RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ Respektowane są normy społeczne Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie Al. XX – lecia 2 96 – 515 Teresin RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ  Respektowane są normy społeczne Zespół ewaluacyjny: Tomasz Daczko – koordynator ewaluacji Anna Rękawek Beata Pożarska Sylwia Nowacka Marzena Pietz Raport opracowali: Tomasz Daczko, Joanna Pąk

Wstęp - przebieg ewaluacji Jednym z podstawowych warunków prawidłowego procesu uczenia się jest poczucie bezpieczeństwa, sensu i rozumienia oraz akceptacji tego, co się dzieje wokół nas. Aktywność intelektualna nierozerwalnie wiąże się z psychicznym dobrostanem, dlatego w naszym gimnazjum tak istotne jest, aby dbać również o klimat, w jakim ta aktywność zachodzi. Przeprowadzona ewaluacja miała za zadanie zbadać, czy szkoła prawidłowo kształtuje postawy zgodne z wartościami i normami społeczeństwa demokratycznego.

W trakcie ewaluacji zbierano informacje dotyczące poznawania zasad i rozumienia ich znaczenia dla funkcjonowania społeczności szkolnej i społeczeństwa, świadomości tego, jak ważne jest przestrzeganie reguł, respektowania szacunku dla innych.

Cele ewaluacji Czego chcemy się dowiedzieć? 1.Pozyskanie informacji na temat stopnia znajomości i przestrzegania norm społecznych w szkole. 2.Dostarczenie zainteresowanym podmiotom (tj. nauczycielom, uczniom, rodzicom, dyrektorowi szkoły) informacji o skuteczności podjętych działań. 3.Sformułowanie wniosków i rekomendacji, które będą stanowiły podstawę do zwiększenia wśród uczniów i nauczycieli respektowania norm społecznych i zmniejszenia, wyeliminowania zachowań niezgodnych z normami społecznymi. W jaki sposób wykorzystamy wyniki? 1.Wykorzystanie zebranych danych do podniesienia poczucia bezpieczeństwa w szkole. 2.Wzmacnianie systemu motywującego uczniów do podejmowania działań na rzecz własnego i bezpieczeństwa innych.

Charakterystyka próby badawczej

Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 1. Jakich postaw oczekuje się od uczniów? Kryterium: Wiedza uczniów na temat tego, jakich zachowań się od nich oczekuje. Wskaźnik: 80% uczniów wie, jakich postaw się od nich oczekuje.

Z przeprowadzonej ankiety wynika, że 93% uczniów, aż 98% rodziców i 100% nauczycieli i innych pracowników szkoły wie, jakich zachowań oczekuje się od uczniów w szkole.

Inne sposoby zapoznawania uczniów z normami społecznymi obowiązującymi w szkole w opinii: Rodziców Nauczycieli - koncerty profilaktyczne 14% - spotkania z policją 14% - warsztaty psychologiczne 13% - program profilaktyki 5% - wyjazd integracyjny 1,7% - koncerty profilaktyczne 18,1% - spotkania z policją 18,1% - warsztaty psychologiczne 12% - program profilaktyki 6,06% - rozmowy z wychowawcą 9,09% - uroczystości szkolne 6,06% - lekcje przedmiotowe 3,03% - lekcje WOS 3,03% - dyżury na korytarzu 3,03% - wychowanie w rodzinie 3,03%

Uczniowie, rodzice i nauczyciele oraz pracownicy szkoły za najważniejsze źródło wiedzy o obowiązujących normach uznali lekcje wychowawcze – 80,7% oraz Statut Szkoły – 77,7%, za mniej ważne: lekcje z pedagogiem – 50,46% i program wychowawczy – 39,2%. Najmniejszą rolę w zapoznawaniu uczniów z normami społecznymi ankietowani przypisali wychowaniu przez teatr – 38,1%. Niepokoić może fakt niskiej znajomości programu wychowawczego szkoły przez uczniów (43%) i ich rodziców (zaledwie 5%).

Z analizy ankiety wynika, że uczniowie w mniejszym bądź większym stopniu przestrzegają wszystkich wymienionych w arkuszu badawczym norm społecznych. Do najczęściej respektowanych zaliczyli dbanie o wspólne dobro – 71,2%, szacunek do innych – 70,2%, kulturę osobistą i higienę – 68,9%. Rzadziej uczniowie wystrzegają się agresywnych zachowań – 58,9%, dbają o bezpieczeństwo – 57,5%% i dążą do zdobywania wiedzy – 56,13%. Do najrzadziej przestrzeganych norm społecznych ankietowani zaliczyli pomoc starszym, osamotnionym, młodszym – 45,06%.

