DO METODYCZNYCH ROZWAŻAŃ NAD REWOLUCJĄ NAUKOWĄ INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB WPROWADZENIE DO METODYCZNYCH ROZWAŻAŃ NAD REWOLUCJĄ NAUKOWĄ W NAUKACH O BEZPIECZEŃSTWIE JAKO WARUNKU ZAPEWNIAJĄCEGO MILITARNE I NIEMILITARNE BEZPIECZEŃSTWO WOBEC WYZWAŃ I ZAGROŻEŃ W XXI WIEKU dr Zdzisław Długosz „Pozbawienie nauki metodycznej pewności powoduje upadek jej potęgi” U. Beck Gdynia 2013

LITERATURA Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1985. INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB Ajdukiewicz K., Logika pragmatyczna, Warszawa 1985. Apanowicz J., Metodologiczne uwarunkowania pracy naukowej, DIFIN, Warszawa 2005. Apanowicz J., Metodologiczne elementy procesu poznania naukowego w teorii organizacji i zarządzania, Wyd. WSAiB, Gdynia 2000. Berkeley T., Traktat o zasadach ludzkiego poznania, Zielona Sowa, Kraków 2004. Kinita J., Szkice z teorii poznania naukowego, Wyd. PWN, Warszawa 1976. Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wyd. Ossolineum 1990. Kotarbiński T., Ontologia, teoria poznania i metodologia nauk, Ossolineum, Warszawa, Wrocław 1994. Kuhn T., Struktura rewolucji naukowych, Wydawnictwo Fundacji Aletheia, wyd. II, Warszawa 2001. Pieter J., Zarys metodologii pracy naukowej, PWN, Warszawa 1975. Popper K., Logika odkrycia naukowego, PWN, Warszawa 1977. Szyszkowska M., Europejska filozofia prawa, Warszawa 1993. Świniarski J., Filozoficzne podstawy edukacji dla bezpieczeństwa, Warszawa 1999. Ziembiński Z., Logika praktyczna, PWN, Warszawa 2001. „Ci którzy w imię doraźnego bezpieczeństwa rezygnują z istotnych wolności nie zasługują ani na wolność ani na bezpieczeństwo.” (U. Beck, Władza i przeciwwładza w epoce globalnej, SCHOLAR, Warszawa 2005, s. 364) IBNB LITERATURA

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu NAUKA: Obszary wiedzy - Dziedzina – Dyscyplina - Specjalność (ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO z dnia 8 sierpnia 2011 r. w sprawie obszarów wiedzy, dziedzin nauki i sztuki oraz dyscyplin naukowych i artystycznych; Dz.U.2011.179.1065). Uchwała Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów z dnia 28 stycznia 2011 r. (M.P. 2011 nr 14 poz. 149) z treści której wynika , że w dziedzinie nauki humanistyczne dodaje się dyscypliny naukowe: "9a) nauki o bezpieczeństwie; 9b) nauki o obronności;". OBSZAR WIEDZY DZIEDZINA NAUKI SPECJALNOŚĆ NAUKOWA DYSCYPLINA NAUKOWA NAUKA

WIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB FALSYFIKACJA K.R. Poppera ANOMALIA T. Kuhna OBSZAR POSZUKIWANEJ WIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE OHW gdzie: OHW - obszar harmonizacji wiedzy o bezpieczeństwie. Rys. nr 2. Obszar harmonizacji falsyfikacji i anomalii w obszarze poszukiwanej wiedzy o bezpieczeństwie. Kwantum opracowania, występujące problemy i potrzeby: Konieczne zawężenie i uproszczenia utrudniające analizę. Niedostatki podejścia systemowego. Wysokie prawdopodobieństwo odbioru wykładu (kwantum opracowania), jako błędu rozumowania przez tak zwane zaniedbanie (ang. default logic). Implikacja - potrzeba szerszej dyskusji.

WIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB OBSZAR WIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE zbiory pojęć, paradygmaty, aksjomaty, dogmaty (teorie, zbiory pojęć), ,………. ANOMALIA FALSYFIKACJA T OBSZAR NIEWIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE O Wb Tr Wr Legenda: T - czas (okres rozwoju nauki o bezpieczeństwie). Wb - wiedza o bezpieczeństwie (zakres wiedzy). Wr - wiedza uzasadniająca rozważania nad rewolucją naukową. Tr - czas rozważań nad rewolucją naukową w naukach o bezpieczeństwie. O - luki w wiedzy o bezpieczeństwie. Rys. 3.Luki, falsyfikacja i anomalia w obszarze wiedzy o bezpieczeństwie.

(WSTĘPNE ZAŁOŻENIA DO ROZWAŻAŃ) INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB PROBLEM NAUKOWY (WSTĘPNE ZAŁOŻENIA DO ROZWAŻAŃ) Podstawowym problem o charakterze heterogenicznym i ukształtowanym na jego podstawie autogenicznym, jest udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: Ustalenie czy zapewnienie militarnego i niemilitarnego bezpieczeństwa wobec wyzwań i zagrożeń w XXI wymaga rewolucji naukowej w naukach o bezpieczeństwie, jako braków w tych naukach (warunek trwanie, przetrwanie rozwój i doskonalenie)? Ponadto: Czy badanie bezpieczeństwa wobec złożonych wyzwań i zagrożeń w XXI wieku bez równoległego badania paradygmatów nauki o bezpieczeństwie, stanowi istotne zagrożenia dla tego bezpieczeństwa, z uwagi na złożoność potencjału militarnych i niemilitarnych zagrożeń? Sprawdzenie, czy uzyskany w ten sposób postęp w nauce o bezpieczeństwie umożliwia: ustalenie związku pomiędzy pojęciem nauki i pojęciem postępu, który dla samego bezpieczeństwa narodowego jest warunkiem koniecznym; utrzymanie ich metodycznej pewności, co jak ocenia Beck zabezpiecza każdą naukę przed upadkiem; wypełnienie podstawowego zadania w obrębie metody naukowej? Ponadto czy, ów postęp powinien zbliżyć nas do ustalenia znaczenia dla wyzwań współczesnego świata wobec źródeł zagrożeń i ich złożoności.

UZASADNIENIE WYBORU TEMATU ROZWAŻAŃ INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB UZASADNIENIE WYBORU TEMATU ROZWAŻAŃ 1. Potrzeba ukształtowania, oryginalnego i realnego sposobu rozwiązania współczesnych problemów naukowych związanych z badaniami nad bezpieczeństwem. 2. Materializacja zamiaru autora publikacji, sprowadzająca się do: nakreślenia wstępnej struktury organizacji przyszłych badań nad bezpieczeństwem; struktury osadzonej na poznaniu empirycznym i teoretycznym interdyscyplinarnej wiedzy o bezpieczeństwie militarnym i niemilitarnym. 3. Potrzeba utrzymania metodycznej pewności takich badań w oparciu o ustalenie związku pomiędzy pojęciem nauki i pojęciem jej postępu. 4. Uzasadnione przekonanie, że badanie bezpieczeństwa wobec złożonych wyzwań i zagrożeń w XXI wieku bez równoległego badania paradygmatów nauki o bezpieczeństwie, stanowi istotne zagrożenia dla tego bezpieczeństwa z uwagi na złożoność potencjału militarnych i niemilitarnych zagrożeń.

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu PROBLEM BADAWCZY Czy zapewnienie militarnego i niemilitarnego bezpieczeństwa wobec wyzwań i zagrożeń w XXI wymaga rewolucji naukowej w naukach o bezpieczeństwie. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu TEREN BADAŃ BEZPIECZEŃSTWA - to miejsce i jego typologia cech i zagadnień jakie muszą być zbadane, odnalezione w odpowiednich grupach układach lub zjawiskach. ZAKRES PODMIOTOWY - to miejsce badań i jego typologia, odnalezione w odpowiednich grupach układach. ZAKRES PRZEDMIOTOWY (szerokość ujęcia problematyki badawczej) - to typologia, cech i zagadnień jakie muszą być zbadane odnalezione w odpowiednich zjawiskach, dobranego podmiotu. PRÓBA PROBALISTYCZNA. POPULACJA GENERALNA PRÓBA REPREZENTATYWNA DOBÓR PRÓBY ROZMIAR PRÓBY PRÓBA NIEPROBALISTYCZNA. TEREN BADAŃ to miejsce i jego typologia cech i zagadnień jakie muszą być zbadane, odnalezione w odpowiednich grupach układach lub zjawiskach (wyzwania, zagrożenia, anomalia). 2 4 6 8 10 12 14 1 3 5

