizy umów - stan prawny składników majątkowych, zwłaszcza wkład własny i skutki przekazania składników majątkowych na początku i po zakończeniu przedsięwzięcia

Analizy ryzyk i ich podziału Rodzaje ryzyk: budowy (konstrukcyjne) dostępności, popytu, rynkowe dotyczące nakładów, polityczne, legislacyjne, makroekonomiczne, regulacyjne (zmiany systemów opłat), przychodowe, wystąpienia siły wyższej, rozstrzygania sporów, stanu środowiska naturalnego, lokalizacji przedsięwzięcia, warunków i terminów przekazania składników majątkowych oraz ich końcowej wartości, braku akceptacji społecznej. Analiza ryzyk : rodzaje, prawdopodobieństwo, oszacowanie wartości, oszacowanie wpływu, sposoby i koszty zapobiegania Dokumentacja do analiz ryzyka : raport środowiskowy, wnioski z raportu geotechnicznego, inżynieryjny projekt koncepcyjny, plan sytuacyjny, studium wykonalności wraz z dokumentami źródłowymi, model finansowy, projekty istotnych umów dotyczących przedsięwzięcia

Wynagrodzenie i procedury wyboru partnera prywatnego Wynagrodzenie partnera prywatnego zależy przede wszystkim od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu ppp. Umowa o ppp określa skutki nienależytego wykonania i niewykonania zobowiązania , a w szczególności kary umowne i obniżenie wynagrodzenia partnera prywatnego . (Ust. o ppp. Art.7) Jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu ppp, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej, wyboru partnera dokonuje się stosując przepisy ust. o koncesji na roboty budowlane lub usługi. W innych przypadkach wyboru partnera prywatnego dokonuje się stosując przepisy ust. prawo zamówień publicznych. (dialog konkurencyjny, negocjacje z ogłoszeniem) Płatność koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza nie może prowadzić do odzyskania całości związanych z wykonywaniem koncesji nakładów poniesionych przez koncesjonariusza. Koncesjonariusz ponosi w zasadniczej części ryzyko ekonomiczne wykonywania koncesji. (Ust.o koncesji na rob.budowlane lub usługi. Art.1.3.)

- podlega względnie szerokim stopniu swobodzie umów PPP Ustawa z 19 grudnia 2008 Koncesje Ustawa z 9 stycznia 2009 Charakter ramowy - podlega względnie szerokim stopniu swobodzie umów Charakter ramowo-proceduralny zaprojektowanie , wybudowanie , finansowanie i eksploatacja (rob.bud.) lub finansowanie i eksploatacja (usługi) Brak obowiązku sporządzania analiz Wskazanie aby decyzja podmiotu publicznego była starannie przeanalizowana Procedura wyboru partnera prywatnego: prawo zamówień publicznych lub u ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi Odrębny tryb wyboru koncesjonariusza Możliwość dowolnego podziału ryzyka między partnerów W zasadniczej części ryzyko ponosi koncesjonariusz Możliwe PPP w formie spółki (IPPP) Tylko umowne Tylko ogólny opis przedmiotu PPP Roboty budowlane lub usługi Zarządzanie infrastrukturą w fazie eksploatacji jest obowiązkowym elementem umowy Umowa nie musi obejmować zarządzania infrastrukturą w fazie eksploatacji Wynagrodzenie partnera prywatnego może pochodzić w całości z funduszy publicznych Wynagrodzenie prywatnego partnera musi być w zasadniczej części finansowane z opłat ostatecznych użytkowników Dopuszczalne tylko przewidziane istotne zmiany umowy Dopuszczalne istotne zmiany umowy w okolicznościach których nie można było przewidzieć

