WIELKOPOLSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO

STRUKTURA PODLEGŁOŚCI WODR Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego Urząd Wojewódzki Urząd Marszałkowski (Sejmik) Finansowo Administracyjnie, merytoryczne

SCHEMAT ORGANIZACYJNY WODR

w powiecie szamotulskim Gałowo Zespół Doradczy w powiecie szamotulskim Gałowo ul. Wierzbowa 10 Zmiany w składzie Zespołu w 2013 roku 1.Gmina Wronki – Mariusz Makówka 2. Gmina Szamotuły – Piotr Matusiak

Pracownicy WODR Poznań w powiecie szamotulskim Lp. Imię i nazwisko Specjalizacja doradcy* Gmina (adres biura) Nr telefonu 1 Karol Jażdżewski kierownik Gałowo ul.Wierzbowa 10 061/2920669 2 Anna Czarnecka ROWPiA 3 Piotr Matusiak Technologia 4 Jerzy Kryś Technologia Rolnośrodowiskowe Duszniki ul.Jana Pawła II 8 723678067 5 Marta Bekasiak Obrzycko ul Staszica 1 797501727 6 Natalia Jurgowiak Pniewy ul. Św.Ducha 10 797501726 7 Janusz Brodzik Ekonomia Rolnośrodowiskowe 8 Lech Dudek Kaźmierz ul. Szamotulska 20 061/2937312 9 Andrzej Greczka Ostroróg ul.Wroniecka 14 061/2916565 10 Mariusz Makówka Wronki ul Ratuszowa 5 067/2545327 11 Eugeniusz Wiśniewski

Charakterystyka powiatu Lp. Gminy Liczba gospodarstw Wskaźnik bonitacji gleby Indywidualnych - użytki rolne Spółdzielnie ANR Inne Razem z tego: 1-5,0 ha 5-10,0 ha 10-15,0 ha 15-100,0 ha powyżej 100 ha 1 Szamotuły 1010 390 188 190 235 4 0,97 2 Kaźmierz 489 229 90 75 82 13 1,01 3 Duszniki 1110 283 184 223 415 Pniewy 671 282 105 100 172   0,98 5 Wronki 950 520 173 98 158 0,95 6 Obrzycko 487 276 91 47 73 ---- -- 7 Obrzycko m 41 34 0,75 8 Ostroróg 327 130 71 40 85 0,94 POWIAT RAZEM: 5085 2144 904 778 1220 28 10

Charakterystyka powiatu Lp. Gminy Liczba wsi sołeckich Liczba gospodarstw agroturystycznych Liczba gospodarstw ekologicznych Liczba zarejestrowanych grup producentów rolnych Liczba gospodarstw objętych systemem rachunkowości Polski FADN 1 Duszniki 17 2  1 5 Każmierz 18 3  2 9 Obrzycko 11 6   16 4 Ostroróg 12 8 Pniewy 21 Szamotuły 25 7 Wronki 20 13 2  POWIAT RAZEM 125 27 10 64

SYTUACJA W POWIECIE SZAMOTULSKIM - Omówienie sytuacji agrarnej w powiecie - Realizowane cele i zadania w 2013 roku Działalność dydaktyczna Lech Dudek

Jaki był 2012-2013 rok ? - dobry stan upraw ozimych przed ich wejściem w stan zimowego spoczynku na jesieni 2012 r. Rośliny dobrze rozkrzewione i w dobrej kondycji rozpoczęły okres zimowania 2012/2013 r., gdyż jesień była sucha i ciepła - sprzyjające warunki w styczniu i lutym zapewniły dalszy dobry stan ozimin, - w miesiącu marcu wystąpiły opady śniegu, który zalegał na polach do pierwszej dekady kwietnia, - sytuacja taka doprowadziła do opóźnionego wznowienia wegetacji, - brak opadów deszczu w I i II dekadzie miesiąca kwietnia wpłynął bardzo niekorzystnie na wzrost roślin uprawnych, - nadmiar opadów deszczu w III dekadzie czerwca spowodował wystąpienie chorób grzybowych i wyleganie zbóż zwłaszcza tych które nie zostały skrócone,

