Budżet Państwa

Pojęcie budżetu oraz ustawy budżetowej Budżet Państwa jest publiczny planem finansowym, co oznacza, że jest on planem przyszłych dochodów i wydatków państwa. Źródło budżetu w konstytucji jest w rozdziale X, według, którego budżet to: Publiczny plan finansowy; Będący podstawą gospodarki finansowej państwa; Obejmujący dochody i wydatki państwa; Uchwalany przez sejm w formie ustawy budżetowej, na rok budżetowy.

W budżecie należy wyróżnić stronę dochodową oraz wydatkową. Strona dochodowa nie ma charakteru dyrektywnego, oznacza to, że dochody są prognozą ich wielkości; Strona wydatkowa ma charakter dyrektywny, co oznacza, że oznaczone w ustawie budżetowej limity wydatków nie mogą być przekraczane

Budżet stanowi podstawę gospodarki finansowej państwa Zgodnie z konstytucją, budżet państwa jest najwyższym aktem zarządzania finansami państwa; Wszelkie dochody państwa należy przeznaczyć na pokrycie wydatków; Inne publiczne plany finansowe mają niższą rangę niż budżet Państwa zawarty w ustawie budżetowej i musza być z nim zgodne.

Budżet jest uchwalany przez Sejm w formie ustawy budżetowej Sejm uchwala budżet w formie ustawy budżetowej – wynika to bezpośrednio z art. 219 Konstytucji; Przez ten zabieg budżet otrzymuje formę ustawy – czyli powszechnie obowiązującego aktu prawnego; Ustawa obowiązuje przez jeden rok budżetowy, który pokrywa się z rokiem kalendarzowym, choć ustawa o finansach publicznych wprowadza do budżetu państwa pewne elementy planowania wieloletniego (np. Wydatki niewygasające z końcem roku budżetowego, czy też programy wieloletnie).

Materialne i formalne cechy wyróżniające ustawę budżetową na tle innych ustaw Charakter formalny oznacza, że budżet państwa jako jedyny plan finansowy jest uchwalany w formie ustawy. W swej treści zawiera konkretne normy planistyczne, skierowane do wykonawców i nadające im odpowiednie uprawnienia. Budżet porządkuje dochody i wydatki państwa, umożliwiając ich ewidencjonowanie i kontrolowanie. Charakter materialny oznacza, niedochodzenie roszczeń wskazanych w budżecie. Dochody budżetu są prognozami, zatem zgodnie z art. 51 ust. 1 u.f.p nie dochodzi się roszczeń ujętych jako dochód.

Zasady budżetowe Wyróżnia się 5 podstawowych zasad budżetowych 1. Zasada zupełności (powszechności) – wynika z art. 219 Konstytucji, który wskazuje, że budżet państwa jest podstawą gospodarki finansowej. Zasada ta zakłada, że budżet powinien obejmować całość dochodów i wydatków Państwa.

Zasady budżetowe 2. Zasada równowagi budżetowej – dotyczy dążenia do zachowania równowagi pomiędzy przychodami a wydatkami. W dzisiejszych czasach zadłużanie (czyli deficyt) jest rzeczą normalną, dlatego też część środowiska naukowego proponuje, aby nazywać tę zasadę zasadą ograniczonego zadłużania.

Zasady budżetowe 3. Zasada Jedności – dzieli się ona na: Jedność formalna – budżet państwa powinien zawierać się w jednym akcie prawnym - ustawie budżetowej, obejmującym całość gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym. Jedność materialna – całość dochodów państwa powinna być przekazywana na pokrycie wydatków.

Zasady budżetowe 4. Zasada jawności – budżet państwa jest jawny. Wynika to z faktu, iż dotyczy to środków publicznych i gospodarowanie nimi. Zasada jawności przejawia się między innymi nad jawnością dyskusji nad ustawą budżetową w Sejmie i Senacie, czy jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu.

Zasady budżetowe 5. Zasada Szczegółowości – przewiduje, że budżet państwa nie tylko powinien zawierać ogólne kwot dochodów i wydatków, ale także kwoty te powinny być uszczegółowione i uszeregowane zgodnie z określonymi kryteriami. Realizacją tej zasady jest klasyfikacja budżetowa.