Postępowanie o zawarcie umowy koncesji Ust. z 9 stycznia 2009r. (rozdz Kodeks cywilny i ust. z 9 stycznia 2009 (lex specialis) Respektowanie zasad: równego i niedyskryminacyjnego traktowania, przejrzystości i uczciwej konkurencji Opis przedmiotu koncesji poprzez: specyfikacje techniczne, wymagania funkcjonalne, mieszany Ustalenie szacunkowej wartości koncesji (bez VAT) - koszt robót budowlanych i dostaw oddanych przez koncesjodawcę do dyspozycji koncesjonariusza - koszt usług Ogłoszenie o koncesji Wniosek o zawarcie koncesji : - oświadczenie o zgłoszeniu udziału w postępowaniu - oświadczenia o spełnianiu warunków i ew. inne oświadczenia Zaproszenie do udziału w negocjacjach - negocjacje – protokół Ewentualna zmiana wymagań określonych w ogłoszeniu o koncesji Zaproszenie do złożenia ofert i przesłanie opisu warunków koncesji Złożenie ofert Ew. wyjaśnienia, sprecyzowania , dopracowanie ofert Wybór najkorzystniejsze j oferty na podstawie kryteriów oceny określonych w opisie Poinformowanie oferentów Złożenie dokumentów Podpisanie umowy Ew. odwołanie postępowania Protokół z postępowania

Ogłoszenie o koncesji i opis warunków koncesji nazwa i adres koncesjodawcy określenie przedmiotu koncesji miejsce i termin składania ofert termin związania ofertą termin wykonania przedmiotu koncesji ew. opłaty za korzystanie z przedmiotu koncesji przez koncesjonariusza lub os. 3 warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny ich spełniania informacja o dokumentach składanych przez podmiot którego oferta została uznana za najkorzystniejszą ew. informacja nt. wadium kryteria oceny ofert oraz ich znaczenie warunki uznania oferty za nieodpowiadającą wymaganiom okoliczności uzasadniające odwołanie postępowania pouczenie nt. prawa wniesienia skargi Ogłoszenie nazwa i adres koncesjodawcy określenie przedmiotu koncesji miejsce i termin składania wniosków o zawarcie umowy koncesji opis potrzeb lub wymagań koncesjodawcy termin wykonania przedmiotu koncesji warunki udziału w postępowaniu oraz sposób dokonywania oceny ich spełniania informacja o dokumentach potwierdzających spełnianie warunków informacje nt. wadium kryteria oceny ofert oraz ich znaczenie warunki uznania oferty za nieodpowiadającą wymaganiom okoliczności uzasadniające odwołanie postępowania

Kryteria oceny ofert Art.17 ust. o koncesji Mogą być w szczególności: czas trwania koncesji wysokość współfinansowania przedmiotu koncesji ze środków oferenta koszty użytkowania przedmiotu koncesji wysokość opłaty za usługę świadczona na rzecz osób trzecich korzystających z przedmiotu koncesji jakość wykonania wartość techniczna właściwości estetyczna i funkcjonalne aspekty środowiskowe rentowność termin wykonania przedmiotu koncesji Kryteria mogą również dotyczyć właściwości zainteresowanego podmiotu Art.6 ust. o PPP Najkorzystniejszy bilans wynagrodzenia i innych kryteriów dotyczących przedmiotu przedsięwzięcia 1) Kryteria podstawowe : - podział zadań i ryzyk - terminy i wysokość płatności i innych świadczeń podmiotu publicznego 2) Inne kryteria fakultatywne - podział dochodów z przedsięwzięcia - stosunek wkładów własnych partnerów - efektywność realizacji przedsięwzięcia, w tym wykorzystania składników majątkowych - kryteria odnoszące się bezpośrednio do przedmiotu przedsięwzięcia , w szczególności: jakość, funkcjonalność, parametry techniczne, poziom oferowanych technologii, koszt

Umowa koncesji Forma pisemna (ad solemnitatem) Określenie przedmiotu koncesji Termin wykonania przedmiotu koncesji Okres obowiązywania umowy koncesji Sposób wynagrodzenia koncesjonariusza Określenie płatności koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza Wskazania i podział ryzyka związanego z wykonywaniem przedmiotu koncesji Normy jakościowe i standardy stosowane przy wykonywaniu przedmiotu koncesji Uprawnienia koncesjodawcy w zakresie kontroli Warunki przedłużenia lub skrócenia okresu obowiazywania umowy Warunki i sposób rozwiązania umowy koncesji Warunki i zakres odpowiedzialności stron z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania przedmiotu koncesji Wykaz dokumentów jakie strony umowy są obowiązane uzyskać lub dostarczyć w celu realizacji umowy Tryb i warunki rozwiązywania sporów Inne: Warunki i sposób udostępniania koncesjonariuszowi składników majątkowych Opłaty pobierane przez koncesjonariusza od osób trzecich Warunki dopuszczalności podwykonawstwa

PPP w formie spółki (IPPP - instytucjonalne) Umowa o ppp może przewidywać, że w celu jej wykonania podmiot publiczny i partner prywatny zawiążą spółkę kapitałową, spółkę komandytową lub spółkę komandytowo-akcyjną.

