Konferencja „Ppp w praktyce” 7 X 2013 r. Zagadnienia wstępne Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Poznań, 7 X 2013 r. Konferencja „Ppp w praktyce” 7 X 2013 r. Zagadnienia wstępne ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Instytut PPP – kim jesteśmy? Pionierzy polskiego rynku PPP: Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (IPPP) to pierwsza w Polsce profesjonalna organizacja, która zajęła się zagadnieniem współpracy sektora publicznego z prywatnym w modelu PPP i koncesyjnym. Rok założenia: 2003. Niezależni animatorzy rynku: IPPP to niezależna organizacja pozarządowa typu non-for-profit, która nie reprezentuje interesu żadnej konkretnej instytucji czy firmy, a swój zysk przeznacza na dalszy rozwój oraz stymulowanie rynku PPP w Polsce. Oficjalny partner rządowego projektu: IPPP został wybrany na oficjalnego partnera projektu systemowego PARP pod nazwą „Partnerstwo publiczno-prywatne”, o łącznej wartości 10 mln zł, którego zadaniem jest szeroko pojęta promocja PPP w Polsce oraz budowanie kompetencji podmiotów publicznych w jego zakresie. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Instytut PPP – kim jesteśmy? Edukacja i szkolenia: IPPP przykłada dużą wagę do edukacji w zakresie prawidłowego rozumienia i stosowania formuły PPP. Od wielu lat szkolimy tak pracowników administracji publicznej jak i przedstawicieli sektora prywatnego. Posiadamy referencje kilkudziesięciu projektów szkoleniowych, w tym m.in. dla polskich organów nadzoru, administracji centralnej i samorządów. Izby Podmiotów Publicznych i Partnerów Prywatnych: IPPP prowadzi całoroczne programy szkoleniowo-doradcze dla sektora publicznego (Izba Podmiotów Publicznych) oraz prywatnego (Izba Partnerów Prywatnych) udzielając cennego wsparcia na rynku PPP. Wydawca magazynu „Forum PPP”: IPPP to wydawca pierwszego i jedynego jak dotąd periodyku poświęconego w całości zagadnieniu PPP. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Polskie źródła prawa PPP – poprzedni stan prawny Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Polskie źródła prawa PPP – poprzedni stan prawny Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o partnerstwie publiczno prywatnym (Dz. U. nr 169, poz. 1420). Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2006 roku, w sprawie niezbędnych elementów analizy przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno prywatnego. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 czerwca 2006 roku, w sprawie szczegółowych form i zasad sporządzenia informacji dotyczących umowy o partnerstwie publiczno prywatnym. Rozporządzenie Ministra Gospodarki dnia 21 czerwca 2006 roku, w sprawie ryzyk związanych z realizacja przedsięwzięcia w ramach partnerstwa publiczno prywatnego. PPP – ramy prawne w Polsce i w UE ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Polskie źródła prawa PPP – poprzedni stan prawny Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP – ramy prawne w Polsce i w UE Polskie źródła prawa PPP – poprzedni stan prawny Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177) Art. 2 pkt. 4: Koncesja na roboty budowlane to zamówienie publiczne na roboty budowlane z tym, że wynagrodzeniem za ich wykonanie jest prawo do eksploatacji obiektu budowlanego lub takie prawo wraz z zapłatą. Art. 128-131. Udzielanie i wykonywanie koncesji na roboty budowlane. koncesja, to: - zamówienie publiczne; - przedmiotem koncesji jest wykonanie robót budowlanych; - wynagrodzenie wykonawcy - co do zasady - pochodzi z prawa do eksploatacji obiektu budowlanego (czyli z opłat od osób trzecich, użytkowników) lub częściowo z opłat pochodzących bezpośrednio od zamawiającego. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Polskie źródła prawa PPP – aktualny stan prawny Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP – ramy prawne w Polsce i w UE Polskie źródła prawa PPP – aktualny stan prawny Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno- prywatnym (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100, z późn. zm.), zwana dalej UPPP lub u.p.p.p, Ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. z 2009 r. Nr 19, poz. 101, z późn. zm.), zwana dalej ustawą o koncesjach lub u.k.r.b.u. oraz … Kodeks cywilny (ustawa z dnia 23 kwietnia 1964, Dz. U. z 1964 r. Nr 16 poz. 93 z późn. zm.). ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Art. 7 ust. 1. u.p.p.p. – definicja umowy o PPP Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Definicje ustawowe Art. 7 ust. 1. u.p.p.p. – definicja umowy o PPP Przez umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym: partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Art. 7 ust. 1. u.p.p.p. – definicja umowy o PPP Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Definicje ustawowe Art. 7 ust. 1. u.p.p.p. – definicja umowy o PPP Partner prywatny powinien ponieść w całości albo w części wydatki na realizację przedsięwzięcia lub zapewnić poniesienie ich przez osobę trzecią. Realizacja przedsięwzięcia obejmuje w tym kontekście zarówno wydatki inwestycyjne (np. na budowlę lub remont obiektu budowlanego, wykonanie dzieła, przystosowanie danej infrastruktury do możliwości świadczenia w oparciu o nią usług), jak i wydatki eksploatacyjne (związane z utrzymaniem i zarządzaniem przedsięwzięciem). Ustawodawca nie limituje precyzyjnie przy części wydatków, jakie musi ponieść partner prywatny. Językowa wykładnia art. 7 ust. 1 u.p.p.p. pozwala przyjąć, że część ta może być choćby minimalna. Nie będzie miał charakteru umowy ppp kontrakt, w którym strona publiczna zobowiąże się do pokrycia całości wydatków na realizację przedsięwzięcia (analogicznie do koncesji)!

Art. 7 ust. 2. u.p.p.p. – wynagrodzenie partnera prywatnego Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Definicje ustawowe Art. 7 ust. 2. u.p.p.p. – wynagrodzenie partnera prywatnego Wynagrodzenie partnera prywatnego powinno być ekwiwalentnym świadczeniem do jego wkładu w realizację przedsięwzięcia. Wyższemu zaangażowaniu odpowiadać powinna wyższa stopa zwrotu inwestycji. Ustawa nie przesądza przy tym, skąd ma pochodzić wynagrodzenie partnera prywatnego. Ustawa wymaga jednak, aby wynagrodzenie partnera prywatnego zależało przede wszystkim od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wynagrodzenie i wkład własny jako ekonomiczna motywacja dla sektora prywatnego Art. 7. 1. UPPP Przez umowę o ppp partner prywatny zobowiązuje się do realizacji przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecią, a podmiot publiczny zobowiązuje się do współdziałania w osiągnięciu celu przedsięwzięcia, w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wynagrodzenie „koncesyjne” czy „za dostępność” ? Art. 7 ust 2. UPPP Wynagrodzenie partnera prywatnego zależy przede wszystkim od rzeczywistego wykorzystania lub faktycznej dostępności przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wkład własny a wynagrodzenie Art. 2. 5 UPPP    Wkład własny - świadczenie podmiotu publicznego lub partnera prywatnego polegające w szczególności na: a)  poniesieniu części wydatków na realizację przedsięwzięcia, w tym sfinansowaniu dopłat do usług świadczonych przez partnera prywatnego w ramach przedsięwzięcia, b)  wniesieniu składnika majątkowego. Art. 9. 1. UPPP Wniesienie wkładu własnego w postaci składnika majątkowego może nastąpić w szczególności w drodze sprzedaży, użyczenia, użytkowania, najmu albo dzierżawy. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wkład własny jako element wynagrodzenia – możliwe transfery Art. 11. 1 UPPP Po zakończeniu czasu trwania umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym partner prywatny lub spółka celowa PPP przekazuje podmiotowi publicznemu składnik majątkowy, który był wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia, w stanie niepogorszonym, z uwzględnieniem jego zużycia wskutek prawidłowego używania, chyba że umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym stanowi inaczej. Art. 11.2 UPPP Umowa o partnerstwie publiczno-prywatnym może stanowić, że przekazanie składnika majątkowego nastąpi na rzecz państwowej lub samorządowej osoby prawnej lub spółki handlowej z co najmniej większościowym udziałem jednostki samorządu terytorialnego albo Skarbu Państwa. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wynagrodzenie partnera prywatnego a tryb wyboru partnera prywatnego Art. 4. UPPP 1. Jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej, do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, Nr 157, poz. 1241 i Nr 223, poz. 1778), w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie. 2. W przypadkach innych niż określone w ust. 1, do wyboru partnera prywatnego i umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym stosuje się przepisy ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 , z późn. zm.), w zakresie nieregulowanym w niniejszej ustawie. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wynagrodzenie i wkład własny a podział ryzyka ekonomicznego Ustawa Koncesyjna: art. 1 ust 2. Koncesjonariusz na podstawie umowy koncesji zawieranej z koncesjodawcą zobowiązuje się do wykonania przedmiotu koncesji za wynagrodzeniem, które stanowi w przypadku:   1)   koncesji na roboty budowlane - wyłącznie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego, w tym pobierania pożytków, albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy;   2)   koncesji na usługi - wyłącznie prawo do wykonywania usług, w tym pobierania pożytków, albo takie prawo wraz z płatnością koncesjodawcy. Art. 1 ust 3. Płatność koncesjodawcy na rzecz koncesjonariusza nie może prowadzić do odzyskania całości związanych z wykonywaniem koncesji nakładów poniesionych przez koncesjonariusza. Koncesjonariusz ponosi w zasadniczej części ryzyko ekonomiczne wykonywania koncesji. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ryzyko ekonomiczne w koncesji a wynagrodzenie Wszelkie ryzyka związane z realizacją umowy koncesji Ryzyko ekonomiczne Ryzyko odzyskania nakładów inwestycyjnych Ryzyko odzyskania nakładów eksploatacyjnych Ryzyko nieosiągnięcia zakładanego zysku w zakładanej wysokości ? ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ryzyko ekonomiczne w koncesji a wynagrodzenie Maksymalna dopuszczalna płatność koncesjodawcy nie powinna przekroczyć połowy a przynajmniej zasadniczej części łącznej wartości nakładów (inwestycyjnych, eksploatacyjnych, ewentualnie kosztów finansowych) koncesjonariusza, przy czym w żadnym wypadku nie może być to kwota równa lub wyższa łącznej wartości nakładów. Koncesjodawca już na etapie przygotowywania postępowania powinien ustalić, jaki poziom płatności własnej dopuszcza, a następnie ten wskaźnik zawrzeć w ogłoszeniu, jak i w opisie warunków koncesji, czyniąc z niego jedno z kryteriów oceny ofert. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Ustawa PPP, a ustawa koncesyjną Stosunek do ustawy – Prawo zamówień publicznych i ustawy o koncesjach na roboty budowlane lub usługi: P.z.p. oraz ustawa o koncesjach regulują przede wszystkim tryb wyboru odpowiednio wykonawcy zamówienia publicznego i koncesjonariusza; Przepisy proceduralne dotyczące wyboru partnera prywatnego: Ustawa o PPP: Przepisy materialne: - wniesienie wkładu własnego - spółka celowa - zarząd i eksploatacja Ustawa o koncesji na roboty budowlane lub usługi Prawo zamówień publicznych ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP – ramy prawne w Polsce i w UE Koncesja PPP Wynagrodzenie koncesjonariusza, co do zasady, pochodzi z opłat od użytkowników przedmiotu umowy; Ryzyko ekonomiczne realizacji przedsięwzięcia spoczywać musi po stronie koncesjonariusza; Zobowiązanie koncesjonariusza obejmuje: zaprojektowanie, wybudowanie, finansowanie i eksploatację przedmiotu przedsięwzięcia; Środki majątkowe przeznaczone przez koncesjodawcę do dyspozycji koncesjonariusza, także wniesione przezeń nakłady na przedsięwzięcie w trakcie umowy i po jej rozwiązaniu pozostają własnością koncesjodawcy. Strony umowy nie zawiązują umowy spółki. Wynagrodzenie partnera prywatnego może w całości pochodzić z budżetu publicznego; Strony mogą dowolnie rozłożyć różne kategorie ryzyka; Zobowiązania stron umowy PPP podlegają względnie szerokiej swobodzie umów; Partner prywatny zachowuje prawo do zwrotu wniesionego składnika majątkowego, dysponuje również prawem pierwokupu nieruchomości będącej wkładem własnym do umowy; w celu wykonania umowy strony mogą zawiązać spółkę o kapitale mieszanym. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wprowadzenie do PPP Cele władzy i przedsiębiorców Władza Przedsiębiorca Cele społeczne Oparte na prawie i wymogach sytuacji politycznej Cele ekonomiczne Wynikające z interesu inwestorów Potrzeby inwestycyjne Zasoby do zainwestowania ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wprowadzenie do PPP Umowy Podmiot publiczny, Podmiot prywatny – zazwyczaj sponsorzy tworzą SPV (ograniczenie odpowiedzialności), Podwykonawcy, Podmioty finansujące. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wprowadzenie do PPP Najważniejsze cechy ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP - korzyści dla interesu publicznego Możliwość pozyskania dodatkowego kapitału bądź na nowe inwestycje, bądź jako oszczędności w wydatkach; Możliwość przekazania na zewnątrz szeregu ryzyk, zwłaszcza ryzyka ekonomicznego przedsięwzięcia; Wzrost jakości świadczonych usług; Transfer nowszych, efektywniejszych technologii (know-how); Szybsza realizacja inwestycji; Niższe koszty realizacji przedsięwzięcia, pomimo wyższych kosztów kapitału dla podmiotów prywatnych; Możliwość finansowania większej skali inwestycji bez zwiększenia budżetu. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Wprowadzenie do PPP Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP - korzyści dla interesu publicznego Wprowadzenie do PPP ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego PPP - zagrożenia zagrożenia dla prawidłowości procesu świadczenia usług objętych partnerstwem, utrata kontroli nad procesem świadczenia usług, zagrożenia dla gospodarki finansowej – niestabilność prawa. nadmierny wzrost opłat ponoszonych przez usługobiorców, niższa jakość usług świadczonych w ramach PPP, brak konkurencji, niedozwolona współpraca stron, zawirowania polityczne. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Zakres zastosowania PPP Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Wprowadzenie do PPP Zakres zastosowania PPP W ciągu ostatnich 15 lat na świecie zrealizowano ponad 1200 projektów typu PPP o łącznej wartości ok. 300 mld euro W Europie liderem PPP jest Wlk Brytania (ponad 500 umów) W Europie Środowo-Wschodniej – obecnie Węgry (kilkadziesiąt) Najważniejsze obszary współpracy to: Drogi i transport Ochrona zdrowia Gospodarka wodno-ściekowa Gospodarka odpadami Edukacja Sport Obronność ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Ponad 42 projekty przez 4 lata Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Rynek PPP w Polsce Ponad 42 projekty przez 4 lata www.ippp.pl www.ppp.parp.gov.pl ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Zalety ppp w świetle nowych zasad ustalania limitu zobowiązań budżetu 1. Wydatki w ramach umowy o ppp powinny w możliwie jak największym stopniu mieć charakter majątkowy. 2. Zasadne jest zawsze rozważenie czy przedsięwzięcie może posiadać elementy projektu typu koncesyjnego – im więcej ryzyka rynkowego przejmuje strona prywatna tym mniejsze są wydatki budżetu na „spłatę” zobowiązań wobec partnera. Lepsza jest wynagrodzenie strony prywatnej w formie niepieniężnej. 3. Wskazane jest premiowanie przedsięwzięć, które pozwalają na generowanie dochodów majątkowych - dzięki współpracy z sektorem prywatnym cena jaką strona publiczna uzyskuje w zamian za swój wkład jest zdecydowanie wyższa niż w razie tradycyjnych metod. 4. Warte rozważenia są projekty „hybrydowe” angażujące środki UE. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego „Hybrydowe” PPP Możliwe warianty udzielenia dotacja na PPP Wariant najprostszy to ubieganie się o dotację przez spółkę celową, zawiązaną dla wykonania umowy o PPP, lub przez partnera prywatnego. Możliwe są również sytuacje, w których samorząd jako beneficjent środków pomocowych, realizuje dofinansowany projekt we współpracy z partnerem prywatnym lub koncesjonariuszem wybranym po uzyskaniu dofinansowania, niejako przy okazji procedury ponoszenia wydatków związanych z realizacją przedsięwzięcia. Realizacja projektu może wówczas zostać powierzona spółce celowej, a optymalna byłaby możliwość ponoszenia przez spółkę wydatków kwalifikowanych. ul. Noakowskiego 24, 00-668 Warszawa | info@ippp.pl

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Bartosz Korbus +48 510 237 765 Bartosz.korbus@ippp.pl Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego ul. Noakowskiego 24 00-668 Warszawa www.ippp.pl info@ippp.pl