Wnioski Analiza powyższych danych dowodzi, iż uczniowie Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje – 93% badanych (kryterium sukcesu – 80%). Należy jednak więcej uwagi poświęcić przestrzeganiu takich norm społecznych jak: pomoc słabszym, dbanie o bezpieczeństwo, wystrzeganie się agresywnych zachowań i dążenie do zdobywania wiedzy.

Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 2. Jaka jest skala poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów? Kryterium: Poczucie bezpieczeństwa w szkole przez uczniów i ich rodziców. Wskaźnik: 80% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie.

W szkole bezpiecznie czuje się 84% uczniów, potwierdza to 95% rodziców i 100% nauczycieli i innych pracowników szkoły, co stanowi 93% wszystkich ankietowanych. 7% uważa, iż bezpieczeństwo uczniów w szkole jest zagrożone (16% uczniów i 5% rodziców).

Na 4 stopień bezpieczeństwa oceniło 56,2% wszystkich ankietowanych, na 5 zaś - 28% uczniów, rodziców i nauczycieli. 11% badanych wystawiło 3, 3% - 2, zaś 1 – 1,3%.

Wszyscy ankietowani wskazali te same powody braku poczucia bezpieczeństwa uczniów w szkole. Do najczęstszych, zarówno uczniowie, rodzice i nauczyciele, zaliczyli: obgadywanie (45,1%), wyśmiewanie (39%), przezywanie (33,3%), rozpowszechnianie plotek i oszczerstw (również przez sms-y i Internet) (30,4%), obrażanie i ośmieszanie (25,8%). Rzadziej powodem braku poczucia bezpieczeństwa jest izolowanie w klasie/ w grupie (20,7%) i popychanie (17,7%) oraz grożenie (10,25%).

Wnioski Uczniowie Gimnazjum im. św. Franciszka z Asyżu w Teresinie czują się w szkole bezpiecznie – 84% (kryterium sukcesu – 80%), jednak należy wzmóc działania wychowawcze, które przyczynią się do tego, by zmniejszyć ilość zachowań powodujących brak poczucia bezpieczeństwa w szkole.

Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 3. Czy w szkole diagnozuje się zachowania uczniów? W jaki sposób wyniki tej diagnozy są wykorzystywane? Kryterium: Skuteczność komunikowania uczniom i nauczycielom, jakie są obowiązujące normy społeczne. Wskaźnik: 80% ankietowanych wie, że w szkole diagnozuje się zachowania uczniów.

Zdecydowana większość ankietowanych (95%) jest zdania, iż w szkole analizuje się zachowania uczniów. 5% respondentów (11% uczniów i 4% rodziców) uważa, iż zachowanie uczniów w szkole nie jest poddawane analizie.

Zdaniem wszystkich ankietowanych podstawowym źródłem wiedzy o nieprzestrzeganiu norm społecznych jest obserwacja uczniów na lekcjach i podczas przerw (76,1%). Inne, równie ważne źródła, to: rozmowy z uczniami (75,1%), omawianie i analizowanie negatywnych zachowań uczniów (55,3%), analizowanie uwag uczniów (45,06%), a także ankiety (34,8%) i rozmowy uczniów z dyrektorem (24,3%).

Wnioski W szkole analizuje się zachowanie uczniów - 95% badanych (kryterium sukcesu – 80%).

Pytania kluczowe (badawcze), kryteria i wskaźniki 4. W jakim stopniu stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń? Kryteria: Skuteczność działań wychowawczych w zmniejszaniu/eliminowaniu zagrożeń oraz wzmacnianiu zachowań respektujących normy społeczne. Wskaźniki: 80 % ankietowanych uważa, że stosowane w szkole metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń.

Z analizy ankiet wynika, że zdaniem uczniów (86%), rodziców (97%) oraz samych nauczycieli i pracowników szkoły (100%), w szkole podejmuje się działania mające na celu wyeliminowanie zagrożeń (94,3% ogółu badanych). 14% uczniów i 3% rodziców (5,7% wszystkich badanych) twierdzi przecząco.