PPP i istotne zmiany umowy Logika transakcyjna zamówień publicznych i logika partnerska. „Zamówienia spiralne” a wymogi uczciwej konkurencji Zmiana zakresu współpracy w IPPP Zmiany partnera (step-in) Niedopuszczalność istotnych zmian umowy

Istotne zmiany umowy Ustawa o PPP Zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy chyba, że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia, oraz określił warunki takiej zmiany. Art. 13.1. ustawy o PPP / Art. 144.1 Pzp Orginalna (nieaktualna wersja ) Zakazuje się zmian postanowień zawartej umowy o ppp chyba, że konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności których nie można było przewidzieć w chwili zawarcia umowy. Art.13.1 ust. o PPP Ustawa o koncesji Zakazuje się zmian umowy w stosunku do treści oferty na podstawie której zawarto umowę koncesji chyba, że konieczność wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności których nie można było przewidzieć w dniu zawarcia umowy. Zmiana umowy dokonana z naruszeniem ust.1 jest nieważna Art. 23 ust. 1 i 2 ustawy o koncesji

Ochrona długu publicznego i finansowanie dłużne infrastruktury usług publicznych Światowy kryzys finansowy i kryzys finansów publicznych, (problem finansowania infrastruktury – post welfare state) Kryteria Maastricht: 3% deficyt/GDP; 60% dług/GDP Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto.( Konstytucja RP, art. 216 ust.5) Inicjatywa ustawodawcza w sprawie (..) ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów (Konstytucja RP, art. 221) Ustawa o poręczeniach i gwarancjach finansowych udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne z 8 maja 1997r. Problem oceny dłużnego finansowania inwestycji w ramach PPP - odróżnienie PPP (dłużne finansowanie infrastruktury publicznej, wynagrodzenie powyżej 50% płatności publiczne, zamówienia publiczne) i - koncesji (zakup usług, wynagrodzenie z płatności użytkowników ostatecznych) Kryteria ESA95 klasyfikacja podziału ryzyk i zaliczenia tworzonej infrastruktury do publicznych środków trwałych (ryzyka: budowy, dostępności, popytu), kalkulacyjny dług i deficyt

ESA 95 – Kryteria długu publicznego Aktywa PPP są klasyfikowane w bilansie partnera prywatnego: partner prywatny ponosi ryzyko budowy,oraz co najmniej jedno z dwóch pozostałych ryzyk (dostępności i popytu) nie ma mechanizmów zwrotnego przerzucania długu na sektor publicznych Aktywa PPP są klasyfikowane w bilansie partnera publicznego : partner publiczny przejmuje na siebie ryzyko budowy, albo partner prywatny przejmuje tylko to ryzyko (kalkulacyjna pożyczka i kalkulacyjne oprocentowanie) Ryzyko budowy (konstrukcyjne) Ryzyko dostępności Ryzyko popytu

PPP i klasyfikacja tytułów dłużnych Do tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego wchodzą także kredyty i pożyczki , przy czym do tej kategorii zalicza się również umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, które mają wpływ na poziom długu publicznego, papiery wartościowe, których zbywalność jest ograniczona, umowy sprzedaży w których cena jest płatna w ratach, umowy leasingu zawarte z producentem lub finansującym, w których ryzyko i korzyści z tytułu własności są przeniesione na korzystającego z rzeczy, a także umowy nienazwane o terminie zapłaty dłuższym niż rok, związane z finansowaniem usług, dostaw, robót budowlanych, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu, z uwzględnieniem podziału na: a) krótkoterminowe, o pierwotnym terminie zapłaty nie dłuższym niż rok, lub podlegające spłacie na żądanie; b) długoterminowe, o pierwotnym terminie zapłaty dłuższym niż rok. Rozporządzenie Min.Finansów z 23 grudnia 2010r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa.

