Rola samorządu powiatowego i gminnego oraz innych podmiotów w zapewnianiu szeroko rozumianego bezpieczeństwa społeczności lokalnych Bezpieczeństwo społeczności lokalnych, 2LBZ, wykład nr 6 P_W01: …student potrafi przedstawić kilkoma cechami podmiot właściwy dla wskazanego terytorium w zakresie kształtowania bezpieczeństwa społeczności lokalnej

Zadania samorządu powiatowego

Na poziomie powiatu istotnymi organami są: Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy Na poziomie powiatu istotnymi organami są: Starosta (posiada uprawnienia wojewody na poziomie powiatu) oraz wspierająca go… Komisja ds. bezpieczeństwa i porządku (jej kadencja trwa 3 lata) W skład komisji wchodzą: starosta (przewodniczący) dwóch radnych powiatu trzech kompetentnych przedstawicieli starosty dwóch delegatów komendanta powiatowego (miejskiego) policji delegat prokuratora okręgowego (też prokurator) funkcjonariusze i pracownicy innych służb, inspekcji, straży, organów administracji publicznej (powołani przez starostę)

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa: samorząd powiatowy Starosta i prezydent miasta na prawach powiatu (jak Rzeszów, Krosno, Tarnobrzeg i Przemyśl) czy graniczącego z powiatem mogą utworzyć wspólną komisję ds. bezpieczeństwa i wtedy wspólnie jej przewodniczą. Do kompetencji komisji należą: ocena zagrożeń porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli opiniowanie pracy policji i innych powiatowych służb związanych z bezpieczeństwem 

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy przygotowanie projektu powiatowego programu zapobiegania przestępczości oraz porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli możliwa jest tu współpraca z samorządami gmin, związkami wyznaniowymi, stowarzyszeniami, fundacjami itp.; starosta, czyli przewodniczący komisji, w celu wykonania jej zadań może żądać od policji i innych służb (np. PSP) i inspekcji, instytucji informacji o ich pracy oraz dokumentów (z wyjątkiem akt personalnych, materiałów operacyjno-rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych); Uwaga: projekt programu uchwala rada powiatu! Rada Powiatu przynajmniej raz w roku rozpatruje informację komendanta powiatowego (miejskiego) PSP

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy opiniowanie projektów innych programów współdziałania policji i innych służb opiniowanie projektu budżetu w zakresie porządku i bezpieczeństwa opiniowanie projektów miejscowego prawa Rada powiatu może tworzyć przepisy porządkowe (w zakresie ochrony zdrowia, życia, mienia obywateli, ochrony środowiska, zapewnienia spokoju i bezp. publ.), jeśli wymaga tego sytuacja występująca na obszarze więcej niż jednej gminy. W sprawach niecierpiących zwłoki starosta może podjąć czynności należące do właściwości powiatu; są to sprawy związane z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażające bezpośrednio zdrowiu i życiu mieszkańców oraz zdarzenia mogące spowodować znaczne straty materialne.

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd powiatowy UWAGA: kompetencje powiatu w zakresie bezpieczeństwa społecznego: PCPR-y; powiatowe urzędy pracy i aktywizacja lokalnego rynku pracy (zob. przykład darmowego wydzierżawiania działek budowlanych, aby ściągnąć inwestorów, ożywić rynek budowlany, potem konsumpcyjny); powiat jako organ założycielski szpitali powiatowych, szkół średnich, odpowiedzialny za drogi powiatowe oraz transport publiczny itp. W kompetencji samorządu powiatowego znajdują się także zadania związane z ochroną zabytków i opieką nad zabytkami, ochroną środowiska i przyrody, ochroną przeciwpowodziową i przeciwpożarową, także obronnością (zadania związane z obrona cywilną…)

Zadania samorządu gminnego

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Do zadań własnych gmin należą te związane z bezpieczeństwem mieszkańców i dobytku w ogóle, w tym z bezpieczeństwem w sensie kryminalnym Zapewnienie ładu przestrzennego – chodzi m.in. o takie kształtowanie przestrzeni, aby minimalizować zagrożenie przestępczością. (przykładem amerykańskie Dayton i wydzielone w nim mikrosąsiedztwa (spadek przestępczości o 26 proc., a z użyciem przemocy o połowę). Można też wskazać rozwiązania architektoniczne, zabezpieczenia w mieszkaniach, które uniemożliwiają lub znacznie ograniczają możliwość dokonania włamania.

