Lokalne zarządzanie energią Jacek Walski PREDA Szczecin, Koszalin, Wałcz, Pyrzyce 08-11.06.2010 r.

Lokalne zarządzanie energią. Powody tworzenia lokalnych polityk rozwoju energetyki.

Lokalne zarządzanie energią. UCZESTNICY LOKALNEGO RYNKU ENERGETYCZNEGO Samorząd i lokalna społeczność Wytwórca, OSD i Sprzedawca Reprezentuje interesy własne i wspólnoty Kieruje się kryteriami ekonomicznymi, w tym zyskiem

Lokalne zarządzanie energią. Samorząd i władze gminy Energetyczne Odpowiada za bezpieczeństwo Ekonomiczne Ekologiczne

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 1. Świadomość prawna.

Prawo. Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 1 Ustawa o finansach publicznych. Ustawa Prawo energetyczne Ustawa o samorządzie gminnym Ustawa o finansach publicznych Ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym Ustawa Prawo ochrony środowiska Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

Prawo. Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 2 Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach Ustawa Prawo budowlane Ustawa o odpadach Ustawa o drogach publicznych Ustawa o partnerstwie publiczno – prywatnym Ustawa Prawo zamówień publicznych Ustawa o podatku akcyzowym Ustawa Kodeks Cywilny Ustawa o wspieraniu termomodernizacji i remontów Ustawa o o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji

Prawo. II Polityka ekologiczna Polski, Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 3 II Polityka ekologiczna Polski, Polityka energetyczna Polski do 2030, Krajowy Plan Działań na rzecz efektywności energetycznej, Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.

Kto to wszystko w gminie zna? Prawo. Uwarunkowania formalno – prawne gospodarki energetycznej i działalności samorządów w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – cz. 4 Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Strategię rozwoju Gminy, Program Ochrony Środowiska Plan Rozwoju Lokalnego Gminny Plan Gospodarki Odpadami. Kto to wszystko w gminie zna?

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 2. Świadomość ekonomiczna.

Zarządzanie kosztami energii.

Kryzysowy proces zmian. Audyt energetyczny Przetarg – jako forma wyboru sprzedawcy energii. Wymiana urządzeń elektroenergetycznych. Zmiana organizacji zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

Ekonomia. Wykorzystanie środków i instrumentów wspierających budowanie infrastruktury i instalacji wykorzystujących odnawialne i alternatywne źródła energii. Wykorzystanie środków i instrumentów wspierających inwestycje mające na celu polepszenie sprawności urządzeń energetycznych dla uzyskania wskazanego celu efektywności energetycznej.

Ważne Uogólnienie 1 WUD. Średni koszt wydatków budżetowych na energię elektryczną w gminie wynosi 82 zł/mieszkańca. Drugie tyle kosztuje ciepło i cwu.

Ekonomia. Dane kontrolne – 26.785 mieszkańców Oświetlenie ulic, placów i dróg 1 150 000,00 zł Gospodarka gruntami i nieruchomościami 180 000,00 zł Urzędy gmin 73 500,00 zł Ochotnicze straże pożarne 56 000,00 zł Straż miejska 12 000,00 zł Szkoły podstawowe 462 425,00 zł Przedszkola 78 583,00 zł Gimnazjum 240 832,00 zł Ośrodki Pomocy Społecznej 6 000,00 zł Pozostała działalność 80,00 zł Dom kultury, kluby 10 000,00 zł Kultura fizyczna i sport 86 800,00 zł Razem 2 356 220,00 zł Dane kontrolne – 26.785 mieszkańców Koszt energii w gminie – 82 zł/ mieszkańca Koszt energii wg szacunków – 2.196.370 zł

Ważne Uogólnienie 2 WUD. Sumę wydatków na energię elektryczną w gminie stanowi w połowie - oświetlenie ulic i miejsc publicznych, w drugiej połowie - koszt energii w obiektach.

Ważne Uogólnienie 3 WUT. Koszt energii elektrycznej stanowi około 60% wartości ogółu dotychczas ponoszonych kosztów za energię i przesył.

Ważne Uogólnienie 4 WUC. Koszt ciepła w obiektach użyteczności publicznej wynosi tyle, ile kosztuje energia elektryczna.