Za najskuteczniejsze działania szkoły sprzyjające przestrzeganiu norm społecznych wszyscy zgodnie zaliczyli dyżury nauczycieli na przerwach (86,93%), lekcje wychowawcze (68,53%), obecność kamer (65,9%), indywidualne rozmowy z wychowawcą (64,16%), indywidualne rozmowy z pedagogiem/psychologiem (53,03%). Inne działania sprzyjające przestrzeganiu norm społecznych, jednak w mniejszym stopniu, to: lekcje z pedagogiem (48,13%), spotkania z policją (47,1%), a także rozmowy uczniów z dyrektorem (40,86%) i spektakle teatralne (29,03%).

To, w jaki sposób nauczyciele reagują na niewłaściwe zachowania uczniów, przedstawia powyższy wykres. Z jego analizy wywnioskować można, iż najczęstszą reakcją według badanych jest upomnienie ustne (80,06%), rozmowa z rodzicami (76,7%), rozmowa dyscyplinująca z wychowawcą, dyrektorem, pedagogiem (67,36%), upomnienie oraz uwaga pisemna (66,4%), ocena z zachowania (65,7%). Wyznaczenie kary jest najrzadziej stosowanym sposobem reagowania na niewłaściwe zachowanie uczniów (27,13%).

Skuteczność podejmowanych działań pozytywnie oceniło 83% ankietowanych uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły. 17% badanych uważa, iż podejmowane przez nauczycieli działania nie są skuteczne (39% uczniów, 9% rodziców i 3% nauczycieli). Skuteczność stosowanych przez nauczycieli metod i form pracy we wzmacnianiu i eliminowaniu zagrożeń, zbadano również poprzez analizę ocen z zachowania na przełomie lat 2010 - 2013. Do tego celu wykorzystano arkusz diagnostyczny do porównania ocen z zachowania. Analizę ocen przedstawia poniższy wykres.

Powyższa analiza dowodzi, iż ilość bardzo dobrych i dobrych ocen z zachowania rośnie albo utrzymuje się na tym samym poziomie, a spada ilość poprawnych i nieodpowiednich. Ocen nagannych odnotowuje się bardzo mało i na przełomie trzech lat zauważa się tendencję spadkową.

Wnioski W szkole podejmuje się działania mające na celu wzmacnianie właściwych zachowań i eliminowanie zagrożeń – 94% (kryterium sukcesu – 80%).

Wnioski (uogólnione) Uczniowie wiedzą, jakich postaw się od nich oczekuje, ale nie zawsze przestrzegają norm społecznych obowiązujących w szkole. Uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, choć doświadczają ze strony innych uczniów różnego rodzaju zachowań agresywnych. W szkole diagnozuje się zachowania uczniów, a wyniki diagnozy są wskazówką do pracy z dzieckiem – analiza przyczyn złego postępowania, rozwiązywanie problemów wychowawczych w grupie i indywidualnie; służą też do tworzenia różnego rodzaju programów profilaktyczno – wychowawczych, zaradczych oraz do dalszej pracy dydaktyczno – wychowawczej. Stosowane przez nauczycieli metody i formy pracy są skuteczne we wzmacnianiu właściwych zachowań i eliminowaniu zagrożeń. Nauczyciele komunikują uczniom, jakich zachowań się od nich oczekuje. Czynią to głównie w formie pogadanek oraz rozmów z uczniem w konkretnej sytuacji zagrożenia w celu przypomnienia obowiązujących zasad. W szkole podejmowane są różnego rodzaju działania wychowawcze mające na celu eliminowanie zagrożeń oraz wzmacnianie właściwych zachowań.

Rekomendacje do dalszej pracy (działania mające na celu wzrost poczucia bezpieczeństwa uczniów): Należy wzmacniać obowiązujące w szkole normy społeczne, a w szczególności: pomoc słabszym, dbanie o bezpieczeństwo, wystrzeganie się agresywnych zachowań i dążenie do zdobywania wiedzy. Należy wzmóc działania wychowawcze, które przyczynią się do zmniejszenia ilości takich zachowań jak: obgadywanie, przezywanie, wyśmiewanie oraz rozpowszechnianie plotek i oszczerstw (również przez sms-y i Internet), obrażanie  i ośmieszanie. Należy dołożyć więcej starań, aby lepiej zapoznać rodziców i uczniów z Programem Wychowawczym Szkoły oraz koncepcją jej pracy.