Zabezpieczenie lokalnego transportu zbiorowego: Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Zabezpieczenie lokalnego transportu zbiorowego: systemy monitoringu wewnątrz pojazdów ( przypadek motorniczego w Poznaniu – zapobiegł kradzieży), obecność konduktora (w dłuższym czasie kosztowniejsze niż monitoring, na krótką metę może być efektywniejsze). Pomoc społeczna: ośrodki i zakłady opiekuńcze, hospicja, domy starców, wspomaganie rodzin dysfunkcyjnych, by nie żyły poniżej minimum egzystencji, bo bieda jest czynnikiem kryminogennym, sprzyjającym patologii.

Krzewienie kultury symbolicznej i fizycznej: Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Edukacja: wprost - uczenie zasad współżycia społ., poszanowania norm, zapewniania bezpieczeństwa sobie i najbliższym (przedmiot „Edukacja dla bezpieczeństwa”, kursy samoobrony) pośrednio - szacunek do prawa i jego nienaruszalność można osiągnąć przez wyposażanie ludzi w kompetencje, by potrafili zdobywać środki do życia na drodze legalnej. Krzewienie kultury symbolicznej i fizycznej: taka oferta zajęć, aby ludzie mogli/chcieli się im oddawać, a nie - często z nudów - zajęciom nagannym.

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Organizowanie handlu z odpowiednim monitoringiem, aby: przeciwdziałać sprzedaży towarów nielegalnych (środków odurzających, anabolików itp.). wspomagać bezpieczeństwo klientów Współpraca z organizacjami pozarządowymi – zwłaszcza w zakresie zadań związanych z pomocą społeczną, wyrównywaniem szans życiowych itp. Wydawanie zgody na uprawę maku i konopi i nadzór nad tymi uprawami

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Opracowanie Gminnego Programu Zapobiegania Narkomanii i Alkoholizmowi (składowa gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych - art. 10 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii): pomoc terapeutyczna, społeczna i prawna osobom i rodzinom dotkniętym problemem narkomanii profilaktyka i edukacja w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, zapobiegania im działalność rekreacyjna (patrz podpunkt „d” i „e”). wspieranie przedmiotowej działalność organizacji pozarządowych

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Prowadzenie działań (Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych) polegających na profilaktyce i rozwiązywaniu problemów alkoholowych, integracji osób z problemem alkoholowym. Te działania to m.in.: profilaktyka, pomoc terapeutyczna i rehabilitacyjna pomoc rodzinom z problemem alkoholowym (socjalna i prawna - zwłaszcza w przypadkach przemocy w rodzinie) wspomaganie przedmiotowej działalności organizacji pozarządowych interweniowanie w przypadku naruszenia przepisów dotyczących reklamy i promocji napojów alkoholowych

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA) GKRPA to społeczna komisja działająca na podstawie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Do jej podstawowych zadań należy prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu i narkotyków, a w szczególności zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla takich osób. Komisja powoływana jest w każdej gminie przez wójta (burmistrza, prezydenta – w zależności od tego, jaki to rodzaj gminy – wiejska czy miejska). Wójt może też wyznaczyć pełnomocnika, który będzie sprawował bezpośrednią opiekę nad realizacją Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Narkomanii. Jeśli nie powoła, rolę pełnomocnika pełni wskazany urzędnik/pracownik urzędu gminy. Ustawa nie precyzuje liczby członków, składu komisji, wysokości wynagrodzeń za pracę w komisji. Jednakże każdy samorząd jest zobowiązany do powołania w swoich strukturach takiej komisji. Powinny to być jednak osoby kompetentne, mogące merytorycznie wspomóc prace komisji. Szczegółowy zakres zadań oraz funkcjonowanie komisji reguluje ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Merytoryczny nadzór nad pracami wszystkich komisji w kraju sprawuje Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Powoływanie straży po zasięgnięciu opinii komendanta woj. policji; Kompetencje i zakres działania w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny Powoływanie straży po zasięgnięciu opinii komendanta woj. policji; Straż miejska/gminna ma za zadanie m.in.: ochronę spokoju i porządku w miejscach publicznych (strażnicy mogą udzielać pouczeń, wydawać polecenia, legitymować, ujmować i karać mandatami osoby naruszające porządek publiczny, także unieruchamiać i usuwać pojazdy naruszające przepisy o ruchu drogowym, również monitorować – nawet z użyciem środków technicznych – zdarzenia w przestrzeni publicznej) ochronę obiektów komunalnych i użyteczności publicznej zabezpieczanie miejsca przestępstwa