Jaki był 2013 rok cd ? - okres żniw i zbiorów roślin uprawnych wykazał, że korzystny układ warunków atmosferycznych w roku 2013 zaowocował dobrymi plonami i zbiorami roślin uprawnych, - okres siewów jesiennych roku 2013 zaznaczył się łagodnym przebiegiem pogody i bardzo sprzyjającymi warunkami do siewu rzepaku i zbóż ozimych, - w miesiącu listopadzie nastąpił wzrost opadów deszczu, - bardzo łagodny przebieg pogody z wysokimi temperaturami w okresie jesieni i wczesnej zimy spowodował, że wegetacja roślin trwała praktycznie do końca roku kalendarzowego, - obecnie obserwujemy że, stan zasiewów zbóż ozimych i plantacji rzepaku ozimego jest zadowalający, rośliny te przezimowały w stopniu dobrym co pozwala zakładać, że przy sprzyjającym układzie opadów i temperatur możemy spodziewać się dobrych plonów.

Opady miesięczne za 2012

Opady miesięczne za 2013

Średnie temperatury powietrza -2012

Średnie temperatury powietrza -2013

W działaniach Ośrodka realizowane cele wynikają z: - potrzeb mieszkańców wsi i producentów określonych wspólnie z samorządami i organizacjami rolników, a szczególnie z Wielkopolską Izbą Rolniczą realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, uwarunkowań i przyjętej do realizacji w Województwie Wielkopolskim Strategii Rozwoju Wsi i Rolnictwa a w szczególności rozwoju powiatu realizacji makroekonomicznej polityki Państwa uwarunkowań i specyfiki poszczególnych powiatów i gmin priorytetów własnych – wynikających z polityki WODR na rzecz własnego rozwoju.

Zadania zrealizowane w roku 2013 W roku 2013 zadania statutowe Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego były kontynuacją zadań z roku poprzedniego. Głównymi zadaniami czyli priorytetami dla naszego Zespołu Doradczego były: 1. „Nowości w rolnictwie z uwzględnieniem ochrony środowiska” 2. Poprawa efektywności produkcji 3. Wspieranie rozwoju obszarów wiejskich 4. Upowszechnienie wiedzy o możliwości pozyskania zewnętrznych środków finansowych dla gospodarstw rolnych 5. Podnoszenie wiedzy ekonomicznej. Na spotkaniach z rolnikami zostały przedstawione tematy zawarte w powyższych priorytetach.

DZIAŁALNOŚĆ KSZTAŁCENIOWA (SZKOLENIA) Zgodnie z planem Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w powiecie szamotulskim w roku 2013 zorganizowano dla rolników: 47 wykładów - szkoleń informacyjnych, w których uczestniczyło 755 osób, 2 pokazy – 65 uczestników, 1 wyjazd studyjny – 45 uczestników. Na spotkaniach przedstawiano tematy z technologii produkcji, ekonomiki, ochrony środowiska, ekologii, agroturystyki, pozyskiwania środków finansowych dla gosp. rolnych, środków krajowych oraz UE w ramach PROW 2007-2013. Następnie szeroko omawiana była tematyka wprowadzania Zasad Wzajemnej Zgodności Cross - Compliance.

DZIAŁALNOŚĆ KSZTALCENIOWA (SZKOLENIA)c.d. Zorganizowano w ZD również wykłady specjalisty w liczbie szt. 14 (przeszkolono 279 osoby), gdzie wykładowcami byli specjaliści branżowi z Działów merytorycznych WODR oraz doradcy specjalizujący się i jak sama nazwa wskazuje są to tematy o charakterze specjalistycznym.

SZKOLENIA Z PROJEKTU FAPA Zorganizowano w ZD również 2-dniowe szkolenia z Projektu FAPA w liczbie 7 sztuk, po jednym na każdej gminie. 1. Gmina Kaźmierz w I kwartale 2013 roku, Gmina Szamotuły w I kwartale 2013 roku,

SZKOLENIA Z PROJEKTU FAPA c.d. 3. Gm. Ostroróg w I kwartale 2013, 4. Gm. Duszniki w I kwartale 2013,

SZKOLENIA Z PROJEKTU FAPA c.d. Gmina Wronki w I kwartale 2013, Gmina Obrzycko w I kwartale 2013, Gmina Pniewy w I kwartale 2013.

