ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50 Budowa Międzygminnego Zakładu Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Tychach Marek Mrówczyński MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. TYCHY ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50

partner systemu gospodarki odpadami Strategia gospodarki odpadami MISJA SPÓŁKI Budowa regionalnego systemu gospodarki odpadami dla gmin wspólników spółki, uwzględniającego wszystkie wymagania prawodawstwa krajowego i unijnego oraz potrzeby lokalnych społeczności, według najwyższych standardów środowiskowych. GMINY 1) Stworzenie ram instytucjonalno- prawnych funkcjonowania systemu gospodarki odpadami, w tym jego finansowanie. 2) Zlecenie zadań własnych gmin z zakresu gospodarki odpadami spółce. REGIONALNY SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI Kompleksowe zagospodarowanie odpadów komunalnych, zielonych, budowlanych, selektywnych, przemysłowych – zmiana filozofii postrzegania odpadów – odpad jako surowiec do wytwarzania produktów – w tym przede wszystkim produkcji energii. Zamknięcia łańcucha gospodarowania odpadami (wytwarzanie, redukcja ilości wytworzonych odpadów, zawrócenie produktów gospodarowania odpadami do gospodarki, utylizacja odpadów resztkowych), Operator systemu: wywóz, transport, unieszkodliwianie, odzysk, recykling, produkcja OZE, działalność edukacyjna. SPOŁECZNOŚĆ LOKALNA partner systemu gospodarki odpadami Świadomy uczestnik nowego systemu gospodarki odpadami, NOWA IDEA: mieszkaniec nie wyrzuca odpadów, tylko je oddaje celem wytworzenia z nich utylitarnych produktów i zagospodarowania odpadów resztkowych, Finansowanie systemu – zasada zanieczyszczający płaci, Adresat działalności edukacyjnej. MPGO i EO MASTER Sp. z o.o. --- MASTER Odpady i Energia MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. Tychy ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50

OPIS ZAKŁADU Zakład będzie składał się z następujących obiektów: Obiekt nr 1 – Część Mechaniczna (w tym m.in. hala i instalacja technologiczna mechanicznego przetwarzania odpadów z linią produkcji komponentów RDF, wiaty magazynowe, Węzeł Przetwarzania Odpadów Budowlanych). Obiekt nr 2 – Część Biologiczna (w tym m.in. hale, instalacja technologiczna fermentacji, instalacja intensywnej stabilizacji tlenowej, hala dojrzewania stabilizatu, biofiltr z płuczką, Węzeł Kogeneracji). Obiekt nr 3 – Obiekty Towarzyszące Niezbędne Dla Funkcjonowania Zakładu (w tym m.in. Budynek Administracyjno-Socjalny, Punkt Ewidencji Dowożonych Odpadów, sieci i instalacje, zagospodarowanie terenu).

OPIS ZAKŁADU cd. Część Mechaniczna to nowoczesna, zmechanizowana linia sortownicza, z wykorzystaniem obok standardowych urządzeń sortujących, również separatorów optycznych (7 szt.), które pozwalają odejść od pokutującej w Polsce i Europie segregacji ręcznej odpadów komunalnych na rzecz nowoczesnej segregacji mechanicznej. W efekcie odzysk odpadów na linii będzie znacznie wyższy i mniej odpadów będzie musiało być zagospodarowanych na składowisku, czy w inny nieefektywny sposób. W ramach tej linii będzie funkcjonował moduł do odzysku komponentów paliwa modyfikowanego, co pozwoli odzyskać resztkowe tworzywa, makulaturę, elementy gumowe, drewniane itp. i skierować je jako paliwo RDF do energetycznego wykorzystania. W ramach tej części będzie też funkcjonował Węzeł Przetwarzania Odpadów Budowlanych. Odpady budowlane będą odzyskiwane w dwóch kategoriach: dla przemysłu budowlanego i do pozostałego zagospodarowania. Część Biologiczna – fermentacja frakcji biodegradowalnych wraz ze stabilizacją tlenową. Frakcje biodegradowalne zostaną skierowane do fermentacji beztlenowej, dzięki czemu zostanie odzyskany biogaz do energetycznego wykorzystania. Odpad pofermentacyjny zostanie poddany intensywnej stabilizacji tlenowej w tunelach kompostujących, a następnie dokompostowany w zamkniętej hali. W powiązanym z tą częścią Węźle Kogeneracji otrzymany biogaz będzie wykorzystany do produkcji odnawialnej energii elektrycznej i odnawialnej energii cieplnej, zawracanej na potrzeby zakładu. Przedsiębiorstwo uzyska jednocześnie tzw. zielone certyfikaty. Kompostownia będzie dwufunkcyjna: do kompostowania oraz alternatywnie do biosuszenia odpadów biologicznych, celem zwiększenie komponentów do paliwa RDF. Obiekty pozostałej infrastruktury Zakładu pozwolą na jego bezpieczną i efektywną eksploatację, zapewniając również odpowiednie warunki pracy dla zatrudnionych osób.

