Program nauczania dla zawodu

Definicja programu nauczania wg Wincentego Okonia Program nauczania przedstawia cele, treści oraz metody nauczania i uczenia się danego przedmiotu, również wyników (efektów kształcenia), które powinny być osiągnięte przez uczniów

Definicja programu nauczania wg Krzysztofa Kruszewskiego Program nauczania odpowiada na pytania: Po co uczyć? Czego uczyć? Jak uczyć? Program obejmuje zatem cele, materiał nauczania, proces dydaktyczny (czynności U i N) oraz ewaluację programu

Definicja programu nauczania dla zawodu Program nauczania dla zawodu może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli: 1) stanowi zbiór celów kształcenia i treści nauczania opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach, w formie efektów kształcenia właściwych dla zawodu, w którym kształci szkoła: efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów, efektów kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiących podbudowę do kształcenia w tym zawodzie, oraz efektów kształcenia właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w tym zawodzie;

Definicja programu nauczania dla zawodu Program nauczania dla zawodu może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli: 2) zawiera programy nauczania poszczególnych obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego ustalonych przez dyrektora szkoły w szkolnym planie nauczania: przedmiotów, modułów lub innych układów treści, obejmujące: a) uszczegółowione efekty kształcenia, o których mowa w pkt 1, które powinny być osiągnięte przez ucznia w procesie kształcenia, oraz propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania tych osiągnięć, b) opis sposobu osiągnięcia uszczegółowionych efektów kształcenia, o których mowa w pkt 1, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów, c) opis warunków, w jakich program będzie realizowany, z uwzględnieniem warunków realizacji kształcenia w danym zawodzie, ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, określonej w rozporządzeniu, o którym mowa w pkt 1,

Definicja programu nauczania dla zawodu Program nauczania dla zawodu może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli: 3) uwzględnia wyodrębnione kwalifikacje w zawodzie zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego, określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego oraz w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zawodów szkolnictwa branżowego, 4) jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym;”.

Wymagania dotyczące programu nauczania dla zawodu Program nauczania dla zawodu, realizowany w szkole musi uwzględniać, określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie: ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego; 2) cele kształcenia w zawodzie, określone w części III; 3) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów, określone w części II, w zakresie: (BHP), (PDG), (JOZ), (KPS), a w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technika, również organizacji pracy małych zespołów (OMZ), zgodnie z oznaczeniami właściwymi dla danej kwalifikacji w tabeli zamykającej część I podstawy programowej kształcenia w zawodach; 4) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów, określone w części II; 5) efekty kształcenia właściwe dla każdej kwalifikacji wyodrębnionej w danym zawodzie, określone w części II; 6) warunki realizacji kształcenia w danym zawodzie, określone w części III; 8

Wymagania dotyczące programu nauczania dla zawodu Program nauczania dla zawodu, realizowany w szkole musi uwzględniać, określone w podstawie programowej kształcenia w zawodzie, cd.: 7) minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego, określoną w części III, przy czym w szkole liczbę godzin kształcenia zawodowego należy dostosować do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych danego typu, zachowując, (z wyjątkiem szkoły policealnej dla dorosłych), minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia: wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia stanowiących podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów oraz właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. Możliwości uzyskiwania dodatkowych kwalifikacji w ramach obszaru kształcenia zostały określone w części III w opisie kształcenia dla poszczególnych zawodów.