Kompetencje i zakres działania władz lokalnych w zakresie bezpieczeństwa – samorząd gminny doprowadzanie osób nietrzeźwych do izby wytrzeźwień lub miejsca zamieszkania konwojowanie dokumentów gminnych/komunalnych informowanie ludności o zagrożeniach, inicjowanie zachowań i działań zapobiegających popełnianiu czynów nagannych (współdziałanie w tym zakresie z innymi podmiotami, także o charakterze NGO) współdziałanie z innymi podmiotami w zakresie ochrony porządku publicznego, zabezpieczania imprez i zgromadzeń, ratowania życia i zdrowia

Udział obywateli w tworzeniu systemu bezpieczeństwa społecznego społeczności lokalnej

Społeczeństwo obywatelskie Społeczeństwo obywatelskie to „ogół niepaństwowych instytucji, organizacji i stowarzyszeń cywilnych działających w sferze publicznej. Są to struktury względnie autonomiczne wobec państwa, powstające oddolnie i charakteryzujące się na ogół dobrowolnym uczestnictwem ich członków.”   źródło: E. Wnuk-Lipiński „Socjologia życia publicznego”, 2005

Społeczeństwo obywatelskie Przejawami społeczeństwa obywatelskiego są m.in.: aktywność społeczna samoorganizacja powoływanie organizacji pozarządowych samorządność wolontariat współpraca dla dobra wspólnoty dbałość o trwały zrównoważony rozwój U podstaw tegoż społeczeństwa można wskazać: Świadomość członków co do potrzeb wspólnoty i poczucie odpowiedzialności za nią Dążenie do realizacji celów bez impulsu ze strony władzy

W 2008 r. w Polsce działało 71 tys W 2008 r. w Polsce działało 71 tys. fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych. Blisko 65 tys. stanowiły stowarzyszenia i organizacje społeczne, a 6 tys. fundacje. Najwięcej tego typu organizacji umiejscowionych było w woj. mazowieckim (szczególnie w Warszawie)

Uwaga! Możliwe są tematy prac dyplomowych á propos działalności na poziomie lokalnym różnych fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na rzecz szeroko rozumianego bezpieczeństwa…

Aktywizowanie społeczności lokalnej Treści na kolejnych slajdach pochodzą z: „Istota i metody aktywizacji społeczności lokalnych”: http://www.herold.org.pl/pl_page_24_23.html Praca nad rozwojem i aktywizacją społeczności lokalnej opiera się na trzech podstawowych założeniach: żaden problem nie jest na tyle poważny, by nic nie dało się z nim zrobić; jednostki, pracując z innymi, mogą w wielkim stopniu poprawić mechanizmy radzenia sobie z problemami i podnieść zdolność dokonywania korzystnych wyborów życiowych poprzez wspólne działanie, wymagające komunikowania się, współpracy i prowadzenia kampanii, ludzie – zwyczajowo postrzegani jako bezsilni – mogą zostać usłyszani i mogą poprawić jakość swojego życia.

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Social action (akcja i działanie społeczne): podejmowanie działania przez grupy pokrzywdzonych mieszkańców. Prawie zawsze u źródeł tego typu działania leży konflikt (Nowe Miasto - Rz) Community organizing (organizowanie społeczności): metoda, która narodziła się z potrzeby aktywizowania mieszkańców w celu rozwiązywania problemów socjalnych. Polega na ulepszaniu sytuacji obywateli zjednoczonymi wysiłkami organizacji publicznych i społecznych, mobilizujących wszelkie siły społeczne do działań opartych na wspólnym planie, wypracowanym na podstawie kompleksowych badań. Celem nadrzędnym jest tworzenie wspólnoty poprzez współdziałanie i aktywność wielu sił społecznych

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Social-cultural animation (animacja społeczno-kulturalna): „jest sposobem oddziaływania, którego celem jest doprowadzenie do zespołowej aktywności całej społeczności poprzez ożywianie sił społecznych tkwiących w środowisku, a przez to dokonywanie racjonalnych i zamierzonych przeobrażeń, obejmujących zmiany w różnych dziadzinach życia społeczno-kulturalnego”. Community education (kształcenie, edukacja społeczności): Szkoły i uniwersytety ludowe, czytelnie, towarzystwa i wszechnice oświatowe stanowią nie tylko historycznie, ale także i obecnie znaczący potencjał rozwojowy w środowisku.

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Community development (aktywizacja i rozwój społeczności lokalnych): Działania ludzi zamieszkujących określone terytorium, którzy wspólnym wysiłkiem pragną zaspokoić swoje potrzeby oraz poprawić zarówno warunki swojego życia, jak i warunki bytowania grupy lokalnej, głównie przez tworzenie nowych struktur. Podstawowym założeniem była próba reintegracji społeczno-kulturowej z ożywianiem przedsiębiorczości gospodarczej. Sferę socjalną łączy z działaniami z obszaru gospodarki, kultury, turystyki czy zagospodarowania przestrzennego.

