Aktualizacja Strategii zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 (2030) Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Warszawa, 23 stycznia 2018 r.

NOWY UKŁAD DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności Długookresowa strategia rozwoju kraju Strategia Rozwoju Kraju 2020 Średniookresowa strategia rozwoju kraju Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012-2020 Krajowa strategia rozwoju regionalnego – regiony – miasta - obszary wiejskie Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Strategia rozwoju transportu Sprawne państwo Strategia rozwoju kapitału społecznego Strategia rozwoju kapitału ludzkiego Bezpieczeństwo energetyczne i środowisko Strategia Rozwoju Systemu Bezpieczeństwa Narodowego RP 2011-2020/22 9 strategii zintegrowanych Długookresowy dokument określający wizję i perspektywy rozwojowe - w trakcie prac koncepcyjnych w MR Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) Strategia zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki Nowa Polityka Przemysłowa Strategia rozwoju transportu Strategia Sprawne Państwo Strategii rozwoju kapitału społecznego Strategia rozwoju kapitału ludzkiego współdziałanie, kultura, kreatywność Polityka Energetyczna Polski (wymóg ustawy Prawo energetyczne) Polityka Ekologiczna Państwa 9 strategii horyzontalnych

ZAŁOŻENIA AKTUALIZACJI STRATEGII dostosowane do SOR/diagnozy, wyzwań, pułapek rozwojowych i celów, projekty strategicznych i działania SOR, zweryfikowanie wskaźników monitorowania, horyzont czasowy, wymiar terytorialny, Agenda 2030.

UWARUNKOWANIA STRATEGICZNE ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA uwarunkowania międzynarodowe, w tym związane z członkostwem w UE, środowisko i zmiany klimatu, zmiany demograficzne i społeczne (w tym modele konsumpcji), zmiany w strukturze gospodarki rolno-żywnościowej, szybki rozwój nowych technologii i nowych łańcuchów wartości na obszarach wiejskich, zmiany w sposobie wykorzystania zasobów przestrzeni wsi i rolnictwa, zmiany w sferze instytucjonalnej.

KLUCZOWE WYZWANIA zapewnienie odpowiednich dochodów w rolnictwie (opłacalność produkcji), wzrost produktywności i innowacyjności w sektorze rolno-spożywczym (konkurencyjność międzynarodowa), ograniczenie różnic w poziomie rozwoju mieszkańcami wsi i miast oraz obszarami wiejskimi w różnych regionach kraju (spójność terytorialna), zwiększenie poziomu i zróżnicowania źródeł dochodów mieszkańców obszarów wiejskich (różnorodność obszarów wiejskich), zapewnienie zrównoważonego rozwoju sektora wsi i rolnictwa w wymiarze środowiska i klimatu (trwały rozwój), efektywne zarządzanie rozwojem wsi i rolnictwa w tym wykorzystanie możliwości związanych z politykami UE (skuteczność administracji).

WIZJA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WSI, ROLNICTWA I RYBACTWA 2020 (2030) Obszary wiejskie w 2030 r. powinny być atrakcyjnym miejscem pracy, zamieszkania, wypoczynku i prowadzenia działalności rolniczej lub pozarolniczej, które w sposób komplementarny przyczyniają się do wzrostu gospodarczego. Tereny te będą dostarczały dóbr publicznych i rynkowych z zachowaniem unikalnych walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych dla przyszłych pokoleń. Mieszkańcy obszarów wiejskich będą posiadać szeroki dostęp do wysokiej jakości edukacji, zatrudnienia, ochrony zdrowia, dóbr kultury i nauki, narzędzi społeczeństwa informacyjnego i niezbędnej infrastruktury technicznej. Obszary wiejskie zachowają swój unikalny charakter dzięki zrównoważonemu rozwojowi konkurencyjnego rolnictwa i rybactwa.

FILARY STRATEGII I PAKTU ORAZ CELE I OBSZARY SOR Cztery Filary/Cele SOR Filar III Filar IV Filar II Filar I OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI ROLNEJ JAKOŚĆ ŻYCIA I ŚRODOWISKA NA OBSZARACH WIEJSKICH POZAROLNICZE MIEJSCA PRACY I AKTYWNE SPOŁECZEŃSTWO SPRAWNA ADMINISTRACJA ROLNA Cel główny SOR „Tworzenie warunków dla wzrostu dochodów mieszkańców Polski przy jednoczesnym wzroście spójności w wymiarze społecznym, ekonomicznym, środowiskowym i terytorialnym” Cel szczegółowy I -Trwały wzrost gospodarczy oparty coraz silniej o wiedzę, dane i doskonałość organizacyjną Cel szczegółowy II – Rozwój społecznie wrażliwy i terytorialnie zrównoważony Cel szczegółowy III – Skuteczne państwo i instytucje służące wzrostowi społecznemu i gospodarczemu Obszary wpływające na osiągnięcie celów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Kapitał ludzki i społeczny Cyfryzacja Transport Energia Środowisko Bezpieczeństwo narodowe

kierunek interwencji… STRUKTURA DOKUMENTU: CELE/FILARY/KIERUNKI INTERWENCJI Cel główny SZRWRIRW Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz odpowiedzialne wykorzystanie ich zasobów i potencjałów, w tym rolnictwa i rybactwa, dla zrównoważonego rozwoju kraju. FILAR I OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI ROLNEJ kierunek interwencji 1 kierunek interwencji 2 kierunek interwencji … FILAR II JAKOŚĆ ŻYCIA i ŚRODOWISKA NA OBSZARACH WIEJSKICH FILAR III POZAROLNICZE MIEJSCA PRACY I AKTYWNE SPOŁECZEŃSTWO FILAR IV SPRAWNA ADMINISTRACJA ROLNA kierunek interwencji… projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty projekty SOR, inne projekty