A gdzie zarządzanie energią i jej kosztami? Ekonomia. Ilość mieszkańców x 164 zł A gdzie zarządzanie energią i jej kosztami?

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 3. Bilans energetyczny.

Bilans energetyczny. BILANS ENERGETYCZNY GMINY: ZAPOTRZEBOWANIE NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I CIEPŁO ORAZ NA PALIWA TRANSPORTOWE Energia elektryczna 7 GWh/rok dla odbiorców indywidualnych 3GWh/rok dla odbiorców komunalnych Ciepło 250 TJ/rok gospodarstwa domowe 50 TJ/rok pozostali odbiorcy Paliwa transportowe – 400 litrów na osobę rocznie wg Polskiej Organizacji Przemysłu i Handlu Naftowego

Bilans energetyczny. Energia elektryczna Ciepło Paliwa transportowe TRADYCYJNY MODEL POKRYCIA ZAPOTRZEBOWANIA ODBIORCÓW W GMINIE NA ENERGIĘ KOŃCOWĄ. Energia elektryczna Dostarczana jest przez zewnętrzne przedsiębiorstwa energetyczne (z wykorzystaniem sieci przesyłowej i dystrybucyjnej) Ciepło Ciepłownia konwencjonalna Elektrociepłownia Lokalne ekociepłownie Indywidualne systemy grzewcze Paliwa transportowe wyłącznie ze źródeł zewnętrznych

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 4. Świadomość ekologiczna.

Człowiek a środowisko.

Człowiek a środowisko.

Człowiek a środowisko.

K+O+A=Bilans energetyczny Ekologia. ALTERNATYWNE ENERGETYKA K+O+A=Bilans energetyczny ODNAWIALNE KONWENCJONALNE

Efekt ekologiczny restrukturyzacji oświetlenia ulic i miejsc publicznych we Wrocławiu. Zanieczyszczenie: [kg/rok/kW] Efekt [T/rok] Dwutlenek siarki SO2 12,5 29,03 Dwutlenek węgla CO2 1 563,0 3 629,27 Tlenki azotu NOx 9,4 21,83 Tlenek węgla CO 13,8 32,04 Benzo alfa piren B-a-P 0,004 0,01 Pyły i żużle 109,4 254,03

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 5. Bezpieczeństwo energetyczne.

Bezpieczeństwo. Definicja bezpieczeństwa energetycznego jest podana w trzech dokumentach: Doktrynie zarządzania bezpieczeństwem energetycznym, ustawie Prawo energetyczne, Polityce Energetycznej Polski do roku 2030

Bezpieczeństwo. W „Doktrynie zarządzania bezpieczeństwem energetycznym" sformułowano definicję w następujący sposób: „Bezpieczeństwo energetyczne to zdolność do zaspokojenia w warunkach rynkowych popytu na energię pod względem ilościowym i jakościowym, po cenie wynikającej z równowagi popytu i podaży, przy zachowaniu warunków ochrony środowiska'"

Ze szczególnym naciskiem na zaopatrzenie w energię elektryczną. Bezpieczeństwo. Zapewniając dostawy paliw i energii należy przestrzegać Prawa ochrony środowiska oraz rozporządzenia MGPiPS z dnia 30 maja 2003 w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii. Jak z tego wynika nie można mówić o bezpieczeństwie dostaw nie uwzględniając roli odnawialnych źródeł energii w zapewnianiu tego bezpieczeństwa. Wykorzystanie lokalnych źródeł energii stanowi podstawę dywersyfikacji dostaw energii w zaopatrzeniu w ciepło energię elektryczną i paliwa gazowe. Ze szczególnym naciskiem na zaopatrzenie w energię elektryczną.

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 6. Świadomość organizacyjna.

Organizacja.