STATUTOWA DZIAŁALNOŚĆ DORADCZA WODR Działalność niekomercyjna e-WODR

STATUTOWA DZIAŁALNOŚĆ DORADCZA WODR NIEKOMERCYJNA informacyjno, konsultacyjna, - o charakterze indywidualnym/ 3243 zarejestrowanych porad indywidualnych/ - o charakterze masowym /dni pola, wystawy rolnicze/ oświatowa i upowszechnieniowa, – metody: – wykłady, wykłady specjalisty, wyjazdy studyjne, pokazy, demonstracje, wdrożenia. inna działalność niekomercyjna, zalecana przez organy administracji/ocena stanu roślin, szacunki plonów, udział w komisjach szkodowych/ - zorganizowane podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników Ośrodka.

Lokalne Grupy Dyskusyjne „Lokalna Grupa Dyskusyjna” W roku 2013 w Wielkopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego utworzono nową metodę doradczą o nazwie: „Lokalna Grupa Dyskusyjna” W Zespole Doradczym w powiecie szamotulskim pierwszą Grupę powołano na terenie Gminy Kaźmierz, której działalność związana jest z szeroko pojętą tematyką „Ochrony roślin”, w ramach której zorganizowano 4 spotkania na przestrzeni całego roku 2013. Tematyką powyższych spotkań były zagadnienia dotyczące ochrony przed chorobami, szkodnikami i chwastami w zbożach, rzepaku, kukurydzy oraz okopowych a także zagadnienia dotyczące Integrowanej Ochrony Roślin.

Objazdy pól W ZD Szamotuły zorganizowano 3 objazdy pól: W gminie Kaźmierz – 19 czerwca 2013 – doradca Lech Dudek

Objazdy pól W ZD Szamotuły zorganizowano 3 objazdy pól: W gminie Obrzycko – 28 czerwca 2013 – doradca Eugeniusz Wiśniewski

Objazdy pól W ZD Szamotuły zorganizowano 3 objazdy pól: W gminie Szamotuły – 29 czerwca 2013 – doradca Piotr Matusiak

W 2013 roku zrealizowano następujące wyjazdy studyjne dla rolników: Walory Turystyczne Pomorza – Dobrzyca „Ogrody HORTULUS” 29.06.2013r.

Wyjazdy studyjne - „AGROSHOW”– Bednary – 21.09.2013.

Wyjazdy studyjne 03 – 06.10.2013. - „Walory Turystyczne Dolnego Śląska” połączone z wizytą w Dolnośląskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego i Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian COBORU w Zybiszowie.

ZAGADNIENIA Z EKONOMIKI I DZIAŁALNOŚCI KOMERCYJNAEJ Informacje rynkowe Polski FADN Działalność komercyjna Janusz Brodzik

POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ Sporządzamy analizy kosztów produkcji rolniczej. Dane przesyłane są do Działów merytorycznych WODR, gdzie podlegają dalszej obróbce i służą do sporządzenia szerszych analiz i opracowań oraz publikacji. 2. Zbieranie informacji rynkowej - notowania miesięczne cen produktów rolnych i środków produkcji - cotygodniowy monitoring cen wybranych produktów - notowania cen żywca wieprzowego - notowania cen środków ochrony roślin oraz materiału siewnego 2 razy w roku - ankiety koniunktury dla Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie Za powyższe odpowiadał doradca Janusz Brodzik.

Dodatkowe zadania zlecone Udział w komisjach klęskowych, weryfikacja protokołów klęskowych (przymrozki, susza, gradobicia i inne zdarzenia ) oraz pomoc w staraniach o kredyty klęskowe. Decyzją Wojewody Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu, kierownicy ZD zostali zobowiązani do sprawdzenia wniosków rolników ubiegających się o kredyt klęskowy (przymrozkowy, powodziowy, suszowy i innych) pod względem merytorycznym i rachunkowym. Polski FADN Dla Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej w Warszawie zobowiązani jesteśmy do prowadzenia książek rachunkowości rolnej w ramach systemu zbierania danych o gospodarstwach rolnych Polski FADN – w 64 gospodarstwach. Nie ukrywam jest to dodatkowe obciążające doradców zajęcie ale dla rolnika jest mobilizacją do poznania reguł rachunkowości. Ponadto system ten stanowi źródło niezwykle cennych danych, na podstawie których można przeprowadzić wiele analiz ekonomicznych i finansowych.