FILAR I: OPŁACALNOŚĆ PRODUKCJI ROLNEJ KIERUNKI INTERWENCJI 1.1. Innowacje, cyfryzacja i przemysł 4.0. w systemie żywnościowym 1.2. Zagwarantowanie jakości i bezpieczeństwa żywności 1.3. Modernizacja i zmiany strukturalne gospodarstw 1.4. Uczciwa konkurencja i skrócenie łańcucha dostaw 1.5. Budowa nowych modeli współpracy i integracja sektora rolno-spożywczego 1.6. Stabilne finansowanie rolnictwa 1.7. Zarządzanie ryzykiem w sektorze rolno-spożywczym 1.8. Poszerzanie i rozwój rynków zbytu

FILAR II: JAKOŚĆ ŻYCIA I ŚRODOWISKA NA OBSZARACH WIEJSKICH KIERUNKI INTERWENCJI 2.1. Rozwój infrastruktury technicznej obszarów wiejskich 2.2. Dostępność transportowa i cyfrowa obszarów wiejskich 2.3. Dostępność wysokiej jakości usług publicznych 2.4. Rewitalizacja wsi i małych miast 2.5. Rozwój na rzecz i w zgodzie z demografią 2.6. Gospodarowanie zasobami środowiska i przestrzenią dla przyszłych pokoleń i wzrostu gospodarczego 2.7. Adaptacja rolnictwa i rybactwa do zmian klimatu oraz ich udział w przeciwdziałaniu tym zmianom 2.8. Gospodarka o obiegu zamkniętym i biogospodarka (w tym OZE)

FILAR III: POZAROLNICZE MIEJSCA PRACY I AKTYWNE SPOŁECZŃSTWO KIERUNKI INTERWENCJI 3.1. Rozwój i uproszczenia na rzecz przedsiębiorczości na obszarach wiejskich 3.2. Przepływy zasobów pracy na pozarolniczy rynek 3.3. Ustawiczny wzrost umiejętności i kompetencji mieszkańców wsi 3.4. Powrót na rynek pracy 3.5. Rozwój inicjatyw oddolnych i Partnerstwa Publiczno-Prywatnego 3.6. Zdrowy i aktywny styl życia na wsi w każdym wieku 3.7. Rozwój ekonomii i solidarności społecznej na obszarach wiejskich

FILAR IV: SPRAWNA ADMINISTRACJA ROLNA KIERUNKI INTERWENCJI 4.1. Zaplecze badawczo-rozwojowe 4.0. 4.2. Nowoczesne doradztwo rolnicze 4.3. System oświaty rolniczej odpowiadający na wyzwania demograficzne i rozwojowe 4.4. Efektywny system nadzoru w łańcuchu rolno-spożywczym 4.5. Zmiany struktury i usprawnienia w funkcjonowaniu rolniczych agencji 4.6. Zintegrowane zarządzanie rozwojem obszarów wiejskich 4.7. Efektywne zarządzanie mieniem państwowym w sektorze rolno-spożywczym

WYMIAR TERYTORIALNY STRATEGII Podstawa prawna – ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (art. 13) Diagnoza sytuacji powinna uwzględniać zróżnicowania terytorialne Cele rozwoju, w tym kierunków interwencji z uwzględnieniem zróżnicowań terytorialnych Zasada terytorialnego podejścia w strategiach → polityka rozwoju uwzględnia specyficzne potrzeby/potencjały terytoriów (dostrzeganie różnorodności, koordynacja horyzontalna, zarządzanie wielopoziomowe) Wykorzystanie diagnoz, analizy SWOT, priorytetów, kierunków interwencji opracowanych przez wojewódzkie Zespoły ds. analizy szans i zagrożeń oraz potencjalnych kierunków rozwoju obszarów wiejskich do 2030r. w województwie.

WYMIAR TERYTORIALNY – LISTA SPRAWDZAJĄCA (wybrane) Czy w diagnozie zostały uwzględnione zróżnicowania i specyfikę terytorium kraju zgodnie z zakresem strategii?  Czy diagnoza strategii uwzględnia analizę kwestii problemowych istotnych dla tej strategii występujących na danych obszarach/terytoriach? Czy została uwzględniona ocena wpływu skuteczności i efektywności wdrażanych instrumentów w obszarze objętym strategią (w ujęciu terytorialnym) ? Czy strategia przedstawia uwarunkowania prognozowanych trendów rozwojowych wynikające ze zróżnicowań przestrzennych - między i wewnątrzregionalnych?

Co dalej? zakończenie prac nad diagnozą Strategii, przygotowanie opisów wymiaru terytorialnego kierunków interwencji, na podstawie dotychczasowych analiz, w tym SWOT, priorytetów i kierunków interwencji przygotowanych przez Zespoły, wprowadzenie dotychczas zgłoszonych uwag przez departamenty MRiRW oraz Zespół ds. aktualizacji Strategii, powiązanie celów strategicznych ze zdefiniowanymi wydatkami rozwojowymi sektora instytucji rządowych i samorządowych (współpraca z MR), ocena komplementarności SZRWRiR z innymi strategiami horyzontalnymi.

Dziękujemy za uwagę Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Departament Strategii, Analiz i Rozwoju

WYDATKI ROZWOJOWE zmiany finansowania polityki rozwoju, wdrożenie klasyfikacji wydatków rozwojowych sektora instytucji rządowych i samorządowych, powiązanie celów strategicznych ze zdefiniowanymi wydatkami rozwojowymi sektora instytucji rządowych i samorządowych, uwzględnienie w opisie kierunków interwencji SZRWRR wydatków rozwojowych