NOWCZESNOŚĆ, ELASTYCZNOŚĆ, FUNKCJONALNOŚĆ W pełni zautomatyzowana, funkcjonalna i elastyczna linia technologiczna do rozsortowania odpadów oraz do produkcji paliwa RDF, która może być nastawiona na produkcję surowców recyklingowych lub paliw alternatywnych, zależnie od zapotrzebowania na rynku. Linia wyposażona jest w separatory optyczne, sterowne przez komputery przemysłowe, które samodzielnie dokonują rozsortowania odpadów na wymagane frakcje i rodzaje. System zagospodarowania odpadów biedegradowalnych: a) proces fermentacji beztlenowej w zamkniętych, żelbetowych komorach fermentacyjnych i produkcja w jej wyniku biogazu do produkcji energii, b) dwufunkcyjna kompostowania, która zapewnia bądź pełne skompostowanie odpadów, zgodnie z obowiązującymi normami lub wyprodukowanie z nich biosuszu do produkcji paliw alternatywnych lub innego wykorzystania w procesie spalania, Produkcja odnawialnej energii elektrycznej i cieplnej z odpadów i znaczne samozasilenie zakładu w energię. System zarządzania powietrzem – system wentylacji zapewnia pobór powietrza ze wszystkich newralgicznych miejsc i skierowanie go do chemicznego i biologicznego oczyszczenia. System zarządzania powietrzem wspierany jest przez system zarządzania bramami, wyposażonymi w system dozodoryzacji i kurtyny powietrzne. Do atmosfery oddawane jest całkowicie zneutralizowane zapachowo powietrze. System zarządzania wodą – występuje ujemny bilans wody, w związku z tym wprowadzono trzystopniowy system: recyrkulacja wody procesowej, w razie jej braku pobór wody opadowej, w razie braku wody opadowej pobierana jest dopiero woda wodociągowa. Zakład kompaktowy zajmujący powierzchnię zaledwie 3,5 ha. MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. Tychy ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50

Schemat MZKZOK w Tychach Odpady zmieszane Odpady segregowane SORTOWNIA Frakcja biologiczna Frakcja surowcowa Frakcja energetyczna Kompostowanie/ Stabilizacja tlenowa/ Biosuszenie Recykling Produkcja RDF Fermentacja beztlenowa Biogaz Metan BALAST Stabilizat / Kompost nieodpowiadający wymaganiom (rekultywacja składowiska) Energia elektryczna Energia cieplna KOGENERACJA Składowisko Spalarnia

