Panel praktyków Krynica-Zdrój, 20 października 2011 r. Czy wzrósł apetyt inwestycyjny przedsiębiorców? Deloitte Business Sentiment Index #5 Panel praktyków Krynica-Zdrój, 20 października 2011 r.

1. Ocena sytuacji gospodarczej w perspektywie sześciomiesięcznej Polska Optymizm polskiej kadry kierowniczej jest w trendzie malejącym: 54% (stały spadek od IQ 2010 r.), ale znacznie wzrosła grupa zdecydowanych entuzjastów. Nastąpiła weryfikacja oczekiwań. Reakcja prezesów firm odnośnie dyskusji wokół finansów publicznych. Porównanie krajów   Pozytywnie (Poprawi się znacząco i nieco się poprawi) Negatywnie (Nieco się pogorszy i pogorszy się znacząco)

2. Ogólne perspektywy finansowe firm Polska Kadra kierownicza w Polsce wykazuje się największym optymizmem spośród wszystkich badanych krajów. Odnotowała wzrost optymizmu o 11 pkt. % w stosunku do 3Q 2010 r. Żaden przedstawiciel kadry kierowniczej w Polsce nie wyraził pesymizmu co do perspektyw finansowych jego firmy. Porównanie krajów   Pozytywnie (Zdecydowanie pozytywne i raczej pozytywne) Negatywnie (Raczej negatywne i zdecydowanie negatywne)

3. Ocena dostępności kredytu dla firm Polska Zdecydowana większość (85%) polskiej kadry kierowniczej wykazuje optymizm co do obecnej dostępności kredytu, a jedynie 9% uważa, że kredyt jest raczej trudno dostępny. Największy optymizm obserwujemy w Czechach 87%, a tuż za Polską znalazła się Rumunia (84%). Porównanie krajów   Pozytywnie (Łatwo dostępny i raczej dostępny) Negatywnie (Raczej trudno dostępny i bardzo trudno dostępny)

4. Ocena średniego terminu regulowania płatności w firmach Polska Większość polskiej kadry kierowniczej jest zadowolona z terminów płatności, 64% objętych ostatnim badaniem zgłasza, że są one w miarę bezpieczne. Prawie jedna piąta polskiej kadry kierowniczej (18% w tym badaniu) uważa, że ustalane terminy są trochę wygórowane. Porównanie krajów Region Chorwacja Republika Czeska Węgry Słowacja Polska Rumunia   Pozytywnie (Zdecydowanie bezpieczne i raczej bezpieczne) Negatywnie (Raczej zbyt długi i zdecydowanie zbyt długi)

5. Przychody ze sprzedaży w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska Zdecydowana większość polskiej kadry kierowniczej (85%), spodziewa się wzrostu przychodów ze sprzedaży w ciągu 12 m-cy. Wzrosła jednak nieznacznie liczba odpowiedzi (9%) wykazujących bardziej pesymistyczne podejście. Fluktuacja dająca się zaobserwować podczas wszystkich edycji badania potwierdza sezonowość przychodów ze sprzedaży. Porównanie krajów   Pozytywnie (Wzrosną znacząco i nieco wzrosną) Negatywnie (Zmniejszą się nieco i zmniejszą się znacząco)

Sektor klientów indywidualnych /Handel 5. Przychody ze sprzedaży w ciągu najbliższych 12 m-cy (region Europy Środkowej) Branża Źródło kapitału Łącznie Sektor klientów indywidualnych /Handel Sektor energetyczny Sektor produkcji Kapitał krajowy Kapitał zagraniczny Obrót Forma prawna

Polska pozostaje najbardziej optymistycznym krajem w regionie. 6. Perspektywy wprowadzenia nowych produktów, usług lub nowych sposobów obsługi klienta w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska Polska pozostaje najbardziej optymistycznym krajem w regionie. Większość polskiej kadry kierowniczej (82%) deklaruje wyraźny optymizm. Porównanie krajów   Pozytywnie (Wzrośnie znacząco i nieco wzrośnie) Negatywnie (Nieco spadnie i spadnie znacząco)

7. Zatrudnienie w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska 42% polskiej kadry kierowniczej spodziewa się, że zatrudnienie w ich firmach pozostanie na niezmienionym poziomie. Od IQ 2010 r. stale maleje udział kadry kierowniczej przewidującej „nieznaczne” obniżenie zatrudnienia. Porównanie krajów   Pozytywnie (Wzrośnie znacząco i nieco wzrośnie) Negatywnie (Nieco spadnie i spadnie znacząco)

8. Porównując ostatnie 12 m-cy, perspektywy wysokości wydatków na dobra inwestycyjne (sprzęt, systemy komputerowe, nowe budynki itp.) w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska Kadra kierownicza z Polski jest najbardziej pozytywnie nastawiona do wzrostu wydatków. Tylko 3% kadry kierowniczej w ostatnim badaniu spodziewa się spadku poziomu wydatków na dobra inwestycyjne. Porównanie krajów   Pozytywnie (Wzrosną znacząco i nieco wzrosną) Negatywnie (Spadną nieco i spadną znacząco)

Bardzo zróżnicowane odpowiedzi. 9. Perspektywy przejęcia innej spółki w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska Bardzo zróżnicowane odpowiedzi. 36% uważa przejecie za bardzo lub raczej prawdopodobne , taki sam udział badanych wyraża obawę, że jest to raczej nieprawdopodobne. Porównanie krajów   Pozytywnie (Bardzo prawdopodobne i raczej prawdopodobne) Negatywnie (Raczej mało prawdopodobne i bardzo mało prawdopodobne)

10. Warunki regulacyjne dla firm w ciągu najbliższych 12 m-cy Polska Większość respondentów z Polski (61%) oczekuje, że warunki regulacyjne w ciągu najbliższych 12 m-cy pozostaną na niezmienionym poziomie. Porównanie krajów   Pozytywnie (Znacząco mniej restrykcyjne i nieco mniej restrykcyjne) Negatywnie (Nieco bardziej restrykcyjne i znacząco bardziej restrykcyjne)

Główny Indeks Optymizmu Region Chorwacja Republika Węgry Słowacja Polska Rumunia Czeska

Wnioski Obecna sytuacja dużych firm pokazuje, że Europa Środkowa wychodzi z kryzysu. Polska nadal jest liderem wśród państw Europy Środkowej pod względem ogólnego poziomu optymizmu. W Polsce odnotowano spadek liczby pozytywnych opinii nt. ogólnej sytuacji gospodarczej kraju. Firmy z regionu spodziewają się wzrostu przychodów, ale nie planują znaczącego wzrostu nakładów inwestycyjnych czy zdecydowanego zwiększenia poziomu zatrudnienia. Firmy w regionie Europy Środkowej ostrożnie podchodzą do fuzji i przejęć.

www.deloitte.com/bsi Kontakt Adam Czechanowski Senior Manager Deloitte Audyt Sp. z o.o. E-mail: aczechanowski@deloitteCE.com Tel.: +48 (12) 622 43 40 www.deloitte.com/bsi

Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.com/pl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. 16