Aktualne zagadnienia PPP w infrastrukturze Zainteresowanie projektami małymi w Polsce, Panaceum na brak środków inwestycyjnych czy value for money Ograniczona przydatność doświadczeń zachodnich/anglosaskich, różnice prawne Opory MSP , związków zawodowych i innych środowisk Główne obszary w Polsce: sport i rekreacja, parkingi, projekty rewitalizacyjne, drogi, szkoły i administracja , gospodarka odpadami Postulaty wsparcia publicznego i standaryzacji kontraktów , dążenie do ograniczenia ryzyk politycznych i prawnych, rynkowych . Poznański projekt spalarni śmieci Brak sprawdzonych praktycznie doradców Dominująca rola banków (zakres analiz, możliwości podjęcia ryzyk przez kredytobiorców, relatywnie krótkie terminy kredytowania,) Sektor drogowy – raczej opłaty za dostępność niż opłaty beneficjentów („real toll” shadow toll”) Kłopoty z finansowaniem hybrydowym

Transfer zadań i długów ? Transfer zadań (i długu) do spółek komunalnych i organizacji pozarządowych (ze wsparciem FS) Koncepcje wsparcia dla spółek komunalnych (umowy gwarancyjne) - dopłaty - dokapitalizowanie - umowa gwarancyjna (wykonanie świadczenia przez osobę trzecią) art.391 k.c. - umowy o przejęcie długów/wierzytelności - sprzedaż części akcji spółek komunalnych z prawem odkupu Umowy nazwane czy obejście prawa ? Logika formalno-prawna i ekonomiczna Przekazanie zadań do organizacji pożytku publicznego i dofinansowanie FS Obligacje przychodowe BGK

Umowa o świadczenie przez osobę trzecią (art.391 k.c.) Jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie , ten kto takie przyrzeczenia uczynił, odpowiedzialny jest za szkodę, którą druga strona ponosi przez to, że osoba trzecia odmawia zaciągnięcia zobowiązania albo nie spełnia świadczenia. Może jednak zwolnić się od obowiązku naprawienia szkody spełniając przyrzeczone świadczenie chyba , że sprzeciwia się to umowie lub właściwości świadczenia.

Przelew wierzytelności (cesja) (art.509 k.c.) Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) chyba, że sprzeciwiało by się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania (art.509 §1kc.) Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art.509 §2kc.) Forfaitierungsmodell mit Einredeverzicht (Inhabermodell) Struktura Finansowanie końcowe Finansowanie budowy z kredytu pomostowego p.pryw (zastrzeżenie warunków kredytowania podobnego do publicznego) Przelew wierzytelności p.pryw na rzecz banku (możliwość dalszej odprzedaży) P.publiczny spłaca na rzecz banku kredyt pomostowy z oprocentowaniem w okresowych ratach i zrzeka się prawa do wnoszenia sprzeciwów i zarzutów. Po oddaniu do eksploatacji płatności okresowe p.publicznego na rzecz p.pryw. (koszty eksploatacji i konserwacji na konto objęte zastawem, wynagrodzenie p.pryw) (wg. modelu Partnerschaften Deutschlands)

Realizacja zadań publicznych przy udziale NGO Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie z 24 kwietnia 2003 Działalność pożytku publicznego – społecznie użyteczna, prowadzona przez NGO w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. NGO – organizacje pozarządowe, non-profit, nie będące jedn.sekt.fin.publ. Organizacja pożytku publicznego musi spełniać kryteria określone w ustawie. Wpis do KRS o spełnieniu wymagań. Działalność NGO w zakresie pożytku publicznego: - nie jest działalnością gospodarczą - może być prowadzona jako działalność nieodpłatna lub odpłatna (dochód wyłącznie na realizację zadań publicznych i cele statutowe)

Współpraca administracji z NGO Współpraca administracji z NGO w formach: zlecania realizacji zadań publicznych wymiana informacji i harmonizowanie działalności konsultowanie projektów aktów normatywnych tworzenie wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym Formy zlecania zadań publicznych: - powierzenie wykonywania zadań wraz z dotacją na finansowanie realizacji - wspieranie takich zadań wraz z dotacją na dofinansowanie realizacji Wspieranie i powierzanie zadań odbywa się: - po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert - ew. zakup usług na zasadzie zamówień publicznych lub ustawy o partnerstwie p.p. Umowa o wspieranie lub powierzenie zadania. Kontrola i ocena