Psychologia w zarządzaniu Wykład 1
Warunki zaliczenia Test zaliczeniowy na ostatnim wykładzie (dokładny termin do ustalenia z wykładowcą). Test ma charakter pytań z odpowiedziami do wyboru plus pytanie otwarte. W sumie można zdobyć 30 pkt. Sprawdzanie frekwencji na losowo wybranych przez prowadzącego wykładach (2 razy w semestrze). Każda obecność dodatkowe 5 pkt. zaliczeniowych. Promowana będzie też aktywność w czasie wykładów (maksymalnie 7 pkt. zaliczeniowych)
Cele przedmiotu C1 Zdobycie wiedzy na temat psychologicznych podstaw funkcjonowania człowieka w grupie i organizacji C2 Uświadomienie studentom psychologicznych metod oraz związanych z nimi konsekwencji zarządzania ludźmi C3 Nabycie wiedzy pozwalającej kształtować takie umiejętności jak wywieranie wpływu, radzenie sobie ze stresem, utrzymywanie równowagi między wymaganiami związanymi z pełnieniem różnych ról w organizacji
Przedmiotowe efekty kształcenia Z zakresu wiedzy: PEK_W01 – Ma pogłębioną wiedzę na temat przywództwa, motywowania, mechanizmów grupowych i wpływu społecznego realizowanego w organizacji. Wskazuje zasady przeciwdziałania negatywnym zjawiskom indywidualnym i społecznym w organizacji. Z zakresu umiejętności: PEK_U01 – Identyfikuje czynniki sprzyjające skuteczności indywidualnych i zespołowych zachowań w organizacji i potrafi je wykorzystać do projektowania efektywnych zespołów i dla skutecznego przywództwa Z zakresu kompetencji społecznych: PEK_K01- Ma świadomość konieczności samodzielnej, krytycznej oceny zakresu i poziomu swojej wiedzy i umiejętności zawodowych w zakresie nauk o organizacji i zarządzaniu, jak i w wymiarze interdyscyplinarnym. Jest przygotowany do samodzielnego poszukiwania obszarów wiedzy do uzupełnienia i umiejętności do doskonalenia PEK_K02 – Potrafi przekazywać własne poglądy a także stanąć w ich obronie. Jest przygotowany do przekonywania i negocjowania w imię osiągania wspólnych celów.
Tematyka wykładu Rola psychologii w procesach zarządzania Dopasowanie pracownika do pracy – kompetencje, preferencje, zainteresowania zawodowe Motywacja do pracy Stres w organizacji Kierowanie i przywództwo Cechy sytuacji pracy a dobrostan pracowników – witaminowy model Warr’a Kolokwium zaliczeniowe
Psychologia pracy i organizacji Przedmiotem zainteresowań jest psychika i zachowanie człowieka w konkretnych warunkach aktywności zawodowej Pomaga lepiej przygotować ludzi do pracy, racjonalizować jej organizację i osiągać z niej zadowolenie Skupienie na procesach indywidualnych Psychologia organizacji/zarządzania Przedmiotem zainteresowania jest analiza funkcji i procesów wpływających na klimat wewnątrz organizacji Pomaga lepiej przygotować managerów/liderów do kierowania pracą zespołu Skupienie na procesach grupowych, podejmowaniu decyzji, kierowaniu i motywowaniu ludzi.
Psychologia pracy Najważniejsze pytania - jak osiągnąć?: Skuteczność indywidualnego działania pracownika Wysokie wyniki przy minimalizacji kosztów (zmniejszony wysiłek, najłatwiejszy sposób, najkrótszy czas) Bezpieczeństwo w pracy (fizyczne i psychologiczne) Zadowolenie z pracy i poczucie jej wysokiej jakości (sukcesu) Klasyczne ujęcia: Przystosowanie człowieka do pracy Psychologia stosunków międzyludzkich Dostosowanie pracy do człowieka Współczesne ujęcia: Podejście interakcyjne/transakcyjne Dopasowanie człowiek-praca
Psychologia organizacji Analiza wpływu wszystkich podsystemów organizacji na zachowania pracownicze „Zachowania organizacyjne” – kluczowe pojęcie System zachowań i działań związanych z wykorzystywaniem przez ludzi zadań pracy oraz osiąganiem celów organizacji Ma zastosowanie głównie w procesie kierowania ludźmi Elementy organizacji jako systemu społecznego Role Normy Władza Klimat organizacyjny Dopasowanie człowiek-organizacja
Dopasowanie człowieka do pracy Predyspozycje Cechy fizyczne Zdolności (uzdolnienia, talenty) Cechy temperamentu i osobowości Kompetencje zawodowe Preferencje, zainteresowania zawodowe
Kompetencje Na kompetencje składają się następujące elementy (Spencer i inni, 1990; za: Armstrong, 2000, s. 244) Motywy – ukierunkowanie zachowania Cechy – psychologiczne predyspozycje do określonego sposobu zachowania (np. samokontrola, odporność na stres, itp.) Samoocena – postawy i wartości danej osoby Wiedza merytoryczna – potwierdzona lub nie świadectwami, dyplomami, itp. Umiejętności poznawcze i behawioralne – ukryte (np. sposób rozumowania) lub obserwowalne ( aktywne słuchanie)
Preferencje (Holland) Wybór zawodu i drogi kariery zawodowej stanowi bardzo ważny aspekt rozwoju osobowości człowieka 6 typów podstawowych preferencji zawodowych oraz analogiczne do nich typy środowisk zawodowych (rodzajów organizacji), w obrębie których dominują określone osobowości, style zachowania i rozwiązywania problemów oraz oferowane możliwości rozwoju. Ludzie poszukują takich środowisk, które umożliwią im jak najwyższy poziom wykorzystania ich możliwości i preferencji (zdolności, kompetencji, postaw) oraz realizację określonych wartości i ról społecznych Realistyczne (technika) Konwencjonalne (biznes – operacje) Przedsiębiorcze (biznes - kontakt) Społeczne (usługi społeczne) Artystyczne (sztuka) Badawcze (nauka)
Zainteresowania Klasyczne teorie zainteresowań zawodowych – Parsonsa, Ginzberga, Roe, Supera, Predigera Zainteresowania wyrażają się względnie stałym i częstym zorientowaniem uwagi dowolnej i mimowolnej podmiotu na określone kategorie obiektów, czynności, stanów lub sytuacji Złożoność i niejednorodność pojęcia zainteresowań Zainteresowania a preferencje i kompetencje
Model uwarunkowań i przejawów zainteresowań (Bajcar, Borkowska, Czerw, Gąsiorowska, Nosal) Czynniki środowiskowe genetyczne Czynniki związane z obrazem siebie Zainteresowania zawodowe zachowania preferencje emocje postrzegane umiejętności
Rodzaje zainteresowań zawodowych