MONOGRAFIA SIŁA WSPÓŁDZIAŁANIA – FORMY, MECHANIZMY I SKUTKI UMIĘDZYNARODOWIENIA KLASTRÓW

Monografia Siła współdziałania – formy, mechanizmy i skutki umiędzynarodowienia klastrów porusza bardzo ważną problematykę konkurencji przez kooperację, czego dobrym przykładem jest właśnie klaster. Klaster stanowi ważny instrument polityki gospodarczej, oddziałujący na wzrost konkurencyjności regionu między innymi poprzez tworzenie warunków do intensyfikacji działalności innowacyjnej przedsiębiorstw, co stanowi także przedmiot tej monografii.

Autorzy omawiają również zagadnienia dotyczące efektów zewnętrznych przepływu wiedzy oraz dzielenia się nią i wspólnego jej rozwoju w ramach klastrów. Tematyka przedstawiana w monografii jest bardzo istotna z uwagi na wzrost znaczenia form kooperacji przedsiębiorstw i innych instytucji czy organizacji wspólnie starających się sprostać rosnącemu tempu postępu technologicznego dzięki razem rozwijanej działalności innowacyjnej i dzieleniu się jej wynikami w tym wypadku w ramach klastra.

Taka współpraca zwiększa również szansę na zakończoną sukcesem ekspansję na rynki zagraniczne firm działających w ramach klastra, co stanowi główną myśl przewodnią tej monografii. Wobec tego monografia ta wpisuje się we współczesny nurt rozważań nad konkurencją przez kooperację w czasach ogłoszonych przez J. Dunninga kapitalizmem aliansowym oraz stanowi wkład w badania nad wzrostem międzynarodowej konkurencyjności regionów, dzięki rozwojowi jednej z form kooperacji przedsiębiorstw, jakim jest klaster.

W tym kontekście monografia stanowi też wkład w badania nad wzrostem międzynarodowej konkurencyjności regionów, dzięki rozwojowi jednej z form kooperacji przedsiębiorstw, jakim jest klaster. Klastry stanowią bowiem coraz ważniejsze rozwiązanie instytucjonalne promowane w polityce gospodarczej wielu państw na świecie, co stanowi także rezultat udanej polityki wzrostu konkurencyjności gospodarki zastosowanej w krajach tak zwanych Tygrysów Azjatyckich.

Monografia Siła współdziałania – formy, mechanizmy i skutki umiędzynarodowienia klastrów składa się z 5 rozdziałów wzbogaconych rysunkami i tabelami. Pierwsze rozdziały dotyczą tematyki bardziej ogólnej, dostarczając fachowej terminologii i użytecznej wiedzy na temat problematyki poruszanej w monografii, a końcowe omawiają zagadnienia bardziej szczegółowe, ilustrując także przykładami omawiane zjawiska.

Spis treści Barbara Jankowska Czym jest umiędzynarodowienie klastra? Ewa Mińska-Struzik Umiędzynarodowienia klastra a innowacyjność jego uczestników Szymon Truskolaski Wpływ uczestnictwa w inicjatywach klastrowych na współpracę z zagranicą oraz działalność innowacyjną polskich przedsiębiorstw Joanna Kuczewska Konstruowanie przewag konkurencyjnych polskich regionów w latach Justyna Majewska Cechy aglomeracji a lokalizacja i internacjonalizacja klastrów w sektorze usług – przykład turystyki

W rozdziale 1 zatytułowanym Czym jest umiędzynarodowienie klastra dr hab. Barbara Jankowska pracownik Katedry Konkurencyjności Międzynarodowej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu najpierw zapoznaje czytelnika z pojęciem umiędzynarodowienia klastra, słusznie przyjmując, że jest on dynamicznym systemem otwartym. Autorka zwraca uwagę na ważny zasób klastra jakim jest wiedza i dzielenie się wiedzą w ramach klastra. Potem przedstawia schemat porządkujący różne ujęcia internacjonalizacji skupień.

Dalej omawia wyniki badań wybranych instytucji nad umiędzynarodowieniem klastrów w Polsce i w skali europejskiej. Autorka zwraca także uwagę na specjalizację przedsiębiorstw klastrowych w transnarodowym łańcuchu wartości oraz potrzebę dzielenie się wiedzą (przepływy wiedzy) w jego ramach jako czynnik zwiększający międzynarodową konkurencyjność współpracujących ze sobą przedsiębiorstw.