Organizacja. Finansowanie Zarządzanie 64 jednostki

Organizacja. Wprowadzenie zarządzania energią: analiza aktualnej sytuacji energetycznej inwentaryzacja i ocena wyposażenia decyzja Analiza i ocena TAK NIE Raport ze wskazaniem działań Realizacja zaleceń

Organizacja. PM Przedsiębiorstwo multienergetyczne - przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność w zakresie wytwarzania, przesyłania, dystrybucji oraz obrotu energią elektryczną, ciepłem i gazem na terenie gminy/miasta (związku gmin/związku miast). Przedsiębiorstwo multienergetyczne nie ma wyłączności na zasilanie odbiorców w ciepło, energię elektryczną i gaz na terenie swojego działania. Wejście przedsiębiorstwa na rynek odbywa się w warunkach konkurencji z branżowymi przedsiębiorstwami energetycznymi;

Organizacja. PI Przedsiębiorstwo infrastrukturalne (multiprzedsiębiorstwo infrastrukturalne) przedsiębiorstwo multienergetyczne obejmujące swoją działalnością dodatkowo: tradycyjne usługi komunalne w gminach (drogi, transport, wodociągi, kanalizacja), problematykę ochrony środowiska i energetyki odnawialnej oraz nowe rynki usług w gminach (dla urzędu gminnego i instytucji, tzn. dla szkół, policji, straży pożarnej, ośrodków zdrowia, oraz dla ludności; usługi informatyczne, mapy GIS, Internet, inteligentny dom itp.).

Organizacja. GCE Gminne Centrum Energetyczne – przedsiębiorstwo komunalne, społeczne, albo prywatne, które na bazie programu rozwoju biogazowni tworzy przedsiębiorstwo energetyczne wykorzystujące wszystkie lokalne źródła energii.

Rola JST w kształtowaniu świadomości zmian na rynku energetycznym Organizacja. FORMY WYKONYWANIA ZADAŃ WŁASNYCH GMINY (ustawa o samorządzie gminnym, art. 9) ZADANIA WŁASNE GMINY (ustawa o samorządzie gminnym, art. 6.1 i 7.1) Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, w szczególności zadania własne obejmują sprawy (21): 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej (…) 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 1. W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi. 2. Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie M.Kulesa, TOE, 2007 40

Organizacja. Gminy miejska Gminy wiejskie Gminy miejsko-wiejskie Koło Gmina Babiak          Gmina Chodów Gmina Grzegorzew          Gmina Koło Gmina Kościelec          Gmina Olszówka Gmina Osiek Mały Gminy miejsko-wiejskie Gmina Dąbie          Gmina Kłodawa   Gmina Przedecz

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 7. Świadomość partnerstwa.

Lokalne zarządzanie energią. UCZESTNICY LOKALNEGO RYNKU ENERGETYCZNEGO Samorząd i lokalna społeczność Wytwórca, OSD i Sprzedawca Reprezentuje interesy własne i wspólnoty Kieruje się kryteriami ekonomicznymi, w tym zyskiem

Lokalne zarządzanie energią. Wyzwania: 8. Świadomość edukacyjna.

Edukacja. Edukacja dzieci i młodzieży: konkursy, broszury, artykuły. Edukacja dorosłych: oferta inwestycyjna, dopłaty do wybranych instalacji. Edukacja społeczna: w prasie lokalnej informacje promujące oczekiwane zachowania. Edukacja ekonomiczna: nawiązanie współpracy z instytucjami finansowymi i przedsiębiorstwami produkującymi instalacje efektywnie energetycznie.

Model nr 1. Jakość dokumentów planistycznych Zagrożenia: brakuje nowego spisu treści wykonanie opracowania - 6 m-cy do wykonania 1800 projetów potrzeba 450 zespołów Wybór firmy. Opracowanie katalogu potrzeb Wybór osoby, bądź zespołu ds. opracowania Koszt opracowania. Powiatowy Program Rozwoju Energetyki

Model nr 2. Spójność dokumentów planistycznych. Prawo Energetyczne wskazuje na trzy równoważne dokumenty, które stanowią podstawę prawidłowego procesu rozwoju gminy: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego IDEA Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe PLANOWANIE Plan zagospodarowania przestrzennego REALIZACJA

Spójność dokumentów planistycznych. W obrębie Urzędu każdego szczebla należy wprowadzić obowiązek międzywydziałowych konsultacji dokumentów planistycznych. Obowiązek ten ma doprowadzić do spójnych rozwiązań zastosowanych obrębie energetyki w istniejących gminnych dokumentach planistycznych.

Model nr 3. Zarządzanie energią. Energetyk komunalny.

Dziękuję za uwagę. PREDA ul. Korczaka 4/8 46-040 Ozimek Tel. +48 77 544 99 20 Gsm +48 508 939 932 Fax +48 77 544 97 23 E-mail: preda@preda.pl www.preda.pl