Rys.7. Nauka normalna i kwantum kształtowania się nowego paradygmatu INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB PARADYGMAT C PARADYGMAT A PARADYGMAT B NOWY PARADYGMAT N ANALIZA SPRAWDZENIE WERYFIKACJA IMPLIKACJE NAUKA NORMALNA NAUKI O BEZPIECZEŃSTWIE Rys.7. Nauka normalna i kwantum kształtowania się nowego paradygmatu IBNB

CEL BADAŃ (poznawczy, praktyczny) INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB CEL BADAŃ (poznawczy, praktyczny) 1. Poznanie na podstawie aktualnego stanu wiedzy, możliwości metodycznego podejścia do stanowiska wobec nowych niewyjaśnionych i nieznanych faktów (anomalii), kształtujących obowiązujące paradygmaty bezpieczeństwa (cel poznawczy). 2. Opisanie metodycznego podejścia do każdorazowo określonego problemu, jako stanowiska obejmującego jego wstępne uświadomienie, wyjaśnianie nowych zjawisk, jako weryfikacji tego poznania (cel praktyczny). 3. Przeprowadzenie analizy, czy tak zaprezentowany tok i zakres rozważań przy jego doprecyzowaniu w odniesieniu do rodzajowo określonego bezpieczeństwa, zapewnia postęp w naukach o bezpieczeństwie.

TEZY problemy szczegółowe, pytania problemowe. IBNB INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB TEZY Zapewnienie militarnego i niemilitarnego bezpieczeństwa wobec wyzwań i zagrożeń w XXI wieku, rozumianych jako anomalia, wymaga „rewolucji naukowej” w naukach o bezpieczeństwie. problemy szczegółowe, pytania problemowe. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu HIPOTEZA Jedynie charakteryzujące się zmiennością wyzwania i zagrożenia w XXI wieku, jako anomalia, wymuszają rewolucję naukową w naukach o bezpieczeństwie jako warunku zapewniającym w przyszłości militarne i niemilitarne bezpieczeństwo. IBNB

METODY, TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB METODY, TECHNIKI I NARZĘDZIA BADAWCZE Wiodące metody badawcze: metoda konstrukcji logicznej, badania dokumentów, analiza indywidualnych przypadków, metoda diagnostyczna. W działaniach diagnostycznych: metoda analizy systemowej, wykorzystanie funkcji eksplanacyjnej; podział na badania generalizujące i badania diagnostyczne. W procesie poznania myślowego: analiza, synteza, dedukcja i indukcja, porównywanie i przeciwstawianie; uzasadnienie i dowodzenie, uogólnienie oraz wnioskowanie .

diagnostyczna, eksperymentalna, operacyjna, ewaluacyjna. INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB PROCEDURY BADAWCZE diagnostyczna, eksperymentalna, operacyjna, ewaluacyjna. IBNB

INNE PROBLEMY BADAŃ NAD BEPIECZEŃSTWEM INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB INNE PROBLEMY BADAŃ NAD BEPIECZEŃSTWEM PROBLEMY NAUKI współpraca instytucji naukowo-badawczych bez względu na podmiot założycielski, zarządzanie własnością intelektualną w instytucjach badawczych, finansowanie komercjalizacji wiedzy i doświadczenia, polityka i instrumenty wsparcia rozwoju badań nad bezpieczeństwem, bariery w systemie edukacji o bezpieczeństwie i transferu wiedzy. IBNB

ŚWIADOMOŚCIOWO- KULTUROWE INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB BARIERY W SYSTEMIE BEZPIECZEŃSTWA OBEJMUJĄCEGO BADANIE WIEDZY I TRANSFERU WIEDZY O BEZPIECZEŃSTWIE BARIERY STRUKTURA BARIERY SYSTEMOWE KOMPETENCYJNE ŚWIADOMOŚCIOWO- KULTUROWE Rys. nr 9. Bariery w systemie edukacji o bezpieczeństwie i transferu wiedzy.