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Social-planning (planowanie społeczne w środowisku lokalnym – samorząd) Jest formą pracy najczęściej realizowaną przez samorząd lub jego agendy. Jest ona nakierowana na analizę warunków społecznych i materialnych mieszkańców poprzez zebranie i zdiagnozowanie wielorakich problemów dotyczących np. sfery mieszkaniowej, zdrowia, opieki socjalnej, bezrobocia, patologii społecznej, bezpieczeństwa, ubóstwa. Na tej podstawie samorząd stara się opracować racjonalne i długofalowe działania zmierzające do wyeliminowania szczególnie uciążliwych i poważnych problemów społecznych.

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Community building (budowanie i aktywizacja społeczności lokalnej) Metoda aktywizacji społeczności lokalnej, w której nastąpiło przesunięcie akcentu z wywierania nacisku na władzę w kierunku wytwarzania sytuacji współpracy i porozumienia różnych podmiotów życia działających w lokalnym środowisku, przy zapewnieniu życzliwości lokalnej władzy samorządowej. W Polsce, na początku lat 90., ten sposób działania wprowadziła Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej poprzez program „Dialog” realizowany w 6 miastach.

Metody/modele/przesłanki aktywizacji Comprehensive Community Initiatives (kompleksowa koordynacja lokalnych inicjatyw) Dająca się zauważyć także w Polsce różnorodność metod i inicjatyw, mających na celu rozwój lokalny, wymusiła poszukiwanie pewnego modelu, który doprowadziłby do ich całościowego i synergicznego wykorzystania. Zwrócono wówczas uwagę na konieczność wypracowania wspólnej wizji i strategii rozwojowej oraz zintegrowania działań w sferze społecznej (sektor publiczny i pozarządowy) i przedsiębiorczości (prywatny sektor rynkowy). /zob. badania miast na zlecenie „GW”/

Stowarzyszenia Aktywności Lokalnej Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej „Kuźnia” w Kowalowej Mazurskie Stowarzyszanie Aktywności Lokalnej w Orzyszu Stowarzyszenie Aktywności Lokalnej „Młodzi –Aktywni” w Koninie Nadwiślańskie Stowarzyszenie „Aktywni” Centrum Aktywności Lokalnej w Rzeszowie http://www.cal.b4ngo.pl/

Katastrofa kolejowa w Chałupkach Kryteria (dla przypomnienia): trybu/warunków funkcjonowania państwa (jego części); zasięgu przestrzennego; podmiotów wykonujących zadania i kierujących wykonaniem; etapów realizacji zadań

Katastrofa kolejowa – podmioty Ok. 450 strażaków z 40 zastępów (PSP i OSP); psy strażackie szkolone do poszukiwania żywych; komendant straży pożarnej w Zawierciu kierował działaniami na miejscu ok. 100 funkcjonariuszy policji; ratownik GOPR z psem; 35 karetek pogotowia i 2 śmigłowce; pomoc medyczną koordynowało Wojew. Pogotowie Ratunkowe w Katowicach funkcjonariusze Straży Ochrony Kolei; Akcję koordynowało wojewódzkie centrum zarządzania kryzysowego pod przewodnictwem wojewody śląskiego; W relacjach pojawiali się rzecznicy komendanta głównego SOK, PSP, MON; komendant główny PSP, ministrowie: spraw wewnętrznych, transportu, zdrowia; premier i prezydent; także: Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, Centrum Informacyjne Rządu, prokuratorzy, komisja ds. wypadków kolej.

Katastrofa kolejowa w Chałupkach

Katastrofa kolejowa - zasięg przestrzenny Śmigłowce były z Wrocławia i Warszawy (użyto jednego – poleciał do szpitala w Krakowie) Do Szczekocina ściągnięto karetki pogotowia z całego województwa śląskiego SOK-iści byli z Kielc, Włoszczowej, Sędziszowa, Krakowa i Częstochowy Jednostki straży pożarnej pochodziły z woj. śląskiego i świętokrzyskiego, małopolskiego ; byli także słuchacze Wyższej Szkoły Pożarnictwa z Częstochowy Osoby poszkodowane zostały przewiezione do szpitali w: Sosnowcu (11 osób), Włoszczowej (8 os.), Jędrzejowie (4 os.), Miechowie (3 os.), Częstochowie (7 os.), Zawierciu (6 os.), Dąbrowie Górniczej (1 os.) i Krakowie (1 osoba)

Katastrofa kolejowa – centrum dowodzenia