Rozdziały 2 pod tytułem Wpływ umiędzynarodowienia klastra na innowacyjność jego uczestników, napisany przez dr Ewę Mińską-Struzik zatrudnioną w Katedrze Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, został poświęcony problematyce związanej z innowacyjnością i procesami technologicznego uczenia się przedsiębiorstw w ramach klastrów i pomiędzy nimi. Celem tego rozdziału jest bowiem syntetyczne omówienie związków między umiędzynarodowieniem klastrów a innowacyjnością ich uczestników.

Dlatego też Autorka także analizuje i systematyzuje czynniki sprzyjające oraz ograniczające mechanizmy zwiększania zdolności technologicznych w umiędzynarodowionych klastrach, głównie w drodze wzajemnego uczenia się przedsiębiorstw i pojawieniu się efektów zewnętrznych przepływów wiedzy, co zwiększa ich potencjał absorpcji wiedzy. Ponadto Autorka stara się znaleźć odpowiedź na pytanie: na ile strategia podnoszenia innowacyjności poprzez umiędzynarodowienie działalności może być rzeczywiście skuteczna.

W rozdziale 3 zatytułowanym Wpływ uczestnictwa w inicjatywach klastrowych na współpracę z zagranicą oraz działalność innowacyjną polskich przedsiębiorstw, który został opracowany przez dr Szymona Truskolaskiego, pracownika Katedry Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UE w Poznaniu, przedstawiono wyniki empirycznej weryfikacji siły wpływu uczestnictwa w inicjatywach klastrowych na współpracę z zagranicznymi partnerami w ramach działalności innowacyjnej. Celem opracowania jest zatem ocena wpływu uczestnictwa podmiotów gospodarczych w inicjatywach klastrowych na współprace z zagranicznymi partnerami w zakresie działalności innowacyjnej, tzn. zmierzającej do opracowania innowacji, a następnie na jej wprowadzenie.

Na podstawie analiz przeprowadzonych w oparciu o model logitowy Autor wyciąga wniosek, że uczestnictwo w inicjatywie klastrowej pozytywnie wpływa na podejmowanie współpracy w zakresie innowacji, w tym także z partnerami zagranicznymi, a bardziej intensywna współpraca przekłada się z kolei na większe prawdopodobieństwo dokonania innowacji przez przedsiębiorstwa należące do inicjatyw klastrowych. Czytelnik zapoznaje się także z istotą, cechami i korzyściami funkcjonowania inicjatyw klastrowych.

W rozdziale 4, zatytułowanym Konstruowanie przewag konkurencyjnych polskich regionów w latach , dr Joanna Kuczewska, zatrudniona w Katedrze Ekonomiki Integracji Europejskiej Uniwersytetu Gdańskiego, zapoznaje czytelnika z problematyką zarządzania relacjami między różnymi podmiotami życia gospodarczego, takimi jak przedsiębiorstwa, instytucje publiczne oraz instytucje sektora B+R w kontekście tworzenia warunków do wzrostu konkurencyjności regionów.

Opierając się na analizie literatury przedmiotu autorka omawia koncepcję konstruowania regionalnych przewag konkurencyjnych w ramach systemów innowacji, których ważnym instrumentem są właśnie klastry. Autorka przeprowadza także analizę potencjału regionu w zakresie tworzenia relacji oraz przyjmuje, że określenie wiedzy dominującej w poszczególnych regionach umożliwi właściwy dobór strategii działania na rzecz poprawy konkurencyjności.

Dr Justyna Majewska pracująca w Katedrze Międzynarodowych stosunków Gospodarczych Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu w rozdziale 5, zatytułowanym Cechy aglomeracji a lokalizacja i internacjonalizacja klastrów w sektorze usług – przykład turystyki, omawia zagadnienia dotyczące tak zwanego zjawiska klasteringu w sektorze usług turystycznych, podkreślając szczególną skłonność podmiotów je świadczących do skupiania się i współpracy. Celem opracowania jest określenie wzorców przestrzennych rozkładu skupisk podaży turystycznej i identyfikacja potencjalnych klastrów w turystyce (mapowanie) oraz ocena tendencji do ich skupiania się ze względu na procesy umiędzynarodowienia funkcji turystycznej w regionach i zjawisko aglomeracji.

Ponadto celem badania jest klasyfikacja potencjalnych klastrów w turystyce ze względu na cechy obszarów zaglomeryzowanych i międzynarodowe aspekty popytu i podaży turystycznej. Dlatego też Autorka z wykorzystaniem danych GUS i metody mapowania zmierza do identyfikacji klastrów w polskiej turystyce, a następnie klasyfikuje je pod względem nasilenia internacjonalizacji.

Dziękuję za uwagę