INNE PROBLEMY BADAŃ NAD BEPIECZEŃSTWEM INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB INNE PROBLEMY BADAŃ NAD BEPIECZEŃSTWEM KLASYFIKACJA ZAGROŻEŃ JAKO ZBIORÓW ROZMYTYCH REGLAMENTACJA TERENU BADAŃ POPRZEZ JEGO PRAWNE ZAWĘŻENIE BRAK PRECYZYJNYCH METOD POMIARU I NARZĘDZI DIAGNOSTYCZNYCH 2 4 6 8 10 12 14 1 3 5 IBNB

WYNIKI ANALIZY DOKTRYN I NAUK O BEZPIECZEŃSTWIE INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB ROZDZIAŁ II PROBLEMY BADAŃ NAUKOWYCH WOBEC WSPÓLCZESNYCH ZAGROŻEŃ I WYZWAŃ DLA BEZPIECZEŃSTWA ROZWOJU CYWILIZACYJNEGO WYNIKI ANALIZY DOKTRYN I NAUK O BEZPIECZEŃSTWIE POLISEMANTYCZNOŚĆ POJĘCIA BEZPIECZEŃSTWO NAUKA WOBEC NOWOCZESNOŚCI (źródło zagrożeń i produkcja wiedzy). WYZWANIA I PROGNOZY (dylematy, przed jakimi stoi podmiot, państwo i społeczność międzynarodowa w rozstrzyganiu spraw bezpieczeństwa, kryteria klasyfikacji ). IBNB

INNE ZAGADNIENIA I PROBLEMY INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB INNE ZAGADNIENIA I PROBLEMY WYNIKAJĄCE Z BADAŃ NAUKOWYCH WOBEC WSPÓLCZESNYCH ZAGROŻEŃ ORAZ WYZWAŃ DLA BEZPIECZEŃSTWA ROZWOJU CYWILIZACYJNEGO Dzisiaj „globalne zagrożenie” wskazuje na brak możliwości przetrwania i w ten sposób otwiera drogę do globalnych działań. Generalnie konflikty i zagrożenia w globalnej polityce wypełniają funkcję integracyjną. Fundamentalna wieloznaczność współczesnych zagrożeń polega na tym, że „zmuszają” one do działań, które przy wykorzystaniu narzędzi demokracji, deklarują jej restrykcyjne ograniczenia (polityka, władza, elity władzy, monopol legalnej przemocy fizycznej, władza ekonomiczna władza wspólnotowa i publiczna, wyobraźnia socjologiczna). Zaburzenie konsekwencji preferowania pewnych wartości nad innymi współcześnie obejmują: drugą nowoczesność, (globalizm); problemy metagry (przywiązanie do starej polityki światowej), autariki (strategia kapitału), kosmopolityzacji.

NAUKI (aksjologia, skutki uboczne ryzyka, siły motoryczne, bariery…..) INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu IBNB Współczesne anomalia w obszarze bezpieczeństwa, wynikają z możliwości rozwiązania holistycznie pojmowanych problemów, skoncentrowanych między innymi wobec: NAUKI (aksjologia, skutki uboczne ryzyka, siły motoryczne, bariery…..) POLITYKI (aksjologia, władza polityczna, władza ekonomiczna…….) ZAGROŻEŃ GEOPOLITYCZNYCH I SPOŁECZNYCH (aksjologia, płaski legalizm, nihilizm konstytucyjny, brak poczucia sprawiedliwości i wyobraźni społecznej, konflikt między potrzebą osobistego bezpieczeństwa, a twórczością i innowacją.…..)

