Stefan Banach wielki matematyk Jakub Giżewski 2a
Wielki matematyk
Stefan Banach Wielki matematyk Stefan Banach uważany jest przez historyków nauki za jednego z trzech największych (obok Mikołaja Kopernika i Marii Curie-Skłodowskiej) uczonych polskich w historii. Jego życiorys był smutny i ciekawy. Nie miał wesołego dzieciństwa, a pomimo to rozwijał swą pasję matematyczną - był samoukiem. Dzięki Stefanowi Banachowi oraz jego kolegom i uczniom ze słynnej lwowskiej szkoły matematycznej Polska stała się światową potęgą matematyczną. Do dzisiaj matematycy polscy należą do najbardziej cenionych specjalistów. Stefan Banach
Pochodzenie i młodość
Stefan Banach Pochodzenie i młodość Stefan Banach urodził się 30 marca 1892 roku w Krakowie. Szczegółów o jego rodzicach brak. Wiadomo, że pochodził z rodziny góralskiej i że dzieciństwo miał bardzo ciężkie. Był nieślubnym dzieckiem i wychowywał się w rodzinie zastępczej krakowskiej praczki. Już od piętnastego roku życia musiał utrzymywać się z korepetycji. Początkowo studiował matematykę jako samouk. Krótko uczęszczał na Uniwersytet Jagielloński, a później na Politechnikę Lwowską. Jego studia przerwał wybuch I wojny światowej. Wrócił do Krakowa, ale nie przestał interesować się matematyką. Poznawał ją z książek i podczas rozmów z przyjaciółmi. Stefan Banach
Odkrycie geniusza
Stefan Banach Odkrycie geniusza Pewnego razu w Krakowskim parku Stefan Banach rozmawiał ze swoim przyjacielem Ottonem Nikodymem o matematyce wyższej. Pewien przechodzień wyłapał z ich rozmowy kilka słów. Był to profesor matematyki Hugo Steinhaus, który uważał poznanie Banacha za swoje największe „odkrycie” matematyczne. Spotkanie Steinhausa z Banachem miało konsekwencje naukowe. Steinhaus opowiedział Banachowi o pewnym zagadnieniu, nad którym od dłuższego czasu pracował. Parę dni później Banach wrócił z gotowym rozwiązaniem. Tak powstała pierwsza publikacja Banacha, ogłoszona wspólnie ze Steinhausem w "Biuletynie Akademii Krakowskiej". Stefan Banach
Kariera naukowa
Stefan Banach Kariera naukowa W 1920 roku Banach został asystentem na Politechnice Lwowskiej, mimo że nie miał ukończonych studiów. Od tego momentu zaczęła się jego błyskawiczna kariera naukowa. W tym samym roku Banach przedstawił tezę doktorską, w 1922 roku się habilitował i został profesorem Uniwersytetu. Jako profesor Banach rozwinął działalność naukowo-badawczą. Stał się wkrótce największym autorytetem w analizie funkcjonalnej, której był jednym z twórców. W 1932 roku wydał słynne dzieło „Theorie des operations lineaires”. Dzieło to rozsławiło Banacha i rozwinęło analizę funkcjonalną. O zainteresowaniu Banachem świadczyło m. in. powierzenie mu odczytu na Międzynarodowym Kongresie Matematycznym w Oslo w 1936 r. Stefan Banach
Lwowska Szkoła Matematyczna
Lwowska szkoła matematyczna Dokoła Banacha i Steinhausa skupiło się wiele talentów matematycznych. W efekcie powstała nowa Lwowska Szkoła Matematyczna, która w 1929 roku zaczęła wydawać własne czasopismo poświęcone analizie funkcjonalnej – „Studia Mathematica”. Lwowska Szkoła Matematyczna była także znana jako „Szkocka” – nie z powodu jakichś bezpośrednich związków ze Szkocją, lecz od nazwy „Kawiarni Szkockiej”, gdzie lwowscy matematycy lubili spotykać się i rozwiązywać swe teorie naukowe na papierowych serwetkach lub bezpośrednio na blatach stolików. Stefan Banach Zdjęcie z książki M. Urbanka „Genialni. Lwowska szkoła matematyczna”