Do prowadzenia tych książek zobowiązał się nasz kraj podczas akcesji do Wspólnoty Europejskiej. Jest to standardowa rachunkowość rolna prowadzona we wszystkich krajach UE. Główny cel to dostarczanie danych rachunkowych z reprezentatywnej próby gospodarstw rolnych do Sieci Danych Rachunkowych z Gospodarstw Rolnych - FADN (skrót z angielskiego.: Farm Accountancy Data Network). Instytut Ekonomiki pełni tu funkcję Agencji Łącznikowej.

Działalność komercyjna Oprócz pracy doradczej od 6 lat zajmujemy się działalnością komercyjną, która ma na celu wsparcie budżetu WODR. W tym temacie wypełniamy wnioski w ramach poszczególnych działań. W roku 2012 wykonano następującą liczbę wniosków: - Dopłaty obszarowe - Programy rolno środowiskowe - Materiał siewny - Plan nawozowy/bilans azotu - Umowy w ramach CC - Kursy chemizacyjne. Odpłatność za dane usługi pobierana jest wg cennika WODR zatwierdzonego przez Urząd Marszałkowski.

e-Doradztwo Zależy nam na współpracy z rolnikami, którzy posiadają komputery i łącza internetowe udzielając również doradztwa drogą emailową. W każdym biurze posiadamy łącza internetowe i jesteśmy przygotowani do udzielania informacji w ten sposób. Wszyscy doradcy posiadają indywidualne konta poczty email, poprzez które rolnicy mogą się z nimi kontaktować. Karol Jażdżewski – karol.jazdzewski@wodr.poznan.pl Janusz Brodzik – janusz.brodzik@wodr.poznan.pl Piotr Matusiak – piotr.matusiak@wodr.poznan.pl Eugeniusz Wiśniewski – eugeniusz.wisniewski@wodr.poznan.pl Anna Czarnecka – anna.czarnecka@wodr.poznan.pl Marta Bekasiak – marta.bekasiak@wodr.poznan.pl Natalia Jurgowiak – natalia.jurgowiak@wodr.poznan.pl

e-Doradztwo cd. Lech Dudek – lech.dudek@wodr.poznan.pl Andrzej Greczka – andrzej.greczka@wodr.poznan.pl Jerzy Kryś – jerzy.krys@wodr.poznan.pl Mariusz Makówka – mariusz.makowka@wodr.poznan.pl

Strona internetowa i Elektroniczna Platforma Świadczenia Usług Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego prowadzi działalność statutową także w postaci informacji elektronicznej. Informacje te są umieszczane na stronie internetowej ośrodka oraz rozsyłane drogą e-mailową poprzez Elektroniczną Platformę Świadczenia Usług. Strona internetowa www.wodr.poznan.pl. Strona internetowa WODR jest ważnym narzędziem upowszechniania doradztwa i informacji rolniczej w Wielkopolsce. Strona jest ciągle aktualizowana i dostosowywana do bieżących potrzeb. W ramach strony funkcjonują podstrony tematyczne i zespołów doradczych w powiatach. W roku 2012 Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu utworzył na stronie internetowej elektroniczną bazę wiedzy dotyczącej rolnictwa i obszarów wiejskich. Baza podzielona jest tematycznie a przygotowują ją specjaliści branżowi WODR. Na koniec grudnia 2012 baza zawiera 398 artykułów i informacji specjalistycznych ujętych w 88 kategoriach i podkategoriach.