Program nauczania dla zawodu Proces konstruowania programu nauczania dla zawodu nie może być czynnością dowolną, ani działaniem intuicyjnym, ponieważ podlega określonym regulacjom i procedurom prawnym

Program nauczania dla zawodu Opracowanie nowego programu nauczania dla zawodu jest zadaniem niezwykle trudnym, ze względu na to, że zakres treści kształcenia dla każdego zawodu obejmuje często kilka dyscyplin nauk, a podział treści kształcenia właściwych dla danego zawodu na przedmioty nauczania wymaga wiedzy merytorycznej oraz dużego doświadczenia w zakresie projektowania programów nauczania

Program nauczania dla zawodu Do opracowania nowego programu nauczania dla zawodu proponuje się powołanie zespołu autorów, którzy powinni być ekspertami w zawodzie oraz mieć dobre przygotowanie z zakresu dydaktyki ogólnej

Program nauczania dla zawodu Prace programowe powinien koordynować jeden z autorów, który będzie odpowiedzialny za przygotowanie i organizację prac programowych. Koordynator zespołu powinien: przygotować materiały źródłowe ustalić harmonogram pracy zespołu dokonać podziału zadań monitorować przebieg prac przekazać program do opinii dokonać korekty redakcyjnej i technicznej programu przygotować ostateczną wersję programu nauczania dla zawodu

Program nauczania dla zawodu Podejmując decyzję dotyczącą opracowania programu nauczania dla zawodu musimy określić: rodzaj programu (przedmiotowy, modułowy) układ treści nauczania (liniowy czy spiralny)

W procesie projektowania programu nauczania dla zawodu należy pamiętać, aby: wszystkie zakładane efekty kształcenia z podstawy programowej kształcenia w zawodzie były uwzględnione oraz uszczegółowione w programie nauczania zakres treści kształcenia właściwych dla danego zawodu wynikał z opisu kwalifikacji zawodowych wyodrębnionych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie

W procesie projektowania programu nauczania dla zawodu należy pamiętać, aby: treści nauczania były ściśle zintegrowane z procesami społecznymi i gospodarczymi wynikającymi z postępu technicznego i technologicznego oraz rozwoju nauki treści nauczania dostosowane były do możliwości intelektualnych uczniów oraz wiedzy nabytej w poprzednich latach nauki

W procesie projektowania programu nauczania dla zawodu należy pamiętać, o tym aby: dobór treści nauczania nie był przypadkowy, musi być on oparty na określonych kryteriach, np.: kryterium związane z dyscypliną naukową kryterium trwałości wiedzy kryterium przydatności kryterium potrzeb uczących się

W procesie projektowania programu nauczania dla zawodu należy pamiętać, aby: materiał kształcenia zapisany był w formie uporządkowanych haseł programowych, uszeregowanych w określonej kolejności program nauczania uwzględniał zasadę stopniowego przyrostu wiedzy realizacja programu nauczania obejmującego treści programowe z zakresu danej kwalifikacji zawodowej umożliwiła uczniom nabycie umiejętności intelektualnych i praktycznych, które będą mogli potwierdzić na zewnętrznym egzaminie zawodowym

W procesie projektowania programu nauczania dla zawodu należy pamiętać, aby: uwzględnić możliwości kształtowania kompetencji personalnych i społecznych oraz umiejętności organizacji pracy małych zespołów, przydatnych podczas wykonywania zadań zawodowych (dotyczy kształcenia w technikum i szkole policealnej) zaplanować wykorzystanie praktycznych i problemowych metod nauczania umożliwiających integrację teorii z praktyką  

Efekty kształcenia właściwe dla zawodu, opisane w kwalifikacjach wyodrębnionych w tym zawodzie W programie nauczania dla danego zawodu należy uwzględnić kolejność realizacji kwalifikacji zgodnie z kolejnością zapisaną w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego oraz w sprawie zawodów szkolnictwa branżowego.

Ewaluacja programu nauczania dla zawodu Każdy program nauczania dla zawodu powinien podlegać ewaluacji, która umożliwi zgromadzenie rzetelnych informacji ułatwiających dyrektorom szkół podjęcie decyzji o dopuszczeniu programu nauczania do użytku szkolnego

Wydział Rozwoju Programów KOWEZiU 02-637 Warszawa, ul. Spartańska 1B tel. (22) 844 18 68, 844 08 67, 844 07 40 fax 646 52 51 Wydział Rozwoju Programów wrp@koweziu.edu.pl W prezentacji wykorzystano materiały projektów: „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” „Szkoła zawodowa szkołą pozytywnego wyboru”