Księga Szkocka
Stefan Banach Księga szkocka Blaty stolików zapisywane dowodami twierdzeń matematycznych nie podobały się obsłudze Kawiarni Szkockiej. Kelnerzy pracowicie wycierali cenne zapisy ze stołów. Zakupiono więc potężny zeszyt, w którym notowano zagadnienia wymagające rozwiązania, z podaniem przy każdym z nich nazwiska autora i daty. Pozostawiano miejsce na ewentualny opis rozwiązania. Tak powstała słynna „Księga Szkocka”, która była do dyspozycji każdego matematyka, który o nią poprosił. Za rozwiązanie niektórych problemów przewidywane były nagrody, czasem dość dziwne, np. żywa gęś. Legendarna „Księga Szkocka" przetrwała wojenne burze i obecnie jest własnością Międzynarodowego Centrum Matematycznego im. S. Banacha w Warszawie. Stefan Banach W nagrodę za rozwiązanie bardzo trudnego zadania Stanisław Mazur (z lewej) wręczył szwedzkiemu matematykowi Perowowi Enflo żywą gęś.
Osiągnięcia
Stefan Banach Osiągnięcia Stefan Banach wniósł wielki wkład w rozwój światowej matematyki. Był znakomitym uczonym, cenionym wykładowcą, autorem oryginalnych rozwiązań naukowych, twórcą podręczników. Lista publikacji Banacha obejmuje 58 pozycji. Stał się głównym twórcą analizy funkcjonalnej i to przyniosło mu światową sławę. Utrwaliło się kilka pojęć nawiązujących do jego nazwiska, np. „Przestrzeń Banacha” albo „Paradoks Banacha- Tarskiego”. Jednak Banach również w innych działach matematyki miał wielkie zasługi. Do tych działów należą między innymi teoria funkcji rzeczywistych, teoria szeregów ortogonalnych, opisowa teoria mnogości. Ogólnie mówiąc Banach jest twórcą ogromnego działu nowoczesnej matematyki. Stefan Banach
Śmierć
Śmierć W styczniu 1945 r. Stefan Banach zapada na śmiertelną chorobę - raka płuc. Umiera 31 sierpnia 1945 roku. W pogrzebie najsłynniejszego polskiego matematyka wzięły udział tłumy mieszkańców Lwowa. Wydarzenie to było wielką manifestacją polskiego środowiska naukowego. Na cmentarzu Łyczakowskim żegnało go 16 mówców. Stefan Banach
Upamiętnienie
Stefan Banach Upamiętnienie Stefan Banach doczekał się wielu upamiętnień. Napisano o nim kilka książek i kilkadziesiąt artykułów. W 1972 roku utworzono Międzynarodowe Centrum Matematyczne im. S. Banacha przy Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk, a w roku 1992 – w stulecie jego urodzin – ustanowiono Medal im. Stefana Banacha za wybitne zasługi w matematyce. W większości polskich miast jest dziś obecny na pamiątkowej ulicy, w muzeum, w szkołach i na pomnikach. Istnieje też w kosmosie, ponieważ w 2001 roku jego imieniem oznaczono jedną z planetoid. Kolejnym upamiętnieniem wielkiego matematyka jest nadanie jego imienia XLIV Liceum Ogólnokształcącemu w Warszawie przy ul. Dolnej 6. Stefan Banach
BIBLIOGRAFIA www.lwow.com.pl/m.htm http://bezkompleksow.com.pl/2017/04/17/stefan-banach-genialny-polski-matematyk/ https://opinie.wp.pl/stefan-banach-piekny-umysl-po-polsku-6126042461927041a https://pl.wikipedia.org/wiki/Stefan_Banach Genialni. Lwowska szkoła matematyczna, Mariusz Urbanek, Wydawnictwo Iskry