SIEĆ GOSPODARSTW DEMONSTRACYJNYCH Piotr Matusiak

Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu w 2012 r Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu w 2012 r. utworzył sieć Gospodarstw Demonstracyjnych. Zgłoszenie gospodarstwa rolnego przez rolnika do sieci Gospodarstw Demonstracyjnych związane jest z udostępnieniem gospodarstwa do realizowania szkoleń, wdrożeń i pokazów w celu ułatwienia transferu wiedzy z nauki do praktyki, możliwością przyjmowania grup rolników zapoznających się z nowymi rozwiązaniami technologiczno-organizacyjnymi oraz osób wyrażających chęć odbycia praktyk, także studenckich. Obecnie w Wielkopolsce do Sieci przystąpiły 84 gospodarstwa o różnym profilu produkcyjnym. Na terenie powiatu szamotulskiego zlokalizowano 7 Gospodarstw Demonstracyjnych

SIEĆ GOSPODARSTW DEMONSTRACYJNYCH NA TERENIE POWIATU SZAMOTULSKIEGO GAŁOPOL Sp. z o.o. -  Gałowo   Produkcja roślinna: zboża konsumpcyjne i paszowe, kukurydza, buraki cukrowe, rzepak ozimy; Produkcja zwierzęca: hodowla bydła. W gospodarstwie zainstalowano stację meteorologiczną i włączono do Systemu Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin.   Andrzej Papis - Konin   Produkcja roślinna: zboża konsumpcyjne i paszowe, rzepak, buraki cukrowe,  kukurydzę, oraz trwałe użytki zielone; Produkcja zwierzęca: bydło mięsne w cyklu otwartym.

Jan Dziamski-  Krzeszkowice   Produkcja roślinna: zboża konsumpcyjne i paszowe, rzepak, buraki cukrowe, ziemniaki, kukurydzę, rośliny motylkowe oraz trwałe użytki zielone;   Produkcja zwierzęca: trzody chlewnej w cyklu otwartym, oraz bydła mięsnego w cyklu otwartym. Jerzy Just - Śmiłowo   Produkcja roślinna: zboża konsumpcyjne i paszowe, rośliny ozdobne i cebulowe, sad  wiśniowy, miłorząb japoński, oraz lniankę siewną. Hodowca i zachowujący odmianę cebuli konsumpcyjnej Stuttgarter Riesen i lnianki siewnej jarej odmiany Śmiłowska.

Krystyna i Henryk Święciccy - Baborówko   Produkcja roślinna: zboża konsumpcyjne i paszowe, rzepak, buraki cukrowe,  kukurydzę, konopie włókniste, len oleisty i włóknisty, kolendrę, kminek, rumianek, miętę pieprzową, gorczycę na nasiona i proso oraz trwałe użytki zielone. Hodowca i zachowujący gorczycę białą odmiany Barka   Produkcja zwierzęca: hodowla koni sportowych i rekreacyjnych. W gospodarstwie zainstalowano stację meteorologiczną i włączono do Systemu Wspomagania Decyzji w Integrowanej Ochronie Roślin.

Maciej, Andrzej, Barbara Frąckowiak. - Pęckowo   Produkcja roślinna: Produkcja zbóż konsumpcyjnych i paszowych oraz rzepaku.  Produkcja zwierzęca: Hodowla zarodowa trzody chlewnej Wojciech Kalinowski-  Kaźmierz   Produkcja roślinna: pszenica ozima, rzepak ozimy i kukurydza na ziarno.

STACJE METEO

W sieci Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu pracuje 40 stacji agrometeorologicznych. Wspierają one rolników w decyzjach dotyczących ochrony roślin.

Stacje zbierają dane o aktualnym stanie pogody, które mogą być wykorzystane w gospodarstwach rolnych położonych do 10 km od urządzenia. Każda stacja na bieżąco monitoruje podstawowe dane meteorologiczne (temperatura, wilgotność względna powietrza, suma i intensywność opadów deszczu, ciśnienie atmosferyczne, prędkość i kierunek wiatru, punkt rosy). Stacje meteorologiczne działają autonomicznie, przekazują dane na serwer za pomocą sieci komórkowej. Dostęp do danych pogodowych z najbliższej stacji meteorologicznej widoczny jest po zalogowaniu się na stronie WODR (dla zarejestrowanych użytkowników) wraz z możliwością pobrania pliku z danymi pogodowymi.