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSKI I - II Przyjmując treści wskazanych do rozważań za prawdziwe, należy wzbogacić owe wynikanie o elementy klasyfikacyjne w prowadzonych rozważaniach, to jest: WNIOSEK I Weryfikację hipotezy, jako założenia do przypuszczalnego rozwiązania w prowadzonych rozważaniach, sprowadzają się do stwierdzenia, że: jedynie charakteryzujące się zmiennością wyzwania i zagrożenia w XXI wieku, jako anomalia, wymuszają rewolucję naukową w naukach o bezpieczeństwie; jako zidentyfikowane anomalia stanowią warunek zapewniający w przyszłości militarne i niemilitarne bezpieczeństwo.

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK II Dotychczasowe doświadczenia i próby wyjaśnienia w zakresie zidentyfikowanych wyzwań i zagrożeń w XXI wieku, jako warunku zapewniającego w przyszłości militarne i niemilitarne bezpieczeństwo na skutek ich złożoności i zmienności, powoduje: kształtowanie się zbyt szerokiego pasa nieostrości między naukowym dopasowaniem naszej ogólnej wiedzy wobec interdyscyplinarnej nauki o bezpieczeństwie, nie do końca pozwala na dokonanie w miarę precyzyjnej oceny zdarzeń nadzwyczajnych.

POTENCJAŁ WIEDZY (WIEDZA I NIEWIEDZA) PwW Nw Nw W F Nw A Legenda: Pw – potencjał wiedzy o bezpieczeństwie. W – wiedza. Nw – niewiedza. A - anomalia (pas nieostrości pomiędzy: wiedzą, falsyfikacją i niewiedzą). Nw - napięcie w wiedzy o bezpieczeństwie.

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSKI 1-6 WNIOSEK 1 Badanie bezpieczeństwa wobec złożonych wyzwań i zagrożeń w XXI wieku, jest koniecznością, która wymaga systematycznego i równoległego badania paradygmatów nauki o bezpieczeństwie. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK 2 Jednym z podstawowych utrudnień w prowadzonych badaniach nad wyzwaniami i zagrożeniami w XXI mającymi wpływ na militarne i niemilitarne bezpieczeństwo jest : problem przyjęcia kryterium doboru próby do badań; zmniejszające się możliwości holistycznego podejścia do takich badań; ukształtowanych przez prawo strukturalnych, systemowych, świadomościowo-kulturowych oraz kompetencyjnych barier. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK 3 Współczesny podział świata oparty o sojusze, wspólnoty i inne ponadnarodowe struktury powoduje, że konflikty i zagrożenia w globalnej polityce wypełniają funkcję integracyjną tych wspólnot, której obszary powinny obejmować zcentralizowane i pozbawione wewnątrz politycznych podziałów badania, w obszarze naukowego kształtowania bezpieczeństwa. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK 4 Kształtowanie militarnego i niemilitarnego bezpieczeństwa poprzez współczesne zagrożenia i wyzwania, wymuszają na rządzących organizowane politycznych społeczności i wspólnot w oparciu o ich aksjologiczne uzasadnienie. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK 5 Współczesne zagrożenia i wyzwania powinny obejmować też badanie jakości: edukacji dla bezpieczeństwa; badań nad bezpieczeństwem. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu WNIOSEK 6 Ontologiczne, epistemologiczne i fenomenologiczne ujęcie badań nad bezpieczeństwem i jego paradygmatami jako teoria poznania umożliwia: badanie zastosowanych rozwiązań w procesie zrządzania nim; jako poznanie naukowe umożliwia rozróżnienie zachowań materialno-karnych, subsumpcjonowanych jako lekkomyślność, niedbalstwo, nadużycie uprawnień czy też niedopełnienie obowiązków; wykorzystanie tych badań, jako sposobu rozróżnienia między wiedzą i niewiedzą oraz identyfikacji źródeł tej niewiedzy oraz kształtowanie procesów dydaktycznych. IBNB

INSTYTUT BADAŃ NAD BEZPIECZEŃSTWEM (IBNB) SECURITY & SAFETY RESEARCH INSTITUTE (SASRI) www.sasri.eu DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ IBNB