SCHEMAT IDEOWY MZKZOK W TYCHACH CZĘŚĆ BIOLOGICZNA MBP CZĘŚĆ MECHANICZNA MBP Szkło Odpady tarasujące Odpady niebezp. INSTALACJA CHP DO WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPLNEJ 2 AGREGATY KOGENERACYJNE 332kWe/365kWc SITO BĘBNOWE NR 1 340mm / 160mm ODPADY ZIELONE OGRODOWE I Z SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI DO ODRĘBNEGO KOMPOSTOWANIA ZBIORNIK BUFOROWY FRAKCJI BIO Frakcja 0-15mm Do stabilizacji fr. 160-340mm KABINA WSTĘPNA 6 STANOWISK NADAWA PODAJNIK KANAŁOWY fr. 0-160mm SEP. BALIST. DO CZĘŚCI TWARDYCH SITO BATUTOWE 15mm fr. 0-60mm SITO BĘBNOWE NR 2 60mm / 80mm fr. > 340mm PRODUKCJA BIOGAZU 100 m3/Mg Sep. Fe ROZRYWARKA WORKÓW Cz. twarde BALAST fr. 80-160mm Część frakcji > 20mm materiał strukturalny KOMPOSTOWNIA TUNELOWA 6 TUNELI (INTENSYWNA STABILIZACJA LUB BIOSUSZENIE) SEP. BALISTYCZ. 3D/2D fr. 60-80mm Moduł odwadniania 3D Do stabilizacji FERMENTACJA SUCHA POZIOMA W DWÓCH REAKTORACH SEP. NIR Tworz. szt. SEP. NIR PET ODPADY ZMIESZANE 70 000 Mg/a SELEKTYWNA ZBIÓRKA 4 000 Mg/a ODPADY WIELKOGABARYTOWE PET 1 2D KAB. KABINA SORTOWNICZA 12 STANOWISK 2 Stan. doczyszczająco - dosortowujących surowce PET ROZDRABNIACZ WSTĘPNY PET 2 Sep. Fe HALA STABILIZACJI TLENOWEJ Kaskada Track Sortingu SEP. NIR Folia FOLIA STABILIZAT Z MBP ODZYSK Do paliwa – po biosuszeniu Do rekultywacji – frakcja < 20mm Kompost z odpadów zielonych LUB UNIESZKODLIWIANIE Do deponowania Sep. NFe SITO MOBILNE 20 mm SEP. NIR Papier/ Karton PAPIER/ KARTON KONTENER SEP. NIR PE/PP fr. > 340mm Do rozdrobnienia PE PE/PP po wysortowaniu w kabinie folii i kartonu PP ODZYSK ENERGETYCZNY PALIWO RDF SEP. NIR Tetra TETRA TETRA/ INNE INNE SEP. NIR RDF SUROWCE NFe Fe ODZYSK METALI AT4 < 10 mg O2/g s. m. 2 BOKSY NA PALIWO RDF 1 st. Stabilizacji : pofermentat 10 dni, zielone 2,5 tyg. 2 st. Stabilizacji: pofermentat 2 tyg. (w sumie 24 dni + 20 dni = 44 dni), zielone 4 tyg. (w sumie 45-46 dni) PRASA BELUJĄCA BALAST deponowanie na składowisku < 6 MJ/kg s. m. ODZYSK SUROWCOWY STACJA ZAŁADUNKU BALASTU BUFOR KOMPONENTÓW RDF NADAWA KOMPONENTÓW RDF ROZDRABNIACZ DO PALIWA RDF Sep. Fe MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. Tychy ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50

EFEKTY WYNIKAJĄCE Z WDROŻENIA PROJEKTU Wybudowanie i uruchomienie Zakładu Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych o wydajności ok. 93 500 Mg/rok, Redukcja odpadów składowanych na wysypisku o 51%, Redukcja gazów cieplarnianych (biogazu), Redukcja odorów, Redukcja odpadów biodegradowalnych – osiągnięcie od razu docelowego poziomu redukcji, tj. 65%, Pozyskanie około 10 tys. Mg surowców recyklingowych, Pozyskanie około 10 tys. Mg surowców energetycznych do produkcji paliwa RDF, Produkcja biogazu - 1 980 000 Nm3/rok, Produkcja energii elektrycznej – 6 000 MWh/rok, Produkcja energii cieplnej – 22 000 GJ, Produkcja kompostu do rekultywacji – 15 tys. Mg, Produkcja kompostu z odpadów zielonych – 2 tys. Mg, Odzysk odpadów budowlanych – 10 tys. Mg.

Model finansowania inwestycji – MZKZOK w Tychach MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. Tychy ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50

Etapy realizacji budowy Zakładu w Tychach 2004-2006 1/„Strategia rozwoju „MASTER” w latach 2004 – 2006”, 2/ Koncepcja budowy ZZOK 2009r. 1/ Wniosek o dofinansowanie do NFOŚiGW 2/ Zlecenie zadań własnych, 3/ Utworzenie JRP i Inżyniera Kontraktu 2010r. Umowa o dofinansowanie z NFOŚiGW na 69,089 mln zł 2011r. 1/ Wybór Generalnego Wykonawcy Inwestycji 2/ Umowa pożyczki prefetencyjnej z NFOŚiGW na 23 mln zł, 3/ Umowa wykonawcza z gminami 2012r. 2014r. Budowa Zakładu

Schemat Międzygminnego Zakładu Kompleksowego Zagospodarowania Odpadów Komunalnych w Tychach

ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50 Dziękuję za uwagę MASTER-Odpady i Energia Sp. z o.o. TYCHY ul. Grota Roweckiego 44 tel 32 219 84 27, fax 327 69 50