Jednym z narzędzi ułatwiających wdrożenie zasad integrowanej ochrony roślin są systemy wspomagające podejmowanie decyzji w ochronie roślin. Systemy te są pomocne w określaniu optymalnych terminów wykonywania zabiegów ochrony roślin, a tym samym pozwalają uzyskać wysoką efektywność tych zabiegów przy ograniczeniu stosowania chemicznych środków ochrony roślin do niezbędnego minimum, spełniając wymogi integrowanej ochrony roślin. Komputerowy system decyzyjny NEGFRY

Korzystanie z danych meteo poprzez program Negfry jest możliwe po zalogowaniu w Elektronicznej Platformie Świadczenia Usług. Prognoza negatywna - polega na przewidywaniu terminu wystąpienia zarazy, a tym samym wyznaczeniu daty przeprowadzenia pierwszego zabiegu.

Cele praktycznego wykorzystania stacji pogodowych w gospodarstwach demonstracyjnych w województwie wielkopolskim: tworzenie lokalnych prognoz agrometeorologicznych i włączenie ich w istniejący system monitoringu agrofagów (zaraza ziemniaka, zaraza pomidora, parch jabłoni, inne), zastosowanie w praktyce sytemu dystrybucji systemów wspomagania decyzji  do gospodarstw rolnych z jednoczesną weryfikacją ich jakości, szacowanie wymiernych skutków (efektów)  stosowania systemów wspomagania decyzji  przez gospodarstwa rolne różnego typu, stworzenie standardu prognozowania agrometeorologicznego w lokalnej skali, który we współpracy z innymi (Instytut Ochrony Roślin – PIB w Poznaniu) pozwoli w niedalekiej  przyszłości na szersze zastosowanie i wykorzystanie systemów wspomagania decyzji w praktyce rolniczej.

w sprawie szkoleń w zakresie środków ochrony roślin. Kursy chemizacyjne Co roku organizujemy zgodnie z potrzebami rolników kursy z zakresu stosowania środków ochrony roślin, które uprawniają do wykonywania zabiegów w produkcji rolniczej oraz zakupu preparatów chemicznych. Zajęcia prowadzone są zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szkoleń w zakresie środków ochrony roślin.

Tematyka szkoleń przeprowadzanych w 2013 roku wprowadzała rolników w zasady stosowania Integrowanej Ochrony Roślin. Integrowana ochrona obowiązuje w krajach Unii Europejskiej od 1 stycznia 2014 roku i uznaje się ją jako podstawowy kierunek rozwoju praktycznej ochrony roślin w świecie. „Integrated Pest Management" (IPM) Cel integrowanej ochrony roślin Wyeliminowanie lub zmniejszenie pierwotnego zagrożenia ze strony agrofagów, Wykorzystanie odporności roślin, Opóźnienie terminu pojawiania się np. chorób, Ograniczenie kolejnych cykli rozwojowych.

Współpraca z innymi Instytucjami Chcę z tego miejsca podziękować Burmistrzom, Wójtom, p. Staroście, Przewodniczącym Komisji Rolnictwa za wsparcie oraz za pomoc w realizacji zadań. Współpracujemy z wszystkimi Samorządami począwszy od Starostwa powiatowego, Samorządami Miast i Gmin, Gmin, uczestniczymy w ramach potrzeb w Sesjach Rady i Komisjach Rolnictwa. Z Biurem Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, z Wielkopolską Izbą Rolniczą – Biurem Powiatowym, Inspektoratem Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Powiatowym Inspektoratem Weterynarii, Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Szkołą Rolniczą. Należy zaznaczyć, że współpraca z w/w instytucjami układa się bardzo dobrze, co świadczy o wspólnym zrozumieniu sprawy, a z takiej współpracy przede wszystkim korzystają rolnicy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ www.wodr.poznan.pl wodr@wodr.poznan.pl Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu Zespół Doradczy w powiecie szamotulskim ul. Sieradzka 29 60-163 POZNAŃ tel. 61 868-52-72 fax. 61 868-56-60 Gałowo ul. Wierzbowa 10, 64-500 Szamotuły www.wodr.poznan.pl wodr@wodr.poznan.pl